Social Issues, បរិស្ថាន, ព័ត៌មានជាតិ

សកម្មជនឆ្មក់ចូលព្រៃឡង់រកឃើញបទល្មើសទ្រង់ទ្រាយធំជាង៥០ករណី

កញ្ញា កែវ មរកត
| ០៥ កុម្ភៈ ២០២៥
ម៉ោង ២១:១៧

សកម្មជនការពារព្រៃឡង់ខេត្តព្រះវិហារ ថ្មីៗនេះ បានរកឃើញបទល្មើសព្រៃឈើទ្រង់ទ្រាយធំជិត ៦០ករណី ក្នុងតំបន់ព្រៃការពារព្រៃឡង់ ស្ថិតនៅតំបន់ជាំក្ដាមក្រហម ស្រុកជ័យសែន ខេត្តព្រះវិហារ។

ការរកឃើញបទល្មើសព្រៃឈើដ៏ច្រើននេះ ក្រោយពេលសកម្មជនការពារព្រៃឡង់ បានឆ្មក់ចុះល្បាតដោយផ្ទាល់ ដើម្បីប្រមាញ់បទល្មើស ក្រោមដែនសមត្ថកិច្ចរបស់មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ ដែលត្រូវបានគេដាក់ពង្រាយជុំវិញតំបន់ការពារនេះ។

ការឆ្មក់ចូលព្រៃការពារ ដើម្បីផ្តិតយកភស្តុតាងនៃបទល្មើសបានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃទី៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៥នេះ រយៈពេល១ថ្ងៃ១យប់ នៅតំបន់ព្រៃឡង់ ស្ថិតនៅភូមិស្រែវាល ឃុំធ្មា ស្រុកជ័យសែន ខេត្តព្រះវិហារ ។

សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងបរិស្ថាន លោក ម៉ា ចិត្រា បានថ្លែងប្រាប់ VOD នៅថ្ងៃទី៥ ខែកុម្ភៈនេះថា បទល្មើសព្រៃឈើ ដែលរកឃើញមានចំនួន ៥៤ករណី ភាគច្រើនជាដើមពពេល និងត្រាច មានមុខកាត់ពី ៤០សង់ទីម៉ែត្រ ដល់៩០សង់ទីម៉ែត្រ ដែលករណីនេះអាចនឹងបន្តកើតមានជាហូរហែរ។

លោកបន្តថា អាជ្ញាធរ ឬក្រសួងពាក់ព័ន្ធ គួរតែបង្ហាញមនសិកាតាមតួនាទីរបស់ខ្លួន ដោយមិនប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយគប់គិតគ្នាជាប្រព័ន្ធ និងត្រូវអនុញ្ញាតឱ្យប្រជាពលរដ្ឋក្បែរតំបន់ការពារចូលរួមចុះល្បាតដោយសេរី ដោយគ្មានការហាមឃាត់ ។

លោកថា៖ «អាជ្ញាធរគួរតែមានមនសិកាធ្វើការងាររបស់ខ្លួន មិនប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ ព្រោះអំពើពុករលួយនេះឯង ដែលខ្ញុំមើលទៅវាមូលហេតុចម្បងនៃបំផ្លិចបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ប្រសិនបើប្រព័ន្ធដឹកនាំមានបញ្ហាពុករលួយនៅក្នុងតំបន់ការពារហ្នឹង វានៅតែហិនហោច វាអត់នៅសេសសល់ទេ ហើយត្រូវអនុញ្ញាតឱ្យ ឬលើកទឹកចិត្តសហគមន៍ ឬពលរដ្ឋដែលនៅក្បែរតំបន់ការពារចូលរួមចុះល្បាតដោយសេរី ដោយគ្មានការហាមឃាត់ »។

