មេដឹកនាំសហជីព និងកម្មករមួយចំនួន បានអះអាងថា បច្ចុប្បន្នស្ថានភាពជីវភាពរស់នៅរបស់កម្មកររោងចក្រកាត់ដេរ កំពុងតែជួបការលំបាកកាន់តែខ្លាំងឡើង ក្នុងនោះមានកម្មកររហូតដល់ប្រមាណជាង៩០ភាគរយ គឺនៅតែបន្តជំពាក់បំណុលគេវ័ណ្ឌកដដែល ខណៈមួយចំនួនទៀត មានជីវភាពកាន់តែធ្លាក់ចុះដុនដាប បើទោះបីជាក្នុងឆ្នាំ២០២៥នេះ ប្រាក់ឈ្នួលគោលកម្មករបានឡើងពី ២០៤ដុល្លារទៅ២០៨ដុល្លារយ៉ាងណាក្តី។
អ្នកស្រី យ៉ាង សុភ័ណ្ឌ ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា បានថ្លែងប្រាប់វីអូឌីនៅថ្ងៃទី១០ខែមីនានេះថា តម្រូវការចំណាយប្រចាំថ្ងៃកាន់តែខ្ពស់ នៅពេលដែលការរកប្រាក់ចំណូលសម្រាប់គ្រួសារ មានភាពមិនទៀងទាត់ ដោយសារក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនមានការព្យួរការងារ មានការបញ្ឈប់ការងារ គឺជាដើមហេតុដែលដែលធ្វើឱ្យគ្រួសារកម្មករ ខ្ចីបុលប្រាក់គេបន្ថែម ដើម្បីបង្គ្រប់ការចាយប្រចាំថ្ងៃ ធ្វើឱ្យបំណុលគរកាន់តែច្រើន។
យ៉ាងណាក្តី អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា បច្ចុប្បន្នស្ថានភាពជីវភាពក្នុងរង្វង់គ្រួសារកម្មករមួយចំនួន អាចនិយាយបានថា រាងមានភាពប្រសើរឡើងបន្តិច បើប្រៀបធៀបកាលពីអំឡុងមានការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ដោយសារតែនៅពេលនេះកម្មករមានការងារធ្វើរាងទៀងទាត់ជាងមុន។ ប៉ុន្តែបើនិយាយពីស្ថានភាពបំណុល គឺកម្មករនៅតែជំពាក់បំណុលគេច្រើននៅឡើយដដែល។ ពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងការងាររបស់កម្មករវិញអាចនិយាយបានថា រាងប្រសើរជាងមុនបន្តិច ដោយសារឥឡូវក្រុមហ៊ុនមួយចំនួន គាត់មានការងារឱ្យកម្មករ។
អ្នកស្រីថា៖ «ប៉ុន្តែដោយសារកក្តាក្នុងវិស័យកាត់ដេរ ដែលពួកខ្ញុំមើលឃើញវិញ មានក្រុមហ៊ុនខ្លះ គឺគាត់បិទ អ៊ីចឹងវាធ្វើឱ្យកម្មករអាចធ្លាក់នៅក្នុងសម្ពាធមួយអត់មានការងារធ្វើ បន្ទាប់ពីអត់មានការងារធ្វើ កាលពីមុន ហើយក្រោយមកទៀត គាត់បាត់បង់ការងារទាំងស្រុងក៏មានដែរ។ អ៊ីចឹងបានថាវាប្រដមប្រសងគ្នា វាមិនទាន់ជាងើបប្រសើរខ្លាំងអីទេ គ្រាន់តែថា ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចហ្នឹង នៅរក្សាស្ថានភាពវាមិនធ្លាក់ ហើយវាក៏មិនងើបអីទេ គឺវានៅទ្រឹងអីចឹង ប៉ុន្តែអ្នកខ្លះមួយចំនួនអាចធ្លាក់ចុះជាងមុនទៅទៀត»។
យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល នៅក្នុងខួបលើកទី១១៤ នៃទិវានារីអន្តរជាតិ៨មីនា ឆ្នាំ២០២៥ បានអំពាវនាវដល់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្រសួងពាក់ព័ន្ធ និយោជក និងក្រុមហ៊ុនម៉ាកយីហោ សូមមានវិធានការជាក់លាក់ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងបន្ទាន់ ក្នុងការលុបបំបាត់អំពើហិង្សាទាក់ទងនឹងយ៉េនឌ័រ និងការបៀតបៀន ដោះស្រាយបញ្ហាទាក់ទងនឹងការកេងបន្លំប្រាក់ឈ្នួលក្នុងខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់សម្លៀកបំពាក់ និងធានាពង្រឹងកិច្ចគាំពារផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមសម្រាប់កម្មករនិយោជិតជាស្ត្រី។
