រដ្ឋាភិបាលថ្មីរងការរិះគន់ថា​បរាជ័យទប់ស្កាប់បទល្មើសព្រៃឈើដូចរដ្ឋាភិបាលចាស់

ការរក​ឃើញ​បទ​ល្មើស​ព្រៃឈើទ្រង់​ទ្រាយ​ធំ​ជាថ្មីទៀត លើទឹកដីខេត្តមណ្ឌលគិរី ជំរុញឱ្យមានការរិះគន់ថា រដ្ឋាភិបាល​ថ្មី បាន​បរាជ័យ​ដូច​រដ្ឋាភិបាល​ចាស់​ដែរ លើ​វិធាន​ទប់​ស្កាត់​បទ​ល្មើស​ព្រៃឈើ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ច្រើន​ទសវត្សរ៍​ទៅ​នេះ ដោយ​សារ​តែ​សែ​ស្រឡាយ​បក្ខ​ពួក និង​ឱបក្រសោប​មន្ត្រី​ពុករលួយ។

ការលើកឡើងបែបនេះ ក្រោយពីសកម្មជនព្រៃឈើ បាន​បង្ហោះ​រូប​ភាព គោយន្ត​ជា​ច្រើន​គ្រឿង​តម្រង់​ជួរ​គ្នា ព្យាយាម​ដឹក​ឈើ​ប្រភេទ​ធំៗ ចេញពីព្រៃមួយកន្លែងក្នុងទឹកដី​ខេត្តមណ្ឌលគិរី។

សកម្មជនព្រៃឈើ លោក តាន់ គឹមសួរ ដែល​គេ​ស្គាល់​ជា​ទូទៅ​ថា ជា​អ្នក​សកម្ម​មួយ​រូប ចូល​រួម​ទប់​ស្កាត់​បទ​ល្មើស​ធន​ធាន​ធម្មជាតិ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី២៨ ខែមក​រា​នេះ បាន​បង្ហោះ​រូប​ភាព​គំនរ​ឈើ និង​គោយន្ត​ដឹក​ឈើ​​​រាប់សិប​គ្រឿង ក្នុងព្រៃមួយ​កន្លែង​ស្ថិត​ក្នុង​ខេត្តមណ្ឌលគិរី។ លោក​បាន​និយាយ​លើ​ហ្វេស​ប៊ុក​របស់​លោក​ដោយ​ចោទ​ជា​សំណួរ​ថា ឈើ​ដែល​អាច​ដឹក​ជញ្ជូន​ចេញ​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​បាន ​ត្រូវ​ឆ្លង​កាត់​សមត្ថកិច្ច​ដែល​ពាក់​ព័ន្ធ​ច្រើន​ណាស់។

លោក​បន្ត​ថា នៅក្នុងព្រៃមានមន្ត្រីឧទ្យានុរក្ស នៅក្រៅព្រៃ​​មាន​មន្ត្រីរដ្ឋបាល​ព្រៃឈើ កង​រាជអាវុធ​ហត្ថ ប៉ូលិស​សេដ្ឋកិច្ច និង​មាន​គយ​ចល័ត បន្ថែមពីនេះ នៅតាម​ច្រក​ព្រំដែន​មាន​នគរបាល​អន្តោ​ប្រវេសន៍​នៅ​ចាំ​យាម​ទាំង​អស់។

លោក​ចោទ​សួរ​ថា តើឈើទាំង​អស់​នោះ ធ្វើ​យ៉ាងណា​ទើប​អាច​ឆ្លង​កាត់​ដំណាក់​កាល​ជា​ច្រើន​ខាងលើ​បាន​ដោយ​រលូន?។

