ករណីខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់ តំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក លិម គិមយ៉ា នៅលើទឹកដីថៃ នាថ្ងៃទី៧ ខែមករា កណ្តាលក្រុងបាងកកនោះ ត្រូវបានមតិចម្រុះជាច្រើន ដាក់ការសង្ស័យលើគ្រួសារហ៊ុន ថានៅពីក្រោយអំពើឃាតកម្មនេះ។
មុនការបាញ់សម្លាប់ ៤ថ្ងៃ ពោលគឺនៅថ្ងៃទី៣ ខែមករា លោក លិម គិមយ៉ា តាមរយៈហ្វេសប៊ុកខ្លួន បានរិះគន់ចំៗលើកូនប្រុសលោក ហ៊ុន សែន គឺលោក ហ៊ុន ម៉ានី ជុំវិញការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍សាទរកម្ពុជា រួមទាំងការៀបចំកន្លងទៅ មានដូចជា អន្សមវែងជាងគេ ទូកងវែងជាងគេ ជាដើម គឺវាគ្មានប្រយោជន៍អ្វីសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរទេ។
ផ្ទុយទៅវិញលោកថា អ្វីដែលពលរដ្ឋខ្មែរចង់បាន គឺរដ្ឋាភិបាលគ្រាន់តែគោរពសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋ និងផ្តល់យុត្តិធម៌ សម្រាប់ពលរដ្ឋ គឺគ្រប់គ្រាន់ហើយ។
ជាការកត់សម្គាល់ លោក លិម គិមយ៉ា កាលនៅមានជីវិត តែងតែរិះគន់ចំៗ លើរដ្ឋាភិបាលគ្រួសារហ៊ុនថា បានដឹកនាំប្រទេសបែបគ្រួសារនិយម ធ្វើឱ្យបន្ទាត់នយោបាយនៅកម្ពុជា ងាកចេញពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ រួមទាំងបញ្ហាបូរណៈភាពទឹកដីជាដើម។
អតីតសមាជិកសភា គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ប្រចាំមណ្ឌលកំពង់ធំ លោក លិម គិមយ៉ា ត្រូវបានកាសែតបាងកកប៉ុស្តិ៍ថៃចុះផ្សាយថា ត្រូវឃាតករបាញ់សម្លាប់ចំកណ្តាលទីក្រុងបាងកក នៅក្បែរវត្ត Bowonniwet Vihara វេលាម៉ោងប្រមាណ ៥៖៣០នាទីល្ងាច នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៥។
កាសែតនោះ រាយការណ៍ថា អ្នកនយោបាយវ័យ ៧៣ឆ្នាំ សញ្ជាតិបារាំងរូបនេះ បានស្លាប់ភ្លាមៗ នៅកន្លែងកើតហេតុ ក្រោយរងការបាញ់ប្រហារចំនួន ៣គ្រាប់ ក្នុងពេលលោកចុះពីលើរថយន្តក្រុង អមដោយប្រពន្ធសញ្ជាតិបារាំង និងឱពុកមា ជាជនជាតិខ្មែរម្នាក់ទៀតផង ធ្វើដំណើរចេញពីទីក្រុងសៀមរាប ប្រទេសកម្ពុជា។
បញ្ហានេះ បង្កើតជាសំនួរថា៖ តើគ្រួសារហ៊ុន ត្រូវបង្ហាញជំហរបែបណា ដើម្បីលាងជម្រះការចោទថា នៅពីក្រោយឃាតកម្មតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង?
តំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក ម៉ែន សុថាវរិន្រ្ទ មានមន្ទិលថា ឃាតកម្មនេះអាច មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងគ្រួសារហ៊ុន ខណៈមុនពេលស្លាប់ លោក លិម គិមយ៉ា បានរិះគន់ចំៗចំពោះលោក ហ៊ុន ម៉ានី ជុំវិញការឆេះរូបព្រះឆាយាល័ក្ខ ព្រះមហាក្សត្រក្នុងព្រឹត្តិការណ៍សាទរកម្ពុជា និងបញ្ហាជម្លោះកោះគុត ជាដើម។
លោក ម៉ែន សុថាវរិន្ទ សង្គត់ធ្ងន់ថា អំពើឃាតកម្មនៅកម្ពុជាកន្លងទៅដូចជា ការបាញ់សម្លាប់លោក ឈុត វុឌ្ឍី លោកបណ្ឌិត កែម ឡី តារ៉ាចមៀង ពិសិដ្ឋ ពិលិការ និងមេដឹកនាំសហជីព លោក ជា វិជ្ជា ជាដើម សុទ្ធតែត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលខ្មែរ កប់ទុកចោសសំណុំរឿងនេះដោយគ្មានការស៊ើបអង្កេត ដោយតម្លាភាពនោះទេ។
យ៉ាងណាសម្រាប់ករណីឃាតកម្មឆ្លងដែនលើ លោក លិម គិមយ៉ា វិញ លោក សុថាវរិន្ទ ថាដើម្បីជម្រះមន្ទិលថា គ្រួសារហ៊ុន មិនជាប់ពាក់ព័ន្ធមែន ទាល់តែរដ្ឋាភិបាលខ្មែរត្រូវមានឆន្ទៈស៊ើបអង្កេតជាមួយស្ថាប័នអន្តរជាតិផងដែរ ដើម្បីបង្ហាញពីភាពស្អាតស្អំរបស់ខ្លួន។
លោកថា៖ «រដ្ឋាភិបាលបារាំង និងខាងរាជរដ្ឋាភិបាលថៃ នឹងសហការគ្នា ព្រោះខ្ញុំជឿជាក់ថា ពួកហ្នឹងអត់ហ៊ានសម្លាប់នៅប្រទេសខ្មែរទេ ចឹងត្រូវសម្លាប់នៅថៃ។ ប្រទេសបារាំងគេនឹងអាចរកឃើញ បើមកដល់ស្រុកបារាំងវិញគាត់នឹងប្តឹងហើយ គាត់ត្រូវយល់សប្តិអីមកបារាំង។ ប៉ុន្តែខ្ញុំជឿជាក់ថារដ្ឋាភិបាលបារាំង និងរដ្ឋាភិបាលថៃគេត្រូវស្រាវជ្រាវរឿងហ្នឹងឱ្យមែនទែន»។
មិនខុសគ្នាទេសម្រាប់ ប្រធានអង្គការប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរប្រចាំប្រទេសអូស្ត្រាលី លោក ស៊ឹង សែនករុណា ករណីបាញ់សម្លាប់លោក លិម គិមយ៉ា មាន ដូចគ្នាទៅនឹងការបាញ់សម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី ព្រោះកើតឡើងក្រោយពេលរិះគន់ ពីសែស្រឡាយគ្រួសារហ៊ុនដូចគ្នាដែរ ដែលជាមន្ទិលថា គ្រួសារហ៊ុនជាអ្នកនៅពីក្រោយ ការបាញ់សម្លាប់នេះ។
លោកថា៖ « បើសិនជាមេដឹកនាំកម្ពុជាមិនបញ្ជាក់ជំហរច្បាស់លាស់ ឬក៏មានភស្តុតាងណាមួយ ដែលបង្ហាញឲ្យគេជឿជាក់បានទេ ចង់មិនចង់ រឿងហ្នឹងគេអាចមានមន្ទិលសង្ស័យទៅលើមេដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាហ្នឹងហើយ អ៊ីចឹងគួរតែមានការបញ្ជាក់ទៅសាធារណៈជនឲ្យបានច្បាស់ថា ឃាតកម្មហ្នឹង មិនជាប់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងគ្រួសារមេដឹកនាំនោះទេ។ ទាល់តែមានភស្តុតាងគេអាចជឿជាក់បាន អាហ្នឹងបានគេអាចថាដកនៃការមន្ទិលសង្ស័យបាន»។
បើតាមសេចក្តីរាយការណ៍ របស់ទូរទស្សន៍ប៉ុស្តលេខ៨ ថៃ ផ្សាយនៅថ្ងៃទី៨ ខែមករា នេះ បញ្ជាក់ថា ជនសង្ស័យដែលបាញ់សម្លាប់ លោក លិម គិមយ៉ា ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចថៃកំណត់អត្តសញ្ញាណបានហើយ គឺមានឈ្មោះថា លោក អ៊ែក ការ៉ាត់ ផែណយ ជាអតីតទាហ៊ានជើងទឹកថៃ និងធ្លាប់រងការចោទការកាន់កាប់អាវុធខុសច្បាប់ និងមានប្រវត្តិពាក់ព័ន្ធការប៉ងសម្លាប់មនុស្សផងដែរ។
