ជាថ្មីម្តងទៀត ពលករខ្មែរនៅកូរ៉េខាងត្បូង បានទាមទារឱ្យមេដឹកនាំគ្រួសារហ៊ុន ប្រើយន្តការអន្តរជាតិ ដើម្បីបង្ហាញឆន្ទៈការពារបូរណភាពទឹកដី តាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ រួមទាំងកោះគុត ដែលថៃកំពុងគ្រប់គ្រង ខណៈពលរដ្ឋនៅក្នុងប្រទេស រងការបង្ក្រាបបំបិទមាត់ មិនឱ្យនិយាយបញ្ហាទឹកដី និងយុត្តិធម៌សង្គម។
ការបន្លឺសំឡេងនេះ តាមរយៈការធ្វើបាតុកម្មទ្រង់ទ្រាយធំ នៅថ្ងៃទី២ ខែមីនា ដើម្បីជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលគ្រួសារហ៊ុន ការពារទឹកដីដោយប្រើប្រាស់យន្តការអន្តរជាតិ។
សមាជិកចលនាសង្រ្គោះជាតិនៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង លោក យ៉ង់ ស៊ីណេត ដែលចូលរួមធ្វើបាតុកម្មបានស្រែកឱ្យមេដឹកនាំគ្រួសារហ៊ុន ស្តារប្រជាធិបតេយ្យ បញ្ឈប់ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសប្តឹងទៅតុលាការអន្តរជាតិ (ICJ) ដើម្បីការពារកោះគុត ដែលថៃកំពុងគ្រប់គ្រង។
លោកថា៖ «ថ្ងៃនេះ បងប្អូនបានអញ្ជើញមកទីនេះ គឺជារឿងមួយដ៏អស្ចារ្យណាស់បងប្អូន! យើងបានចូលរួមសងគុណ នូវទឹកដីកំណើតរបស់យើង ជ័យយោយុវជនដ៏អង់អាចក្លាហាន!។ ខ្ញុំនៅតែសង្ឃឹមយ៉ាងមុតមាំថា បងប្អូននៅតែបន្តដំណើរជាមួយពួកយើង ក្នុងការការពារដែនអធិបតេយ្យភាព ទាមទារនូវលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជារបស់យើង»។
ជាមួយគ្នានេះ តំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន ដែលបានចូលរួមបាតុកម្មតាមប្រព័ន្ធ ZOOM ប្រាប់VODថា ទោះលោកមិនបានចូលរួមផ្ទាល់ក្តី តែលោកនៅតែមានឆន្ទៈការពារកោះកុត ព្រោះខ្លាចបាត់បង់ដូចកោះត្រល់ ហើយថា គ្រួសារហ៊ុនហ៊ានកាត់ទឹកដីទៅឱ្យប្រទេសជិតខាងដើម្បីតែអំណាច។
បើតាមអ្នកលោក សំអាន អនុសារណៈនៃការយោគយល់ឆ្នាំ២០០១ កោះគុតត្រូវបានកាត់ឆ្វៀលទៅឱ្យថៃ ដោយឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក សុខ អាន កាលនៅមានជីវិត តាមបញ្ជារបស់លោក ហ៊ុន សែន ទើបធ្វើឱ្យគ្រួសារហ៊ុនមិនហ៊ានថាកោះកុតជារបស់ខ្មែរ ដូចភាគីថៃទេ។
លោកថា៖ «ត្រកូលហ៊ុនហ្នឹង គឺបំបិទសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋមិនឲ្យនិយាយបញ្ហាទឹកដីហ្នឹង ដោយសារតែចង់កាត់ទឹកដីខ្មែរឱ្យបរទេសជិតខាង ដើម្បីឲ្យប្រទេសជិតខាងទាំងថៃ ទាំងយួនហ្នឹង ការពារអំណាចរបស់ខ្លួន។ អ៊ីចឹងហើយបានជាព្យាយាមបំបិទសិទ្ធិសេរីភាពប្រជាពលរដ្ឋ មិនឱ្យការពារទឹកដី មិនឲ្យបញ្ចេញមតិជុំវិញបញ្ហាទឹកដី។ ខុសពីប្រទេសជិតខាងដែលគេលើកទឹកចិត្ត ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋគេចូលរួមការពារទឹកដី។ អ៊ីចឹងបានជាដីគេកាន់តែរីកឡើង ទឹកដីយើងកាន់តែរួមទៅៗ»។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ឆ្លើយតបថា ក្រុមបាតុករនៅកូរ៉េមានមួយចំនួនតូចប៉ុណ្ណោះ ដែលគ្មានភាពចំាំបាច់អ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវធ្វើតាមក្រុមបាតុករទាំងនោះទេ ពលរដ្ឋរាប់លាននាក់បានបោះឆ្នោតឱ្យបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល។
លោកថា៖ «បាតុកម្មទាមទារនេះ ទាមទារនោះ ឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលធ្វើតាមខ្លួននោះ វាអត់បានការអីទេ! ពីព្រោះចូលរួម១០០ (ទៅ) ២០០នាក់ វាបានការអី! ប្រជាជនកម្ពុជា បានទៅផ្ដល់សេចក្ដីទុកចិត្តកើតរាជរដ្ឋាភិបាលរបស់គណបក្សប្រជាជន តាមរយៈការបោះឆ្នោតរួចហើយ។ អ៊ីចឹងរាជរដ្ឋាភិបាលគឺតំណាងប្រជាជនរាប់លាននាក់នៅទូទាំងប្រទេស ឥឡូវនេះយើង១៧លាននាក់ហើយ! ទៅយកមតិ ២ ទៅ ៣រយនាក់នៅក្រៅប្រទេស វាអត់មានបានឥទ្ធិពលអីមកលើរាជរដ្ឋាភិបាលដែលតម្រូវឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែធ្វើតាមខ្លួននោះទេ»។
យ៉ាងណាក្តី អនុប្រធានផ្នែកព័ត៌មានរៀបចំបាតុកម្ម លោក អន ចាន់ថន ប្រាប់VODនៅថ្ងៃទី៣ ខែមីនានេះថា តាមទិន្នន័យពីប៉ូលីសកូរ៉េបញ្ជាក់ថា អ្នកចូលរួមបាតុកម្មមានប្រមាណ ៣ពាន់នាក់ ដែលផ្ទុយពីការលើកឡើងរបស់ លោក សុខ ឥសាន ទាំងស្រុង។
លោកថា៖ «ហើយមួយទៀតគាត់ថា អ្នកបោះឆ្នោតជូនគណបក្សរបស់គាត់ គឺរាប់លាននាក់ ហើយអ្នកធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងមានចំនួនតិចតួច ដូច្នេះគឺវាមិនមានផលប៉ះពាល់អ្វីដល់គណបក្សនេះទេ ប៉ុន្តែសូមឲ្យគណបក្សប្រជាជនហ្នឹង ធ្វើការស្វែងយល់ម្ដងទៀតថា តើអ្វីដែលពួកយើងធ្វើនេះ តើយើងធ្វើដើម្បីអ្វី គឺយើងធ្វើដើម្បីបូរណភាពទឹកដីយើង ធ្វើដើម្បីការពារប្រទេសជាតិរបស់យើងទាំងអស់គ្នា ដែលមន្ត្រីរបស់គណបក្សប្រជាជន ក៏កំពុងតែរស់នៅក្នុងប្រទេសដែលយើងកំពុងតែព្យាយាមការពារនេះផងដែរ។ ដូច្នេះខ្ញុំគិតថា អ្វីដែលលោក សុខ ឥសាន បានលើកឡើងមកនេះ គឺជាការមិនយល់អំពីគុណតម្លៃ ឬក៏មិនផ្តល់តម្លៃឲ្យបុគ្គលទាំងឡាយណា ដែលមានចិត្តចង់ការពារប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន»។
បន្ថែមលើនេះ លោក ចាន់ថន ប្រាប់ថា មុនពេលបាតុកម្ម ក្រុមមន្រ្តីទូតកម្ពុជាបានគំរាមថានឹងមានការចាប់ខ្លួន បើពួកគេនៅបន្តធ្វើបាតុកម្ម តាមការគ្រោងទុកលើទឹកដីកូរ៉េនោះ។
តែលោកថា ពលករកូរ៉េ នៅតែមានទឹកចិត្តស្នេហាជាតិ ដោយចូលរួមជាង ៣ពាន់នាក់ ដែលជាចំនួនលើសពីការរំពឹងទុក។
