សារគំរាមងើបមួយវាយមួយ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា កំពុងដុតកំហឹងប្រជាពលរដ្ឋ ដែលថានឹងគំរាមដល់អំណាចមេដឹកនាំវិញ បើមិនកែលម្អ ខណៈថ្មីៗនេះ អ្នកផលិតមាតិកាម្នាក់ត្រូវបានមន្ត្រីជំនាញ ហៅទៅសួរនាំជុំវិញការបង្ហោះសារនិយាយថា កំចាត់ចោរប្លន់ឱ្យអស់សិនទើបហៅថាសន្តិភាព។
ការលើកឡើងនេះ ក្រោយសមត្ថកិច្ចបានកោះហៅ លោក ប៊ុន ផាក អ្នកផលិតមាតិកាតាមបណ្តាញសង្គមឲ្យមកបំភ្លឺ ពាក់ព័ន្ធការសរសេររិះគន់លើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួន ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ។
លោក ប៊ុន ផាក បានសរសេររិះគន់លើហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួន នៅថ្ងៃទី១៥ ខែមិនា ក្នុងន័យដើមថា៖ «កំចាត់ក្មេងទំនើង និងចោប្លន់ឱ្យអស់សិន ទើបហៅថា សន្តិភាព»។
១ថ្ងៃក្រោយមក ស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក ជួន ណារិន្ទ ការកោះហៅអ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមរូបនោះ ឱ្យមកបំភ្លឺចំពោះសំណេររិះគន់នេះ។
VOD បានព្យាយាមទាក់ទង លោក ជួន ណារិន្ទ ស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ ព្រមទាំង អ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ លោក ឆាយ គឹមខឿន ដើម្បីសុំការពន្យល់បន្ថែមតែគ្មានការឆ្លើយតបនៅថ្ងៃទី១៨ ខែមីនានេះ។
ជុំវិញរឿងនេះ តំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក សួន សូរីដា យល់ថា រដ្ឋាភិបាលគ្រួសារហ៊ុនកំពុងភ័យខ្លាចការបញ្ចេញមតិរបស់ពលរដ្ឋ ទើបបន្តបង្រ្កាបលើពលរដ្ឋដែលហ៊ានរិះគន់ការដឹកនាំរបស់ខ្លួនបែបនេះ។
លោកថា៖ «ធម្មតាបើសិនជាយើងដឹកនាំល្អ ការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាល មិនខ្លាចនូវការរិះគន់របស់ប្រជាពលរដ្ឋទេ។ ប៉ុន្ដែមានតែការដឹកនាំមិនល្អទេ ដែលខ្លាចនូវការរិះគន់របស់ប្រជាពលរដ្ឋ អាហ្នឹងវាមិនខុសអីពីយើងលើកជាឧទាហរណ៍ថាបើយើងជាមនុស្ស យើងមិនខ្លាចនឹងដើរនៅក្រោមពន្លឺព្រះអាទិត្យទេ។ តែប្រសិនបើយើងជាខ្មោច ជាបិសាចប្រហែលជាយើងខ្លាចនូវពន្លឺព្រះអាទិត្យ យើងមិនអាចប៉ះជាមួយនឹងពន្លឺព្រះអាទិត្យនៅកន្លែងភ្លឺបាន។ យើងចូលចិត្តទៅកន្លែងងឹត។ អ៊ីចឹងហើយបានខ្ញុំគិតថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែទទួលយកនូវការរិះគន់ក្នុងន័យស្ថាបនា អាហ្នឹងខ្ញុំគិតថារដ្ឋាភិបាលគួរតែជាអ្នកចំណេញទៅវិញទេ»។
ជាការកត់សម្គាល់ វិធានការរបស់ស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ ហាក់ស៊ីគ្នា ទៅនឹងសារគំរាមរបស់ លោកហ៊ុន សែន ដែលថ្លែងជាចំហរពីយុទ្ធសាស្រ្ត ងើបមួយវាយមួយ។
មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច លោក ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែមីនា បានថ្លែងក្នុងពិធីមួយក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដោយព្រមានលើអ្នករិះគន់ថា យុទ្ធសាស្ត្រងើបមួយវាយមួយនៅបន្តមិនដកដៃនោះទេ ខណៈការដឹកនាំរបស់លោក រងការរិះគន់ថាសម្លាប់ប្រជាធិបតេយ្យបំពានរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ។
លោកថា៖«សុំប្រាប់ឱ្យហើយ យុទ្ធសាស្រ្តងើបមួយវាយមួយនៅបន្ត អត់ដកថយទេ ហែងរពឹសដៃតាមហ្វេសប៊ុកក៏អញតាមយកហែងដែរ យកហែងមកសួរ ម៉េចហែងនិយាយចឹង»។
