អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ រកឃើញថា អំពើពុករលួយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ មានស្ថានភាពអាក្រក់ជាងឆ្នាំមុន បង្ហាញពីភាពបោះជំហានយ៉ាងយឺត ក្នុងការប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ ដែលទាមទារឱ្យកម្ពុជាដោះស្រាយបញ្ហានេះជាប្រព័ន្ធនិងទ្រង់ទ្រាយធំ។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ ស្តីពី សន្ទស្សន៍នៃការយល់ឃើញពីអំពើពុករលួយ(CPI )ប្រចាំឆ្នាំ២០២៤ ដែលចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥នេះ ឱ្យដឹងថា ប្រទេសកម្ពុជា ទទួលបានពិន្ទុ ២១ លើពិន្ទុអតិបរមា ១០០ ដែលជាការថយចុះចំនួនមួយពិន្ទុ ធៀបនឹងឆ្នាំ២០២៣។ ប្រភពដដែលបញ្ជាក់ថា ពិន្ទុទាបនេះ បង្ហាញថា កម្ពុជាបោះជំហានយ៉ាងយឺតក្នុងការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។
អង្គការនេះ បន្តថា ក្នុងតំបន់អាស៊ាន កម្ពុជានៅតែស្ថិតនៅជិតបាតតារាង ដោយនៅពីលើតែប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាមួយប៉ុណ្ណោះ ដែលទទួលបានពិន្ទុ១៦ ខណៈនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក កម្ពុជាមានលេខរៀងទាបជាងគេបំផុតទី៤ ដោយនាំមុខតែអាហ្វហ្គានីស្ថាន (ពិន្ទុ១៧) មីយ៉ាន់ម៉ា (ពិន្ទុ១៦) និងកូរ៉េខាងជើង(ពិន្ទុ១៥)។
សន្ទស្សន៍ CPI ចាត់ថ្នាក់ប្រទេស និងដែនដីចំនួន ១៨០ តាមកម្រិតនៃការយល់ឃើញពីអំពើពុករលួយនៅក្នុងវិស័យសាធារណៈ ដោយប្រើប្រាស់មាត្រដ្ឋានពីពិន្ទុ ០(ពុករលួយខ្លាំង) ដល់ពិន្ទុ១០០(ស្អាតស្អំខ្លាំង)។
អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ បន្តថា ពិន្ទុត្រឹម ២១នេះ ធើ្វឱ្យកម្ពុជាស្ថិតក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ទី ១៥៨ ក្នុងចំណោម ១៨០ប្រទេស ដែលត្រូវបានវាយតម្លៃ ហើយលទ្ធផលនេះ បានបង្ហាញពីនិន្នាការដ៏គួរឱ្យព្រួយបារម្ភ ខណៈពិន្ទុCPI របស់កម្ពុជា ស្ថិតក្នុងកម្រិតពិន្ទុទាបនេះ ក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍មកហើយ។
តាមរយៈរបាយការណ៍វាយតម្លៃនេះ អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ បានធ្វើការវិភាគទៅលើប្រភពទិន្នន័យសំខាន់ៗចំនួន៧ ដែលកត្តានេះបានបង្ហាញឱ្យឃើញនូវចំណុចខ្សោយដែលបន្តមានក្នុងអភិបាលកិច្ច សុចរិតភាពស្ថាប័ន និងកិច្ចប្រឹងប្រែងប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ប៉ិច ពិសី បានលើកឡើងក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននោះថា ការបន្តធ្លាក់ចុះរបស់កម្ពុជានៅក្នុងសន្ទស្សន៍ CPI បង្ហាញពីភាពចាំបាច់ជាបន្ទាន់សម្រាប់ការអនុវត្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននូវច្បាប់ប្រឆាំងអំពើពុករលួយ និងការប្តេជ្ញាកាន់តែមុតម៉ាំក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាអំពើពុករលួយដែលមានលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធ និងទ្រង់ទ្រាយធំ។
