មូលហេតុ​នៅ​ពីក្រោយ​ នៃ​ភាព​ស្ងប់​ស្ងាត់​របស់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ទាក់​ទង​កោះ​គុត

អ្នក​ឃ្លាំមើល​កិច្ចការ​ព្រំដែន និងអ្នក​នយោបាយ​គណបក្ស​ប្រឆាំង ចោទ​ប្រកាន់​ថា ដោយសារ​តែ​រដ្ឋាភិបាល​​រប​ស់​​​អតីត​នាយករដ្ឋមន្រ្តី លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់​​មាន​ចំណុច​ខ្សោយ​នៅក្នុង​ដៃ និងមាន​ថៃជា​បង្អែក​​ដើម្បីជួយ​​រក្សា​​​អំណាច​ឱ្យក្រុម​គ្រួសារ​របស់លោក​បាន​គ្រប់គ្រង​ប្រទេស​តទៅមុខ​ទៀត ហេតុនេះ​វា​គឺជា​​មូលហេ​តុ​​​ដ៏​​ច​​ម្ប​​ង​​ក្នុងចំ​ណោ​ម​ហេតុផល​ដទៃ​ទៀត ដែល​ជំរុញ​ឱ្យរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ត្រូវ​បង្ខំចិត្ត​រក្សាភាព​ស្ងប់ស្ងាត់​ក្នុ​ង​វិវា​ទ​​ជម្លោះ​កោះ​​គុត​នេះ។

លោក ម៉ែន ណាត ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា លើក​ឡើង​ថា ការបន្ត​រក្សា​ជំហរ​មិនតបត និង​គ្មា​ន​គោ​​​​លការណ៍​ផ្លូវ​ច្បាប់ ប្រឆាំង​ភាគីថៃ​ រឿង​វិវាទ​កោះគុត​នេះ មិនមែន​ដើម្បី​រក្សា​មិត្តភាព ឬក្រោម​ហេតុ​អ្វី​​ផ្សេង ដូច​ដែល​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ធ្លាប់​អះអាង​នោះទេ។

ផ្ទុយ​ទៅវិញ បញ្ហានេះ អ្វីដែល​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្រ្តី ឡើង​តាម​ការ​លើក​បន្តុប និងជ្រោមជ្រែង​របស់​ឪពុក ក៏ព្រោះ​​តែ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ត្រូវ​បង្ខំចិត្ត​​ជួយ​​បិទ​​បាំ​ង​​ទោស​កំហុស​ឪពុក​របស់​ខ្លួន ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​កោះ​គុ​ត​នេះ​​ ត្រូវ​បាត់បង់​ជាយូរ​មកហើយ។

ក្រៅ​ពីនេះ​ទៀត កំហុស​ប្រវត្តិសាស្រ្ត​ដ៏ធំ​របស់​ក្រុមគ្រួសារ​លោក ហ៊ុន សែន គឺ​ព្រោះ​តែ​អំណាច ហ៊ាន​លះ​បង់​​សព្វ​បែប​យ៉ាង​សូម្បី​ទឹកដី ធ្វើ​យ៉ាងណា​ឱ្យតែ​អាចរក្សា​អំណាច​នៅក្នុង​ដៃ​បាន។

លើស​ពីនេះ​ទៅទៀត អ្វី​ដែ​ល​ជារឿង​មន្ទិល​មែន​ទែន​នោះ គឺ​នៅត្រង់​ក្រុម​គ្រួសារ​លោក ហ៊ុន សែន និង​ក្រុម​គ្រួ​សារ​លោក ថា​ក់ស៊ីន អ​តីត​នាយរដ្ឋមន្រ្តី​ថៃ រាប់អាន​គ្នា​ជា​បងប្អូន​ធម៌​ ចាក់​ទឹក​មិន​លិច។

នេះ​ក៏ជា​មូលហេតុ​មួយ​ដែរ ដែល​​នាំ​ឱ្យ​​ក្រុ​ម​គ្រួសារ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន មិនហ៊ាន​មាត់​ក​អ្វី​ទាំង​អស់​រឿ​ង​ជម្លោះ​កោះគុត​នេះ​។

បន្ថែម​ពីលើ​នេះ​ទៀត ការបន្ត​រក្សា​ជំហរ​ស្ងប់ស្រៀម​នេះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏នៅ​មាន​ផល​​​ប្រយោជ​ន៍​ពីភា​គី​ថៃ​​​មួ​យទៀត​ដែរ គឺ​ទុ​ក​​​ផ្លូវក្រោយ ក្នុងការ​បំបាត់​សំឡេង​ប្រឆាំង ដែលជ្រក​​កោន​នៅ​លើទឹកដីថៃ ហេតុ​នេះ​ការ​ចំ​ណាយកោះ​គុត​មួ​​យ ក៏​មិនមែន​ជាឧបសគ្គ​អ្វី​ឡើយ សម្រាប់​លោក ហ៊ុន សែន។

