បារីអេឡិចត្រូនិក ត្រូវគេចាត់ទុកថា ជាឈ្មោះគ្រឿងញៀនមួយប្រភេទទៀត ដែលបាននិងកំពុងវាយលុកនៅលើទីផ្សារក្នុងសង្គមកម្ពុជា។ បច្ចុប្បន្ន ការប្រើប្រាស់បារីប្រភេទនេះ មិនមែនមានតែមនុស្សវ័យកណ្តាលនោះទេ សូម្បីសិស្សានុសិស្សនៅតាមគ្រឹះស្ថានសិក្សារដ្ឋ និងយុវជនមួយចំនួន ក៏កំពុងក្លាយជាគោលដៅថ្មីមួយទៀតដែរ ដែលប្រើប្រាស់បារីប្រភេទនេះ។
ជាក់ស្តែង គេសង្កេតឃើញមានយុវជនពាក់ឯកសណ្ឋានជាសិស្សសាលា ហើយប្រើប្រាស់ឧបករណ៍នេះនៅតាមហាងកាហ្វេ និងទីតាំងជួបជុំនានា រួមទាំងបរិវេណសាលារៀនផង ហើយករណីនេះគេក៏សង្កេតឃើញសមត្ថកិច្ចឃាត់ខ្លួនបានជាបន្តបន្ទាប់ខ្លះៗហើយដែរ។
កាលពីខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ សិស្សស្រីវ័យជំទង់នៅសាលារៀនមួយក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ បានបង្ហោះឃ្លីបវីដេអូពីការប្រើប្រាស់បារីអេឡិចត្រូនិក នៅលើបណ្តាញសង្គមយ៉ាងសប្បាយរីករាយ។ ប៉ុន្តែករណីនេះ ត្រូវសមត្ថកិច្ចខណ្ឌ៧មករា កោះហៅមកអប់រំ ព្រមទាំងមានការធានាពីអាណាព្យាបាល និងគ្រូបង្រៀន។
រំលងបាន ៣ខែ ពោលគឺនៅពាក់កណ្តាលខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ សមត្ថកិច្ចបានឃាត់ខ្លួនសិស្សចំនួន ៥១នាក់ ដែលរៀននៅសាលាបឋមសិក្សាមួយ ស្ថិតក្នុងសង្កាត់ទឹកល្អក់៣ ខណ្ឌទួលគោក ដោយសង្ស័យថាពួកគេបានប្រើប្រាស់បារីអេឡិចត្រូវនិក។ ក្រោយសាកសួរ សមត្ថកិច្ចបានរកឃើញសិស្សប្រុស៧នាក់ និងស្រីម្នាក់ មានឧបករណ៍បារីអេឡិចត្រូនិក ខណៈពួកគេសុទ្ធតែមានវ័យក្រោម ១៤ឆ្នាំ។
ក្នុងត្រីមាសចុងក្រោយនៃឆ្នាំ២០២៤កន្លងនេះ គេក៏សង្កេតឃើញសមត្ថកិច្ចបានចុះទៅពិនិត្យ និងឃាត់ខ្លួនក្មេងៗ និងសិស្សវិទ្យាល័យជាច្រើននាក់ យកទៅអប់រំជាបន្តបន្ទាប់ផងដែរ ក្រោយរកឃើញថាពួកគេជួបជុំគ្នាប្រើប្រាស់បារីអេឡិចត្រូវនិក និងលេងល្បែងស៊ីសង។
ករណីទាំងនេះ ជាផ្នែកមួយដែលសមត្ថកិច្ចនៅរាជធានីភ្នំពេញរកឃើញ។ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែងសកម្មភាពប្រើប្រាស់បារីអេឡិចត្រូនិកនេះ កំពុងក្លាយទៅជារូបភាពដ៏សាមញ្ញមួយនៅតាមបណ្តារាជធានីខេត្តផ្សេងៗទៀត ដែលគេតែងឃើញសិស្សានុសិស្សនិយមប្រមូលផ្តុំគ្នាប្រើប្រាស់បារីប្រភេទនេះជាហូរហែ ។
ការណ៍នេះ បង្ហាញថា អត្រានៃការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនប្រភេទនេះ ចំពោះសិស្សានុសិស្សចាប់ពីកម្រិតបឋមសិក្សា ដល់ថ្នាក់ឧត្តម កំពុងមានសកម្មភាពផុសផុល។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលមានក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា និងក្រសួងសុខាភិបាល ធ្លាប់បានដាក់ចេញវិធានការជាបន្តបន្ទាប់ ឱ្យទប់ស្កាត់ការប្រើប្រាស់បារីអេឡិចត្រូនិកនេះ ជាពិសេសក្នុងសាលារៀន