អ្នកជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច បារម្ភពីវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសង្គមដែលអាចជះឥទ្ធិពល ដល់ការអភិវឌ្ឍមុខងារម៉ាក្រូ និងមីក្រូសេដ្ឋកិច្ចនៅកម្ពុជា ស្របពេលដែលអតិផរណាដែលបង្ហាញដោយធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ថាមានការកើនឡើង ៦% ក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០២៥នេះ ដែលករណីនេះ ពួកគេបានជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាល ត្រូវដោះស្រាយសំណុំវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចមួយចំនួនឱ្យប្រសើរឡើងវិញ បើពុំនោះទេ នឹងបង្កផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ជីវភាពរបស់ពលរដ្ឋ។
ការលើកឡើងនេះ បានធ្វើឡើងក្រោយពីធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ បានចេញរបាយការណ៍មួយ ដោយលើកឡើងថា អតិផរណាសម្រាប់ខែមករា ឆ្នាំ២០២៥ បានកើនឡើងចំនួន ៦% ក្នុងនោះ មុខទំនិញដែលមានកម្រិតអតិផរណាកើនលើសពី ៥% មានដូចជា ផលិតផលសម្លៀកបំពាក់និងស្បែកជើងកើន ១០,៤%, អាហារ និងភេសជ្ជៈមិនមែនជាតិស្រវឹងកើនឡើង ៧,៨%, ការកម្សាន្ត និងវប្បធម៌កើនឡើង ៥,៤% និងម្ហូបអាហារនៅតាមភោជនីយដ្ឋានកើនឡើងចំនួន ៥%។
ចំណេកឯ មុខទំនិញដែលមានកម្រិតអតិផរណាកើនក្រោម ៥% វិញ មានដូចជា ការសិក្សា ទំនិញ និងសេវាកម្មផ្សេងៗ ភេសជ្ជៈមានជាតិស្រវឹង និងថ្នាំជក់ ផ្ទះសម្បែង ទឹក អគ្គិសនី ឧស្ម័ន និងឥន្ធនៈដទៃទៀត គ្រឿងសង្ហារឹម សម្ភារៈប្រើប្រាស់គ្រួសារ និងការថែទាំផ្ទះជាប្រចាំ សុខាភិបាល និងគមនាគមន៍។
អ្នកឯកទេសផ្នែកសង្គម គោលនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច លោក ឌី គន្ធា មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈនេះថា បើទោះជាអតិផរណាសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានៅក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០២៥ មានការកើនឡើងចន្លោះពី ៥%ទៅ១០% ទៅតាមមុខទំនិញផលិតផលមួយចំនួន និងមុខទំនិញនិងផ្នែកមួយចំនួនទៀតកើនឡើងក្រោម៥%ក្តី ប៉ុន្តែគេសង្កេតឃើញថា សេដ្ឋកិច្ច និងវិបត្តិសង្គមនៅកម្ពុជា នៅតែមានហានិភ័យនៅឡើយ បើមិនមានវិធានការដោះស្រាយជាកញ្ចប់ទេនោះ។
លោកបន្តថា វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសង្គមដែលនៅមានហានិភ័យ និងទាមទារឱ្យដោះស្រាយជាកញ្ចប់នោះ មានដូចជា វិបត្តិរូបបិយវត្ថុជាតិដែលគ្មានគុណតម្លៃនៅលើទីផ្សារ, វិបត្តិបំណុលរបស់ពលរដ្ឋ បំណុលសាធារណៈ ឬបំណុលរបស់រដ្ឋ, វិបត្តិការប្រាក់, វិបត្តិឥណទាន និងវិបត្តិអតិផរណាសេដ្ឋកិច្ចដែលសំដៅលើទំនិញប្រើប្រាស់ សំលៀកបំពាក់ ថ្នាំពេទ្យ អគ្គិសនី ទឹក និងចំណីអាហារដែលមានតម្លៃខ្ពស់ និងមិនសមស្របទៅនឹងចំណូលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជាដើម។
