អ្នកឃ្លាំមើលនិយាយថា ការបន្តឃុំខ្លួនសកម្មជន ២៣តុលា និងពលរដ្ឋផ្សេងទៀតជុំវិញសំណុំរឿង (CLV) ជាការអនុវត្តផែនការ លោក ហូ ជីមិញ ដែលមានមហិច្ឆតាលេបទឹកដីខ្មែរ ក្រោមដៃគ្រួសារហ៊ុន បើកម្ពុជាគ្មានមេដឹកនាំ កើតចេញពីការបោះឆ្នោតត្រឹមត្រូវ សេរី និងយុត្តិធម៌ទេនោះ។
តំណាងរាស្រ្តបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន និយាយប្រាប់ វីអូឌី នៅថ្ងៃទី២៦ ខែធ្នូនេះថា ការមិនព្រមដោះលែងអ្នកបារម្ភពីបូរណភាពទឹកដី ដែលបានរិះគន់ គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ (CLV) នោះថា ជាការដើរលើបន្ទាត់នយោបាយ ហូ ជីមិញ លេបទឹកដីខ្មែរ។
ក្នុងន័យនេះ លោកពន្យល់ថា វិធានឃុំខ្លួននេះ ក៏ឆ្លុះបញ្ចាំងផងដែរ ពីចេតនាបិទមាត់ កុំឱ្យលាតប្រដាង ពីកុំហុសដែលមេដឹកនាំ ធ្វើឱ្យបាត់បង់ទឹកដី និងកុំឱ្យកូនខ្មែរយល់ដឹង ពីបម្រើមហិច្ឆតាលេបទឹកដីខ្មែរ ដែលវៀតណាមកំពុងប្រើដៃគ្រួសារហ៊ុន ដើម្បីសម្រេចមហិច្ឆតាហូជីមិញ។
លោកថា៖ «គម្រោងរបស់ ហូ ជីមិញ គេចង់លេបយក ត្របាក់យកទឹកដីខ្មែរ ដូច្នេះត្រកូលហ៊ុន គេព្យាយាមធ្វើម៉េចបំពេញមហិច្ចតារបស់ ហូ ជីមិញ ក្នុងការលេបត្របាក់យកទឹកដីខ្មែរ ចឹងគេមិនដោះលែងអ្នក ដែលប្រឆាំងនឹងគំនិតរបស់ ហូ ជីមិញ នោះទេ»។
សម្រាប់លោក អ៊ុំ សំអាន អះអាងថា លោក ហ៊ុន សែន មិនដោះលែងពលរដ្ឋទាមទារឱ្យលុបគម្រោង CLV ទេ ដរាបណាពួកគេមិនសុំទោសទទួលកំហុស ហើយសារភាពថាមានក្រុមប្រឆាំងបញ្ជាពីក្រោយ។
លោកថា ការបន្តឃុំខ្លួនពលរដ្ឋជាង ៦០នាក់ រឿង CLV នេះ ជាទង្វើទុច្ចរិតផ្តាច់ការ របស់គ្រួសារហ៊ុន ដើម្បីសម្ញើញអំណាចថាពលរដ្ឋណាហ៊ានប្រឆាំងនឹងផែនការកាត់ដីឱ្យបរទេស និងត្រូវទទួលទោសបែបនេះ។
លោកថា៖ «គ្រួសាហ៊ុនកាត់ទឹកដីឱ្យបរទេស ដើម្បីរក្សាអំណាច ដូច្នេះអ្នកណាហ៊ានរិះគន់ខ្លួនកាត់ទឹកដីឱ្យបរទេស គាត់ត្រូវចាប់ដាក់គុកហើយ ដើម្បីបំបិទមាត់អ្នកទាំងនោះមិនឱ្យរិះគន់ការដឹកនាំរបស់ខ្លួន ហើយគិតថាខ្លួនឯងដឹកនាំប្រទេសចង់កាត់ដីឱ្យនរណាសម្រេចចិត្ត»។
ប្រធានក្រុមឃ្លាំមើលកម្ពុជាលោក ម៉ែន ណាត លើកឡើងថា ការដែលមេដឹកនាំគ្រួសារហ៊ុន លុបចោលគម្រោង (CLV) តែមិនដោះលែងសកម្មជន ២៣តុលា និងពលរដ្ឋផ្សេងទៀត ដែលលាតត្រដាងរឿងនេះ ជាចេតនាបំបាក់ស្មារតីពលរដ្ឋ ដែលនៅក្រៅឃុំ កុំឱ្យនិយាយរឿងទឹកដី ដើម្បីបើកផ្លូវឱ្យវៀតណាមសម្រេចមហិច្ឆតាលេបទឹកដីខ្មែរ ដូចពីអតីកាល។
លោកថា គ្រួសារហ៊ុន ហ៊ានធ្វើអ្វីគ្រប់យ៉ាង មិនថាចាប់ចងពលរដ្ឋ ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ គំរាមសម្លាប់ ឬរំលោភរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក៏ពួកគាត់ធ្វើដែរ ដើម្បីផ្គាប់ចិត្តចៅហ្វាយនាយ គឺវៀតណាមដែលបានលើកបន្តុបខ្លួន។
លោកថា៖ «ករណីនេះឆ្លុះបញ្ចាំង ថាគ្រួសារហ៊ុនអនុវត្តនយោបាយទុច្ចរិត ដើម្បីធ្វើបាបប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនឯង ចឹងក្នុងន័យនឹង ចង់រំឮកដល់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ថា ក្រៅពីក្រុមគ្រួសារហ៊ុន សែន ហ្នឹងគឺនរណាក៏រងគ្រោះដែរ ឱ្យតែហ៊ានធ្វើឱ្យលោក ហ៊ុន សែន គ្នើសចិត្ត ព្រោះ លោក ហ៊ុន សែន មិនមែនជាមនុស្សសុច្ចរិត បើគាត់ជាមនុស្សសុច្ចរិត គាត់មិនធ្វើបាបប្រជារាស្រ្តទេ»។
ឆ្លើយតបនឹងរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ប្រាប់ វីអូឌី ថា ករណីបន្តឃុំខ្លួនសកម្មជនសង្គមរួមទាំងលោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន ក្នុងរឿង CLV ជាការសម្រេចរបស់តុលាការ។
មន្រ្តីនាំពាក្យរូបនេះ បដិសេធថា ករណីដោះលែង ឬមិនដោះលែងសកម្មជនទាំងនោះ ជាការសម្រេចចិត្តតាមអង្គហេតុ របស់តុលាការ រដ្ឋាភិបាល ឬបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនសម្រេចចិត្តជំនួសតុលាការនោះទេ។
លោកថា៖ «ការឃុំខ្លួនមិនមែន អ្នកនាំពាក្យឃុំខ្លួនទេ តុលាការអ្នកឃុំខ្លួន ទៅសួរតុលាការបានដឹង ថាមូលហេតុអ្វីបានឃុំខ្លួន វាមានពិរុទ្ធភាពអ្វី វានឹងសួរឱ្យចាំមុខសញ្ញា កុំសួរអ្នកនាំពាក្យ ហើយយកទៅប្រលាត់ អត់បានទេ»។
ករីណចាប់ខ្លួនសកម្មជនសង្គម និងសកម្មជននយោបាយយ៉ាងគំហុកនេះ ហាក់ស៊ីគ្នាទៅនឹងសារបែកធ្លាយរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តី លោក ហ៊ុន សែន ដែលមានមហិច្ឆតា ចង់ម្ទេចក្រុមអ្នកមាននិន្នាការប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីបើកផ្លូវឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឈ្នះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០២៧ និង២០២៨។
លោកថា៖ «បំបែកមុខពីឥឡូវទៅតែម្ដង ដើម្បីកុំឲ្យពួកវាមានមូលដ្ឋានកសាងកម្លាំង យកមកធ្វើជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សា ឃុំសង្កាត់ នៅការរបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២៧ និយាយរួម គឺគ្រប់គ្រងកសាងកម្លាំងពីឥឡូវ បំផ្លាញកម្លាំងពួកប្រឆាំង កុំឲ្យពួកប្រឆាំងមានកម្លាំងប្រើ បើហែងប្រឆាំងងើបមួយវ៉ៃមួយ»។
ដោយឡែក ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក លោក នី សុខា យល់ថា បើគម្រោង CLV ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលប្រកាសលុបចោលជាស្ថាពរហើយ គួរតែដោះលែងពលរដ្ឋ ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ។
លោកបន្តថា សង្គមប្រជាធិបតេយ្យគួរតែមានការលើកទឹកចិត្តពលរដ្ឋ ឱ្យចូលរួមឈឺឆ្អាលរឿងជាតិ មាតុភូមិ មិនគួររងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ គំរាមកំហែង និងចាប់ឃុំខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារទាំងអយុត្តិធម៌បែបនេះទេ។
លោកថា៖ «រដ្ឋាភិបាលគួរណាស់តែបង្ហាញ នូវឥរិយាបទនៅក្នុងការដោះលែងក្រុមអ្នកដែលជាប់ឃុំ ដោយសារតែការប្រើប្រាស់មនសិការ ក្រុមអ្នកជាប់ឃុំដោយសារតែបញ្ហាការបញ្ចេញមតិ ឬក៏ការមនសិការខាងនយោបាយ ខាងអីផ្សេងៗហ្នឹង ពិសេសគេហៅថា ក្រុមអ្នកដែលជាប់ឃុំដោយមនសិការ»។
កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤ លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាផ្ទាល់មាត់ឱ្យចាប់ខ្លួនក្រុមអ្នកផ្សព្វផ្សាយកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ទីក្រុងប៉ារីស រួមទំាងលោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន ភ្លាមៗ ក្រោយពួកគេរិះគន់ទាមទាររដ្ឋាភិលបាលលុបចោលគម្រោង CLV ជាមួយវៀតណាម។
កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែធ្នូ នេះ អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូរ បានកត់ត្រាថា ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ មានមនុស្សជាង ១០២នាក់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ដោយសារការរិះគន់គោលនយោបាយរដ្ឋាភិបាល។
បន្ថែមពីនេះ លោក វិធិត មុនតាប៊ន អ្នករាយការណ៍ពិសេសទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជា ថ្មីៗនេះបាននិយាយក្នុងកិច្ចប្រជុំនៅក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស អង្គការសហប្រជាជាតិថា ការផ្ទេរអំណាចនៅឆ្នាំ២០២៣ ធ្វើឡើងក្នុងទម្រង់បែបគ្រួសារ គ្មានលក្ខណប្រជាធិបតេយ្យ។
ជុំវិញបញ្ហាបូរណភាពទឹកដីនេះដែរ កាលពីអំឡុងឆ្នាំ២០០៥ លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់គំរាមរំលាយរបបរាជានិយមអាស្រ័យធម្មនុញ្ញចោល បើព្រះមហាក្សត្រទ្រង់មិនព្រមឡាយព្រះហស្ថលេខា លើសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនខុសច្បាប់ ដែលគូសវាសដោយវៀតណាម នៅឆ្នាំ១៩៨២ ៨៣ និង៨៥ ឱ្យរស់ឡើងវិញ ដើម្បីសម្រេចហិច្ឆតាវៀតណាមលេបទឹកដីទេនោះ។
ចាប់ពីពេលនោះមក មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងដែលមានបទពិសោធខាងកិច្ចការព្រំដែន បានទម្លាយឯកសារជាបន្តបន្ទាប់ថា សន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ២០០៥ បានបើកផ្លូវឱ្យវៀតណាមគ្រប់គ្រងប្រជុំកោះក្រចកសេះ និងកោះត្រល់ រួមទំាងដីតាមបន្ទាត់ព្រំដែនរាប់រយគីឡូម៉ែត្រទៀត ដោយស្របច្បាប់។ កម្តៅនេះ បានធ្វើឱ្យលោក ហ៊ុន សែន កំពុងគ្រប់គ្រងអំណាច ងាកមកបង្រ្កាបខ្មែរណា ដែលហ៊ាននិយាយលាតត្រដាងពីមហិច្ឆតាវៀតណាម រហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះ៕
ដោយ៖ លោក ប៉ុល សម្បត្តិ