អ្នកឃ្លាំមើលសង្គម បានចោទសួរពីភាពចាំបាច់នៃការអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់ ស្តីពី ការប្រឆាំងនឹងអ្នកមិនទទួលស្គាល់របបខ្មែរក្រហម ដែលច្បាប់នេះបានកំណត់ដាក់ទោសទណ្ឌធ្ងន់ធ្ងរ ខណៈអ្នកនយោបាយក្រៅរដ្ឋាភិបាល លើកឡើងថា ច្បាប់នេះ មានលក្ខណៈនយោបាយច្រើន និងចាប់បង្ខំដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ ទាក់ទងនឹងរឿងប្រវត្តិសាស្រ្ត។
នៅពេលដែលគេមើលមិនឃើញពីភាពចាំបាច់ នៃការបង្កើតច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងនឹងអ្នកមិនទទួលស្គាល់របបខ្មែរក្រហម អ្នកឃ្លាំមើលសង្គម និងអ្នកនយោបាយក្រៅរដ្ឋាភិបាល លើកឡើងថា ការបង្កើតច្បាប់នេះ អាចធ្វើឡើងដើម្បីបំពេញចិត្តវៀតណាម និងដើម្បីធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើអ្នកដែលតែងតែរិះគន់ថ្ងៃ៧មករាថា ជាថ្ងៃដែលវៀតណាមចូលឈ្លានពានកម្ពុជា។
សមាជិកសភាចំនួន ១១៥នាក់ កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ បានបោះឆ្នោតគាំទ្រជាឯកច្ឆន្ទ លើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអ្នកមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្ម ដែលបានប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរក្រហម។ ច្បាប់ដែលមាន៧មាត្រានេះ បានកំណត់ដាក់ទោសទណ្ឌដល់ជនទាំងឡាយណា ដែលមិនទទួលស្គាល់ថា មានរបបប្រល័យពូជសាសន៍នៅកម្ពុជា ឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររហូតដល់ ៥ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ២ ៥០០ដុល្លារ ទៅ ១២៥ ០០០ដុល្លារអាមេរិក។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់ដែលរដ្ឋសភាបានអនុម័តនេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងទៅតាមការណែនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤។ ច្បាប់ថ្មី នេះធ្វើឡើងដើម្បីជំនួសច្បាប់ចាស់ ដែលត្រូវបានប្រកាសឱ្យប្រើ កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៣។
លោកអ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងជាសហស្ថាបនិកគណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា បានថ្លែងថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងនឹងអ្នកមិនទទួលស្គាល់របបខ្មែរក្រហម មានលក្ខណៈនយោបាយច្រើន និងមានលក្ខណៈចាប់បង្ខំ ដែលនឹងធ្វើឱ្យមានចម្ងល់ និងមានការសួរដេញដោលច្រើនទៅថ្ងៃក្រោយ។
តាមការយល់ឃើញរបស់លោក ច្បាប់នេះមិនមានភាពចាំបាច់នោះទេ ខណៈបច្ចុប្បន្នកម្ពុជាមានបញ្ហាជាអាទិភាពជាច្រើនដែលត្រូវដោះស្រាយ។
លោកលើកឡើងថា ច្បាប់មួយៗធ្វើចេញមក វាអាចធ្វើឱ្យមានផលវិជ្ជមានផង និងអវិជ្ជមានផងបើសិនជាមិនអនុវត្តឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ជាពិសេសនឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ទៅដល់ការបញ្ចេញមតិ ដែលមិនស្របនឹងរដ្ឋាភិបាល ហើយបើយកច្បាប់នេះជាមូលដ្ឋានភ្ជាប់នឹងការលើកឡើង ជុំវិញថ្ងៃ៧មករា នោះរឹតតែជាបញ្ហាធ្វើឱ្យមនុស្សជាច្រើនលែងហ៊ានបញ្ចេញមតិ ពីព្រោះយើងដឹងហើយរឿងខ្មែរក្រហមនេះ វាពាក់ព័ន្ធទៅនឹងថ្ងៃ៧មករា ដែលជាថ្ងៃផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម។
