ក្រុមបក្ស​ជំទាស់​បង្ហាញ​ក្តី​សង្ឃឹម​ពី​ចរន្ត​ផ្លាស់​ប្តូរ​នៅ​កម្ពុជា​ក្រោម​រដ្ឋ​បាល​លោក ដូណាល់​ត្រាំ

អតីតមេដឹកនាំ​គណបក្ស​សង្រ្គោះ​ជាតិ លោក សម រង្ស៊ី ដែល​កំពុង​និរទេស​ខ្លួ​ន នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស ​និង​មន្រ្តី​មួយ​ចំនួន​ទៀត បាន​បង្ហាញ​ក្តី​សង្ឃឹម​ពី​ចរន្ត​ផ្លាស់​ប្តូរ​នៅ​កម្ពុជា ក្រោម​រដ្ឋ​បាល លោក ដូណាល់ ត្រាំ ដែល បាន​តែង​តាំង​លោក លោក Marco Rubio ជារដ្ឋមន្រ្តី​ការ​បរទេស​អាមេរិក ខណៈ​គាត់​ធ្លាប់​បង្ហាញ​ភាព​សកម្ម​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​ដឹក​នាំ​ផ្តាច់ការ​នៅ​កម្ពុជា ពី​សំណាក់​គ្រួសារ​ហ៊ុន។

តំណាងរាស្រ្តបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន និយាយ​ប្រាប់​វីអូឌី​នៅ​ថ្ងៃទី​២៣ ខែ​មករា​នេះ​ថា លោក​ជឿ​ជាក់​ថា រដ្ឋមន្រ្តី​ការ​បរទេស​អាមេរិក​ថ្មី នឹង​សើរើ​ការ​បំផ្លាញ​ប្រជាធិប​តេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា​របស់​គ្រួសារ​ហ៊ុន។

លោក​បន្ត​ថា លោក Marco Rubio ធ្លាប់​ជា​សមាជិក​ព្រឹទ្ធ​សភា​អាមេរិក​ដែល​តែង​តែ​ឈឺ​ឆ្អាល​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា ហើយ​បាន​បង្កើត​សេចក្តី​ព្រាង​ច្បាប់​មួយ​ស្តីពី​ការ​បំផ្លាញ​ប្រជាធិប​តេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា​ផង​ដែរ។

លោកថា៖​ «ផ្ដោត​ទៅ​លើ​បញ្ហា​កម្ពុជា​ច្រើន កាល​គាត់​នៅ​ជា​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា ដូច្នេះ​នៅ​ពេល​គាត់​ក្លាយ​​ជា​​រដ្ឋមន្ត្រី​ ជំហររបស់​គាត់​អត់​ខុស​គ្នា​ទេ​ចឹង ខ្ញុំ​ជឿថា​ នឹង​មាន​ទណ្ឌកម្ម​បន្ថែម​ទៀត​ទៅ​នឹង​ដាក់​សម្ពាធ​​បន្ថែម​ទៀត ទៅ​លើ​រដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ប្រសិន​បើ​គាត់​មិន​ព្រម​ងាក​មក​ផ្លូវ​នយោ​បាយ​​ប្រជាធិប​តេយ្យ​ មិន​ព្រម​ដោះលែង​អ្នក​ទោស​នយោបាយ​ដទៃ​ទេ​ យើង​ចឹង​ប្រហែល​ជា​ធ្ងន់​ក​ហើយ​​សម្រាប់​រដ្ឋាភិបាល​ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅ​ពេល​ដែល​គាត់​ឡើង​ធ្វើ​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ការ​បរទេស។

សម្រាប់​លោក អ៊ុំ សំអាន យល់​ថា ការ​បំផ្លាញ​ប្រជាធិប​តេយ្យ ឬ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​របស់​មេដឹកនាំ​គ្រួសារ​ហ៊ុន​នឹង​រង​ការ​ស្តី​បន្ទោស​កា​ន់​តែ​ខ្លាំង ក្នុង​អាណត្តិ​ដឹក​នាំ​ថ្មី​របស់​ប្រធានាធិបតី ដូណាល់​ ត្រាំ។

លោកថា៖ «គេនឹងធ្វើការថ្កោលទោស​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម ដោយ​ដាក់​សម្ពាធ​ប្រទេស​ផ្សេង​ទៅ​លើ​រដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅ​ពេល​ដែល​លោក​ ហ៊ុន​ម៉ាណែត នៅ​តែ​កាន់​អំណាច​ផ្ដាច់​ការ​ដូច​ឪពុក​របស់​គាត់»។