ជាមួយគ្នានេះ សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរបស់អង្គការសមាគមចំនួន៧៩ទាំងនោះ ក៏បានយោងតាមរបាយការណ៍ «សម្ពាធក្រោមថ្នេរសាច់ក្រណាត់» ដែលបានរកឃើញថា ៩១ភាគរយនៃកម្មករកាត់ដេរ កំពុងជាប់បំណុល ដោយ៧០ភាគរយនៃកម្មករ មានការកើនឡើងបំណុល ចាប់តាំងពីការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩មក។ ប្រភពដដែលបន្តថា កម្មករជាស្ត្រី ត្រូវបានបង្ខំចិត្តខ្ចីបំណុល ដែលមានអត្រាកាប្រាក់ខ្ពស់ ដែលធ្វើឱ្យពួកគេធ្លាក់ខ្លួនកាន់តែជ្រៅនៅក្នុងអន្ទាក់បំណុល។
ជាងនេះទៀត ក្រុមហ៊ុនម៉ាកយីហោ និងក្រុមហ៊ុនផ្គត់ផ្គង់ ពុំបានបើកប្រាក់ឈ្នួល និងនៅជំពាក់អត្ថប្រយោជន៍នានារបស់កម្មករកាត់ដេរ ចាប់តាំងពីអំឡុងពេលនៃការរាត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩ ដែលនាំឱ្យកម្មករជាច្រើនពាន់គ្រួសារ ធ្លាក់ខ្លួនក្នុងបំណុល និងមានអារម្មរណ៍តានតឹងក្នុងការរកប្រាក់សងបំណុល។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ បានបញ្ជាក់ក្នុងសំណេរដើមថា៖«យើងខ្ញុំទទួលស្គាល់ចំពោះសមិទ្ធផលនានាដែលរដ្ឋាភិបាល ខិតខំប្រឹងប្រែងសម្រេចបានក្នុងការការពារ និងការលើកកម្ពស់សិទ្ធិស្ត្រី និងសមភាពយេនឌ័រអស់រយៈពេល៧អាណត្តិមកនេះ ប៉ុន្តែយើងខ្ញុំសង្កេតឃើញថា អំពើហិង្សាទាក់ទងនឹងយេនឌ័រ និងការបៀតបៀន ការរើសអើង ការកេងប្រវ័ញ្ចពលកម្ម ជាពិសេសលើស្ត្រីក្នុងខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់សម្លៀកបំពាក់នៅតែបន្តកើតមានគ្រប់ទម្រង់ និងគ្រប់ទីកន្លែង ដូចជា នៅកន្លែងការងារ នៅតាមទីសាធារណៈ តាមផ្ទះ និងតាមអនឡាញជាដើម»។
សូមបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលបានផ្ដល់ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាជូនកម្មកររោងចក្រចំនួន ២០៨ដុល្លារ ចាប់ពីខែមករា ឆ្នាំ២០២៥ ដែលកើនឡើង ៤ដុល្លារ បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២៤។
ក្រុមកម្មកររោងចក្រវិស័យវាយនភណ្ឌ និងកាត់ដេរ បានចាត់ទុកប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាត្រឹម ២០៨ដុល្លារ គឺជាចំនួនថ្លៃកម្លាំងពលកម្មដែលទាប ខណៈដែលការចំណាយគ្រប់សព្វ រាប់ចាប់តាំងពីតម្លៃបន្ទប់ជួល ថ្លែអាហារហូបចុក និងមុខទំនិញលើទីផ្សារបានឡើងថ្លៃខ្ពស់។
អ្នកស្រី សន ធីតា ជាកម្មករិនីរោងចក្រកាត់ដេរ ធ្វើការនៅរោងចក្រក្នុងខណ្ឌឫស្សីកែវ រាជធានីភ្នំពេញ និយាយថា អ្នកស្រីខិតខំធ្វើការងារបន្ថែមម៉ោងទាំងឈឺទាំងជា ដោយសារតែប្រាក់ឈ្នួលគោលកម្មករមានចំនួនតិចត្រឹម ២០៨ដុល្លារ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៥នេះ ខណៈការចំណាយគ្រប់សព្វមានការកើនឡើង។ ដោយសារតែរោងចក្រមិនសូវមានការងារថែមម៉ោងច្រើន ក្នុង១ខែ អ្នកស្រី ធីតា អាចរកប្រាក់បានយ៉ាងច្រើនត្រឹមពី២៤០ទៅ២៥០ដុល្លារប៉ុណ្ណោះ។
