ឃាតកម្មលើលោក លិម គិមយ៉ា តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិថ្មីៗនេះ ហាក់បានពញ្ញាក់អារម្មណ៍ក្រុមអ្នកនយោបាយប្រឆាំងដែលបានភៀសខ្លួនទៅក្រៅប្រទេស ឱ្យបោះដៃរកគ្នា ក្រោមហេតុផលដើម្បីសង្គ្រោះកម្ពុជា ចេញពីរបបដឹកនាំបែបផ្តាច់ការគ្រួសារហ៊ុន ។
ការលើកឡើងនេះ ក្រោយពីតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក លិម គិមយ៉ា ត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់លើទឹកដីថៃ កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៥ ។
អាជ្ញាធរថៃ ទម្លាយថា ឃាតកម្មនេះ មានការបញ្ជាចេញពីកម្ពុជា ខណៈឃាតកម្មដូចគ្នានេះ រាប់សិបករណីក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ផ្តោតលើសកម្មជននយោបាយ គណបក្សប្រឆាំង អ្នកសារព័ត៌មាន ព្រះសង្ឃ សកម្មជនបរិស្ថាន និងសហជីពជាដើម។ ក្នុងនោះមានទាំងករណីឃាតកម្ម លើលោកបណ្ឌិត កែម ឡី លោក ឈុត វុទ្ធី និងលោក ជា វិជ្ជា ជាដើម ដែលជនដៃដល់ មិនត្រូវបាននាំខ្លួនមកផ្តន្ទាទោសទេ។
ដោយឡែក ឥស្សរជននយោបាយ គណបក្សប្រឆាំងរាប់សិបនាក់ទៀត ត្រូវបានគណបក្សកាន់អំណាចប្រើតុលាការ ដើម្បីសម្លាប់ជីវិតនយោបាយរបស់ពួកគេ មានទាំងលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ជាដើម ដែលបន្ទាត់នយោបាយបែបនេះ ធ្វើឱ្យពលរដ្ឋច្រើនលាននាក់ រួមរឹតដោយវិបត្តិបំណុល ជិត១ទសវត្សរ៍ទៅនេះ ដែលធ្វើឱ្យជនរងគ្រោះស្លាប់ជាបន្តបន្ទាប់ក្រោមដៃតុលាការគ្មានយុត្តិធម៌។
តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលស្និតនឹងលោក កឹម សុខា គឺ លោក សួន សូរីដា បាននិយាយក្នុងពិធីបុណ្យគម្រប់៧ថ្ងៃ លោក លិម គិមយ៉ា ថាបច្ចុប្បន្ននេះ គេមិនអាចអំពាវនាវសុំយុត្តិធម៌ពីមេដឹកនាំ ដែលរងការចោទពីបទឃាតកម្មលើសកម្មជននយោបាយ សិទ្ធិមនុស្ស និងបរិស្ថានបានទេ។
តែផ្ទុយទៅវិញ លោកថា ជម្រើសតែមួយគត់ ដើម្បីជំរុញឱ្យសង្គមមានយុត្តិធម៌និងគោរពសិទ្ធិមនុស្ស មានតែអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ និងអ្នកស្នេហាជាតិទាំងអស់ រួមគ្នាជាធ្លុងមួយ ទើបអាចជំរុញការផ្លាស់ប្តូរបាន។
លោកថា៖ «ការទាមទាររកយុត្តិធម៌ដោយខ្លួនយើង មានតែការប្រើប្រាស់ការបង្រួបបង្រួមអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ និងអ្នកស្នេហាជាតិទាំងអស់ទេ ដើម្បីជាកម្លាំងចលករមួយក្នុងការធ្វើការផ្លាស់ប្តូរជនផ្ដាច់ការ និងជនដែលបង្កឲ្យមានភាពអយុត្តិធម៌នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»។
សារអំពាវនាវនេះ ហាក់ស៊ីគ្នាទៅនឹងការលើកឡើងរបស់តំណាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិប្រចាំប្រទេសអូស្ត្រាលី។
លោកថា៖ «យើងមិនចង់ឃើញប្រទេសថៃត្រូវបានអាជ្ញាធរនៅស្រុកខ្មែរប្រើប្រាស់ ដើម្បីសម្លាប់ នយោបាយ សម្លាប់អ្នកស្រឡាញ់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សម្លាប់អ្នកការពារបរិស្ថាន ឬក៏ចាប់ត្រលប់ទៅវិញដើម្បីដាក់ពន្ធនាគារនោះទេ ធ្វើការប្តេជ្ញាចំពោះដួងវិញ្ញាណក្ខន្តឯកឧត្តម លិម គិមយ៉ា ថាគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ក៏ដូចជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ យើងមិនរួញរាទេ យើងនឹងបន្តធ្វើដំណើរដើម្បីសា្តរលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅស្រុកខ្មែរ »។