លោកបន្តថា ថ្វីត្បិតតែមានវឌ្ឍនភាពក្នុងវិស័យមួយចំនួនដូចជា ការកៀរគរធនធាន និងសេវាសាធារណៈនៅថ្នាក់មូលដ្ឋានក្តី ប៉ុន្តែនិន្នាការទូទៅបង្ហាញពីការភាពរ៉ាំរ៉ៃនៃបញ្ហាដែលចាក់ឬសក្នុងអភិបាលកិច្ច ដែលតម្រូវឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ដោះស្រាយឱ្យបានឆាប់រហ័ស។
ចំណែក ប្រធានអង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ លោក ហ្វ្រ័ងស្វ័រ វ៉ាលេរាន (François Valérian) បានលើកឡើងក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននោះដែរថា អំពើពុករលួយ ជាការគំរាមកំហែងសកលលោកដែលបន្តវិវឌ្ឍន៍ បំផ្លាញមិនត្រឹមតែការអភិវឌ្ឍប្រទេសប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាជាមូលហេតុចម្បងមួយនៃការថមថយលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ អស្ថិរភាព និងការរំលោភបំពានសិទ្ធមនុស្ស។
ករណីនេះ លោកបានជំរុញឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិ និងគ្រប់ជាតិសាសន៍ ត្រូវដាក់ការដោះស្រាយអំពើពុករលួយជាអាទិភាពកំពូល និងយូរអង្វែង ដើម្បីរុញច្រានរបបផ្តាច់ការ និងធានានូវពិភពលោកដែលមានសន្តិភាព សេរី និងនិរន្តរភាព។
ជាមួយគ្នានេះ អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ ក៏បានផ្តល់អនុសាសន៍ដល់រដ្ឋាភិបាល ត្រូវពង្រឹង និងពន្លឿនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងកំណែទម្រង់របស់ខ្លួន ក្នុងការលុបបំបាត់អំពើពុករលួយ ដោយត្រូវផ្តន្ទាទោសរាល់អំពើពុករលួយ ពង្រឹងគណនេយ្យភាពនិងការត្រួតពិនិត្យ ធ្វើទំនើបកម្មក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ប្រឆាំងអំពើពុករលួយ លើកកម្ពស់តម្លាភាពនិងការត្រួតពិនិត្យសាធារណៈ និងកម្រិតនៃការប្រកួតប្រជែងសម្រាប់ជីវកម្ម។
វីអូឌី ពុំទាន់អាចសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញករណីនេះ ពីអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា បានទេ នៅថ្ងៃអង្គារនេះ។
កាលពីឆ្នាំ២០២៣ ក្នុងសន្ទស្សន៍នៃការយល់ឃើញពីអំពើពុករលួយ ដែលចេញដោយអង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិដែរនោះ កម្ពុជាទទួលបានពិន្ទុ២២ លើ១០០ ខណៈនៅឆ្នាំ២០២២ កម្ពុជាទទួលបានពិន្ទុ២៤ លើ១០០ និងនៅឆ្នាំ២០២១ កម្ពុជាទទួលបានពិន្ទុ ២១ លើ១០០ ដែលបង្ហាញថា កម្ពុជាជាប្រទេសមានអំពើពុករលួយខ្លាំងនៅតំបន់អាស៊ាន។
បើតាមរបាយការណ៍នោះ កម្ពុជា មានអំពើពុករលួយខ្ពស់ជាប់គ្នា ជិត១ទសវត្សរ៍ បើធៀបនឹងប្រទេស ១៨០ ដែលអង្គការនោះបានសិក្សា។
ប្រទេសដែលមិនអាចរើខ្លួនពីអំពើពុករលួយញាំញីបាន បញ្ហាចម្បងមួយគឺ ឥទ្ធិពលនយោបាយជ្រៀតជ្រែតប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ហើយបង្កការឈឺចាប់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋជាម្ចាស់ប្រទេស ក៏ព្រោះតែប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌មិនអាចដាក់ទោសកំហុសរដ្ឋាភិបាលបាន។
អង្កការតម្លាភាពអន្តរជាតិ គូសបញ្ជាក់ថា ជាដំណោះស្រាយ ត្រូវបានលំហសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងរៀបចំការបោះ ឆ្នោតឱ្យមានលក្ខណះសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌៕
