តំបន់រុតតាឯក ដែលរងការរិះគន់ថា បានដាក់សម្ពាធពលរដ្ឋច្រើនគ្រួសារ ឱ្យចាកចេញពីតំបន់អង្គរ ទាំងបង្ខំនោះ ពេលនេះពលរដ្ឋដែលបានចាកចេញបានអះអាងថា ពួកគេប្រឈមនឹងបញ្ហាជីវភាព ដែលទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាល បង្កើតប្រព័ន្ធការងារតាមការសន្យា ដើម្បីការប្រឈមនឹងដាច់បាយស្លាប់។
អ្នកភូមិរុនតាឯក បានរៀបរាប់ប្រាប់ វីអូឌី នៅថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ថា ពួកគេដែលបានចាកចេញពីតំបន់អង្គរ ប្រមាណ ៥០% បានធ្វើចំណាកស្រុក ដើម្បីស្វែងរកការងារ នៅតាមទីតាំងផ្សេងៗ។
តាមប្រភពនោះ អ្នកខ្លះ មករស់នៅក្រុងសៀមរាបវិញ ខ្លះទៅធ្វើការនៅខេត្តកំពង់ធំ ក្រុងព្រះសីហនុ និងខ្លះទៀតចំណាកស្រុក ទៅថៃ ទាំងប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ ដោយសារវិបត្តិបំណុល។
ពលរដ្ឋរស់នៅភូមិរុនតាឯកមួយរូបលោក ឡុង ឡែន បានត្អូញត្អែរថា សព្វថ្ងៃលោកពិបាកក្នុងការប្រកបរបរលក់នំបញ្ចុក ដោយសារពលរដ្ឋរស់នៅប្លុក របស់លោកជាច្រើននាក់ បានចំណាកស្រុក។
លោកថា ការធ្វើចំណាកស្រុករបស់ពួកគេ គឺដើម្បីទៅរកប្រាក់មកបង់ធនាគារ ខណៈពួកគេបានខ្ចីបុលប្រាក់ទាំងនោះពីធនាគារ មកសាងសង់ផ្ទះ ចំពេលដែលទីតាំងថ្មី មិនអាចរកចំណូលបាន។
លោក បន្តទៀតថា កត្តាបំណុលនេះ ដែលនាំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការចាយវាយសន្សំសំចៃ ធ្វើឱ្យមុខរបរគាត់ប្រឈមនឹងខាតបង់។
លោក ឡុង ឡែន សង្កេតឃើញថា ក្នុងចំណោមផ្ទះចំនួន ១០០ខ្នង នៅតំបន់រុនតាឯក ជិតផ្ទះរបស់លោក មានយ៉ាងហោចណាស់ ក៏ជិត ៤០ផ្ទះ ដែរ ដែលបានចាក់សោទ្វារទុកចោល។
ក្រៅពីនេះ លោកថា ក៏មានអ្នកភូមិមួយចំនួន បានសម្រេចវិលត្រលប់មកផ្ទះពេលល្ងាចតាមរយៈរថយន្តក្រុង ខណៈអ្នកផ្សេងទៀត ជ្រើសរើសការជួលបន្ទប់ នៅក្រុងសៀមរាប ដោយសារតែបេនឡានមិននៅក្បែរកន្លែងពួកគេធ្វើការ។
លោកថា៖ «សូមណូមពរឱ្យប្រមុខរដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាស្ថាប័នផ្សេងៗ បើថាវាមានការជម្លៀសហើយ មិនអាចថយក្រោយវិញបាន។ ចឹងក៏សូមឱ្យមានរៀបចំជាប្រព័ន្ធការងារ ដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋគាត់អាចមានទីតាំងការដោះស្រាយបំណុលគេកាន់តែបានច្រើន។ ហើយលឿនបន្តិច ព្រោះថាកាន់តែយូរទៀតពិបាកមានប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅណាស់ ដោយសារតែយើងអត់មានប្រភពចំណូលផ្សេងចឹង»។
ចំណែកពលរដ្ឋមួយរូបទៀត គឺអ្នកស្រី សុខ ពឿន បាននិយាយថា អ្នកស្រីបានបោះបង់មុខរបរជាអ្នកលក់ណែមសាច់ក្នុងភូមិ ដោយសារតែលំហូរចំណាកស្រុក ធ្វើឱ្យមុខរបរគាត់គ្មានអ្នកទិញ។
អ្នកស្រី ពឿន បន្តថា ពលរដ្ឋរស់នៅក្បែរផ្ទះអ្នកស្រី ខ្លះរត់រ៉ឺម៉ក់កង់បី ខ្លះទៀតដើរសម្អាតផ្ទះឱ្យគេនៅក្រុងសៀមរាប ធ្វើយ៉ាងណា ឱ្យតែអាចរកប្រាក់ចំណូលបាន។
ស្រ្តីវ័យ ៥៥ឆ្នាំរូប នេះបម្រើការងារជាអ្នកមើលថែទាំក្មេង នៅពេលដែលឪពុកម្ដាយរបស់ពួកគេទៅធ្វើការនៅឆ្ងាយ ខណៈអ្នកស្រីក៏ទទួលបន្ទុកបង់ធនាគារ ដែលខ្ចីសម្រាប់សាងសង់ផ្ទះ នៅរុនតាឯកចំនួន ៣ពាន់ដុល្លារ ផងដែរ។
អ្នកស្រី និយាយថា៖ «រឿងពិបាក ចេះតែពិបាក មិនដឹងយាយថាម៉េច ចេះតែទ្រាំទៅណាស់ ចេះតែនៅមើលចៅ កូនទៅធ្វើការវាចេះចែកហូបចែកចាយខ្លះទៅ»។
វិអូឌី មិនអាចរកការបញ្ជាក់ ពីមេឃុំរុនតាឯក អ្នកស្រី ឈួន អ៊ឹម បានទេជុំវិញបញ្ហានេះ។
តែយ៉ាងណា ក្នុងពិធីសំណេះសំណាលមួយ នៅខេត្តសៀមរាប កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ នាយករដ្ឋមន្ត្រីលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ធ្លាប់បានធានាអះអាងថា នឹងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋ ព្រមចាកចេញពីតំបន់អង្គរ តាមការតម្រូវរបស់រដ្ឋាភិបាល មកតំាងលំនៅតំបន់រុនតាឯង និងតំបន់ពាក់ស្នែង ឱ្យពួកគេមានជីវភាពធូរធារ តាមរយៈធ្វើឱ្យទីតាំងថ្មី ដាច់ស្រយាលមួយនេះ ទៅជាទីក្រុងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ ដែលជាប្រភពចំណូល។
លោកថ្លែងពេលនោះថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក នឹងធ្វើឱ្យតំបន់រុនតាឯក និងតំបន់ពាក់ស្នែង ក្លាយជាបុរីជនបទគំរូសម្រាប់ ទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគ មកបង្កើតរោងចក្រ ឧស្សាហកម្មនានា ដើម្បីបង្កើតការងារជូនពលរដ្ឋ ដែលបានមកតាំងលំនៅ នៅតំបន់រុនតាឯក និងតំបន់ពាក់ស្នែងនេះ។
លោកគូសបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាល នឹងធ្វើឱ្យគ្រួសារ ដែលមករស់នៅទីតាំងថ្មីនេះ មានជីវភាពធូរធារ ដោយសន្យាថា រដ្ឋាភិបាល នឹងកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ផ្លូវថ្នល់ ប្រព័ន្ធលូតាមដងផ្លូវ សាលារៀន ចាប់ពីបឋមសិក្សា រហូតដល់វិទ្យាល័យ មន្ទីរពេទ្យ ផ្សារ ភ្លើងអគ្គិសនី អណ្តូងទឹក ប្រព័ន្ធទឹកស្អាត បង្គន់អនាម័យ នៅទីតាំងថ្មីនេះ ក្លាយជាទីក្រុង ជាទីប្រជុំជន ដើម្បីជាប្រភពចំណូលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅទីនេះ។
ប៉ុន្តែជាង ១ឆ្នាំ ទៅនេះ ប្រជាពលរដ្ឋ រស់នៅតំបន់រុនតាឯក និយាយថាផ្សេងពីនេះ។ ពួកគេថា បច្ចុប្បន្ន ពួកគេស្ទើរ ៩០% កំពុងជួបវិបត្តិបំណុល ដោយសារតែទីតាំងថ្មី មិនអាចរកចំណូលបាន។
ពួកគេថា ពេលនេះអ្នកធ្វើចំណាកស្រុកស្ទើរស្ងាត់ភូមិ ផ្ទះខ្លះបិទទ្វារចោល និងមួយចំនួន បានត្រឡប់ទៅរកចំណូល នៅតំបន់អង្គរវិញ ដែលត្រូវធ្វើដំណើរទៅមក ប្រមាណជាជាង ៦០គីឡូ បើទោះខ្លះបានធ្វើដំណើរតាមយន្តក្រុង ដែលរៀបចំដោយអាជ្ញាពាក់ព័ន្ធក្តី។
ជុំវិញបញ្ហានេះដែរ អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ ធ្លាប់និយាយក្នុងរបាយការណ៍ អំឡុងខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ ថាគ្រួសារដែលត្រូវបានផ្លាស់ទីលំនៅ មិនត្រូវបានផ្តល់ ការពិគ្រោះយោបល់ពិតប្រាកដ និងការទទួលបានការការពារផ្លូវច្បាប់ទាក់ទង នឹងការបណ្តេញចេញរបស់ពួកគេនោះទេ។
ពួកគេជាង ១ពាន់គ្រួសារ ត្រូវបានបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ តាមរបៀបបន្លំភ្នែក និងជាទ្រង់ទ្រាយធំ។ ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវបានបង្ខំឱ្យស្ម័គ្រចិត្ត និងធ្វើឱ្យមានអារម្មណ៍ភ័យខ្លាចចំពោះការសងសឹក ប្រសិនបើពួកគេមិនព្រមចាកចេញ ឬជំទាស់នឹងការបណ្តេញចេញនេះ។
ប្រភពដដែលបានចោទប្រកាន់ថា ការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ គឺជាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សក្រោមច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។ បើយោងតាមបញ្ហាខាងលើ ពលរដ្ឋដែលបានចាកចេញពីតំបន់អង្គរ មករស់នៅទីតាំងថ្មីនៅតំបន់រុនតាឯក បានរងគ្រោះផ្ទួនៗ គឺរងគ្រោះពីការបណ្តេញចេញ និងទីតាំងថ្មីគ្មាន ប្រភពរកប្រាក់ចំណូល ដូចការសន្យារបស់រដ្ឋាភិបាល៕