លោកថា៖ «សន្ធិ​សញ្ញា​បារាំង-សៀម គំនូស​ហ្នឹង​គឺ​ត្រូវគូស ត្រង់​ពី​បង្គោលលេខ​៧៣ ពីឆ្នេរ​ត្រង់​ទៅ​កោះគុត ​ហើយ​ត្រង់ទៅ​ខ្ពង់រាប​បាត​សមុទ្រ។ ត្រង់​ដូច​គំនូស​អតីត​របប​លោក លន់ នល់ ហើយ​និង​របប​សម្តេច សីហនុ ដែល​គាត់ធ្លាប់​បាន​ធ្វើ។ អញ្ចឹង​ហ្អាស គូស​ត្រង់​អញ្ចឹង។ អញ្ចឹង​យើង​អាច​គ្រប់គ្រង លើដែន​សមុទ្រ​ខ្មែរ​ចំនួន ៣ម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រក្រឡា។ តែ​ចម្លែក​អី​លោក ហ៊ុន សែន គាត់​គូស​ឆ្វៀល​កោះគុត​ចេញ។ ត្រង់​ហ្នឹង​ហើយ ដែល​យើង​ដាក់ការ​សង្ស័យ​លោក ហ៊ុន សែន មានការ​ឃុបឃិត​ជា​មួយ​រដ្ឋាភិបាល ថាក់ស៊ីន ជំនាន់​ហ្នឹង​បោះបង់​កោះគុត​ចោល មិន​តវ៉ាទេ។ ចំណុច​ហ្នឹង​ហើយ បានជា​មកដល់​បច្ចុប្បន្ន​នេះ បាន​ជា​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនហ៊ាន​និយាយ​រឿង​កោះគុត​ហ្នឹង ជាមួយ​ថៃ​ទេ ពីព្រោះ​ចំណុច​ខ្សោយ​នៅ​ក្នុង​ដៃ​របស់ថៃ »

កាសែត​បាងកកប៉ុស្តិ៍ និងកាសែត The Nation របស់​ថៃ បានបន្ត​ចុះផ្សាយ​ព្រោង​ព្រាត ក្នុង​រយៈ​ប៉ុន្មាន​​ថ្ងៃ​​កន្លង​ទៅ​នេះ ពី​ជំហរ​មេ​​ដឹកនាំ​​រប​​ស់​​ភាគី​​ថៃ ទាំង​អតីត​នាយក​រដ្ឋមន្រ្តី លោក ថាក់ ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា និ​ង​នាយ​​​ករដ្ឋមន្រ្តី​បច្ចុប្បន្ន ដែល​ជា​កូនស្រី​របស់​លោក បាន​បន្ត​អះអាង​ថា​កោះគុត គឺ​ជារ​បស់​ភាគីថៃ ដែល​គ្មាន​​ភា​​​​គី​ណាមួយ អាច​កាន់កាប់​បានឡើយ។

លោក ថាក់ស៊ីន ដែល​លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់​អះអា​ង​ពេ​ញ​ៗ​​មា​ត់​​ថា ជា​បងប្អូន​ធម៌​នឹង​គ្នា និង​រាប់​អា​ន​​ចាក់​ទឹក​មិ​ន​លិច បានបន្ត​ឡើង តាម​រយៈ​ការ​ចេញផ្សា​យ​ដោ​យ​កា​សែ​ត The Nation កាល​ពី​ថ្ងៃទី១៧ ខែធ្នូ ទៀត​ថា កោះគុត​ជា​កម្មសិទ្ធិ​ផ្តាច់​មុខ​តែ​មួយ​គត់​របស់ថៃ។

បើតាម​លោក ម៉ែន ណាត នៅ​ក្នុង​អនុសារណៈ នៃការ​យោគយល់​គ្នា ឬ​ហៅថា MOU ដែល​លោក ហ៊ុន សែន និងលោក ថាក់ស៊ីន ធ្លាប់​ចុះ​កិច្ច​​ព្រមព្រៀង​ជាមួយ​គ្នា កាល​ពីឆ្នាំ២០០១ គឺលោក ហ៊ុន សែន បាន​កាត់​​ឆ្វៀ​ល​​កោះ​គុត​នេះ ចេញ​ពី​តំបន់​ត្រួតស៊ី​គ្នា នៃ​ឧបសម្ព័ន្ធ ដែល​ត្រូវ​គ្រប់​គ្រង​ដោយ​កម្ពុជា​​ទៅ​ហើយ។