ក្រៅពីនោះ លោកថា វិបត្តិគ្មានការងារធ្វើ វិបត្តិវិនិយោគ វិបត្តិចំណាកស្រុកដែលបង្កបាត់បង់កម្លាំងពលកម្មក្នុងស្រុក វិបត្តិទីផ្សារ និងវិបត្តិផ្សេងៗទៀត រួមទាំងវិបត្តិលើការហូរចូលនូវផលិតផលកសិកម្ម ភេសជ្ជៈ សាច់បង្កក និងទំនិញផ្សេងៗដែលហូរចូលពីប្រទេសជិតខាង ក៏បង្កឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាព និងប៉ះពាល់ដល់ឆ្នាំងបាយរបស់ពលរដ្ឋផងដែរ។
លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា៖ «ប្រសិនជាថ្នាក់ដឹកនាំរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនផ្តោតយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការដោះស្រាយវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសង្គម ដូចដែលខ្ញុំបានរៀបរាប់នោះទេ វានឹងបង្កឱ្យប្រទេសកម្ពុជា នឹងប្រឈមនូវវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសង្គម ក្នុងនោះគឺវិបត្តិម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច មីក្រូសេដ្ឋកិច្ច វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រព័ន្ធ និងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ នឹងមានកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរឡើងដែលអាចធ្វើឱ្យគោលដៅរដ្ឋាភិបាល លើកកម្ពស់សន្តិសុខស្បៀង និងគោលដៅរដ្ឋាភិបាលលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព នឹងទទួលបរាជ័យរយៈពេលយូរអង្វែងតែម្តង»។
បើតាម លោក ឌី គន្ធា សូចនាករសំខាន់ៗនៃគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព រយៈពេលយូរអង្វែង គឺការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ ការកាត់បន្ថយភាពស្រែកឃ្លាន ការលើកកម្ពស់សុខមាលភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងសង្គម និងការអប់រំប្រកបដោយគុណភាពជាដើម។
លោកបន្ថែមថា៖ «បើគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព និងគោលដៅលើកកម្ពស់សន្តិសុខស្បៀងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទទួលបរាជ័យហើយនោះ គឺវាស្មើនឹងសេដ្ឋកិច្ចសង្គមកម្ពុជា ទទួលបរាជ័យ វាស្មើនឹងផលិតផលសរុបក្នុងស្រុករបស់ប្រទេសកម្ពុជា ឬហៅកាត់ថា GDP ក៏នឹងទទួលបរាជ័យរយៈពេលវែងផងដែរ»។
អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន មានប្រសាសន៍ថា ជាទូទៅ ប្រទេសដែលមានការកើនឡើងនៃអតិផរណាខ្ពស់ នោះមិនមែនជារឿងល្អសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចនោះទេ ហើយប្រទេសទាំងឡាយនៅក្នុងពិភពលោក រដ្ឋាភិបាលគេតែងតែរក្សាធ្វើយ៉ាងម៉េចឱ្យអតិផរណាមានស្ថេរភាពទាប អាចត្រឹម ៣%ក្នុងមួយឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែនៅកម្ពុជា លោកថា បែរជាមានការកើនឡើងអតិផរណាខ្លាំងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ជាពិសេសការកើនឡើងផ្នែកម្ហូបអាហារ និងភេសជ្ជៈមិនមែនជាគ្រឿងស្រវឹង ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ខ្លាំងជីវភាពរបស់ពលរដ្ឋ និងអ្នកដែលមានប្រាក់ចំណូលទាប។