ជ្រុងមួយនៃអំពើហិង្សា លើអ្នកតស៊ូមតិនេះ ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ក៏ធ្លាប់បានបញ្ជាឱ្យចាប់ខ្លួនសកម្មជនសង្គម លោក ផន ផាន់ណា អំឡុងពេលភៀសខ្លួននៅប្រទេសថៃ ដោយថា ទោះស្លាប់ ឬរស់ត្រូវតែចាប់ឱ្យបាន។
លោកថា៖ « (ឃ្លាំង) ហួត ត្រូវទទួលខុសត្រូវ ទៅលើការងារនេះឲ្យធ្វើការជាមួយនគរបាលថៃ ហើយក្រុមអាវក្រហមក៏ត្រូវតែចូលរួម ដែលយើងមានការសហការល្អជាមួយ យើងត្រូវធ្វើសកម្មភាពនេះផងដែរ។ ហើយដែលធ្វើសកម្មភាពដាច់ដោយឡែក ពីនគរបាលថៃ និងកម្លាំងយើងផ្ទាល់ក៏ត្រូវតាមយកមួយនេះឲ្យបាន បើទោះបីដោយតម្លៃណាក៏ដោយ ក៏រស់ ឬស្លាប់យើងអត់ដឹង ចេះតែដឹងថាមួយហ្នឹង គឺមិនអាចទៅណាមិនឲ្យចេញទៅណាបាន ដូច្នេះត្រូវអនុវត្តវិធានការនេះ ជាបន្ទាន់ដាច់ខាត មិនឱ្យអា ផន បញ្ញា នេះរួចខ្លួនបានទេ»។
ជាងនេះទៀតលោក ហ៊ុន សែន តាមរយៈសារសំឡេងបែកធ្លាយ ក៏បានបញ្ជាឱ្យបោសសម្អាតក្រុមសំឡេងជំទាស់ក្នុងស្រុក ដោយប្រើពាក្យថា «ងើបមួយវាយមួយ» ដើម្បីបើកផ្លូវឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាកូនឈ្នះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០២៧ និង២០២៨ ដោយគ្មានគូរប្រកួតប្រជែង។
គេសង្កេតឃើញថា ក្រោយរដ្ឋាភិបាលត្រកូលថាក់ស៊ីនដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ជនភៀសខ្លួននយោបាយ និងសកម្មជនសង្គមរស់នៅប្រទេសថៃ បានរងការគំរាមកំហែងកាន់តែខ្លាំង ជាក់ស្តែង ប៉ូលីសថៃ បានចាប់ខ្លួនសកម្មជនបក្សប្រឆាំងចំនួន ៦នាក់ បញ្ជួនទៅឃុំខ្លួននៅកម្ពុជា កាលពីចុងឆ្នាំ២០២៤ ក្រោយសម្តែងមតិពីជម្លោះកោះគុត។
បើទោះបែបណា សម្រាប់អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត និងការស្រាវជ្រាវ លោក សេក សុជាតិ យល់ថា ឃាតកម្មលើអ្នកនយោបាយក្រៅរដ្ឋាភិបាល លើទឹកដីថៃនេះ ជារឿងមួយដ៏រសើប និងស្ថានការណ៍នយោបាយកម្ពុជាក្នុងពេលប្ចុច្បន្ន កាន់តែធ្វើឱ្យទិដ្ឋភាពនយោបាយកម្ពុជាកាន់តែល្អក់កករ មានជម្លោះផ្ទៃក្នុងជាតិកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។ តាមរយៈរួបភាពបាញ់សម្លាប់មន្រ្តីក្រៅរដ្ឋាភិបាល លោក សុជាតិ ជំរុញឱ្យប្រទេសថៃបើកការស៊ើបអង្កេត អំពើឃាតកម្មនេះ ដោយតម្លាភាព មិនលម្អៀងនិន្នាការនយោបាយ ដើម្បីទម្លាយការពិត និងបង្ហាញថាខ្លួនជាប្រទេសមាននិរិដ្ឋរឹងមាំ និងកសាងទំនុកចិត្តពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ពីការអនុវត្តច្បាប់របស់ខ្លួន។ លោកថា៖«យើងក៏សង្ឃឹមថាថៃឈរនៅលើគោលការណ៍តម្លាភាព អព្យាក្រឹតមួយដើម្បីបង្ហាញអំពីនីតិរដ្ឋ នៅក្នុងប្រទេសថៃ ហើយវាក៏អាចថាជាលទ្ធផលមួយដែលធ្វើឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិមើលឃើញ អំពីការអនុវត្តរបស់ខ្លួន មិនលម្អៀងទៅកាន់និន្នាការនយោបាយ ក្រៅប្រទេសណាមួយ ដែលពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងឃាតកម្ម ដែលកើតមាននៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន ហើយបើសិនជាថៃមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាហ្នឹងបាន វាក៏ជាហានិភ័យមួយ ដែលធ្វើឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិ លែងមានទំនុកចិត្តចំពោះប្រទេសថៃ»៕
ដោយ៖ លោក សែន សច្ចៈ