VOD​មិនអាចសុំការបញ្ជាក់បន្ថែម ពីលោក តាំង គឹមសួរ ដើម្បី​សុំ​បញ្ជាក់​ទីតាំង​ដែល​រក​ឃើញ​បទ​ល្មើស​ព្រៃឈើ​​ទ្រ​ង់ទ្រាយ​ធំ​នេះ​នៅ​កន្លែង​ណា​ពិត​ប្រាកដ និងមាន​ការ​ជាប់​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​មន្ត្រី ឬ​ក្រុមហ៊ុន​ណា​ពិត​ប្រា​កដ​​​នៅ​ពីក្រោយ​បទ​ល្មើស​នេះ​បានទេ គិតត្រឹមម៉ោងផ្សាយនេះ។

ដោយឡែក អភិបាលខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក ថង សាវុន ក៏មិនអាចសុំការ​បញ្ជាក់​បាន​ដែរ ដោយ​ទូរសព្ទ​របស់​លោក​ត្រូវបាន​ចុច​ផ្តាច់​ច្រើន​ដង។

ប៉ុន្តែ​អំឡុង​ដើម​ឆ្នាំ២០១៥ អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីលោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់​​ប្រកាសប្រើ​កណ្តាប់​ដៃ​ដែក​ ដើម្បី​ទប់​ស្កាត់​បទ​ល្មើស​ព្រៃឈើ​ទ្រង់​ទ្រាយ​ធំ​ក្នុង​ប្រទេ​សកម្ពុជា។ ពេលនោះ លោក​បង្កើត​ក្រុម​ការ​ងារ​ពិសេស​មួយ​ដែល​ដឹក​នាំ​ដោយ​មេបញ្ជាការ​កង​រាជ​អាវុធ​ហត្ថ​លើ​ផ្ទៃប្រទេស​ លោកសៅ សុខា។

លោកថា៖ «យើងទទួលស្គាល់​អាការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ​នៀក​ អាហ្នឹង​គឹ​ត្រូវ​តែមា​ន​ទោស​ហើយ​ត្រូវ​តែ​បង្ក្រាប​ ហើយ​ខ្ញុំ​ឱ្យ​ឧត្ថមភាចក្រ​២គ្រឿង​ សៅ សុខា មិន​ទាន់​បាញ់​ផង​ទេ ខ្ញុំ​ឱ្យ​បាញ់​ បើ​ថា​វា​ប្រហើន​រ៉ូកែត​​ដាក់​​​ពី​លើ​ម៉ង​ អត់មានរញេរញ៉ៃទេ»។

បន្ថែមពីនេះ ក្រោយឡើងកាន់តំណែងបន្តេវេនពីឪពុក​ នាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​បង្ហាញ​ការ​ប្តេជ្ញា​ចិត្ត​ខ្ពស់​ក្នុង​ការ​ទប់​ស្កាត់​បទ​ល្មើសព្រៃនេះ​ផង​ដែរ ក្រោយ​ពី​លោក ទទួល​ស្គាល់​ថា បទ​ល្មើស​ព្រៃឈើ​នៅ​តែ​បន្ត​កើត​មាន។