ស្ថិត​​​ក្រោ​ម​ហេ​តុផល​នេះ​ហើយ ទើប​ធ្វើឱ្យ​លោក ហ៊ុន សែន និង​កូនប្រុស​របស់​លោក ដែល​ឡើ​ង​កា​ន់​អំ​ណា​ច​តា​ម​ការ​ខ្នះខ្នែង​របស់​លោក ត្រូវ​បង្ខំចិត្ត​បន្ត​រក្សា​ភាព​ស្ងប់ស្ងាត់ និង​ធ្វើ​មិន​ដឹង​មិនឮ ដូច​​នៅ​​ពេលនេះ។

បើ​ទោះ​ជា​យ៉ាងនេះ​ក្តី កាល​ពីខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែង​ការពារ​រឿង​វិវាទ​កោះគុត នេះថា អ្វីដែល​រដ្ឋាភិបាល​រក្សា​ជំហរ​ស្ងៀមស្ងាត់ នោះ​ក៏ព្រោះ​តែ​ចង់​បង្ហាញ​ពីភាព ការទូត​ក្នុង​រឿង​នយោ​បាយ​​។ ​មួយ​វិញ​ទៀត ការ​បន្តភាព​អត់ធ្មត់​នេះ ក៏​ជា​វិធី និង​ជា​យុទ្ធសាស្រ្ត ក្នុងការ​បញ្ចៀស​កំហឹង ដែល​នាំ​ឱ្យ​ប្រ​ទេ​​ស​ទាំងពីរ ត្រូវ​ខាតបង់​ប្រយោជន៍​ទាំង​សង្ខាង​ដែរ។

ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចោទ​ប្រកាន់ថា កា​រ​​លើក​យក​បញ្ហា​ជម្លោះ​ដី​កោះ​នេះ ជា​នយោ​បា​យ​បញ្ឆេះ​កំហឹង របស់​ក្រុម​អ្នក​នយោបាយ​គណបក្ស​ប្រ​ឆាំង​​សុ​ទ្ធសាធ។ ពួកគេ​ព្យាយា​ម​កែប្រែ​ស្ថានកា​រណ៍​នេះ​​ ដើម្បី​​បង្ក​ឱ្យ​មានភាព​វឹកវរ នៅ​ក្នុង​សង្គម​ប៉ុណ្ណោះ។

លោកថា៖ «ចំលើយ​គឺ​ផ្អែក​លើ​មូលដ្ឋានពីរ ទី១​គឺ​ចាស់ទុំ​ខាង​នយោបាយ និង​ទី២គឺការ​ទទួល​ខុសត្រូវ​ចំពោះជាតិ និង​ប្រជាជន​​ក្នុងការ​ ការពារ​បូរណភាព​ទឹកដី និង​អធិបតេយ្យភាព​ជាតិ។ មូលដ្ឋាន​ពីរ​នេះ​ហើយ បាន​ជា​រដ្ឋាភិបាល​មិន​និយាយ​ស្តី​រឿង​នេះ ព្រោះ​វា​មិន​មែន​ជាភាព​ចាស់ទុំ »

ផ្ទុយ​ពីនេះ​វិញ លោក អ៊ំ សំអាន អតីត​តំណាង​រាស្រ្ត​គណបក្ស​សង្រ្គោះជាតិ ចាត់ទុកថា អ្វីដែល​លោក​​នាយ​ករ​ដ្ឋមន្រ្តី លើកឡើងនេះ វាគ្រាន់តែជាផ្នែកមួយនៃការជួយបិទបាំងទង្វើឪពុក​របស់​លោក​ប៉ុណ្ណោះ ដែល​បាន​​​​សាង​​កំហុស​​ជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ ចំពោះ​ជាតិ និង​ប្រជាជន។ លោក អ៊ំ សំអាន ចំអក​ថា ក្នុង​ឋានៈ​ជា​មេដឹក​នាំ​ប្រ​ទេស​​មិ​ន​​​ហ៊ា​ន​ថ្លែង​ការពារ ឬធ្វើ​កំណត់​ទូត​ប្រឆាំង​ការ​តវ៉ា​ ទៅ​ភាគី​ថៃ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ​បែរ​ជា​ទុក​ឱ្យ​ភាគី​ថៃ បន្ត​អួត​​ក្អេ​ង​​​ក្អា​ង​រឿ​ង​​កោះគុត​នេះ ស្រេច​តែ​នឹង​ចិត្ត ក្រោម​ហេតុ​ផល​តែ​ម្យ៉ាង​ថា ឥរិយាបថ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ធ្វើនេះ គឺជា​​​ការរក្សា​ភាពអត់​ធ្មត់។

