ទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិ លោក រ៉ុង ឈុន បានសម្រេចបង់ប្រាក់ជំងឺចិត្តទៅឱ្យគណៈកម្មាធិការចម្រុះកិច្ចការព្រំដែនរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលជាដើមបណ្តឹងចំនួនជាង ២០លានរៀលសិន តាមលទ្ធភាពដែលខ្លួនប្រមែប្រមូលបានពីអ្នកគាំទ្រ ក្នុងចំណោមទឹកប្រាក់ ៤០០លានរៀល ដែលតុលាការបានបង្គាប់។
កាលខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានផ្តន្ទាទោស លោក រ៉ុង ឈុន និងសកម្មជននយោបាយ២នាក់ទៀត ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ២ឆ្នាំ។ ក្រោយអនុវត្តទោសបានជាង ១០ខែ តុលាការសម្រេចឱ្យនៅក្រៅឃុំ ទោសនៅសល់ត្រូវបានតុលាការព្យួរ។
ប៉ុន្តែតុលាការនៅតែតម្រូវឱ្យបង់ប្រាក់សំណងទៅគណៈកម្មាធិការកិច្ចការព្រំដែន ចំនួន ៤០០លានរៀល ឬស្មើនឹង១០ម៉ឺនដុល្លារ។
បន្ទាប់មកនៅថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ តុលាការសើររើរឿងករណីនេះ ដោយទុកពេល១ខែ ត្រូវយកប្រាក់ប្រមាណជា១០ម៉ឺនដុល្លារនេះ បង់ឱ្យម្ចាស់បណ្តឹង បើគិតត្រឹមថ្ងៃទី១២ ខែមិនានេះ គឺមានរយៈពេល១ខែ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយ ដែលធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី១២ ខែមីនានេះ លោក រ៉ុង ឈុន បានថ្លែងថា បើទោះជាលោកមិនទទួលស្គាល់ នូវការចោទប្រកាន់របស់តុលាការក្តី តែលោកថា លោកព្រមបង់លុយទៅម្ចាស់បណ្តឹងតំណាងឱ្យរដ្ឋាភិបាលនេះ ។
សម្រាប់ លោក រ៉ុង ឈុន គណបក្សកម្លាំងជាតិ ក៏ដូចជារូបលោក និងសកម្មជននយោបាយ២នាក់ទៀត ដែលរងការចោទប្រកាន់ បានសម្រេចបង់ប្រាក់ជំងឺចិត្តទៅគណៈកម្មាធិការចម្រុះកិច្ចការព្រំដែនចំនួនជាង ២០លានរៀលសិន ក្នុងចំណោមទឹកប្រាក់ ៤០០លានរៀល ដែលតុលាការបង្គាប់ឱ្យបង់។
មូលហេតុនៃការបង់មិនគ្រប់នេះ លោកថា ដោយសារលោកពុំមានលទ្ធភាពរកប្រាក់ ដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់នេះបង់ក្នុងរយៈពេល ១ខែ ខណៈលោកពុំមានមុខរបរ ឬអាជីវកម្មណាមួយនោះ។
លោកថា ថវិកាជាង ២០លានរៀល ដែលបង់ទៅតុលាការនេះ គឺគណបក្សកម្លាំងជាតិ ទទួលបានពីសមាជិក និងអ្នកគាំទ្រគណបក្សតាមរយៈការរៃអង្គាសប្រាក់ ក្នុងរយៈពេល១ខែទៅនេះ។
លោកថា៖ «យើងសុំបង់ដំណាក់កាលៗ យើងមិនអាចយកទៅទាំងដុំ ពេលដែលយើងប្រមូលអត់បាន ចឹងវាត្រូវស្ទះ ចឹងយើងបង់ដំណាក់កាល ហើយចេះតែគៀងគរប្រមូលទៅ ដើម្បីមានទុនបង់កុំឱ្យវាដាច់ ដូចថា អាចថាមួយខែឬពីរខែម្តងទៅ ម្តងបីបួនពាន់[ដុល្លារ]»។
ករណីនេះ លោក រ៉ុង ឈុន បានស្នើដល់តុលាការ ពិចារណាក្នុងការទទួលយកសំណើររបស់លោក ដែលស្នើបង់សំណងជំងឺចិត្តទៅដើមបណ្តឹងតាមដំណាក់កាលៗ ឬបង់តាមលទ្ធភាពនេះ បើពុំនោះទេ មិនខុសពីពាក្យមួយដែរថា «អារកខ្យង យកឈាម»នោះទេ។
លោកថា៖ «ពាក្យថា អាករខ្យងយកឈាម មានន័យថា ខ្យងអត់មានឈាមទេ អាហ្នឹងដូចខ្ញុំចឹងដែរ បើអារកខ្ញុំ ខ្ញុំមានលុយឯណា បើមានតែផ្ទះតូចមួយហ្នឹង ហើយបើថាដេញខ្ញុំពីផ្ទះហ្នឹងទៀត អាហ្នឹងទុកឱ្យប្រជាពលរដ្ឋធ្វើការវាយតម្លៃទៅ»។
អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន្ទ និងមេធាវីគណៈកម្មាធិការចម្រុះកិច្ចការព្រំដែន ដែលជាដើមបណ្តឹងនោះ មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយបានទេ នៅថ្ងៃទី១២ ខែមីនានេះ។
មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតជាន់់ខ្ពស់នៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក យី សុខសាន្ត និយាយថា តាមការកត់សម្គាល់ សំណុំរឿងចោទប្រកាន់ លោក រ៉ុង ឈុន ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជារឿងនយោបាយ ហើយការណ៍នេះ ធ្វើឱ្យ លោក រ៉ុង ឈុន ទាល់ច្រក នៅពេលដែលលោកហក់ចូលប្រឡូកក្នុងឆាកនយោបាយ ជាមួយគណបក្សកម្លាំងជាតិ។
លោកថា អ្វីដែលលោក រ៉ុង ឈុន ប្រកាសនៅថ្ងៃនេះ ព្រមបង់លុយឱ្យម្ចាស់បណ្តឹង ជាព្រមធ្វើតាមតុលាការ ប៉ុន្តែនៅត្រង់ថា បើរដ្ឋាភិបាលមិនយល់ព្រម អ្នកទាំង៣ អាចប្រឈមនឹងជាប់ពន្ធនាគារជាថ្មីទៀត ហើយថា ការប្រើដីកាតុលាការ ដើម្បីដាក់សម្ពាធពលរដ្ឋ មិនមែនជាប្រទេស ដែលប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យទេ។
លោកថា៖«អ្វីដែលយើងទទូចទៅរដ្ឋាភិបាលក៏ដូចជាតុលាការ ឈប់បង្ខំពលរដ្ឋតាមរយៈដីកាទៅបើយើងចាត់ទុកថា ប្រទេសកម្ពុជាប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហបក្ស គឺសេរីភាពបញ្ចេញមតិ ការរិះគន់រដ្ឋាភិបាលគឺជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំង ដើម្បីឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោកមើលឱ្យកាន់តែច្បាស់ ហើយកែប្រែទៅតាមសំឡេងម្ចាស់ឆ្នោត»។
សំណុំរឿងចោទប្រកាន់ លោក រ៉ុង ឈុន និងសកម្មជន២នាក់ទៀត ត្រូវតុលាការចោទពីបទ «ញុះញង់» ពាក់ព័ន្ធនឹងការអត្ថាធិប្បាយកាលពីឆ្នាំ២០២០ អំពីការបោះបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម ចូលដីស្រែពលរដ្ឋខ្មែរច្រើនគ្រួសារ នៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ ។
ស្របពេលដែល លោក រ៉ុង ឈុន រងគំនាបផ្នែកនយោបាយ តាមរយៈការប្រើប្រាស់តុលាការដាក់សម្ពាធ និងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើរូបលោកនេះដែរ គណបក្សកម្លាំងជាតិ ក៏បានដាក់លិខិតទៅប្រទេសលោកសេរីមួយចំនួន ស្នើកិច្ចអន្តរាគមន៍ទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឱ្យទម្លាក់ចោលបទចោទ សំណង និងបម្រាមនានាទៅលើទីប្រឹក្សាគណបក្សរូបនេះផងដែរ។
យោងតាមលិខិតរបស់គណបក្សកម្លាំងជាតិ ដាក់ជូនស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា ឯកអគ្គរាជទូតអ៊ឺរ៉ុប និងស្ថានទូតបារាំងប្រចាំនៅកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ បានលើកឡើងថា លោក រ៉ុង ឈុន បានរងនូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញជាបន្តបន្ទាប់ពីសំណាក់តុលាការ និងអាជ្ញាធរកម្ពុជា តាមរយៈការចោទប្រកាន់នានា ការចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ និងហាមប្រាមសិទ្ធនានាថែមទៀត ដែលករណីនេះ ត្រូវបានមតិជាតិនិងអន្តរជាតិ ចាត់ទុកថាជារឿងនយោបាយ មិនមែនជាការអនុវត្តច្បាប់នោះទេ។
ប្រភពដដែលបន្តថា ការបំបិទសំឡេងអ្នកសហជីព និងអ្នកប្រជាធិតេយ្យនេះ គឺអាជ្ញាធរកម្ពុជា កំពុងតែដើរចាកឆ្ងាយពីគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ និងស្មារតីកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ព្រមទាំងជាការគំរាមកំហែងដល់សិទ្ធិ សេរីភាព អ្នកធ្វើកិច្ចការងារសហជីព សកម្មជនសង្គម និងប្រជាពលរដ្ឋប្រើប្រាស់សិទ្ធិបញ្ចេញមតិ៕