ដោយឡែក សកម្មជនការពារព្រៃឡង់ម្នាក់ទៀត សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ បានឱ្យដឹងដែរថា ការអនុវត្តច្បាប់របស់្បាប់របស់រដ្ឍទៅត្រួតពិនិត្យនៅទៅ្រសយងប្ចវិធានការឱ្យបានម់តដល់ទ្ថក្រសួងពាក់ព័ន្ធ នៅតំបន់ព្រៃការពារព្រៃឡង់ ពេលបច្ចុប្បន្ន គឺហាក់ពុំមានប្រសិទ្ធភាព ដោយថា បទល្មើសព្រៃឈើក្នុងតំបន់ការពារនេះ មិនថយចុះទេ ដែលលោកបារម្ភថា ព្រៃឈើក្នុងតំបន់ការពារនេះ នឹងហិនហោចនាពេលខាងមុខ។

លោកថា៖ «បើសិនជាយើងនៅតែបណ្ដែតបណ្ដោយ នៅតែធ្វើមិនដឹងមិនលឺនូវការកាប់យកឈើ យកធ្វើជំនួញយ៉ាងអនាធិបតេយ្យពីសំណាក់ជនដែលឆ្លៀតឳកាស ឬជនដែលចិញ្ចឹមចិត្តជាចោរ ដើម្បីលួចនៅសម្បត្តិជាតិរបស់យើង យើងទាំងអស់គ្នា ឬអ្នកដែលមានកាតព្វកិច្ចពាក់ព័ន្ធ ពិសេសមន្រ្តីឧទ្យានុរក្សនៅតែបើកភ្លើងខៀវឱ្យបទល្មើសចូលដែនអភិរក្ស ដែលជាដែនសមត្ថកិច្ច ដែលជាដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន ខ្ញុំគិតថា វានៅតែមានការហិនហោចទៅថ្ងៃមុខ»។

បន្ថែមពីនេះ លោកថា នាយករដ្ឋមន្តី្រ រួមទាំងក្រសួងពាក់ព័ន្ធគួរតែចាត់វិធានការឱ្យបានម៉ឺងម៉ាត់ ដោយមានការស៊ើបអង្កេតឱ្យបានច្បាស់លាស់ និងដាក់ទោសទណ្ឌដល់មន្ត្រីដែលប្រព្រឹត្តខុសមកផ្ដន្ទាទោស ទើបព្រៃឡង់នៅគង់វង្ស។

សម្រាប់ អនុប្រធានមន្ទីបរិស្ថានខេត្តព្រះវិហារ លោក មាស ញឹម បានថ្លែងប្រាប់ VOD នៅថ្ងៃទី០៥ ខែកុម្ភៈនេះថា លោកមិនទាន់ច្បាស់ពីករណីនេះនៅឡើយទេ។ តែយ៉ាងណាលោកក៏នឹងបញ្ជូនមន្រ្តីទៅត្រួតពិនិត្យនៅទីតាំងដែលបានលើកឡើង ដើម្បីស្វែងរកអ្នកពាក់ព័ន្ធ។

លោកថា៖ «ខ្ញុំបានរាយការណ៍ប្រាប់ទៅមន្ត្រីខាងខ្ញុំ ដើម្បីឱ្យគាត់ចុះធ្វើការស្រាវជ្រាវថាតើមានបទល្មើសដូចដែរបានលើកដែរអត់»។

យ៉ាងណា ក្រោយឡើងកាន់តំណែងបន្តេវេនពីឪពុក នាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបង្ហាញការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ក្នុងការទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើនេះផងដែរ ក្រោយពីលោកទទួលស្គាល់ថា បទល្មើសព្រៃឈើនៅតែបន្តកើតមាន។

លោកថា៖ «សុំឲ្យគណៈកម្មការជាតិដើម្បីទប់ស្កាត់បង្ក្រាបបទល្មើសធនធានធម្មជាតិ ឯកឧត្តម នាយឧត្តមសេនីយ៍ សៅ សុខា គណៈបញ្ជាការឯកភាពរាជធានីខេត្ត ត្រូវបញ្ជាអនុវត្តផ្ទាល់ដោយមានកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស ត្រៀមផ្តល់ការសហការគាំទ្រ ចាំបាច់ចាត់វិធានការច្បាប់ការពារ បើមិនអ៊ីចឹងទេ យើងនឹងរងគ្រោះមនុស្សតិចបានផលនោះច្រើនវេទនា រួមគ្នាទៅអ្នកដែលរកស៊ីចំណេញពីអាហ្នឹងច្រើនពេក ឥឡូវត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់ ខិតខំធ្វើយ៉ាងណាសហការ ហើយក្រសួងបរិស្ថាន ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ត្រូវពង្រឹង និងបង្កើនកិច្ចសហការក្រោមដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន ប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវនិងវិជ្ជាជីវៈ»។

