អ្នកតាមដាន បាននិយាយថា បញ្ហាព្រំដែន ត្រូវកាត់ទោសមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច លោក ហ៊ុន សែន ដោយសំអាងថា មេដឹកនាំរូបនោះ ធ្វើឱ្យបាត់ដីមួយផ្នែកទៅប្រទេសវៀតណាម រំលោភមាត្រា៤៤០នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ដែលត្រូវប្រឈមនឹងទោសក្បត់ជាតិ ជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត។
ការចង្អុលបង្ហាញ តាមមាត្រា៤៤០នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌនេះ ក្រោយពីតុលាការកម្ពុជា តម្រូវឱ្យអ្នកនិយាយពីបញ្ហាព្រំដែន រួមទាំង លោក រ៉ុង ឈុន ត្រូវបង់លុយចំនួន ៤០០លានរៀល ឬប្រមាណជា១០ម៉ឺនដុល្លារ ទៅឱ្យគណៈកម្មាធិការព្រំដែន។
សាលក្រមចោទប្រកាន់នេះ ផ្អែកលើការលើកឡើងពីការបាត់បង់ដីស្រែចម្ការ របស់ពលរដ្ឋនៅជាប់ព្រំដែនក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំ ដែលបានអះអាងថា ដីស្រែចម្ការរបស់ពួកគេមួយផ្នែក ធ្លាក់ក្នុងដៃប្រទេសវៀតណាម តាមរយៈការបោះបង្គោលព្រំដែន នាសម័យគ្រប់គ្រងរបស់ លោក ហ៊ុន សែន ។
បើតាមលិខិតជូនដំណឹងរបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានទុករយៈពេល១ខែ ដោយគិតចាប់ពីថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈនេះទៅ ដើម្បីឱ្យ លោក រ៉ុង ឈុន និងសកម្មជន ២រូបទៀត ដែលជាប់បណ្តឹង រកលុយមកសងគណៈកម្មាធិការកិច្ចការព្រំដែន តែបើមិនគោរពតាម តុលាការនឹងចាត់ការតាមនីតិវិធីច្បាប់បន្តទៀត។
តំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន និយាយថា វិធានការលើ លោក រ៉ុង ឈុន នេះជារឿងអយុត្តិធម៌បំផុត ហើយថា លោក ហ៊ុន សែន កំពុងប្រើតុលាការកំទេចអ្នករិះគន់ពីបញ្ហាព្រំដែនដើម្បីផ្គាប់ចិត្តវៀតណាមដែលលើកបន្តុប លោក ហ៊ុន សែន អំឡុងទស្សវត្សរ៍ទី៨០មក។
សម្រាប់ លោក សំអាន ក្នុងរឿងក្តី លោក រ៉ុង ឈុន នេះ អ្នកខូចខាតមិនមែនគណៈកម្មាការកិច្ចការព្រំដែនទេ តែអ្នករងគ្រោះពិត គឺទឹកដីកម្ពុជាទាំងមូល ដែលនឹងត្រូវវៀតណាមលេបយក បើលោក ហ៊ុន សែន បន្តប្រើដៃតុលាការបិទមាត់អ្នកហ៊ាននិយាយពីបញ្ហាបូរណភាពទឹកដីបែបនេះ។
លោកថា៖ «ត្រកូលហ៊ុន ហ្នឹងជា ត្រកូលក្បត់ជាតិសុខចិត្តកាត់ទឹកដីខ្មែរយើងឲ្យបរទេស ដើម្បីរក្សាអំណាចរបស់ខ្លួន ហើយអ្នកណាដែលហ៊ានរិះគន់ត្រកូលហ៊ុន កាត់ទឹកដីខ្មែរឲ្យប្រទេសយួន ប្រទេសថៃ ជាដើមហ្នឹង ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលចាប់ដាក់គុកទៅវិញ។ សូម្បីតែស្ដេចក៏ត្រូវលោក ហ៊ុន សែន គំរាមដែរ កាលឆ្នាំ២០០៥ គាត់គំរាមស្ដេចដូរពីរបបរាជានិយមទៅជារបបសាធារណរដ្ឋ បើសិនជាព្រះមហាក្សត្រមិនព្រមឡាយព្រហស្តលេខាលើសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០០៥ ដែលកាត់ទឹកដីខ្មែរទៅឱ្យយួន។ កុំថាឡើយ លោក រ៉ុង ឈុន ឬប្រជាពលរដ្ឋសូម្បីតែស្ដេចហ្នឹងក៏លោក ហ៊ុន សែន គំរាមដែរ»។
បើតាមអ្នកឃ្លាំមើលព្រំដែនរូបនេះ សង្កត់ធ្ងន់ថា រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម បានបណ្តុះពលរដ្ឋគេឱ្យមានផ្នត់គំនិតជាតិនិយម និងមហិច្ចតាឈ្លានពានទឹកដីកម្ពុជា តែងាកមកមើលរដ្ឋាភិបាលគ្រួសារហ៊ុនវិញ តាមបង្រា្កបពលរដ្ឋខ្មែរគ្នាឯងដែលស្នេហាទឹកដី ដោយមិនដកដៃទៅវិញជាក់ស្តែង ដូចករណីលោក រ៉ុង ឈុន ជាដើម។
ចំពេលដែលតុលាការបង្គាប់ឱ្យទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិ លោក រ៉ុង ឈុន បង់លុយរាប់ម៉ឺន ដុល្លារបែបនេះ អ្នកគាំទ្រលោក រ៉ុង ឈុន ក៏បានចាប់ផ្តើមធ្វើយុទ្ធនាការរៃអង្កាសថវិកា ដើម្បីជួយដល់មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សកម្លាំងជាតិរូបនេះផងដែរ។