ប៉ុន្តែយើងក៏ដឹងដែរថា អតីតក្រុមចលនាខ្មែរតស៊ូនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ក៏បានសហការបណ្តេញកងទ័ពវៀតណាមចេញពីប្រទេសកម្ពុជាវិញដែរ។
ដូច្នេះ លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន ចោទសួរថាតើអ្នកទាំងអស់គ្នានោះទទួលស្គាល់ថា របបខ្មែរក្រហមជារបបប្រល័យពូជសាសន៍ដែរឬអត់ ? លោកបន្ថែមថា ឆ្លងកាត់តាមរយៈតុលាការខ្មែរក្រហម យើងមើលទៅហាក់បីដូចជានៅមានចំណុចមិនច្បាស់លាស់ជាច្រើន ដោយសារតុលាការកូនកាត់នេះ មិនបានផ្តល់នូវភាពពិស្តារ ថាតើមូលហេតុអ្វីបានជាខ្មែរសម្លាប់ខ្មែរនៅក្នុងរបបនោះ។
ដូច្នេះបញ្ហាវានៅត្រង់ថា នៅតែមានអ្នកដែលយល់ឃើញផ្ទុយ ហើយនៅពេលច្បាប់នេះចេញមក គឺនឹងមានលក្ខណៈចាប់បង្ខំថាត្រូវតែយល់ស្របទៅតាមច្បាប់នោះ ដែលនេះជាការបំបិទសិទ្ធិនៃការយល់ឃើញខុសគ្នារបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ។
បើតាមអតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរូបនេះ ការធ្វើច្បាប់នេះនៅពេលនេះ មិនទាន់មានភាពចាំបាច់ នៅក្នុងបរិបទនេះ ដោយសារតែសមាជិករដ្ឋសភា ដែលបានលើកដៃស្ទើរតែទាំងអស់ គឺចេញពីគណបក្សកាន់អំណាច ដូច្នេះហើយមិនមានមតិផ្ទុយនៅក្នុងរដ្ឋសភា ដែលមានការសួរដេញដោលវែកញែកនោះទេ។
លោកថា៖ «ហើយអ្វីដែលខ្ញុំលើកឡើងថា មានលក្ខណៈនយោបាយច្រើននោះ ដោយសារច្បាប់នេះបានរំលេចឱ្យឃើញពីស្នាដៃរបស់គណបក្សកាន់អំណាច ដែលសហការជាមួយកងទ័ពវៀតណាមដើម្បីបញ្ចប់របបខ្មែរក្រហម។ ដូច្នេះអ្វីដែលសំខាន់លើសពីនេះ ប្រជាពលដ្ឋខ្មែរទូទៅ ត្រូវតែស្វែងយល់ដោយខ្លួនឯង សិក្សាដោយខ្លួនឯង ឱ្យយល់ពីនយោបាយឆ្លងកាត់កន្លងមកនេះ ពីរឿងខ្មែរក្រហម ពីរឿងមុនខ្មែរក្រហម ពីរឿងថ្ងៃ៧មករា ពីរឿងថ្ងៃ២៣តុលាអីជាដើមនេះ។ ដូច្នេះអ្វីដែលសំខាន់គឺការយល់ដឹងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
សម្រាប់លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន ប្រសិនបើអ្នកច្បាប់របស់រដ្ឋាភិបាលយកហេតុផល ឬក៏កេងចំណេញភ្ជាប់បញ្ហារិះគន់ ឬក៏បញ្ហាមិនចុះសម្រុងគ្នាជុំវិញថ្ងៃ៧មករា ទៅនឹងច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងនឹងអ្នកមិនទទួលស្គាល់របបខ្មែរក្រហមនេះ នោះវានឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការបញ្ចេញមតិរបស់អ្នកដែលមិនស្របនឹងរដ្ឋាភិបាលច្រើន។ ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា ជាទូទៅ ទាំងមតិជាតិ និងសហគមន៍អន្តរជាតិ ក្នុងចំនួនច្រើន រួមទាំងតុលាការខ្មែរក្រហម បានទទួលស្គាល់រួចហើយថា របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរក្រហម វាជារបបប្រល័យពូជសាសន៍រួចហើយ ម្ល៉ោះហើយការធ្វើច្បាប់ ឬមិនធ្វើច្បាប់ វាមិនខុសគ្នាប៉ុន្មានទេ។
ចំណែកលោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា ប្រធានគណបក្សជំនាន់ថ្មី ថ្លែងថា ក្នុងនាមលោកជាពលរដ្ឋខ្មែរម្នាក់ដែលបានឆ្លងកាត់របបខ្មែរក្រហម ដែលមានការសម្លាប់រង្គាលខ្មែរគ្នាឯង មិនមានប្រតិកម្មអ្វីចំពោះសេចក្តីព្រាងច្បាប់ ដែលរដ្ឋសភាបានអនុម័តនោះទេ ពីព្រោះវាជារឿងប្រវត្តិសាស្ត្រមិនអាចបំភ្លៃបានឡើយ។