បន្ថែម​ពី​នេះ ប្រធាន​ចលនា​ជាតិ​តស៊ូ លោក សម រង្ស៊ី ក៏បាន​បង្ហោះ​សារ​លើ​ហ្វេស​ប៊ុក​របស់​លោក​កាល​ថ្ងៃ​ទី​២២ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០២៥ ដោយ​និយាយ​ថា លោក Marco Rubio នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ លោក ហ៊ុន សែន ភ័យ​ប្រឈម​មុខ​នឹង​បញ្ហា​ឈឺ​ក្បាល​កាន់​តែ​ខ្លាំង។

លោក​បន្ត​ថា ក្នុង​​រដ្ឋបាល​ថ្មី​របស់​​លោក​ប្រធានាធិបតី Donald Trump លោក Marco Rubio ត្រូវ​បាន​តែង​តាំង​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ការ​បរទេស​សហរដ្ឋអាមេរិក ដែល​នឹ​ងធ្វើ​ឲ្យ លោក ហ៊ុន សែន ភ័យ​ប្រឈម​មុខ និង​បញ្ហា​ឈឺ​ក្បាល​កាន់​តែខ្លាំង ខណៈ​គាត់​ជា​​អ្ន​ក​គាំទ្រ​​ក្នុង​​ការ​​ដាក់​​ទណ្ឌកម្ម​​លើ​ក្រុម​បក្ស​ពួក លោក ហ៊ុន សែន។

លោក​បន្តទៀត​ថា លោក Marco Rubio គឺ​ជា​អ្នក​ដែល​គាំទ្រ​សិទ្ធិ​មនុស្សនៅ​កម្ពុជា គាត់​មាន​ការ​យល់​ដឹង​ស៊ី​ជម្រៅ​ខ្លាំង​អំពី​បញ្ហា​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា គាត់​ស្គាល់​ពី​ល្បិច​យុទ្ធសាស្ត្រ​របស់ លោក​ ហ៊ុន សែន ទាំង​អស់ ហើយ​គាត់​ជាមួយ​នឹង​សមាជិក​ព្រឹទ្ធ​សភា Markey និង Durbin លោក Rubio បាន​ដាក់​សេចក្តី​ព្រាង​ច្បាប់ S. 2331 ទៅ​កាន់​ព្រឹទ្ធសភា​អាមេរិក ក្នុង​គោល​បំណង​លើក​កម្ពស់​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ដោយ​សេរី និង​យុត្តិធម៌ លើក​តម្កើន​លទ្ធិប្រជាធិប​តេយ្យ សេរីភាព​នយោបាយ និង​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា។

ក្នុងសេចក្តីព្រាង​ច្បាប់ S. 2331 នោះនិយាយ​ថា លោក ហ៊ុន សែន បាន​កាន់​អំណាច​នៅ​កម្ពុជា​ តាំង​ពី​ឆ្នាំ​១៩៨៥ និង​ជាមេដឹកនាំដែលកាន់អំណាចយូរជាងគេនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។

ទោះបីជាមានការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់ និង​ជំនួយ​ពី​អន្តរជាតិ​ជាច្រើន​ទស្សវត្សរ៍ ដើម្បី​លើក​កម្ពស់​ប្រព័ន្ធ​ប្រជាធិប​តេយ្យ សេរី​ពហុ​បក្ស​នៅកម្ពុជា​ក៏​ដោយ ក៏រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ដឹក​នាំ​ដោយ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​មិន​គោរព​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ដែរ។

ប្រភព​បន្ត​ថា នៅឆ្នាំ២០១៥ រដ្ឋសភា​ដែល​គ្រប់​គ្រង​ដោយ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​បាន​អនុម័ត​ច្បាប់​ស្តី​ពី​សមាគម និង​អង្គការ​មិន​មែន​រដ្ឋាភិបាល ដែល​ផ្តល់​អំណាច​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ដែល​រដ្ឋាភិបាល​បាន​ប្រើ​ដើម្បី​រឹត​បន្តឹង​ការ​ងារ​ស្រប​ច្បាប់ របស់​សង្គម​ស៊ីវិល។

រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បាន​ចាត់​វិធាន​ការ​ប្រឆាំង​នឹង​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ឯករាជ្យ ចាប់​ខ្លួន​លោក កឹម សុខា ប្រធាន​គណបក្សសង្រ្គោះ​ជាតិ ចោទប្រកាន់មានចរិតនយោបាយ ។