សម្រាប់ លោក សួន សូរីដា សង្កត់ធ្ងន់ថា ការបង្រ្កាបមតិរិះគន់បែបនេះ កំពុងដុតកំហឹងម្ចាស់ឆ្នោតឱ្យស្អប់មេដឹកនាំ ព្រោះម្ចាស់ឆ្នោតនឹងមិនហ៊ានបញ្ចេញមតិរិះគន់ពីភាពអសកម្មរបស់រដ្ឋាភិបាល និងអយុត្តិធម៌នានាក្នុងសង្គម។
លោកថា៖ «ប្រទេសជឿនលឿនដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពអឺរ៉ុប ឬក៏ប្រទេសអូស្ត្រាលីនេះក្ដី អ្នកដឹកនាំដែលល្អឥតខ្ចោះ ដឹកនាំដែលទទួលបានការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋយ៉ាងម៉េចក៏ដោយ ក៏ដឹកនាំអត់ល្អឥតខ្ចោះទេ។ តែងតែមានកំហុសហើយ ប៉ុន្តែអាកំហុសរបស់គេហ្នឹង វាត្រូវបានកែប្រែ ដោយសារតែគេទទួលយកនូវការរិះគន់ពីប្រជាពលរដ្ឋគេ បើសិនជាការដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជា ហើយយើងមិនទទួលយកការរិះគន់ ហើយបែរជាគំរាម ឬក៏សម្លុត ឬក៏ចាប់ដាក់គុកក្នុងស្ថានភាពដែលគេនិយាយក្នុងន័យល្អ អាហ្នឹងវាឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីការដឹកនាំរបស់គាត់បែបណាៗ ចំពោះភ្នែកមហាជន និងគំនិត និងដួងចិត្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទៅវិញ»។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា មាត្រា៣៥ ចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរភេទ មានសិទ្ធិចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងជីវភាពនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌របស់ប្រទេសជាតិ។ សេចក្តីស្នើទាំងឡាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវបានទទួលការពិនិត្យ និងដោះស្រាយយ៉ាងហ្មត់ចត់ពីអង្គការរដ្ឋ។
ដោយឡែក មាត្រា៤១ ចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមានសេរីភាពខាងការបញ្ចេញមតិរបស់ខ្លួន សេរីភាពខាងសារព័ត៌មាន សេរីភាពខាងការបោះពុម្ពផ្សាយ សេរីភាពខាងការជួបជុំ។
ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក នី សុខា ចាត់ទុកការកោះហៅលើអ្នករិះគន់នេះ ជាការរឹតត្បិតលើសេរីភាពបញ្ចេញមតិ បំពានរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលនឹងធ្វើឱ្យអំពើអយុត្តិធម៌សង្គមនឹងរាលដានកាន់តែច្រើន។
លោកថា៖ «បង្ហាញអំពីការរឹតត្បិតលើសេរីភាពនៅក្នុងការបញ្ចេញមតិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋហើយ។ វាអាចធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋលែងហ៊ានបញ្ចេញមតិ ប្រជាពលរដ្ឋមានការភ័យខ្លាច ដោយសារតែមានការរឹតត្បិតពីសមត្ថកិច្ចបែបហ្នឹង។ ហើយខ្ញុំមើលឃើញថា យើងកំពុងតែដើរប្រាសចាកឆ្ងាយពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ សេរីភាពប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹង ហើយដែលយើងថារដ្ឋធម្មនុញ្ញ យើងធានាអំពីសិទ្ធិសេរីភាពប្រជាពលរដ្ឋ និយាយអំពីដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យអី! បើសិនជាយើងធ្វើបែបហ្នឹង ខ្ញុំគិតថា នេះវាកាន់តែធ្វើឲ្យមានការប្រាសចាកអំពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ ហើយកាន់តែបង្ហាញអំពីការរឹតត្បិតសេរីភាពកាន់តែមានលក្ខណៈខ្លាំងឡើងទៀត»។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ Human Rights Watch រកឃើញថា រយៈពេល១ឆ្នាំ នៃការឡើងកាន់អំណាច លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បន្តប្រើប្រព័ន្ធតុលាការជាឧបករណ៍គំរាមកំហែងឥតឈប់ឈរ ដើម្បីបំបិទមាត់អ្នករិះគន់ អ្នកនយោបាយជំទាស់ និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ដើរផ្ទុយពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ ដូចឳពុករបស់ខ្លួន។