ពួកគេបានបង្ហាញការគាំទ្រចំពោះ លោក រ៉ុង ឈុន តាមបណ្តាញសង្គម ដោយខ្លះចូលរួមថវិកាតាមលទ្ធភាព និងភ្ជាប់សារដោយចាត់ទុក លោក រ៉ុង ឈុន ជានិមិត្តរូបនៃការតស៊ូ។
ជាមួយគ្នានេះ គណបក្សកម្លាំងជាតិ តាមរយៈបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកក៏បានចេញសារអំពាវនាវឱ្យដែលស្រឡាញ់យុត្តិធម៌ ប្រជាធិបតេយ្យ ចូលរួមបរិច្ចាកថវិកាជួយលោក រ៉ុង ឈុន តាមលទ្ធភាពផងដែរ។
ជុំវិញរឿងនេះ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត ចាត់ទុកសកម្មភាពរបស់ លោក រ៉ុង ឈុន គួរតែត្រូវបានលើកទឹកចិត្ត ព្រោះលោកមានភាពក្លាហាន ចុះទៅព្រំដែនវៀតណាមផ្ទាល់ ក្នុងបំណងគិតគូរពីបូរណភាពទឹកដីខ្មែរប៉ុណ្ណោះ។
ផ្ទុយទៅវិញ លោកថា អ្នកដែលត្រូវកាត់ទោសគឺប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ទៅវិញទេ ព្រោះមេដឹកនាំរូបនេះបានធ្វើឱ្យបាត់ទឹកដីមួយផ្នែក មិនមែន លោក រ៉ុង ឈុន នោះទេ។
លោកថា៖ «បើយើងនិយាយពីការធ្វើឲ្យបាត់បង់បូរណភាពទឹកដីជាតិរបស់កម្ពុជាហ្នឹង! អ្នកដែលមានទោសក្បត់ជាតិហ្នឹងគឺ លោក ហ៊ុន សែន ហើយអ្នកដែលត្រូវឃុំខ្លួន ត្រូវតុលាការចាប់ផ្តន្ទាទោសហ្នឹង ត្រូវ លោក ហ៊ុន សែន ដែរ ព្រោះលោក ហ៊ុន សែន ជាអ្នកស៊ីញេធ្វើទៅលើសន្ធិសញ្ញាកិច្ចព្រមព្រៀងនានា ជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាង។ អាហ្នឹងក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌមាត្រា៤៤០ ក៏និយាយដែរ អ្នកដែលធ្វើឲ្យបាត់បង់បូរណភាពទឹកដីជាតិ សូម្បីអ្នកសមគំនិត ឬគប់គិត ក៏ត្រូវមានទោសក្បត់ជាតិដែរ»។
ជុំវិញបញ្ហាបូរណភាពទឹកដីនេះដែរ កាលពីអំឡុងឆ្នាំ២០០៥ លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់គំរាមរំលាយរបបរាជានិយមអាស្រ័យធម្មនុញ្ញចោល បើព្រះមហាក្សត្រទ្រង់មិនព្រមឡាយព្រះហស្ថលេខា លើសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនខុសច្បាប់ ដែលគូសវាសដោយវៀតណាម នៅឆ្នាំ១៩៨២ ៨៣ និង៨៥ ឱ្យរស់ឡើងវិញ ដើម្បីសម្រេចមហិច្ឆតាវៀតណាមលេបទឹកដីទេនោះ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំនិយាយជាមួយសម្តេចក្រុមព្រះហើយ ខ្ញុំថាព្រះអង្គ និយាយប្រាប់ឯកឧត្តម ស៊ុន ចាន់ថុល កុល ផែង ស៊ីសុវត្ថិ សន្ថារ៉ា នៅលើយន្តហោះ ហើយខ្ញុំប្រាប់សម្តេចក្រុមព្រះ ពេលដែលជួបតាមទូរសទ្ទថា ព្រះអង្គបើលើកនេះវាពិបាកសញ្ញេ ត្រូវពិនិត្យឡើងវិញ យើងគួរទុករាជានិយម ឬធ្វើសាធារណរដ្ឋឱ្យវាមានប្រធានាធិបតី»។
ចាប់ពីពេលនោះមក មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងដែលមានបទពិសោធន៍ខាងកិច្ចការព្រំដែន បានទម្លាយឯកសារជាបន្តបន្ទាប់ថា សន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ២០០៥ បានបើកផ្លូវឱ្យវៀតណាមគ្រប់គ្រងប្រជុំកោះក្រចកសេះ និងកោះត្រល់ រួមទំាងដីតាមបន្ទាត់ព្រំដែនរាប់រយគីឡូម៉ែត្រទៀត ដោយស្របច្បាប់។
កម្តៅនេះ បានធ្វើឱ្យ លោក ហ៊ុន សែន កំពុងគ្រប់គ្រងអំណាច ងាកមកបង្រ្កាបខ្មែរណា ដែលហ៊ាននិយាយលាតត្រដាងពីមហិច្ឆតាវៀតណាម រហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះ។
ក្រមព្រហ្មទណ្ឌមាត្រា៤៤០ ចែងថា «អំពើប្រគល់ឱ្យរដ្ឋបរទេស ឬភ្នាក់ងារបរទេស នូវដែនដីជាតិទាំងស្រុង ឬមួយផ្នែក ជាអំពើក្បត់ជាតិ ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត»៕