ចំណែក អតីតសកម្មជនបក្សប្រឆាំង លោក ហ៊ីង សុខសាន ក៏​បាន​បង្ហោះ​សា​រលើ​ហ្វេស​ប៊ុក​របស់​លោក​ ដោយ​រំឭក​ពី​ភាពសកម្ម របស់​លោក​រដ្ឋមន្ត្រី​ការ​បរទេស​ថ្មី​របស់​អាមេរិក​ លោក Marco Rubio នេះ​ដែរ។

ក្នុងនោះលោកក៏បង្ហោះខ្លឹម​សារ​រ​បស់​ លោក Marco Rubio ក្នុងន័យដើម​ថា ការ​ផ្ដន្ទាទោស​ដោយ​អយុត្តិធម៌​លើ​លោក កឹម សុខា មេដឹកនាំ​គណបក្ស​ប្រឆាំង ដែល​ត្រូវ​បាន​កាត់​ទោស​ពី​បទ​ក្លែង​បន្លំ គួរ​តែ​ជា​សញ្ញា​ព្រមាន​នៃ​របប​ផ្តាច់​ការ​របស់​លោកនាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ហ៊ុន សែន។

អ្នក​គាំទ្រ​នៅ​ភ្នំពេញ ​និយាយ​​ថា ​លោក កឹម សុខា មិន​​បាន​​ប្រព្រឹត្ត​​ប​ទ​ឧក្រិដ្ឋ​​ទេ ខណៈ​តុលាការ​​កម្ពុជា​បាន​​កា​ត់ទោស​គា​ត់​ឱ្យ​​ជាប់​​ពន្ធនាគារ​​រយៈ​ពេល ២៧​ឆ្នាំ​នោះ។

ជុំវិញរឿង​នេះ វីអូឌី​ មិនទាន់អាចសុំការឆ្លើយតបពី​អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន បាន​នៅឡើយទេ​។

ប៉ុន្តែ​លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់អះអាង​ថា លោក​ជាអ្នក​​បញ្ជា​ផ្ទាល់​ឱ្យ​ចាប់​លោក កឹម​ សុខា ទាំង​យប់​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ​២០១៧ ចោទ​ថា​ឃប់​គិត​ជាមួយ​សហរដ្ឋអាមេរិក ចង់​ផ្តូល​រំលំ​រដ្ឋាភិបាល​របស់​លោក។

៣ខែ​ក្រោយ​មក គណបក្សសង្ក្រោះជាតិ ត្រូវ​បាន​តុលាការ​កំពូល​រំលាយ ចេញ​ពី​ឆាក​នយោបាយ តាម​បណ្តឹង​របស់​បក្ស​កាន់​អំណាច ដែល​បក្ស​កាន់​អំណាច​ត្រូវ​បាន​គេ​ស្គាល់​ថា​ជា​ប្រធាន​តុលាការ ព្រោះ​ប្រធាន​តុលាការ​កំពូល​ និង​ចៅក្រម​មួយ​ចំនួន ជា​សមាជិក​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពជា។

អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត និងការស្រាវជ្រាវ លោក សេក សុជាតិ និយាយ​ថា បញ្ហា​ប្រជាធិ​ប​តេយ្យ សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា មិន​មែន​សង្ឃឹម​តែ​លើ​បរទេស​ទេ ពលរដ្ឋ និង​អ្នក​នយោបាយ​ត្រូវ​សាមគ្គី​គ្នា ពង្រឹង​នឹង​ស្តារ​ប្រជាធិប​តេយ្យ​រួម​គ្នា។

លោក​បន្ត​ថា សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​ប្រជាធិបតេយ្យ មិន​អាច​ដើរ​ទៅ​រក​នរណា​ម្នាក់​បាន​ទេ ប្រសិន​បើ​អ្នក​ទាំង​នោះ​មិន​ស្វះ​ស្វែង​ព្យាយាម​កសាង​ប្រជាធិប​តេយ្យ និង​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​នោះ។

លោកថា៖ «នៅពេលដែល​គាត់​ក្លាយ​ទៅ​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ការ​បរទេស​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ហើយ​គាត់​ធ្លាប់​ឈឺ​ឆ្អាល​រឿង​ប្រជាធិប​តេយ្យ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ខ្ញុំជឿ​ជាក់​ថា គាត់​នឹង​ពិចារណា​សារ​ឡើង​វិញ ហើយ​នឹង​ធ្វើការ​សិក្សា​បន្ថែម​ជាមួយ​នឹង​ដៃ​គូ ជាពិសេស​ជាមួយ​​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ ហើយ អ្វី​ដែល​យើង​ចង់​ឃើញ​គឺ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​របស់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជាហ្នឹង​ តើគាត់​មាន​បំណង​ចង់​ស្ដារ​លទ្ធិ​ប្រជាធិប​តេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា​ហ្នឹង​ដែរ​អត់»។

