ករណីឃាតកម្មបាញ់សម្លាប់ លោក លិម គិមយ៉ា តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជំរុញឱ្យមានការថ្កោលទោសទង្វើដ៏ឃោរឃៅ ខាងនយោបាយនេះ និងជំរុញឱ្យបោសសម្អាតខ្មាន់កាំភ្លើងអ្នកពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីទប់ស្កាត់ទង្វើឃោរឃៅខាងនយោបាយ។
នាយករងប្រចាំតំបន់អាស៊ី នៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ Human Rights Watch លោក ហ្វីលរ៉ូប៉ឺតសុន Phil Robertson បានបង្ហោះសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ស្តីពីការបាញ់សម្លាប់អតីតសមាជិកសភាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក លិម គិមយ៉ា នៅទីក្រុងបាងកក។
លោក ហ្វីល រ៉ូប៉ឺតសុន និយាយថា ការបាញ់ប្រហារដ៏សាហាវ លើអតីតសមាជិកសភាគណកបក្សសង្រ្គោះជាតិ គឺលោក លិម គិមយ៉ា នៅទីក្រុងបាងកក សុទ្ធជាសញ្ញានៃការធ្វើឃាតនយោបាយ ហើយមើលទៅជាការកើនឡើង គួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងការប្រើប្រាស់ការគាបសង្កត់ឆ្លងដែន។
ប្រភពបន្តថា ផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ នឹងគំរាមកំហែងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់នយោបាយកម្ពុជា សកម្មជន អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ដែលបានភៀសខ្លួនទៅប្រទេសថៃ ដើម្បីគេចពីយុទ្ធនាការគាបសង្កត់នយោបាយ របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត។
សម្រាប់ លោក រ៉ូប៉ឺតសុន យល់ថា កេរ្តិ៍ឈ្មោះអន្តរជាតិរបស់ថៃ គឺស្ថិតនៅលើបន្ទាត់នេះហើយ ប៉ូលីស និងអ្នកនយោបាយថៃគួរតែទទួលស្គាល់ថា ខ្លួនមិនអាចបោសសម្អាតឃាតកម្ម ដ៏ឃោរឃៅនេះ ដូច្នេះចាំបាច់ត្រូវមានការស៊ើបអង្កេតជាបន្ទាន់ ហ្មត់ចត់ និងតម្លាភាព។
ម្យ៉ាងវិញទៀតលោកថា ត្រូវចាត់វិធានការបន្ទាន់ ដើម្បីចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យ និងមេក្លោងនៅពីក្រោយរឿងនេះ ហើយរដ្ឋាភិបាលបារាំងត្រូវតែស្វែងរកយុត្តិធម៌ផងដែរ សម្រាប់ពលរដ្ឋខ្លួន គឺលោក លិម គិមយ៉ា។
បន្ថែមពីនេះ លោក ហ្វីល រ៉ូប៉ឺតសុន ជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលថៃស៊ើបអង្កេតប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងហ្មត់ចត់ចំពោះការធ្វើឃាតនេះ មិនថាតាមវិធីណាក៏ដោយ។
ចំណែក សម រង្ស៊ី បានបង្ហោះសេចក្តីថ្លែងការណ៍ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិលើហ្វេសប៊ុករបស់លោក នាថ្ងៃទី៨ ខែមករា នេះថា លោកមានក្តីរន្ធត់ និងសោកស្តាយជាពន់ពេក ចំពោះដំណឹងនៃអំពើឃាតកម្ម បាញ់សម្លាប់ ឯកឧត្តម លិម គិមយ៉ា តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមណ្ឌលខេត្តកំពង់ធំ យ៉ាងសាហាវឃោរឃៅ និងអមនុស្សធម៌បំផុត នៅវេលាម៉ោង៥ កន្លះល្ងាច កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៥ នៅទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ។
លោក ថ្កោលទោសយ៉ាងដាច់អហង្ការ ចំពោះអំពើដ៏ព្រៃផ្សៃនេះ ដែលថា ជាការគំរាមកំហែងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់សិទ្ធិសេរីភាពផ្នែកនយោបាយ និងអំពាវនាវឱ្យអាជ្ញាធរថៃ ធ្វើការស៊ើបអង្កេតដោយហ្មត់ចត់ និងមិនលំអៀង ហើយលោក សម រង្ស៊ី ចោទថា លោក ហ៊ុន សែន នៅពីក្រោយឃាតកម្មនេះ។