លោក​ថា៖ «ចឹងខ្ញុំ​សុំចេ​ញ​បញ្ជាឱ្យបណ្ដាសមត្ថកិច្ច​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំងអស់ អនុវត្ត​ច្បាប់​ឲ្យ​បាន​តឹង​រ៉ឹង​បំផុត ចំពោះ​អ្នក​ប្រព្រឹត្ត​បទ​ល្មើស​ធន​ធាន​​ធម្មជាតិ​នេះ។ ទីពីរ សុំ​ឲ្យ​គណៈ​កម្ម​ការ​ជាតិ​ដើម្បី​ទប់​ស្កាត់​បង្ក្រាប​បទ​ល្មើស​ធន​ធាន​ធម្មជាតិ​ ឯក​ឧត្តម​នាយ​ឧត្តម​សេនីយ៍​ សៅ សុខា គណៈ​បញ្ជា​ការ​ឯកភាព​រាជធានី​ខេត្ត ត្រូវ​បញ្ជា​អនុវត្ត​ផ្ទាល់​ដោយ​មាន​កង​រាជ​អាវុធ​ហត្ថ​លើ​ផ្ទៃ​ប្រទេស ត្រៀម​ផ្តល់​ការ​សហការ​គាំទ្រ​ ចាំបាច់​ចាត់​វិធាន​​ការ​ច្បាប់​ការ​ពារ បើមិន​អ៊ីចឹង​ទេ យើង​នឹង​រង​គ្រោះ​​មនុស្ស​តិច​បាន​ផល​នោះ​ច្រើន​វេទនា រួម​គ្នា​ទៅ​អ្នក​ដែល​រក​ស៊ី​ចំណេញ​ពី​អាហ្នឹង​ច្រើន​ពេក ឥឡូវ​ត្រូវ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​មុខ​ច្បាប់​ ខិត​ខំ​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​សហការ​ ហើយ​ក្រសួង​បរិស្ថាន ក្រសួង​កសិកម្ម រុក្ខា​ប្រមាញ់ និង​នេសាទ ត្រូវ​ពង្រឹង​ និង​បង្កើន​កិច្ច​សហការ​ក្រោម​ដែន​សមត្ថ​កិច្ច​របស់​ខ្លួន​ ប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវនិងវិជ្ជាជីវៈ»។

ដោយឡែក សកម្មជនព្រៃឈើ លោក ហេង ស្រស់ បានឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២៩ ខែមករានេះថា បច្ចុប្បន្ន​បទ​ល្មើស​ព្រៃ​ឈើ​កាន់​តែ​កក្រើក​ឡើង​វិញ ដែល​ឈ្មួញ​ធំៗ កំពុង​មមាញឹក​រក​ស៊ី​ឈើ​ក្នុង​ទ្រង់​ទ្រាយ​ធំ ដូច​ជា​ នៅ​តំបន់​ភូមិ​ភាគ​ឥឦសាន និងតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញ។

លោក​បន្ត​ថា បទល្មើសព្រៃឈើដែលនៅតែបន្តរីករាលដាល​ច្រើន​ឆ្នាំ​ទៅ​នេះ បាន​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ថា សារ​របស់​មេដឹក​នាំ មាន​តែ​លើ​បបូរ​មាត់ តែគ្មានឆន្ទៈការពារធនធានធម្មជាតិក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទេ។

លោក ហេង ស្រស់ គូសបញ្ជាក់ថា បើមេដឹកនាំ​មាន​ឆន្ទៈ​ការ​ពារ​ធនធានធម្មជាតិ​ពិត​មែន រដ្ឋាភិ​បាល​ថ្មី គួរ​តែ​បញ្ឈប់​រាល់​គម្រោង​ដី​សម្បទាន​សេដ្ឋ​កិច្ច គម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនី រួម​ទាំ​ង​គម្រោង​ផ្សេងៗ​ទៀត ដែល​នាំ​ឱ្យ​ប៉ះ​ពាល់​ព្រៃឈើ និង​តំបន់​អភិរក្សក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