លោកថា៖ «ជាក់ស្តែង នៅក្នុងប្រទេសយើង មានការត្អូញត្អែរច្រើនទាំងអាជីវករ ទាំងកសិករ ទាំងកម្មករអត់ការងារអីធ្វើជាដើម ហើយចំណូលមន្ត្រីរាជការ ក៏មិនមានអីកើនឡើង ម្លោះហើយ អតិផរណាធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពហើយជាទូទៅ លើកលែងតែអ្នកដែលមានចំណូលច្រើនៗ នោះមិនសូវជាមានការប៉ះពាល់ខ្លាំងទេ។ ប៉ុន្តែយើងឃើញ នៅក្នុងប្រទេសយើងជាក់ស្តែងមួយរយៈនេះ មានការប៉ះពាល់ខ្លាំង ទាំងសេដ្ឋកិច្ច ក៏មិនសូវជាកើន ហើយអតិផរណាហ្នឹងកើនខ្ពស់ ម្លោះហើយវាប៉ះពាល់ ប៉ះពាល់ដល់ជីវភាព ការរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋហ្នឹងខ្លាំង»។
បើតាម លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចបានខ្លះ ជាទ្រឹស្តី និងការអនុវត្តរបស់ប្រទេសមួយចំនួន គឺគេបោះពុម្ភលុយបន្ថែមក្នុងកម្រិតមួយដែលជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ហើយបង្កើតការងារក្នុងស្រុកឱ្យកាន់តែច្រើន ព្រមទាំងដំឡើងប្រាក់បៀវត្សរ៍ជូនមន្ត្រីរាជការ ធ្វើឱ្យពួកគាត់អាចចាយវាយទិញផលិតផលក្នុងស្រុកបានច្រើន នោះចលនានៃសេដ្ឋកិច្ចដំណើរការ។
សម្រាប់ ប្រធានវិទ្យាស្ថានសិក្សាចិននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាបណ្ឌិតផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច លោក គី សេរីវឌ្ឍន៍ យល់ថា ការកើនឡើងនូវកម្រិតអតិផរណានាខែមករា ដើមឆ្នាំនេះ គឺដោយសារសន្ទុះនៃការចំណាយ និងសន្ទុះចំណូលរបស់ពលរដ្ឋផ្នែកលក់រាយ មានការកើនឡើងខ្លាំង ក្នុងអំឡុងចូលឆ្នាំសកល បុណ្យ៧មករា និងចូលឆ្នាំចិន ដែលធ្វើឱ្យទំនិញឡើងថ្លៃ។
សម្រាប់ខែកុម្ភៈនេះ លោកប៉ាន់ស្មានថា កម្រិតអតិផរណាអាចនឹងធ្លាក់ចុះទាបជាងមុនវិញ ព្រោះសន្ទុះនៃការទិញទំនិញនៅលើទីផ្សារហាក់ថមថយ ស្របពេលដែលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា បានរៀបចំគោលនយោបាយមួយ ដែលធ្វើឱ្យមានស្ថិរភាពអត្រាប្តូរប្រាក់ បើទោះជាដុល្លារមិនធ្លាក់ថ្លៃ រួមនិងការថយចុះនៃតម្លៃប្រេងសាំង។
ករណីនេះ លោក គី សេរីវឌ្ឍន៍ យល់ថា៖ «ស្ថានភាពនៃអតិផរណារបស់ប្រទេសកម្ពុជា វាមិនមែនជាស្ថានភាពមួយដែលពុះកញ្ជ្រោល ក្តៅកគុក ហើយធ្វើឱ្យជួបវិបត្តិនោះទេ»។
លោកស្រី ជា សិរី ទេសាភិបាលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ត្រូវបានស្រង់សម្តីមកចុះផ្សាយលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាដែរថា អតិផរណាដែលកើនឡើង ៦%នេះ ជាតួលេខសន្ទស្សន៍ថ្លៃទំនិញខែមករា ឆ្នាំ២០២៥ ធៀបនឹងខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ ខណៈអត្រាអតិផរណាខែមករា ធៀបនឹងខែធ្នូ មានកម្រិតត្រឹម ០,៣%ប៉ុណ្ណោះ។