ក្រោយពីអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន បានហាមឃាត់ការជួញដូរ បញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ ការធ្វើអាជីវកម្ម និងនាំចូលផលិតផលស៊ីហ្សា (SISHA) និងបារីអេឡិចត្រូនិកនៅកម្ពុជា ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៤ មកម្លេះ ដោយហេតុថាផលិតផលនេះ មានផលប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់សុខភាព និងបណ្តាលឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ងាយនឹងទទួលភាពញៀនដោយសារធាតុញៀនផ្សេងទៀត។
ជាមួយគ្នានេះ ស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានី-ខេត្ត និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ បច្ចុប្បន្ន កំពុងបន្តផ្សព្វផ្សាយសារមួយចំនួន នៅលើគេហទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់ខ្លួន និងចុះផ្សព្វផ្សាយអប់រំផ្ទាល់នៅតាមមូលដ្ឋាន ដែលនិយាយពីផលប៉ះពាល់នៃគ្រឿងញៀន បារីអេឡិចត្រូនិក និងបញ្ហាក្មេងទំនើងជាដើម ក្នុងន័យជំរុញឱ្យសិស្សានុសិស្សនៅតាមសាលារៀន និងយុវជនក្នុងសហគមន៍ ចៀសផុតពីសារធាតុញៀនទាំងនេះ។
យ៉ាងណាមិញ គេសង្កេតឃើញថា វិធានការទាំងនោះ ហាក់មិនទាន់ជាវិធានការក្តៅ ក្នុងការទប់ស្កាត់ការនាំចូល និងកាត់ផ្តាច់ការប្រើប្រាស់បារីអេឡិចត្រូនិកនេះឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពនៅឡើយទេ។
កង្វះវិធានការក្តៅក្នុងការទប់ស្កាត់ការប្រើប្រាស់ និងការនាំចូលបារីអេឡិចត្រូនិកនេះ បានជំរុញឱ្យសារធាតុញៀនមួយនេះ កាន់តែជោគជាំដល់យុវជនដែលជាសិស្សានុសិស្សនៅតាមវិទ្យាល័យ អនុវិទ្យាល័យ ហើយជាពិសេសគឺបានធ្លាក់មកដល់ដៃសិស្សបឋមសិក្សា ដែលបង្កជាក្តីបារម្ភដល់ប្រព័ន្ធអប់រំ និងសង្គមជាតិ។
អង្គការចលនាដើម្បីសុខភាពកម្ពុជា បានឱ្យដឹងក្នុងសារខ្លីៗលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី១០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៥ថា អ្នកដែលប្រើប្រាស់បារីអេឡិចត្រូនិក ៥៦% គឺមានអាយុក្រោម១៨ឆ្នាំ ហើយ៧៥% ជាសិស្ស និងនិស្សិត។
តើបារីអេឡិចត្រូនិកជាអ្វី?
បើតាមការស្រាវជ្រាវលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធើណែត បារីអេឡិចត្រូនិក (e-cigarette) ជាឈ្មោះទូទៅរបស់ឧបករណ៍បញ្ចេញអាអេរ៉ូសុល ដែលមានទ្រង់ទ្រាយដូចបារី ហើយប្រើសម្រាប់ផ្ដល់ដល់អ្នកប្រើ នូវផ្សែងសិប្បនិម្មិតមានក្លិន ហើយដែលមានឬគ្មានជាតិនីកូទីន។ ប្រភេទឧបករណ៍ផ្សេងទៀតដែលអ្នកជក់ច្រើនប្រើប្រាស់ដែរនោះ មានដូចជា អ៊ីស៊ីកា និងខ្សៀអេឡិចត្រូនិច។
តើការជក់បារីអេឡិចត្រូនិក មានផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពយ៉ាងណាខ្លះ?