ការកត់​សម្ភាល់​របស់​អាមេរិក ពី​របៀប​របប​ដឹកនាំ​របស់ លោក ហ៊ុន សែន ដែល​ប្រើ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ជា​ឧបករណ៍​បម្រើ​នយោបាយ​ជ្រក​ក្រោម​ស្លាក​ប្រជាធិប​តេយ្យ​នេះ ដូច​គ្នា​នឹង​ការ​រក​ឃើញ​ការ​ដឹកនាំ​របស់​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជា​នាយករដ្ឋ​មន្ត្រី​បន្ត​វេន រយៈ​ពេល​១ឆ្នាំ​ទៅ​នេះ​ដែរ។

អង្គកា​រ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អន្តរជាតិ Human Rights Watch និយាយ​ថា ក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៦ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០២៥​ថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​បរាជ័​យ​ព​ង្រឹ​​ង​​​ល​ទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋ តាម​ការ​សន្យា ជាមួយ​​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អន្តរ​ជាតិ(UN​)។

​​អង្គការនោះ សំអាងថា រយៈពេល​១ឆ្នាំ នៃ​ការ​ឡើ​​ងកាន់​អំណាច លោក ហ៊ុន ម៉ាណែ​​ត បន្តប្រើ​ប្រព័ន្ធ​តុ​លាការ​​​​​ជា​ឧបករណ៍​​គំរា​មកំហែង​ឥ​ត​​ឈប់ឈរ ដើម្បីបំបិទមាត់អ្នករិះគន់​អ្នកនយោបាយ​​ជំ​ទា​ស់ និង​​អ្នក​​ការ​​ពារ​​សិទ្ធិ​មនុស្ស ដើរផ្ទុយពីគន្លង​ប្រជាធិបតេយ្យ ដូចឳពុករបស់ខ្លួន។

Human Rights Watch បានលើកឡើង​ថា រដ្ឋាភិបាល​របស់ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​គាប​សង្កត់​យ៉ាង​ខ្លាំង​ទៅ​លើ​លំហ​ពលរដ្ឋ ការ​ចូលរួមនយោបាយ និង​សេរីភាព​ជាមូលដ្ឋានផ្សេងទៀតនៅឆ្នាំ២០២៤ ។

ប្រភពដដែល បញ្ជាក់ថា បញ្ហា​នេះ ជំរុញឱ្យមានការគំរាមកំហែង​ទៅ​​លើ​សេរីភាព​​សារព័ត៌​មាន និង​​ការ​ជួប​​ប្រ​​​​ជុំ​ដោយ​​សន្តិវិធី។ មួយ​វិញ​​ទៀត ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់ ការ​ចាប់​​ខ្លួន និង​​ការ​​ឃុំខ្លួន​អ្នក​​ប្រឆាំង និង​អ្នក​រិះ​គន់​រដ្ឋាភិបាល ធ្វើ​ឡើង​ក្រោ​​ម​​ហេតុ​​ផល​នយោបាយ៕

រក្សាសិទ្វិគ្រប់យ៉ាងដោយ ស៊ីស៊ីអាយអឹម

សូមបញ្ជាក់ថា គ្មានផ្នែកណាមួយនៃអត្ថបទ រូបភាព សំឡេង និងវីដេអូទាំងនេះ អាចត្រូវបានផលិតឡើងវិញក្នុងការបោះពុម្ពផ្សាយ ផ្សព្វផ្សាយ ការសរសេរឡើងវិញ ឬ ការចែកចាយឡើងវិញ ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតជាលាយលក្ខណ៍អក្សរឡើយ។
ស៊ីស៊ីអាយអឹម មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការលួចចម្លងនិងចុះផ្សាយបន្តណាមួយ ដែលខុស នាំឲ្យយល់ខុស បន្លំ ក្លែងបន្លំ តាមគ្រប់ទម្រង់និងគ្រប់មធ្យោបាយ។ ជនប្រព្រឹត្តិ និងអ្នកផ្សំគំនិត ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់នានាដែលពាក់ព័ន្ធ។

អត្ថបទទាក់ទង

សូមផ្ដល់មតិយោបល់លើអត្ថបទនេះ