សម្រាប់ លោក សម រង្ស៊ី លោក លិម គិមយ៉ា ធ្លាប់រស់នៅប្រទេសបារាំងច្រើនឆ្នាំ ហើយកាន់សញ្ជាតិបារាំង-ខ្មែរ ហើយ លោក លិម គិមយ៉ា ជាសកម្មជនសកម្មបំផុតរបស់បក្សប្រឆាំង ដែលស្ថិតក្នុងបញ្ជីខ្មៅរបស់ ហ៊ុន សែន។
បន្ថែមពីនេះ លោក សម រង្ស៊ី សង្ឃឹមថា អាជ្ញាធរថៃ នឹងសហការជាមួយប៉ូលីសបារាំង បង្រ្កាបប្រតិបត្តិការរបស់ ហ៊ុន សែន ដែលកំពុងធ្វើសកម្មភាពនៅលើទឺកដីនៃប្រទេសថៃ។
ដូចគ្នានេះដែរ ប្រធានក្រុមឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត បានបង្ហោះសារ ថ្កោលទោសយ៉ាងដាច់អហង្ការ ចំពោះករណីឃាតកម្មនេះ ។
ប្រភពបន្តថា ថ្វីត្បិតឃាតកម្មនេះ កើតឡើងនៅប្រទេសថៃ ក៏ប៉ុន្តែគឺពិតជាមានពាក់ព័ន្ធយ៉ាងជ្រៅទៅនឹង នយោបាយអសុចរិតរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅកម្ពុជា។
លោក ម៉ែន ណាត សំអាងថា មុខឃាតកម្ម លោក លិម គិមយ៉ា បានប្រើហ្វេសប៊ុករបស់លោក រិះគន់ធ្ងន់ៗ ចំពោះ លោក ហ៊ុន ម៉ានី ជាកូនប្រុសលោក ហ៊ុន សែន ដែលពាក់ព័ន្ធអគ្គិភ័យឆេះព្រះឆាយាល័ក្ខណ៍ព្រះមហាក្សត្រ ក្នុងថ្ងៃឆ្លងឆ្នាំសកល និងការរិះគន់ត្រកូល ហ៊ុន លើសំណុំរឿង កោះគុត ជាមួយថៃ។
សម្រាប់ លោក ម៉ែន ណាត យល់ថា ទោះបីគ្រួសារនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ រាប់អានជាបងប្អូនធម៌ ជាមួយរដ្ឋាភិបាលគ្រួសារហ៊ុន ក្តី ក៏ប៉ុន្តែលោកជំរុញឱ្យ អាជ្ញាធរសមត្ថកិច្ចថៃ ត្រូវចាប់ឃាតករ ទៅផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ និងត្រូវវែកមុខជនជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅពីខាងក្រោយខ្នង នៃសំណុំរឿងឃាតកម្មនេះ។
លោក ម៉ែន ណាត ចាត់ទុកថា ប្រទេសថៃនឹងលែងជាទីកន្លែងមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរ សកម្មជនសង្គម និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ដែលភៀសខ្លួននយោបាយនៅទីនោះទៀតហើយ។
បន្ថែមពីនេះ មនុស្សជំនិតលោក កឹម សុខា គឺលោក មុត ចន្ថា បានបង្ហោះសារលើហ្វេសប៊ុក របស់លោកថា នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឃាតករស៊ីឈ្នួលបានរង់ចាំបាញ់សម្លាប់ លោក លិម គិមយ៉ា តំណាងរាស្រ្តមណ្ឌលកំពង់ធំ នៃគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ពេលលោកចុះពីលើរថយន្តក្រុងក្នុងទីក្រុងបាងកក នៃប្រទេសថៃ។ ប្រភពបន្តថា យោងតាមរបាយការណ៍ ឃាតករបានត្រៀមចាំជាមុន នៅចំណតរថយន្តក្រុងធ្វើដំណើរពីខេត្តសៀមរាប ហើយបានបាញ់ចំនួន ៣គ្រាប់ សំដៅលើលោក លិម គិមយ៉ា បណ្តាលឱ្យស្លាប់ភ្លាមៗ។
សម្រាប់ លោក មុត ចន្ថា យល់ថា ករណីនេះ ជាអំពើស៊ីឈ្នួលសម្លាប់មនុស្ស ដែលរៀបចំផែនការពីប្រទេសកម្ពុជា ដោយសំអាងថាលោក លិម គិមយ៉ា ពុំដែលមានរឿងរ៉ាវ ឬទំនាក់ទំនងខាងពាណិជ្ជកម្ម ជម្លោះ ឬសកម្មភាពអ្វីនៅក្នុងប្រទេសថៃពីមុនមកទេ។
មួយវិញទៀត លោក លិម គិមយ៉ា ជាអ្នកនយោបាយប្រឆាំង ដែលរិះគន់លោក ហ៊ុន សែន តាំងតែពីលោកនៅជាតំណាងរាស្រ្ត រហូតដល់ពេលលោកត្រូវបានឃាតករស៊ីឈ្នួលបាញ់សម្លាប់នេះ។