អង្គការចលនាដើម្បីសុខភាពកម្ពុជា ឱ្យដឹងថា បារីអេឡិចត្រូនិក ជាផលិតផលដ៏មានគ្រោះថ្នាក់បំផុត ហើយមានជាតិនីកូទីន ដូចបារីធម្មតា ដែលធ្វើឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ញៀនខ្លាំង និងប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់សុខភាព ជាពិសេសចំពោះយុវជន និងកុមារ។
សារធាតុនីកូទីននេះ ក៏បង្កឱ្យមានការខូចខាតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់ការលូតលាស់ខួរក្បាល សតិបញ្ញា ស្មារតី និងប្រាជ្ញារបស់កុមារផងដែរ។
ជាការពិតណាស់ បារីអេឡិចត្រូនិចមានជាតិនីកូទីន ដែលជាសារធាតុដែលបណ្តាលឱ្យញៀន ដូច្នេះហើយបារីអេឡិចត្រូនិច អាចធ្វើឲ្យអ្នកជក់បារី “ញៀន” ដូចបារីធម្មតាដែរ។
លើសពីនេះ ទម្រង់ និងជំហានសម្រាប់ជក់បារីអេឡិចត្រូនិក ក៏ស្រដៀងគ្នាទៅនឹងការជក់បារីធម្មតាផងដែរ។ ចំណែក ក្រសួងសុខាភិបាល ក៏ធ្លាប់បញ្ជាក់ដែរថា ចំហាយបារីអេឡិចត្រូនិកដែលអ្នកប្រើប្រាស់ស្រូបយកនៅពេលជក់ និងបញ្ចេញមកវិញនូវសារធាតុនីកូទីន ដែលជាសារធាតុគីមីគ្រោះថ្នាក់។
សារធាតុគីមីនេះ អាចបង្កឱ្យមានជំងឺសួតធ្ងន់ធ្ងរ គ្រោះថ្នាក់ដល់គភ៌ ពុលដល់ទារកដែលនៅក្នុងផ្ទៃពោះម្តាយ និងមានហានិភ័យដល់ការលូតលាស់ខួរក្បាល។ សារធាតុល្អិតៗដែលជ្រាបចូលទៅក្នុងសួតអាចបណ្តាលឱ្យមានជំងឺមហារីក។
សម្រាប់យុវជនដែលធ្លាប់ប្រើប្រាស់បារីអេឡិចត្រូនិក ក៏បានប្រាប់ពីបទពិសោធន៍ និងផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពធ្ងន់ធ្ងរដោយសារបារីប្រភេទនេះផងដែរ។
យុវជន ហឿន បណ្ឌិត វ័យ ២៥ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ត្រូវបានគេហទំព័រ Newsroom Cambodia ស្រង់សម្តីមកថា លោកបានចាប់ផ្តើមប្រើប្រាស់បារីអេឡិចត្រូនិកកាលពីឆ្នាំ២០២២ ដោយសារតែពេលនោះ លោកចង់ស្គាល់រសជាតិ និងចង់ប្រៀបធៀបទៅនឹងបារីធម្មតា ។
ប៉ុន្តែដោយសារមានផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព គាត់ក៏សម្រេចចិត្តឈប់ជក់វិញ នៅកំឡុងឆ្នាំ២០២៣។ លោកបន្តថា រយៈពេល ១ឆ្នាំ ដែលជក់បារីប្រភេទនេះ បានធ្វើឱ្យលោកមានអាការៈឈឺបំពង់ក និងក្អកជាប្រចាំ ព្រមទាំងមានបញ្ហាផ្លូវដង្ហើមជាដើម។
ប្រហាក់ប្រហែលនេះដែរ លោក នោរក្ស វីទូ មានមុខរបរជាអ្នកគ្រប់គ្រងផ្នែកថត (Camera Operator) នៅក្រុមហ៊ុនមួយក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដែលទើបតែផ្តាច់ការប្រើប្រាស់បារីអេឡិចត្រូនិក បានឱ្យដឹងថា ត្រឹមរយៈពេល២ខែ ដែលលោកបានប្រើប្រាស់បារីអេឡិចត្រូនិក បានធ្វើឱ្យសុខភាពរបស់លោកមានភាពមិនប្រក្រតីលើប្រព័ន្ធដង្ហើម។
លោកបន្តថា ផលប៉ះពាល់សុខភាពពីបារីឡេឡិចត្រូនិចនេះ ធ្វើឱ្យលោកមាអាការៈស្ងួតបំពង់ក ថប់ដង្ហើម ប៉ះពាល់ដល់សួត និងឈឺក្បាលផងដែរ។