លោកស្រីពន្យល់ថា តួលេខនេះឃើញខ្ពស់ ដោយសារកាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ សន្ទស្សន៍ថ្លៃទំនិញមានកម្រិតអវិជ្ជមានដល់ -០.៥% ប៉ុន្តែអតិផរណាខ្ពស់នៅខែមករា ឆ្នាំនេះ គឺដោយសារមានការឡើងថ្លៃនៃម្ហូបអាហារ នៅរដូវចូលឆ្នាំប្រពៃណីចិន និងវៀតណាម ស្របពេលដែលមានកំណើនភ្ញៀវទេសចរជាតិនិងអន្តរជាតិ ដែលធ្វើឱ្យសន្ទស្សន៍ថ្លៃម្ហូបអាហារទូទៅកើនឡើង ៧,៨%។
លោកស្រីថា បើគណនាអតិផរណា ដកថ្លៃម្ហូបអាហារ និងភេសជ្ជះមិនស្រវឹងចេញ នោះអតិផរណា នៅសល់តែ ៣,៧% ប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះមិនអាចនិយាយថា ការឡើងថ្លៃ ៦% ចំពោះគ្រប់ទំនិញនោះទេ។ ការប្រមូលថ្លៃទំនិញ គឺត្រូវធ្វើឡើងដោយវិទ្យាស្ថានជាតិស្ថិតិជាប្រចាំ លើចំនួនមុខទំនិញជាក់លាក់ចំនួន ២៥៩មុខ ពីទីតាំងលក់មួយចំនួនជាក់លាក់ ដែលគេហៅថាកន្ត្រកទំនិញ។ ក្រោយពីទទួលបានសន្ទស្សន៍ថ្លៃ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា គណនាអត្រាអតិផរណាប្រចាំខែ និងប្រចាំឆ្នាំ។
លោកស្រី ជា សិរី បានគូសបញ្ជាក់ដែរថា៖ «អាត្រាអតិផរណា គឺជាសូចនាករមួយដែលអ្នករៀបចំគោលនយោបាយ អាចយល់អំពីស្ថានភាពថ្លៃទំនិញ និងរៀបចំគោលនយោបាយសមស្រប ដើម្បីរក្សាអំណាចទិញរបស់ប្រជាជន។ ការរក្សាស្ថានភាពថ្លៃជាមុខងារភារកិច្ចចម្បងមួយរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា តាមរយៈការប្រើឧបករណ៍គោលនយោបាយរូបិយវត្ថុ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលក៏មានភារកិច្ចសំខាន់ផងដែរ តាមរយៈការប្រើឧបករណ៍គោលនយោបាយសារពើពន្ធ និងជំរុញផលិតភាពសម្រាប់ប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុក»។
បើតាមទេសាភិបាលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា លោកស្រី ជា សិរី ថ្លែងក្នុងកម្មិវិធីសន្និបាតបូកសរុបលទ្ធផលការងារប្រចាំឆ្នាំ២០២៤ និងទិសដៅការងារឆ្នាំ២០២៥របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី០៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ ឱ្យដឹងថា ស្ថានភាពអតិផរណានៅកម្ពុជា ជាមធ្យមមានកម្រិតត្រឹម ០.៨% នាឆ្នាំ២០២៤ ដោយសារការធ្លាក់ថ្លៃប្រេងឥន្ធនៈ ម្ហូបអាហារ ស្របពេលដែលទំនិញ និងសេវាផ្សេងៗទៀតឡើងថ្លៃយឺត។
លោកស្រីថា កម្រិតទាបនៃអតិផរណាបានបង្ហាញថា ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា សម្រេចបាននូវបេសកកម្មចម្បងរបស់ខ្លួន ក្នុងការអនុវត្តនយោបាយរូបិយវត្ថុ ស្របតាមក្របខ័ណ្ឌគោលនយោបាយម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច របស់រាជរដ្ឋាភិ បាល។ អត្រាអតិផរណាទាបនេះ បានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការជួយរក្សាកម្រិតជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា៕