ប៉ុន្តែក្នុងនាមលោកជាប្រធានគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាល ការធ្វើច្បាប់មួយៗសូមឱ្យមានសុចរិតភាព មានតម្លាភាព ដើម្បីធ្វើឱ្យពេលច្បាប់ចេញទៅ អាចទទួលយកបានពីគ្រប់ភាគី គ្រប់និន្នាការនយោបាយ ចៀសវាងការចេញច្បាប់ទៅនាំឱ្យមានការប្រទាំងប្រទើសគ្នា មិនមានការឯកភាពផ្ទៃក្នុងជាតិ ហើយត្រូវចាប់បង្ខំឱ្យគោរព។
លោកមាជ សុវណ្ណារ៉ា លើកឡើងថា មជ្ឈដ្ឋានជាតិ និងអន្តរជាតិខ្លះថា នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ វៀតណាមបានលើកទ័ពចូលមកឈ្លានពាន និងរំលោភអធិបតេយ្យភាពបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែមជ្ឈដ្ឋានមួយចំនួន ដូចជា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាថា កងទ័ពវៀតណាមមករំដោះកម្ពុជាឱ្យរួចផុតពីបនប្រល័យពូជសាសន៍ ដូច្នេះត្រូវទទួលស្គាល់របបបនប្រល័យពូជសាសន៍ដែលខ្មែរសម្លាប់ខ្មែរ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ ប៉ុល ពត ខៀវ សំផន នួន ជា អៀង សារី តាម៉ុក និងស៊ុន សេន ជាដើម។
ប៉ុន្តែមេបក្សជំនាន់ថ្មីរូបនេះ លើកឡើងថា អ្វីដែលមានការចែងជាច្បាប់ដាក់ទោសទណ្ឌធ្ងន់ធ្ងរឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររហូតដល់ពី ១ឆ្នាំទៅ ៥ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់យ៉ាងច្រើន ដោយសារតែមិនទទួលស្គាល់របបខ្មែរក្រហម វាដូចជាធ្ងន់ធ្ងរពេកហើយ ខណៈដែលនៅពីក្រោយរបបខ្មែរក្រហមដែលមានការសម្លាប់រង្គាលនោះ គឺវាមានការផ្សាភ្ជាប់ទៅនឹងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ វាមាននិន្នាការពីប្រទេសកុម្មុយនីស្តចិន និងប្រទេសវៀតណាមជាដើម។
វាសុទ្ធតែមានទាក់ទងទៅនឹងការបង្កើតឱ្យមានថ្នាក់ដឹកនាំខ្មែរក្រហម និងកងទ័ពខ្មែរក្រហម និងផ្តួលរំលំរបបសេនាប្រមុខ លន់ នល់ ហើយក្រោយមកមានចលនាតស៊ូនៅប៉ែកខាងកើត ដែលដឹកនាំដោយ លោក ប៉ែន សុវណ្ណ លោកហេង សំរិន លោកជា ស៊ីម និងលោកហ៊ុន សែនអីជាដើម ហើយបានបង្កើតរណសេរ្ស២ធ្នូក្នុងឆ្នាំ១៩៧៨ ហើយបានវាយចូលកម្ពុជាមកផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ដោយមានការចូលរួមពីកងទ័ពវៀតណាមជាង ២សែននាក់។
លោកបន្តថា រឿងខ្មែរក្រហមទុកឱ្យអ្នកសរសេរប្រវត្តិសាស្ត្រ ទុកឱ្យមជ្ឈដ្ឋានជាតិនិងអន្តរជាតិគេវាយតម្លៃទៅ តែត្រង់ថា រដ្ឋាភិបាលបង្កើតច្បាប់កំណត់អ្នកណាដែលមិនទទួលស្គាល់របបខ្មែរក្រហមនឹងមានទោសទណ្ឌរហូតដល់ពិន័យប្រាក់រាប់សែនដុល្លារ ហើយជាប់គុករហូតដល់៥ឆ្នាំ នោះ វាដូចជាធ្ងន់ធ្ងរពេកហើយ គ្រាន់តែការមិនជឿ។
លោកថា៖ «ចំណុចមួយទៀត ខ្ញុំមើលឃើញថា បក្សកាន់អំណាចចង់ឱ្យគេដឹងថា ខ្លួនជាបក្សមួយ ដែលបានរំដោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរឱ្យរួចផុតពីការសម្លាប់រង្គាល នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមហ្នឹង គឺនៅថ្ងៃទី៧ខែមករា។ យើងត្រូវដឹងថា តើយើងគួរតែបង្កើតសត្រូវខ្មែរបងប្អូនគ្នាឯងបន្តទៅទៀត ព្រោះតែប្រវត្តិសាស្ត្រដែលយើងបានបង្ហាញហើយថា វាពិតជាមានរបបខ្មែរក្រហមសម្លាប់រង្គាលពិតមែន។ ប៉ុន្តែអាថ៌កំបាំងនៅពីក្រោយបនប្រល័យពូជសាសន៍ តើវាកើតចេញពីប្រភពណាវាមានដើមហេតុ វាមានដើមខ្សែចុងខ្សែ»។
លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា លើកឡើងថា ការធ្វើច្បាប់មួយៗ គួរតែមានការពិភាក្សាពិគ្រោះយោបល់គ្នាជាពហុគំនិត ទាំងអង្គការសង្គមស៊ីវិល ទាំងបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាល ទាំងមជ្ឈដ្ឋានមហាជនជាតិនិងអន្តរជាតិ ដើម្បីឱ្យវាមានការសម្រេចណាមួយជាពហុគំនិត ជាជាងការសម្រេចដោយអត្តនោម័តតែក្នុងនាមគណបក្សកាន់អំណាច ហើយមកចាប់បង្ខំឱ្យគេគោរព ខណៈបច្ចុប្បន្ន រដ្ឋសភាស្ទើតែសភាឯកបក្សទៅហើយ។