ករណីនេះ លោកបានអំពាវនាវដល់អ្នកដែលកំពុងតែប្រើប្រាស់បារីទាំងអស់ មិនថាបារីធម្មតា ឬបារីអេឡិចត្រូនិកនោះទេ គួរព្យាយាមផ្ដាច់ និងឈប់ប្រើប្រាស់វា ហើយជំនួសដោយការធ្វើអ្វីផ្សេង ឬហាត់កីឡា ឬបរិភោគអ្វីផ្សេងដែលជួយដល់សុខភាពវិញ ព្រោះបារីនេះធ្វើឱ្យប៉ះពាល់សុខភាពខ្លាំង និងចំណាយថវិកាឥតប្រយោជន៍។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីការអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង សង្កេតឃើញថា បារីអេឡិចត្រូនិកកំពុងពង្វក់កុមារ និងយុវជនខ្មែរនៅទូទាំងប្រទេស ដែលនេះជាក្តីបារម្ភសម្រាប់សង្គមជាតិ។
បញ្ហានេះ លោកជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរពង្រឹងសកម្មភាពទប់ស្កាត់ ហើយក្រសួងអប់រំគួរបន្ថែមវិធានការណែនាំពីផលប៉ះពាល់នៃឧបករណ៍នេះដូចគ្នាដែរ។
ប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ប្រធានអង្គការចលនាដើម្បីសុខភាពកម្ពុជា លោកវេជ្ជបណ្ឌិត មុំ គង់ ធ្លាប់បានលើកឡើងដែរថា អត្រាអ្នកប្រើប្រាស់បារីអេឡិចត្រូនិកនៅកម្ពុជា កំពុងមានសន្ទុះឡើងក្នុងអត្រាមួយដែលខ្ពស់នៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ក្នុងនោះ លោកថា ឧបករណ៍នេះមិនត្រឹមតែពេញនិយមនៅទីក្រុងភ្នំពេញនោះទេ បន្ថែមពីលើនេះ វាក៏កំពុងត្រូវគេយកទៅប្រើប្រាស់ពង្វក់កុមារតូចៗ នៅតាមបណ្តាខេត្តដែរ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោកថា សន្ទុះអ្នកប្រើប្រាស់បារីអេឡិចត្រូនិកទាំងវ័យក្មេងបែបនេះ អាចធ្វើឱ្យកម្ពុជាប្រឈមនឹងបញ្ហាធនធានមនុស្ស ដោយសារសរីរាង្គរបស់កុមារ ឬយុវជន ដែលប្រើប្រាស់ឧបករណ៍នេះ រងការប៉ះទង្គិច។ ជាងនេះទៀត លោកថា វាក៏ប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់សួត ខូរក្បាល របស់អ្នកប្រើប្រាស់ ដែលនាំទៅដល់ការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន។
អនុសាសន៍របស់អ្នកជំនាញសុខាភិបាល សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមស៊ីវិល
ប្រធានអង្គការចលនាដើម្បីសុខភាពកម្ពុជារូបនេះ បន្ថែមទៀតថា ដើម្បីទប់ស្កាត់រលកប្រើប្រាស់ឧបរកណ៍បារីអេឡិចត្រូនិកនេះ លុះត្រាតែអាជ្ញាធរបោសសំអាតការនាំចូល និងចរាចរណ៍នៅកម្ពុជា ជាពិសេសការផ្សព្វផ្សាយលក់តាមប្រព័ន្ធអនឡាញ។
ដោយមើលឃើញពីផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់សុខភាព អនាគតកុមារនិងយុវជន ព្រមទាំងសង្គមជាតិ អ្នកជំនាញផ្នែកសុខភាព និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល បានជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលទប់ស្កាត់ការនាំចូលបារីអេឡិចត្រូនិក ឬដំឡើងពន្ធឱ្យបានខ្ពស់លើផលិតផលថ្នាំជក់។