លោកថា៖ «ហ៊ុន ម៉ាណែត គាត់​ថា​គាត់ចាស់​ទុំ គាត់​មិន​និយាយ​ស្តី​នោះទេ។ គាត់​និយាយថា​គាត់​នឹង​មិននិយាយ​ថា​ ទាមទារ​កោះគុត​អី​នោះ​ទេ។ អញ្ចឹង​នេះ​មិនមែន​បង្ហាញ​ថា​ជា​ភាព​ចាស់ទុំ​ទេ ការ​ធ្វើ​របៀប​នេះ​​គឺជា​មនុស្ស​កំសាក​ទៅវិញ​ទេ ដែល​មិនហ៊ាន​ការពារ​ទឹកដី​របស់​ខ្លួន។ ហើយ​យើង​មើល​នាយករដ្ឋមន្រ្តី​ថៃ​គេហ៊ាន​និយាយ​ថា​កោះគុត ជា​របស់គេ​ ហេតុអី​បាន​ជា​យើង​មិន​ហ៊ាន​និយាយ​ថាកោះគុត​ជា​របស់​យើង។ យើង​អន់ជាង​មនុស្ស​ស្រី​ទៅទៀត​ហ្នឹង។ ដូច្នេះ​បើនិយាយ​ពី​នាយករដ្ឋមន្រ្តី​ថៃ​ គេ​និយាយ​ថា​កោះគុត​ជា​របស់​គេហ្នឹង គេ​មិនមែន​ជា​មនុស្ស​ចាស់ទុំ​ទេ​អញ្ចឹង »។

បើតាម​លោក អ៊ំ សំអាន ផ្អែក​សន្ធិ​សញ្ញា​បារាំង-សៀម ឆ្នាំ១៩០៧ និង​ផែនទី​ឧបសម្ព័ន្ធ​បាន​កំណត់​​ថា​ ព្រំដែ​ន​​ក​ម្ពុជា-ថៃ ដើរ​តាម​ចំណុច​ខ្ពស់​បំផុត​នៃកោះគុត។

ហើយ​បើ​ផ្អែកលើ​​សន្ធិសញ្ញានេះ មានន័យ​ថា​កម្ពុជា​នឹងត្រូ​​វ​ទ​​ទួលបាន​មួយផ្នែ​​ក នៃ​កោះគុត​ដែរ មិន​មែន​ភាគី​ថៃ​​ជា​អ្ន​ក​កា​ន់​កាប់​តែ​ម្នាក់ឯង​បែបនេះ​ឡើយ។ ក្រៅ​ពី​នេះ​តា​​ម​​រយៈ​សន្ធិសញ្ញា​ព្រំដែន​ទឹក​ប្រវត្តិសាស្រ្ត​ឆ្នាំ​១៩​៨​២ ក្នុង​ពេល​វៀតណាម​គ្រប់គ្រង​កម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែ​​ន បាន​ចុះ​ហត្ថ​លេខា​ប្រគ​ល់​កោះ​ត្រល់ ​ឱ្យ​វៀ​ត​​ណា​​ម និងប្រជុំកោះមួយចំនួនទៀ​ត។

តាម​រយៈ​សន្ធិ​ស​ញ្ញា​​​​​នេះ​​​​​​ដែរ គឺជាមូលហេតុដែ​លនាំឱ្យកោះ​គុ​តត្រូ​វរបូតទៅភាគីថៃ រួមទាំងតំបន់​ត្រួត​ស៊ី​គ្នា​នៅ​​ក្នុង​សមុទ្រ​​ចំ​នួ​ន ៣ម៉ឺ​ន​​​គី​​ឡូ​​​ម៉ែ​ត្រ​​​ក្រឡា​បន្ថែម​ទៀត។

លោក អ៊ំ សំអាត លើកឡើងថា តាមរយៈ​ឯកសារ ស្តីពី​ដែនទឹក​ប្រវត្តិសាស្រ្ត ឆ្នាំ១៩៨២​នេះ កម្ពុជា​​ត្រូវ​​បា​ត់​បង់​​ដែនសមុទ្រ ​ទៅ​​ប្រទេ​ស​​ជិតខាង​​មាន​វៀតណាម និងថៃជិត១ម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រក្រឡា។

ស្រប​ពេល​លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត អះអាងថា នៅ​ចំពោះ​មុខ​នេះ​ ភាគីទាំងពីរ​​​កំពុង​ប​​ន្ត​​ល្បឿ​ន​ក្នុ​​ង​ការ​​កំ​ណ​ត់​​​បង្គោ​​ល​ព្រំដែន សម្រាប់​លោក ម៉ែន ណាត វិញ​បាន​លើក​ឡើង​ថា​ តាមពិត​ទៅ អ្វី​ដែល​លោក ហ៊ុ​ន​ សែ​ន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បន្ត​រក្សា​ភាព​ស្ងប់ស្ងាត់​នេះ​ ព្រោះតែ​នៅជាប់​ជំពាក់​ផល​ប្រយោជន៍ ទាំង​​លើ​​ផ្នែក​ហិរញ្ញវត្ថុ និង​នយោបាយ​ជាមួយ​ក្រុម​គ្រួសារ​ត្រកូល​លោក ថាក់ស៊ីន ទើប​មិន​ខ្វល់​ខ្វាយ​ពីរឿង​បា​ត់​​ប​ង់ទឹកដីដូចនេះ។

ប្រភព​ដដែល​បន្ត​ថា នៅក្នុង​សម័យ​សង្គមរាស្រ្ត​និយម ដែល​ដឹក​នាំ​ដោយសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ និង​រប​ប​សាធារណៈ​រដ្ឋខ្មែរ របស់​លោក​សេនាប្រមុខ លន់ នល់ កោះត្រល់ និងប្រជុំកោះមួយចំនួន រួ​ម​​​​ទាំង​​កោះ​គុត ព្រមទាំង​តំបន់ត្រួតស៊ីគ្នា​ជា​ដើមនេះ គឺនៅតែ​ជា​​របស់​ខ្មែរ​នៅ​ឡើយ​ទេ។ ប៉ុន្តែ​ក្រោយ​ពី​គ​ណ​បក្ស​ប្រជា​ជ​នកម្ពុជា ដែល​មាន​លោក ហ៊ុន សែន ជា​មេដឹក​នាំ បាន​កាន់​កិច្ចការ​ប្រទេស ក្រោ​យ​ថ្ងៃ​​រំ​ដោះ​​ឆ្នាំ​១​​៩៧​៩ កោះធំៗ​មានកោះត្រល់​ជាដើម និង​ចុងក្រោយ​គឺកោះគុត​នេះ ត្រូវ​របូត​ទៅក្នុង​ដៃ​ប្រទេស​ជិតខាង ដោយ​គ្មាន​​​ការ​ប្តឹង​ផ្តល់ ឬធ្វើ​កំណត់​ទូត​តវ៉ា​អ្វី​ទាំង​អស់។

ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំ​មើល​កម្ពុជា​រូបនេះ ចាត់ទុកថា ប្រសិនបើលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅ​បង្ខំ​ចិត្ត​​ជួយ​បិទ​បាំ​ង សកម្មភាព​ឪពុក​របស់​លោក ដែល​កាត់កោះគុតឱ្យទៅ​ភាគី​ថៃ ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​បាត់​តំប​​ន់​​​ត្រួ​ត​ស៊ីគ្នា​ចំនួន ៣​​​​ម៉ឺ​​​ន​​គីឡូម៉ែត្រការ៉េ​បន្ថែម​ទៀត​នេះ គ្រួសារ​របស់​លោក​នឹង​ជាប់​ឈ្មោះ​ជាជន​ក្បត់ជាតិ៕

ដោយ៖ កញ្ញា កែវ មរកត

រក្សាសិទ្វិគ្រប់យ៉ាងដោយ ស៊ីស៊ីអាយអឹម

សូមបញ្ជាក់ថា គ្មានផ្នែកណាមួយនៃអត្ថបទ រូបភាព សំឡេង និងវីដេអូទាំងនេះ អាចត្រូវបានផលិតឡើងវិញក្នុងការបោះពុម្ពផ្សាយ ផ្សព្វផ្សាយ ការសរសេរឡើងវិញ ឬ ការចែកចាយឡើងវិញ ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតជាលាយលក្ខណ៍អក្សរឡើយ។
ស៊ីស៊ីអាយអឹម មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការលួចចម្លងនិងចុះផ្សាយបន្តណាមួយ ដែលខុស នាំឲ្យយល់ខុស បន្លំ ក្លែងបន្លំ តាមគ្រប់ទម្រង់និងគ្រប់មធ្យោបាយ។ ជនប្រព្រឹត្តិ និងអ្នកផ្សំគំនិត ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់នានាដែលពាក់ព័ន្ធ។

អត្ថបទទាក់ទង

សូមផ្ដល់មតិយោបល់លើអត្ថបទនេះ