វីអូឌី មិនអាចទាក់ទង លោក ឡេង ប៉េងឡុង អគ្គលេខាធិការរដ្ឋសភា ដើម្បីស្នើសុំធ្វើការអត្ថាធិប្បាយទាក់ទងនឹងការអនុម័តច្បាប់នេះបានទេ នៅថ្ងៃទី២៥ខែកុម្ភៈ។
ប៉ុន្តែនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់រដ្ឋសភា កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ បានបញ្ជាក់ថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីការមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្ម ដែលបានប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈកាលកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ បានរៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណងកំណត់អំពីការផ្តន្ទាទោសចំពោះបុគ្គលទាំងឡាយដែលមិនទទួលស្គាល់ ឬសម្រាល ឬបដិសេធ ឬជំទាស់អត្ថិភាពនៃឧក្រិដ្ឋកម្មលើកតម្កើងឧក្រិដ្ឋកម្ម ដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈកាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងគោលបំណងផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះ និងទប់ស្កាត់កុំឱ្យឧក្រិដ្ឋកម្មទាំងនេះ វិលត្រឡប់មកវិញនៅកម្ពុជា។
ជាមួយគ្នានេះ ក្រសួងយុត្តិធម៌ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែកុម្ភៈ ដោយចាត់ទុកអ្នកដែលមិនទទួលស្គាល់របបខ្មែរក្រហម ថាចង់ឲ្យរបបប្រល័យពូជសាសន៍នេះកើតឡើងជាថ្មី។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ក្រសួងយុត្តិធម៌នេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីអ្នកសារព័ត៌មានអង់គ្លេស លោក David Hutt បានលើកឡើងថា ការបង្កើតច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងនឹងអ្នកដែលមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មក្នុងរបបខ្មែរក្រហម គឺជាការរឹតបន្តឹងសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ។
យ៉ាងណាក្តី លោក វន ចាន់ឡូត អ្នកសិក្សាផ្នែកច្បាប់ បានធ្វើការកត់សម្គាល់ថា កាលពីថ្ងៃទី២១ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់បក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានជួបប្រជុំជាមួយមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់វៀតណាម នៅទីក្រុងហូជីមិញ ដែលនេះទំនងជាហេតុផលចម្បងក្នុងការបង្កើតច្បាប់ប្រឆាំងទៅនឹងការមិនទទួលស្គាល់បទឧក្រិដ្ឋ ដែលប្រព្រឹត្តក្នុងរយៈកាលកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដាក់ជាការប្រញាប់។
លោកបានបញ្ជាក់ក្នុងសម្តីដើមថា៖ «ប្រញាប់ឱ្យច្បាប់ចូលជាធរមាន និងប្រញាប់បានជួបបងធំរបស់ខ្លួន។ ខ្មែរក្រហមនិយមចិនរលាយរលត់ ក្រោមដៃខ្មែរក្រហមនិយមវៀតណាម។ ពិតណាស់មេខ្មែរក្រហមទាំងពីរក្រុមនេះ ត្រូវទទួលខុសត្រូវដូចគ្នា ពីឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ និងឧក្រិដ្ឋកម្មសង្រ្គាម»។