ស្រ្តីវ័យជាង៣០ឆ្នាំរូបនេះ បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំជួលបន្ទប់១ស្នាក់នៅ២នាក់ប្អូនស្រីខ្ញុំ។ កាលពីមុនបន្ទប់ជួលតម្លៃ៤០ដុល្លារ ដល់ឥឡូវគេឡើងថ្លៃដល់ ៤៥ដុល្លារ បូកថ្លៃទឹកថ្លៃភ្លើងសរុបអស់ប្រមាណជាង ៥០ដុល្លារក្នុង១ខែ។ ក្រៅពីនេះ ខ្ញុំត្រូវចំណាយលើការហូបចុកសល់ប៉ុន្មាន ត្រូវផ្ញើទៅឱ្យប្តីខ្ញុំនៅឯស្រុក ក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដើម្បីបង់សងធនាគារ។ ប្តីខ្ញុំនៅស្រុកគាត់ឡើងត្នោតរម្ងាស់យកស្ករ និងត្រូវមើលថែកូន២នាក់ ដែលកំពុងនៅរៀន។ ប្តីប្រពន្ធខ្ញុំ ត្រូវខំរកប្រាក់ដើម្បីបង់សងធនាគារ នៅជំពាក់គេជាង ១ម៉ឺន៤ពាន់ដុល្លារទៀត។ ខ្ញុំខ្ចីគេយកមកជួសជុលផ្ទះកាលពី៣ឆ្នាំមុន»។
ចំណែកអ្នកស្រី សន សុខា ជាកម្មការិនីរោងចក្រស្បែកជើង អ.ជី ហ្វ៊ូតវែរ ក្នុងខេត្តកណ្ដាល ដែលនៅជំពាក់ធនាគារជិត១ម៉ឺនដុល្លារផងដែរនោះ បានថ្លែងថា ការដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលឱ្យកម្មករត្រឹមតែ ៤ដុល្លារ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៥ មិនអាចជួយសម្រួលបន្ទុករបស់កម្មករដែលមានជីវភាពក្រីក្រ ហើយថែមទាំងកំពុងមានបំណុលធនាគារផងនោះបានទេ។
អ្នកស្រី សុខា ដែលមានប្តីជាអ្នករត់ផាសអេប និងមានកូនតូច៣នាក់ ក្នុងបន្ទុក បាននិយាយថា រាល់ថ្ងៃជីវភាពអ្នកស្រីលំបាកណាស់ ហើយពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំកាន់តែលំបាកទៅៗ ដោយសារការរកប្រាក់ចំណូលថយចុះ ហើយការចំណាយកាន់តែកើនឡើង។
ស្រី្តវ័យជាង៣០ឆ្នាំរូបនេះ បាននិយាយក្នុងសម្តីដើមថា៖ «កាលពីមុនក្រ តែអត់ជំពាក់បំណុលគេទេ ដល់ឥឡូវក្រហើយជំពាក់បំណុលគេទៀត។ ការរស់នៅរបស់គ្រួសារខ្ញុំពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ កាន់តែពិបាកទៅៗ មិនដឹងថា ទៅមុខទៀតជីវិតទៅជាយ៉ាងណាយ៉ាងណីទេបង អាណិតតែកូនៗទេខ្ញុំ»។
VOD មិនទាន់អាចទាក់ទង លោក កត្តា អ៊ន រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ដើម្បីស្នើសុំធ្វើអត្ថាធិប្បាយលើស្ថានភាពដ៏លំបាករបស់កម្មករ ដែលកំពុងជំពាក់បំណុលធនាគារនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥នេះ។
ប៉ុន្តែលោក ហេង សួរ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បានថ្លែងកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ចាប់ពីខែមករា ឆ្នាំ២០២៥នេះតទៅ ប្រាក់ឈ្នួលអប្បរមារបស់កម្មករសម្រាប់វិស័យវាយនភ័ណ្ឌកាត់ដេរ ផលិតស្បែកជើង ផលិតផលធ្វើដំណើរ និងកាបូប គឺមានចំនួន២០៨ដុល្លារ ហើយបើបូកទាំងប្រាក់អត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗ គឺកម្មករអាចទទួលបានយ៉ាងតិចចាប់ពី ២២៥ដុល្លារឡើងទៅក្នុង១ខែ។