ជុំវិញបញ្ហានេះ អង្គការ Global Forest Watch ធ្លាប់រកឃើញថា សកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើក្នុងឆ្នាំ២០២២ មានខ្លាំងជាងឆ្នាំ២០២១ ក្នុងតំបន់ព្រៃការពារចំនួន៤ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ខណៈតំបន់ព្រៃការពារផ្សេងទៀត ក៏កំពុងមានអត្រាបាត់បង់ព្រៃឈើក្នុងអត្រាខ្ពស់ដែរ ដូចជា ឧទ្យានជាតិបូទុមសាគរ ឧទ្យានជាតិជួរភ្នំក្រវាញកណ្ដាល ដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ និងដែនជម្រកសត្វព្រៃបឹងពែរ។

តំបន់ព្រៃការពារព្រៃឡង់ ដែលមានផ្ទៃដីធំជាងគេនៅកម្ពុជា រហូតដល់ជាង ៤៣ម៉ឺនហិកតានោះ(៤៣០ ០០០) ក៏មានការបាត់បង់ដីព្រៃរបស់ខ្លួនប្រហែល ៨ ៣០០ហិកតាដែរក្នុងឆ្នាំ២០២២។

ដោយឡែក អំឡុងឆ្នាំ២០១៦ អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក (Global Witness) ធ្លាប់បង្ហាញរបាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតដោយរកឃើញថា ឈ្មួញរកស៊ីឈើខុសច្បាប់ខ្នាតធំ ក៏មានលោកឧកញ៉ា ទ្រី ភាព ផងដែរ ដែលគាត់បានកាន់កាប់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ទំហំជិត ៣ម៉ឺនហិកតា (២៩.៥៨៩)។

ប៉ុន្តែច្រើនឆ្នាំមកនេះ ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា មិនបានផ្តន្ទាទោសឧក្រិដ្ឋជនព្រៃឈើរូបនេះទេ តែផ្ទុយទៅវិញ បច្ចុប្បន្ន ឧកញ៉ាមានឈ្មោះអាស្រូវបំផ្លាញព្រៃឈើក្នុងប្រទេសកម្ពុជារូបនេះ ត្រូវបានតែងតាំងជាលោកអ្នកឧកញ៉ា ដែលជាឧកញ៉ាលំដាប់ខ្ពស់ និងជាទីប្រឹក្សាមេដឹកនាំកំពូល ក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលរបស់បក្សប្រជាជនកម្ពុជាទៀតផង៕

រក្សាសិទ្វិគ្រប់យ៉ាងដោយ ស៊ីស៊ីអាយអឹម

សូមបញ្ជាក់ថា គ្មានផ្នែកណាមួយនៃអត្ថបទ រូបភាព សំឡេង និងវីដេអូទាំងនេះ អាចត្រូវបានផលិតឡើងវិញក្នុងការបោះពុម្ពផ្សាយ ផ្សព្វផ្សាយ ការសរសេរឡើងវិញ ឬ ការចែកចាយឡើងវិញ ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតជាលាយលក្ខណ៍អក្សរឡើយ។
ស៊ីស៊ីអាយអឹម មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការលួចចម្លងនិងចុះផ្សាយបន្តណាមួយ ដែលខុស នាំឲ្យយល់ខុស បន្លំ ក្លែងបន្លំ តាមគ្រប់ទម្រង់និងគ្រប់មធ្យោបាយ។ ជនប្រព្រឹត្តិ និងអ្នកផ្សំគំនិត ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់នានាដែលពាក់ព័ន្ធ។