លោកថា៖ «ហើយយើង​មើលឃើញថា ទាំងរាជ​កាល​មុន ទាំង​រាជកាល​នេះ គឺ​សុទ្ធ​សឹង​តែ​បំផ្លាញ​ធន​ធាន​ធម្មជាតិ​ លក់​ធនធាន​ធម្មជាតិ ដើម្បី​តែ​ទប់​ទល់​នៅ​តែ​អំណាច​របស់​ខ្លួន​លើ​ការ​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ត​ឲ្យ​មាន​ការ​ទប់​ស្កាត់​បទ​ល្មើស​ព្រៃឈើ ការ​ពារ​ព្រៃ​ឈើ​ឱ្យ​បាន​ ខ្ញុំ​គិត​ថា វា​គ្រាន់​តែ​ជា​ការ​ស្រែក​ ដើម្បីឲ្យ​តែ​ល្អ​មើល​ដើម្បី​ឲ្យ​គេ​ទះ​ដៃ​សាទរ​បាន​តែ​ប្រាំ​នាទី ប៉ុន្តែ​ជា​ការ​ពិត​នៅ​ពី​ខាង​ក្រោយ​ខ្នង​អ្នក​ទាំង​អស់​នោះ គប់គិត​គ្នា​លក់​នូវ​ធន​ធាន​ធម្មជាតិ​គ្រប់​លំដាប់​ថ្នាក់ យក​លុយ​ដើម្បី​ចែក​គ្នា ហើយ​នឹង​ទប់​កុំ​ឲ្យ​បាត់​បង់​អំណាច​របស់​ខ្លួន​ត​ទៅ​ថ្ងៃ​មុខ ក៏​ដូច​ជា​នៅ​ពេល​បច្ចុប្បន្ននេះ»។

លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា បទល្មើសព្រៃឈើ​ដែលកំពុងរីកដុះដាលនៅពេលនេះ បាន​ប្រទាក់​ក្រឡា​គ្នា រវាង​មន្ត្រី​កង​កម្លាំង​ដែល​ស្និទ្ធ​នឹង​រដ្ឋាភិបាល ដែល​បាន​ចាប់​ដៃ​គ្នា​ជាមួយ​ក្រុម​ឈ្មួញ​ខិល​ខូច​ រួមទាំង​ក្រុម​ឧកញ៉ា​ជា​ច្រើន​ទៀត ដែល​មាន​ឈ្មោះ​អាស្រូវ​តាំងពីរដ្ឋាភិបាលចាស់។

បន្ថែមពីនេះ សកម្មជនព្រៃឈើលោក ហឿន សុភាព​ បាន​លើកឡើងថា ក្នុងអាណត្តិរដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះ បទ​ល្មើស​ព្រៃឈើ​នៅ​តែ​ប​​ន្តកើត​មាន​ជាហូរហែរ ក្រោមដៃមន្រ្តីពុករលួយ ឬអ្នកមានអំណាចមួយចំនួន។

លោក​ថា ការ​បរាជ័យទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ថ្មី មក​ពី​រដ្ឋាភិបាល​ថ្មី រក្សា​ទុក​មន្ត្រី​ចាស់ៗ ដែល​ធ្លាប់​មាន​ឈ្មោះ​អាស្រូវ​ពុក​រលួយ ជុំវិញ​បទ​ល្មើស​ព្រៃឈើនេះ​។

លោក​បន្ត​ទៀត​ថា រដ្ឋាភិបាលថ្មី គួរតែផ្លាស់ប្ដូរ​យុទ្ធសាស្រ្ត​ថ្មី តាម​រយៈ​បង្កើន​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​វះ​កាត់​មន្ត្រី​ដែល​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ពុករលួយ​ យក​មក​ផ្ដន្ទាទោសតាមផ្លូវច្បាប់។

លោកថា៖ «​ប្រសិន​ជា​រដ្ឋាភិបាល​គាត់​ចុះ​ស្រាវ​ជ្រាវ​មន្ត្រីរា​ជ​ការ​នៅ​តាម​មូល​ដ្ឋាន ឬ​ក៏​មន្ត្រី​ដែល​ពាក់​ព័ន្ធ​ជាមួយ​បទ​ល្មើស​ ហើយ​យក​ទៅ​ផ្ដន្ទា​ទោស​ដូច​អ្នក​ផ្សេងៗ​បាន ​ខ្ញុំគិត​ថា វា​នឹង​អាច​ធូរ​ស្រាល ប៉ុន្តែ​រូប​ភាព​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ប្រជាជន​មើល​តាម​បណ្ដាំ​របស់​មន្ត្រី​អាជ្ញាធរ​មួយ​ចំនួន​ដែរ ព្រោះ​គាត់​អត់​ឈប់​ផង​ឱ្យ​ប្រជាជន​តូច​តាច​គាត់​ឈប់​ណា​កើត ព្រោះ​គាត់​មាន​ភាព​ខ្វះខា​ត ​ម្យ៉ាង​ទៀត​ជំពាក់​ធនាគារ​ច្រើន​ គឺ​ប្រឈម​ជំរុញ​ទឹក​ចិត្ត​ឲ្យ​ខ្លួន​ឯង​ដឹង​តែ​ធ្វើការ​ងារ​ខុស​ច្បាប់ ដើម្បី​ប្ដូរ​យក​លុយ​ទៅស​ងបំ​ណុលធនាគារ»