សម្រាប់ ប្រធានអង្គការប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរនៅប្រទេសអូស្រ្តាលី លោក ស៊ឹង សែនករុណា ចាត់ទុកសកម្មភាពបាតុកម្មនៅកូរ៉េ គឺស្របតាមស្មារតីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលរដ្ឋាភិបាលគ្រួសារហ៊ុនត្រូវយកសំណើរពួកគេទៅពិចារណា ដើម្បីផលប្រយោជន៍ជាតិ។
លោកថា៖ «អ្វីដែលគប្បីគួរតែមានការទទួលយកនូវសំណើ ដែលបាតុករនៅកូរ៉េ ឬក៏បណ្ដាប្រទេសផ្សេងទៀត ដែលគេបានធ្វើការទាមទារតវ៉ាហ្នឹង យកមកពិនិត្យ ហើយរកដំណោះស្រាយឲ្យសមស្របណាមួយ ដែលឆ្លើយតបដែលគេអាចទទួលយកបាន។ ខ្ញុំជឿជាក់ថា បញ្ហាការទាមទារតវ៉ាបាតុកម្មផ្សេងៗ នៅបណ្ដាប្រទេសផ្សេងៗទៀត គឺមានការបញ្ឈប់! ហើយគេអាចសាទរជាមួយទៅនឹងដំណោះស្រាយរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលមិនបានឆ្លើយតប ឬក៏គោរពទៅតាមអ្វីដែលជាកាតព្វកិច្ច និងតួនាទីរបស់ខ្លួន ក្នុងនាមជាអ្នកដឹកនាំរដ្ឋ ដើម្បីការពារនូវអធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដី តាមការប្ដេជ្ញារបស់ខ្លួនក៏ដូចជាស្របតាមស្មារតី កិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីសផង និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសកម្ពុជាយើងផង»។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញ មាត្រា៣៥ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរភេទ មានសិទ្ធិចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងជីវភាពនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌របស់ប្រទេសជាតិ។ សេចក្ដីស្នើទាំងឡាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវបានទទួលការពិនិត្យ និងដោះស្រាយយ៉ាងហ្មត់ចត់ពីអង្គការរដ្ឋ។
ចំណែកមាត្រា៤១ ចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ មានសេរីភាពខាងការបញ្ចេញមតិរបស់ខ្លួន សេរីភាពខាងសារព័ត៌មាន សេរីភាពខាងការបោះពុម្ភផ្សាយ សេរីភាពខាងការជួបជុំ។
ថ្វីបើរដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងបែបនេះក្តី តែរដ្ឋាភិបាលគ្រួសារហ៊ុនត្រូវគេមើលឃើញថា បានប្រើប្រព័ន្ធតុលាការចាប់ចងមនុស្ស ដែលគាត់មិនពេញចិត្តតាមទំនើងចិត្ត រួមទាំងអ្នកហ៊ានរិះគន់ពីបញ្ហាទឹកដី។
អ្នកឃ្លាំមើល ផ្ញើសារថា ដើម្បីកុំឱ្យស្តាយក្រោយដូចការបាត់បង់កោះត្រល់ ពលរដ្ឋខ្មែរគួរចូលរួមបញ្ចេញមតិឱ្យសកម្ម ដើម្បីដាក់សម្ពាធរដ្ឋាភិបាលគ្រួសារហ៊ុន ការពារកោះគុតតាមរយៈប្តឹងទៅតុលាការអន្តរជាតិ (ICJ) ខណៈសកម្មភាពស្រុះគ្នារបស់មហាជននេះ បានជោគជ័យម្តងរួចហើយ ក្រោយមានបាតុកម្មប្រឆាំងតំបន់ត្រីកោណ CLV ពីពលរដ្ឋរាប់ម៉ឺននាក់នៅក្រៅប្រទេស៕