ជាមួយគ្នានេះ មេដឹកនាំសហជីពឯករាជ្យ និងកម្មករ បារម្ភថា ស្ថានភាពរស់នៅរបស់កម្មករ និងស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចទូទៅរបស់ប្រទេសកម្ពុជា អាចនឹងជួបការលំបាកកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះថែមទៀត នៅពេលខាងមុខ បើសិនជាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនព្រមស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សឱ្យបានល្អប្រសើរឡើងវិញ ដើម្បីដោះដូរទៅនឹងប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធគ្រប់មុខទំនិញទាំងអស់ លើកលែងតែអាវុធ (EBA)របស់សហភាពអឺរ៉ុប ឱ្យនៅបាន១០០ភាគរយទេនោះ។
លោក អាត់ ធន់ មេដឹកនាំសហជីពមួយរូប បានថ្លែងថា ប្រសិនបើកម្ពុជាបាត់បង់ EBA បន្ថែមទៀត អ្នកដែលរងគ្រោះខ្លាំងនោះ គឺក្រុមកម្មករដែលនឹងប្រឈមការបាត់បង់ការងារ ដោយសារតែរោងចក្រជាច្រើនអាចនឹងត្រូវបិទទ្វារ។
មេដឹកនាំសហជីពរូបនេះ ចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលកៀរគរអ្នកវិនិយោគបរទេស ជាពិសេសអ្នកវិនិយោគមកពីបណ្ដាប្រទេសលោកសេរី មកបើករោងចក្រឱ្យបានកាន់តែច្រើនបន្ថែមទៀតនៅកម្ពុជា ដើម្បីអាចឱ្យកម្មករទទួលបានការងារកាន់តែទូលំទូលាយ និងទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលខ្ពស់ជាងបច្ចុប្បន្ន។
សូមបញ្ជាក់ថា កាលពីឆ្នាំ២០២៣ សហព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU) និងសម្ព័ន្ធសហជីពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជា(CCAWDU) បានបើកការសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងប្រមូលទិន្នន័យ ដោយបានធ្វើសម្ភាសន៍ជាមួយកម្មកររោងចក្រកាត់ដេរចំនួន ៣០៨នាក់ ក្នុងនោះស្ត្រី ៦៥ភាគរយ បានរកឃើញថា កម្មករ ៩១ភាគរយ រាយការណ៍ថា ពួកគេជំពាក់បំណុលយ៉ាងហោចណាស់ចំនួនមួយស្ថាប័ន។
ជាមួយគ្នានេះ យោងតាមរបាយការណ៍ស្ថានភាពឥណទាននៅកម្ពុជា ដែលក្រុមហ៊ុន Credit Bureau Cambodia (CBC) បានចេញផ្សាយកាលពីចុងខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ បានឱ្យដឹងថា គិតត្រឹមដំណាច់ឆ្នាំ២០២៣ ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាចំនួន ៤,៩៨លាននាក់ កំពុងប្រើប្រាស់កម្ចីពីប្រព័ន្ធធនាគារ ដែលមានទំហំទឹកប្រាក់សរុបប្រមាណ ៥៧,៦ពាន់លានដុល្លារ។
ខណៈដែលកម្ពុជាកំពុងជួបវិបត្តិបំណុល និងវិបត្តិសង្គមចាក់ស្រែសយ៉ាងច្រើន លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានស្តីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងអ្នកឃ្លាំមើលសង្គម មិនចំណុះរដ្ឋាភិបាល បានលើកឡើងថា វិបត្តិបំណុល និងទុក្ខលំបាករបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ នឹងមិនអាចដោះស្រាយបានទេ ប្រសិនបើកម្ពុជានៅតែបន្តដឹកនាំដោយរដ្ឋាភិបាលគ្រួសារហ៊ុន ដែលបក្ខពួកនិយម គ្រួសារនិយម និងកើតមានអំពើពុករលួយជាប្រព័ន្ធ៕