ប្រហាក់ប្រហែលនេះដែរ អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និង​ជាស​ហ​ស្ថាបនិក​គណបក្ស​កែ​ទម្រង់​កម្ពុជា លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន និយាយ​ថា ការ​បន្ត​រីក​រាល​ដាល​បទ​ល្មើស​ធន​ធាន​ធម្មជាតិ កើត​ចេញ​ពី​ភាព​អសកម្ម​របស់​មន្ត្រី​ពាក់​ព័ន្ធ និង​អំពើ​ពុករលួយ​ដែល​បាន​ចាក់​ឫស​ជ្រៅក្នុងក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំរដ្ឋ។

លោកថា៖ «កាលណាមានពាក់ព័ន្ធរឿង​ផលប្រយោជន៍ ​អ្នក​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​អំពើ​ពុក​រលួយ ខ្ញុំជឿថា បទ​ល្មើស​ព្រៃ​ឈើ​នេះ នៅ​តែ​បន្ត​ ព្រោះ​ថា​បើ​សិន​ជា​ឈ្មួញ​ឈើ និង​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ធម្មតា​មិន​អាច​ប្រព្រឹត្ត​បាន​ងាយ​ៗ​អ៊ីចឹង​បើសិន​ជា​មាន​ការ​ទប់​ស្កាត់​ដោយ​ឆន្ទៈ​​ពិត​ប្រាកដ»។

បន្ថែមពីនេះ មន្រ្តីសម្របសម្រួលគម្រោងនៃសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) លោក អូត ឡាទីន បាន​ចាត់​ទុក​សារ​របស់​មេដឹកនាំ​ទាំង​ពីរជំនាន់ គ្រាន់តែជាសារ​ស្អំ​ចិត្ត​ពលរដ្ឋ កុំ​ឱ្យ​តវ៉ា​ទៅ​លើ​អ្នក​ដែល​រួម​ដៃ​បំផ្លាញ​ធន​ធាន​​ធម្មជាតិ​ប៉ុណ្ណោះ មិនមាន​ប្រសិទ្ធភាពដល់​ការ​ទប់​ស្កាត់​ទេ ដ៏រាប​ណា​មន្ត្រី​ពាក់​ព័ន្ធ​ដែល​ពលរដ្ឋ និង​សកម្ម​ជ​នធ្លាប់បង្ហាញមុខមិនត្រូវបាននាំខ្លួនមកផ្តន្ទាទោសនោះ។

ជុំវិញ​បញ្ហា​នេះ អង្គការ​ Global Forest Watch និង​​­­­­­ស្ថាប័នរុក​រក និ​ង​វិភាគ​ទិន្នន័យ​​ដី​សកល​របស់​សាកលវិទ្យាល័យ​ Maryland ធ្លាប់រកឃើញថា សកម្ម​ភាព​កាប់​​បំផ្លាញ​ព្រៃ​ឈើ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០២២ មាន​ខ្លាំង​ជាង​​ឆ្នាំ​​២០២១ ក្នុង​​​តំបន់​ព្រៃ​ការពារ​​ចំនួន​៤ ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ខណៈ​តំបន់​ព្រៃ​ការពារ​ផ្សេង​ទៀត ​ក៏​កំពុង​មាន​អត្រា​បាត់​បង់​ព្រៃ​ឈើ​ក្នុង​អត្រា​ខ្ពស់​ដែរ​ ដូច​ជា ឧទ្យានជាតិ​បូទុមសាគរ ឧទ្យានជាតិ​ជួរ​ភ្នំ​ក្រវាញ​កណ្ដាល​ ដែន​​ជម្រក​​សត្វព្រៃ​ភ្នំឱរ៉ាល់ និង​ដែន​ជម្រក​សត្វព្រៃ​បឹងពែរ​។