ដោយឡែក តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលស្និទ្ធនឹងលោក សម រង្ស៊ី គឺលោក អ៊ុំ សំអាន និយាយថា មានតែចរន្តរួមគ្នាទេ ទើបអាចសង្គ្រោះកម្ពុជាពីរបបផ្តាច់ការ ដឹកនាំដោយគ្រួសារហ៊ុនបាន និងស្តារជីវភាពពលរដ្ឋឱ្យងើបផុតពីការរួមរឹតដោយអំពើអយុត្តិធម៌ និងវិបត្តិបំណុល។
លោកថា៖«ជាពិសេសខាងពីលោក កឹម សុខា លោក សម រង្ស៊ី ហ្នឹងរួមគ្នា ទើបអាចស្វែងរកយុត្តិធម៌សម្រាប់លោក លិម គិមយ៉ា បាន ហើយស្វែងរកយុត្តិធម៌សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេសបាន ជំរុញឲ្យមានការស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ឡើងវិញនៅកម្ពុជាដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ ដោះលែងលោក កឹម សុខា ទាល់តែទាំងអស់គ្នារួមគ្នាដូចនៅក្នុងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ទើបយើងឈ្នះការដឹកនាំផ្ដាច់ការនៅកម្ពុជាបាន»។
ជនរងគ្រោះម្នាក់ដែលចាញ់បោកក្រុមហ៊ុនពិភពដីមាស បានអះអាងថា ពេលនេះ ពួកគេជាង៨ពាន់គ្រួសារ កំពុងប្រឈមនឹងវិបត្តិបំណុល និងមានអ្នកស្លាប់កើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ដោយសារមេឆបោកអតីតឧកញ៉ា ហ៊ី គឹមហុង និងបក្ខពួកបន្តរស់នៅក្រៅសំណាញ់ច្បាប់។
លោកថា៖ «សំខាន់បំផុតរឿងទីមួយរឿងធនាគារ ខ្លាចធនាគារ គេប្ដឹងយើងអ៊ីចឹងទៅយើងមានអីបង់ បើ ហ៊ី កឹមហុង បោកប្រាស់យើងចឹង។ ហើយទី២នេះទៀត បារម្ភរឿងប្រជាពលរដ្ឋ បើថ្នាក់ដឹកនាំគាត់អត់ជួយជំរុញបន្ថែមទេ ប្រជាពលរដ្ឋអ្នកស្លាប់ជាបន្តៗ ចេះតែកើនឡើងទៅ បើតាមអ្នកស្លាប់ហ្នឹងឥឡូវហ្នឹងបើស្ដាប់ទៅ ១៧នាក់ ដែលស្លាប់ពិតប្រាកដមានភស្តុតាងនៅដៃ ប៉ុន្តែឥឡូវហ្នឹងមានជាបន្តៗហើយ»។
អ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស លោក ស៊ឹង សែនករុណា ដែលភៀសខ្លួនទៅក្រៅប្រទេស ក្រោយលោក ហ៊ុន សែន គំរាមប្តឹងទាមទារសំណងជំងឺចិត្តរហូតកន្លះលានដុលា្លរ ដោយសារតែបញ្ចេញមតិរិះគន់ ការប្រើដៃតុលាការ ដើម្បីយកប្រៀបដៃគូប្រកួតលើសង្វៀននយោបាយនោះ បានអះអាងថា មានតែចរន្តរួមគ្នារបស់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យទេ ទើបអាចជំរុញឱ្យបន្ទាត់នយោបាយវិលទៅរកគន្លងប្រជាធិបតេយ្យបាន។
លោកថា៖ «កាលណាមានការរួបរួមគ្នារបស់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យគឺឥទ្ធិពលនិងកម្លាំងហ្នឹង វាខ្លាំងដែលអាចជំរុញឱ្យប្រទេសកម្ពុជា មានការកែប្រែ និងអាចផ្លាស់ប្តួរបានតាមរយៈនៃការបោះឆ្នោតត្រឹមត្រូវឡើងវិញ អាហ្នឹងគឺជារឿងដែលអ្នកប្រជាធិបតេយ្យត្រូវធ្វើ។ ប៉ុន្តែបើនៅតែដូចស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន គ្មានរំពឹងទេ មានតែចាំតែរងគ្រោះ ដោយសារអ្នកទាំងអស់ហ្នឹងគាត់មិនបានរួបរួមគ្នា ដើម្បីជាកម្លាំងឱ្យមានឥទ្ធិពលឡើងនោះ»។
ថ្មីៗនេះអ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជា លោក វីទិត មុនតាប៊ន បាននិយាយចំៗក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិលើកទី៥៧ថា ការផ្ទេរអំណាចនៅឆ្នាំ២០២៣ ធ្វើឡើងជាលក្ខខណ្ឌគ្រួសារ ប្រាសចាកពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ ដែលការថ្លែងនោះសំដៅដល់លោក ហ៊ុន សែន ផ្ទេរអំណាចឱ្យកូនប្រុសច្បងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត៕