ប្រភពថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបរាជ័យពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋ តាមការសន្យាជាមួយសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ(UN) ដោយបានគាបសង្កត់យ៉ាងខ្លាំងទៅលើលំហពលរដ្ឋ ការចូលរួមនយោបាយ និងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានផ្សេងទៀតនៅឆ្នាំ២០២៤ ។
មួយវិញទៀត ការអនុវត្តច្បាប់ ការចាប់ខ្លួន និងការឃុំខ្លួន អ្នកប្រឆាំង និងអ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាល ធ្វើឡើងក្រោមហេតុផលនយោបាយ។
ដោយឡែកយុទ្ធសាស្រ្តងើបមួយវាយមួយរបស់ លោក ហ៊ុន សែន នេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា លោក ហ៊ុន សែន បានប្រើចាប់តាំងពីពលរដ្ឋបោះឆ្នោតដកសេចក្តីទុកចិត្តយ៉ាងគំហុកនៅឆ្នាំ២០១៣ ហើយងាកទៅគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជាគណបក្សប្រឆាំង ដែលធ្វើឱ្យគណបក្សប្រជាជនពេលនោះ បាត់បង់អាសនៈក្នុងសភាចំនួន២២ និងឆ្នាំ២០១៧ បាត់បង់អាសនៈឃុំសង្កាត់ជិតកណ្តាលប្រទេស ។
ប៉ុន្តែនៅពេលដឹងថាខ្លួនប្រឈមនឹងបាត់បង់អំណាច មេដឹកនាំបក្សប្រជាជន បានប្រើយុទ្ធសាស្ត្រងើបមួយវាយមួយជាចំហ ដូចករណីរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចាប់មេបក្សប្រឆាំងដាក់ពន្ធនាគារ ចាប់សកម្មជនដីធ្លី សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងអ្នកដែលហ៊ានរិះគន់ពីការដឹកនាំរបស់លោកតាមទំនើងចិត្ត។
បញ្ហានេះ អ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ធ្លាប់និយាយថា តុលាការត្រូវបានបក្សប្រជាជនប្រើជាប្រព័ន្ធ ដើម្បីកំចាត់សំឡេងជំទាស់ បំពានលើគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សជាសកល និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ កាលពីដើមខែតុលា ឆ្នាំ២០២៤ ក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ លើកទី៥៧ អ្នករាយការណ៍ពិសេសស្តីពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា លោក វិធិត មុនថាប៊ន បានស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បញ្ឈប់ការបង្ក្រាបលើក្រុមអ្នកប្រឆាំង និងរៀបចំការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌តាមគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក វិធិត មុនថាប៊ន បានរិះគន់ចំៗថា ការផ្ទេរអំណាចនៅកម្ពុជានៅឆ្នាំ២០២៣ ធ្វើឡើងតែនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារ ដែលថានេះ គឺជាការបន្តក្តោបក្តាប់អំណាច ដោយគ្មានលក្ខណៈប្រជាធិបតេយ្យនិងតម្លាភាព។
លទ្ធផលនៃយុទ្ធសាស្ត្រងើបមួយវាយមួយជិត១០ឆ្នាំទៅនេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា កម្ពុជាបានក្លាយជម្រកក្រុមឧក្រិដ្ឋជន ចាប់ជំរិត បទឧក្រិដ្ឋឆបោក និងគ្រឿងញៀន។
បញ្ហានេះ បន្សល់ទុកជនរងគ្រោះរាប់លាននាក់ រួមទាំងអ្នករងគ្រោះរាប់ម៉ឺននាក់ ចាញ់បោកក្រុមឧកញ៉ាស្និទ្ធនឹងមេដឹកនាំ ហើយថា បន្ទាត់នយោបាយនេះ ពលរដ្ឋច្រើនលាននាក់ទៀត នឹងបន្តរងគ្រោះ បើកម្ពុជាគ្មានមេដឹកនាំ ចេញពីការបោះឆ្នោតត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ទេនោះ៕
