ចំពេលដែលរដ្ឋាភិបាលគ្រួសារហ៊ុន មិនប្រើយន្តការអន្តរជាតិ ដើម្បីទប់ទល់នឹងបរទេសឈ្លានទឹកដី អ្នកមានបទពិសោធន៍កិច្ចការព្រំដែន ពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន បញ្ចេញវីដេអូឯកសារបញ្ជាក់ថា ប្រាសាទតាមាន់តូច ប្រាសាទតាមាន់ធំ និងប្រាសាទតាក្របី ជារបស់ខ្មែរ។
នេះបើតាមវីដេអូដែល លោក អ៊ុំ សំអាន បង្ហោះលើហ្វេសប៊ុករបស់លោក នៅថ្ងៃទី១៧ខែមិនានេះ ហើយបានរំឭកថា វីដេអូឯកសារពិសេសនេះ កូនខ្មែរត្រូវតែយល់ដឹងដោយបញ្ជាក់ថា វីដេអូឯកសារដែលលោកបង្ហោះនេះ ផលិតដោយអង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័សនៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តីក្នុងឆ្នាំ២០១១ ពោលគឺក្រោយ៣ឆ្នាំ ដែលកម្ពុជាផ្ទុះអាវុធជាមួយថៃ នៅឆ្នាំ២០០៨។
លោក អ៊ុំ សំអាន ធ្លាប់អះអាងថា បច្ចុប្បន្នប្រាសាទតាមាន់តូច ត្រូវបានភាគីថៃដណ្តើមយកទៅគ្រប់គ្រងទាំងស្រុង ដោយឡែក ប្រាសាទតាក្របី និងប្រាសាទតាមាន់ធំ ដាក់ទ័ពត្រួតត្រារួមគ្នា។
លោក អ៊ុំ សំអាន និយាយថា លោក ឡាំ ជា ធ្លាប់និយាយថា ផែនទីពណ៌លឿង គឺជាប្លង់ទីតាំងបង្គោលបារាំងទី២៣ ដែលផលិតដោយក្រុមបច្ចេកទេសចម្រុះ ដែលកំណត់ព្រំដែនរវាងឥណ្ឌូចិន(កម្ពុជា)និងសៀមបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា ប្រាសាទតាមាន់តូច និងប្រាសាទតាមាន់ធំ ស្ថិតក្នុងទឹកដីកម្ពុជា ប្រៀបធៀបនឹងបន្ទាត់ព្រំដែន។ លោក ឡាំ ជា បច្ចុប្បន្ន ជារដ្ឋមន្ត្រីនៃរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែន។
តាមវីដេអូឯកសារនិយាយជាភាសារបារាំងបកប្រែខែ្មរ បានពន្យល់ថា តាមផែនទីបារាំងថា ប្រាសាទទាំងបីគឺប្រាសាទតាមាន់តូច ប្រាសាទតាមាន់ធំ និងប្រាសាទតាក្របី ស្ថិតនៅយ៉ាងពិតប្រាកដក្នុងទឹកដីកម្ពុជា ដោយយោងតាមផែនទីបារាំងគូរនៅឆ្នាំ១៩០៨ តាមសន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀម១៩០៧។
ប្រភពនោះថា៖ «ផែនទីនេះ ជាលទ្ធផលរបស់គណៈកម្មាធិការកំណត់ព្រំដែន រវាងឥណ្ឌូចិន និងសៀម តាំងពីឆ្នាំ១៩០៨ ហើយប្រទេសថៃខ្លួនឯងបានទទួលស្គាល់ ហើយផែនទីនេះ បង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថាប្រាសាទទំាង៣ស្ថិតនៅយ៉ាងពិតប្រាកដនៅក្នុងទឹកដី និងអធិបតេយ្យភាពរបស់យើង»។
លោកគូសបញ្ជាក់ថា បញ្ហានេះបើកម្ពុជាប្តឹងថៃករណីប្រាសាទទាំង៣ទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ(ICJ) ដោយយោងតាមសន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀមឆ្នាំ១៩០៧ និងផែនទីឧបសម្ព័ន្ធភ្ជាប់សន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀម១៩០៧ នោះកម្ពុជានឹងឈ្នះថៃ១០០% ដូចករណីប្រាសាទព្រះវិហារ។
បើតាមលោក អ៊ុំ សំអាន ប្រាសាទតាមាន់ធំ និងប្រាសាទតាក្របី កសាងឡើងដោយព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១ ក្នុងសតវត្សរ៍ទី១១ ហើយប្រាសាទតាមាន់តូចកសាងឡើងដោយព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី៧ ក្នុងសតវត្សទី១២។ សៀមដែលបានភៀសខ្លួនមកពីប្រទេសចិន ទើបតែបង្កើតប្រទេសសៀម ក្នុងចុងសតវត្សរ៍ទី១៣ និងដើមសតវត្សរ៍ទី១៤ ដូច្នេះប្រទេសសៀមកើតឡើងក្រោយប្រាសាទទាំង៣នេះ បានកសាងឡើង។
លោកថា ហេតុនេះ ជនជាតិថៃថា ប្រាសាទតាមាន់ធំ ប្រាសាទតាមាន់តូច និងប្រាសាទតាក្របី ត្រូវបានបុព្វបុរសខ្លួនសាងសង់ និងបន្សល់ទុកឱ្យគឺជាការបំភ្លៃប្រវត្តិសាស្រ្ត។
សៀមមិនចេះកសាងប្រាសាទទេ សៀមចេះតែកសាងវត្តអារ៉ាមតែប៉ុណ្ណោះ។ ក្នុងសម័យសង្រ្គាមស៊ីវិលទសវត្សទី៨០ ប្រាសាទតាមាន់ធំ ប្រាសាទតាមាន់តូច និងប្រាសាទតាក្របី ត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយរណសិរ្សរំដោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែររបស់លោកតា សឺន សាន ហើយគ្មានវត្តមានទាហានថៃនៅប្រាសាទទាំង៣នេះទេ។
លោកថា សព្វថ្ងៃនេះ ថៃមិនគ្រាន់តែគ្រប់គ្រងកោះគុតរបស់ខ្មែរនោះទេ ថៃថែមទាំងកំពុងគ្រប់គ្រងរួមជាមួយខ្មែរនៅប្រាសាទតាមាន់ធំ និងប្រាសាទតាក្របី និងថៃកំពុងគ្រប់គ្រងប្រាសាទតាមាន់តូចទាំងស្រុង។
សម្រាប់លោក អ៊ុំ សំអាន រដ្ឋាភិបាលខ្មែរត្រូវតែប្តឹងថៃទៅតុលាការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេ ករណីកោះគុត ប្រាសាទតាមាន់ធំ ប្រាសាទតាមាន់តូច និងប្រាសាទតាក្របី៕