លោក មុំ គង់ ប្រធានអង្គការចលនាសុខភាពកម្ពុជា (ហៅកាត់ថា CMH) ធ្លាប់បានជំរុញទៅក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ត្រូវតែធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមានលិខិតគតិយុត្តឱ្យបានរឹងម៉ាំ និងទប់ស្កាត់ កុំឱ្យមានការនាំចូល និងការលក់បារីតាមប្រព័ន្ធអនឡាញបន្តទៅទៀត ព្រមទាំងដំឡើងពន្ធទៅការនាំចូលផលិតផលថ្នាំជក់ឱ្យបានខ្ពស់។
អ្នកស្រី ADA MOADSIRI មន្ត្រីជំនាញផ្នែកសុខភាពមកពីអង្គការសុខភាពពិភពលោក ត្រូវបានទំព័រហ្វេសប៊ុក CMH ស្រង់សម្តីមកថា អាករ ពិសេសបារីនៅកម្ពុជា មានកម្រិតទាបលំដាប់ទី២នៅក្នុងប្រទេសអាស៊ាន។
ចំណែក សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌ លោក ទូច ចាន់ធី បានស្នើឱ្យដំឡើងអាករពិសេសបារីឱ្យបានទៀងទាត់រៀងរាល់ ២ឆ្នាំម្តង។ លោកថា តាំងពីឆ្នាំ២០១៤មក ខាងក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុបានដំឡើងពន្ធអាករពិសេសបារី បានតែ២ដងប៉ុណ្ណោះ គឺនៅឆ្នាំ២០១៤ ដំឡើងពី១០ទៅ១៥ភាគរយ ហើយនៅឆ្នាំ២០១៦ ដំឡើងពី១៥ទៅ២០ភាគរយ ប៉ុន្តែចាប់ពីឆ្នាំ២០១៦ ដល់ចុងឆ្នាំ២០២៤ មិនមានការដំឡើងពន្ធទៀតទេ។
លោកបានបន្ថែមថា ពន្ធដែលបានមកថ្នាំជក់តិចណាស់ បើធៀបនឹងការចំណាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋលើការទិញបារីមកជក់។
អ្នកជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច លោកបណ្ឌិត គី សិរីវឌ្ឍន៍ បានលើកឡើងដែរថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលដំឡើងពន្ធលើបារី ៧០ភាគរយ ទៅតាមសំណូមពររបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក នោះនឹងអាចរួមចំណែកកាត់បន្ថយអត្រាការជក់បានទៅ ៣៥ភាគរយ។
លោកបន្តថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គួរតែអនុវត្តឱ្យបានម៉ឹងម៉ាត់នូវការគ្រប់គ្រង ការផលិត និងការបង់ពន្ធឱ្យបានត្រឹមត្រូវនោះ នឹងធ្វើឱ្យថ្លៃបារីកាន់តែថ្លៃ អត្រាការជក់ថយចុះ ចំណូលពន្ធនឹងមានការកើនឡើង ជំងឺមិនឆ្លងមានការថយចុះ និងបន្ទុកសុខាភិបាលក៏មានការថយចុះផងដែរ។
បើតាមរបាយការណ៍របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាប្រមាណ ១៥ ០០០នាក់ បានស្លាប់ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដោយសារជំងឺបង្កឡើងដោយការប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់។
ប្រភពដដែល បន្តថា ការប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់ បណ្ដាលឱ្យកម្ពុជាខាតបង់ទឹកប្រាក់ ៦៤៩លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ ដែលស្មើនឹង៣% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់កម្ពុជា ក្នុងនោះ ទឹកប្រាក់ ៥៨៤លានដុល្លារ បណ្ដាលមកពីការខាតបង់ផលិតភាពសេដ្ឋកិច្ច គឺមរណភាពមុនអាយុកំណត់ ផលិតភាពធ្លាក់ចុះពីការសម្រាកជក់បារី និងអវត្តមានពីការងារជាដើម៕