ខណៈរយៈពេល ៣ថ្ងៃ មុនការបាញ់សម្លាប់ គឺនៅថ្ងៃទី០៤ ខែមករា លោកបានសរសេររិះគន់យ៉ាងខ្លាំងទៅលើលោក ហ៊ុន ម៉ានី កូនប្រុសពៅរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលជាឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងជារដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមុខងារសាធារណៈ ពាក់ព័ន្ធនឹងការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ «សាទរកម្ពុជា»។
ក្រៅពីនេះអត្ថបទថ្មីៗ ដែលលោកបានសរសេររិះគន់នៅលើហ្វេសប៊ុករបស់លោក គឺមានពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាកោះគុត ជាដើម។
ដូចគ្នានេះដែរ កូនស្រីលោក កឹម សុខា គឺអ្នកស្រី កឹម មនោវិទ្យា បានបង្ហោះសារលើហ្វេសប៊ុកខ្លួន ដោយនិយាយថា ជាការសោកសង្វេកជាពន់ពេក និងថ្កោលទោសយ៉ាងដាច់អហង្ការ ដល់ជនដៃដល់ និងពាក់ពន្ធ័នឹងអំពើដ៍សែនយង់ឃ្នងនេះ និងអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលថៃ និងរដ្ឋាភិបាលបារាំងឱ្យស្វែងរកការពិត និងផ្តន្ទាទោសដល់ជន ឬក្រុមដៃដល់។
ប្រធានក្រុមឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត ឱ្យ វីអូឌី ដឹងបន្ថែមថា ករណីឃាតកម្មនេះ អាចជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច ខណៈមុនការបាញ់សម្លាប់ ៣ថ្ងៃ លោកបានរិះគន់ការដឹកនាំគ្រួសារហ៊ុន ធ្វើឱ្យឆេះព្រះឆាយាលក្ខណ៍ និងបញ្ហាបូរណភាពទឹកដីកោះគុតជាដើម។
លោកថា៖ «ឃាតកម្មទៅលើលោក លិម គិមយ៉ា ប្រាដកជាមានការជួលពីពួកមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលខ្មែរ ហើយជាពិសេស គឺពាក់ព័ន្ធទៅនឹងនយោបាយរបស់លោក ហ៊ុន សែន យ៉ាងជ្រៅ គឺពាក់ព័ន្ធនយោបាយលោក ហ៊ុន សែន យ៉ាងជ្រៅដែលតាមកម្ចាត់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរ សូម្បីតែកន្លងមកជនភៀសខ្លួនខ្មែរនៅស្រុកថៃហ្នឹង ដែលទទួលស្គាល់ដោយអង្គការសហប្រជាជាតិហើយហ្នឹង ក៏លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាឲ្យគេចាប់អ្នកអស់ហ្នឹង ត្រឡប់មកស្រុកខ្មែរវិញដែរ បើអ្នកណាសុំទោសឲ្យរួចខ្លួន បើមិនសូមទោសគេទេ គឺចាប់ដាក់គុកតែម្តង ហើយបច្ចុប្បន្ននេះ ការស្លាប់របស់លោក លិម គិមយ៉ា យ៉ាងអយុត្តិធម៌ ហើយកណ្តាលទីក្រុងបាងកកហ្នឹង ប្រាដកជាមានពាក់ព័ន្ធយ៉ាងជ្រៅ ជាមួយនឹងនយោបាយរបស់លោក ហ៊ុន សែន លោកហ៊ុន ម៉ាណែត»។
សម្រាប់លោក ម៉ែន ណាត អះអាងថា នេះជាឃាតកម្មនយោបាយរបស់កម្ពុជា ដែលខ្ចីទឹកដីថៃ ធ្វើជាទីលានបាញ់សម្លាប់អ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំង មិនឱ្យមានឳកាសប្រជួតប្រជែងជាមួយមេដឹកនាំគ្រួសារហ៊ុន។
លោកថា ករណីនេះមិនមែនជារឿងទំនាស់បុគ្គលទេ ជារឿងនយោបាយ និងអាចជាទង្វើទុច្ចរិតមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច ចង់ធ្វើបាបសកម្មជនបក្សប្រឆាំង មិនឱ្យហ៊ានរិះគន់ការដឹកនាំផ្តាច់ការបស់ខ្លួន។