ចំណែក លោក គឹម សុខ អ្នកវិភាគនយោបាយ បានសរសេរក្នុងសំណេរដើមបែបចំអកថា «ខំប្រឹងធ្វើច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអ្នកមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មក្នុងរបបខ្មែរក្រហមរួចហើយ ម្តេចមិនធ្វើច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអ្នកមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មក្នុងផែនការក-៥របស់វៀតណាមដែរទៅ?»។
គួរកត់សម្គាល់ថា របបខ្មែរក្រហម បានគ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជា ចាប់ពីថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ រហូតដល់ថ្ងៃទី៦ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ពោលគឺមានរយៈពេល៣ឆ្នាំ៨ខែ និង២០ថ្ងៃ ហើយបានធ្វើឱ្យពលរដ្ឋស្លាប់ចន្លោះពី១លានកន្លះ ទៅ៣លាននាក់ ដោយសារការធ្វើទារុណកម្ម ការវ៉ៃ បាញ់សម្លាប់ ការបង្ខំឱ្យធ្វើការលើសកម្លាំង និងបង្អត់អាហារ។
លោក នួន ជា ប្រធានរដ្ឋសភា និងជាមេមនោគមន៍វិជ្ជាក្នុងរបបខ្មែរក្រហម បានថ្លែងអះអាងនៅក្នុងសវនាការសាលាក្តីខ្មែរក្រហម កាលលោកនៅមានជីវិតថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យមិនបានសម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរខ្លួនឯងនោះទេ។
ប៉ុន្តែលោកថា មានក្រុមវៀតណាមបង្កប់បានឆ្លៀតសម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដើម្បីទម្លាក់កំហុសមកលើមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម។
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្រោមការដឹកនាំរបស់ លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវបានគេមើលឃើញថា បានក្រឡៃប្រវត្តិសាស្ត្រ និងបំភ្លៃការពិតមួយចំនួន ជាពិសេសការជាប់ពាក់ព័ន្ធរបស់វៀតណាមជាមួយរបបខ្មែរក្រហម។ លើសពីនេះ លោក ហ៊ុន សែន បានព្យាយាមធ្វើឱ្យសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនខុសច្បាប់ ដែលលោកបានចុះហត្ថលេខានៅក្នុងឆ្នាំ១៩៨២-៨៣ និង៨៥ ដែលកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ២៣តុលាឆ្នាំ១៩៩១ បាននិរាករណ៍ចោលទៅហើយនោះ ឱ្យក្លាយជាស្របច្បាប់តាមរយៈសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនកម្ពុជា វៀតណាមបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០២៥ និងព្យាយាមបន្តយកថ្ងៃ៧មករា ដាក់ជាថ្ងៃបុណ្យជាតិ ដើម្បីដឹងគុណវៀតណាម បើទោះបីជាមជ្ឈដ្ឋានខ្មែរជាច្រើន និងសហគមន៍អន្តរជាតិ បានចាត់ទុកថា ថ្ងៃ៧មករា គឺជាថ្ងៃដែលវៀតណាមបានលើកទ័ពជាង២០ម៉ឺននាក់ ចូលលុកលុយឈ្លានពានកម្ពុជាក្តី។
យោងតាមការចុះផ្សាយដោយសារព័ត៌មានវៀតណាម នៅថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ លោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត រួមនឹងថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមួយចំនួន បានទៅជួបប្រជុំប្រចាំឆ្នាំ ជាមួយ លោកតូ ឡឹម អគ្គលេខាបក្សកុម្មុយនីស្តវៀតណាម។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកម្រិតខ្ពស់ នៅទីក្រុងហូជីមិញនេះ មេដឹកនាំប្រទេសទាំង២ បានឯកភាពគ្នាលើការពង្រឹងទំនាក់ទំនងផ្នែកនយោបាយ លើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី លើវិស័យការពារជាតិ សន្តិសុខ សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម វប្បធម៌ អប់រំ និងទេសចរណ៍៕