តំបន់​​ព្រៃ​ការពារ​ព្រៃ​ឡង់ ​ដែល​មាន​ផ្ទៃ​ដី​ធំ​ជាង​គេ​នៅ​កម្ពុជា រហូត​ដល់​​ជាង ​៤៣ម៉ឺនហិកតានោះ(៤៣០ ០០០​) ក៏​មានការ​បាត់​បង់​​ដីព្រៃ​របស់​ខ្លួន​ប្រហែល ​៨ ៣០០​ហិកតា​ដែរ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០២២​។​

ដោយ​ឡែក អំឡុងឆ្នាំ២០១៦ អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ពិភពលោក (Global Witness) ធ្លាប់​បង្ហាញ​របាយ​ការណ៍​ស៊ើប​អង្កេត​ដោយ​រក​ឃើញ​ថា ឈ្មួញ​រក​ស៊ី​ឈើ​ខុសច្បាប់​ខ្នាត​ធំ ក៏មានលោក​ឧកញ៉ា ទ្រី ភាព ផង​​ដែរ ដែល​គាត់​បាន​កាន់​កាប់​ដី​សម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច ​ទំហំ​​ជិត ​៣​ម៉ឺន​ហិកតា (២៩.៥៨៩)។

ប៉ុន្តែ​ច្រើន​ឆ្នាំ​មក​នេះ ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា មិនបានផ្តន្ទាទោសឧក្រិដ្ឋជនព្រៃ​ឈើ​រូប​នេះ​ទេ តែ​ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ បច្ចុប្បន្ន ឧកញ៉ា​មាន​ឈ្មោះ​អាស្រូវ​បំផ្លាញ​ព្រៃ​ឈើ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​រូប​នេះ ត្រូវ​បាន​តែង​តាំង​ជាលោក​អ្នក​​ឧកញ៉ា ដែល​ជា​​ឧកញ៉ា​លំដាប់​ខ្ពស់ និង​ជាទីប្រឹក្សា​មេដឹកនាំ​កំពូល​ក្នុង​ជួរ​រដ្ឋាភិបាល​របស់​បក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ទៀត​ផង៕

រក្សាសិទ្វិគ្រប់យ៉ាងដោយ ស៊ីស៊ីអាយអឹម

សូមបញ្ជាក់ថា គ្មានផ្នែកណាមួយនៃអត្ថបទ រូបភាព សំឡេង និងវីដេអូទាំងនេះ អាចត្រូវបានផលិតឡើងវិញក្នុងការបោះពុម្ពផ្សាយ ផ្សព្វផ្សាយ ការសរសេរឡើងវិញ ឬ ការចែកចាយឡើងវិញ ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតជាលាយលក្ខណ៍អក្សរឡើយ។
ស៊ីស៊ីអាយអឹម មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការលួចចម្លងនិងចុះផ្សាយបន្តណាមួយ ដែលខុស នាំឲ្យយល់ខុស បន្លំ ក្លែងបន្លំ តាមគ្រប់ទម្រង់និងគ្រប់មធ្យោបាយ។ ជនប្រព្រឹត្តិ និងអ្នកផ្សំគំនិត ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់នានាដែលពាក់ព័ន្ធ។

អត្ថបទទាក់ទង

សូមផ្ដល់មតិយោបល់លើអត្ថបទនេះ