លោកថា៖ «ករណីឃាតកម្មលោក លិម គិមយ៉ា ជាអតីតសមាជិកសភានៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នេះប្រាកដជាមានពាក់ព័ន្ធយ៉ាងជ្រៅណាស់ ជាមួយនិងនយោបាយរបស់ក្រុមគ្រួសារលោក ហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំដោយឧក្រិដ្ឋនៅកម្ពុជា។ មានអង្គហេតុខ្លះ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនេះដូចជាប៉ុន្មានថ្ងៃមុននោះ លោក លិម គិមយ៉ា បានធ្វើការទិតៀនធ្ងន់ៗ ទៅលើលោក ហ៊ុន ម៉ានី ដែលជាកូនប្រុស របស់លោក ហ៊ុន សែន ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងឆេះព្រះឆាយាលក្ខណ៍ព្រះមហាក្សត្រ នៅដំណាច់ឆ្នាំសកល ចូលឆ្នាំសកល ឆ្នាំថ្មីកន្លងទៅ នឹងទី១ ហើយទី២ គឺលោក លិម គិមយ៉ា បានទិតៀនធ្ងន់ៗដែរ ពាក់ព័ន្ធរឿងភាពស្ងាត់ស្ងៀម របស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជុំវិញរឿងវិវាទកោះគុត»។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន បដិសេធចំពោះការចោទប្រកាន់ថា ការបាញ់សម្លាប់អតីតតំណាងរាស្រ្ត លោក លិម គិមយ៉ា មិនមានជាប់ពាក់ព័ន្ធមេដឹកនាំកម្ពុជា។
លោកអះអាងថា រដ្ឋាភិបាលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មិនជាប់ពាក់ព័ន្ធអំពើអមនុស្សធម៌ ឬទង្វើឃោរឃៅបាញ់សម្លាប់មនុស្សនោះទេ ដោយលោកបញ្ជាក់ថារដ្ឋាភិបាលគោរពសិទ្ធិមនុស្សជាអាទិភាព។
លោកថា៖ «ចឹងខ្ញុំនិយាយឱ្យខ្លី គឺថាគ្មានពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាទេ ហើយបាតុភាពដែលកើតឡើងនៅក្នុងទីក្រុងបាងកក វាជាការទទួលខុសត្រូវ របស់សមត្ថកិច្ចថៃ ហើយនិងរាជរដ្ឋាភិបាលថៃ អត់មានពាក់ព័ន្ធអី ជាមួយនឹងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទេ»។
កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦ អ្នកវិភាគនយោបាយលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់ ក្រោយពីលោកធ្វើការវិភាគលើរបាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតរបស់អន្តរជាតិមួយ ដែលដាក់ចំណងជើងថា អាណាចក្រជំនួញត្រកូលហ៊ុន ដែលបានរកឃើញថា គ្រួសារហ៊ុន បានក្តោបក្តាប់មុខជំនួញធំៗ ស្ទើរទាំងអស់នៅកម្ពុជា។
កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១២ ប្រធានអង្គការការពារធនធានធម្មជាតិ និងជាសកម្មជនព្រៃឈើដ៏ឆ្នើម លោក ឈុត វុទ្ធី ក៏ត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់ផងដែរ ខណៈលោកចុះធ្វើការស៊ើបអង្កេតផ្ទាល់ជុំវិញករណីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ នៅខេត្តកោះកុង ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលគេស្គាល់ថាទីតាំងនោះជាប់បាក់ព័ន្ធនឹងគ្រួសារហ៊ុន។
ដោយឡែក អនុប្រធានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស និងដីធ្លី នៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក យិន ម៉េងលី យល់ថា ករណីឃាតកម្មលើអ្នកនយោបាយខ្មែរ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរតែបង្ហាញឆន្ទៈ ជំរុញការស៊ើបអង្កេត ដើម្បីផ្តល់យុត្តិធម៌ជូនពលរដ្ឋខ្មែរ។
លោកបារម្ភថា អយុត្តិធម៌សង្គមចេះតែបន្តកើតមាន ភាពអាថិ៍កំបាំងនៃឃាតកម្មបាញ់សម្លាប់អ្នកនយោបាយ និងអ្នកវិភាគខ្មែរបន្តកប់យ៉ាងជ្រៅហាក់គ្មានយុត្តិធម៌ បង្កការភ័យខ្លាចដល់ពលរដ្ឋជាច្រើនលាននាក់។
លោកថា៖«ចឹងរដ្ឋាភិបាលត្រូវធ្វើយ៉ាងម៉េច ត្រូវវែកមុខឱ្យឃើញនូវឃាតករ ដើម្បីបង្កើនការជឿជាក់លើរាជរដ្ឋាភិបាល និងបង្កើតការជឿទុកចិត្ត លើអាជ្ញាធរឱ្យសាកសមដែលត្រូវការពារប្រទេសយើង ជាប្រទេសពោរពេញដោយសន្តិភាពនោះ»៕