តំណាងរាស្រ្តជិត២០០នាក់ ស៊ីប្រាក់ខែរាស្រ្តម្នាក់៥ពាន់ដុល្លារក្នុងមួយខែ រងការរិះគន់ថា បន្តឱបដៃមើលម្ចាស់ឆ្នោតច្រើនលាននាក់រងគ្រោះពីប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ បើទោះបីអ្នករងគ្រោះចាញ់បោកក្រុមឧកញ៉ាខ្លះបានស្លាប់ជាបន្តបន្ទាប់ ដោយសារវិបត្តិបំណុល ក៏ព្រោះតែយុត្តិធម៌ពួកគេត្រូវបានតុលាការបក់ចោលក្តី។
តំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក ម៉ែន សុថាវរិន្ទ និយាយថា តំណាងរាស្រ្តគឺជាអ្នកបង្កើតច្បាប់ ឃ្លាំមើលការអនុវត្តច្បាប់ បើការអនុវត្តមានភាពមិនប្រក្រតី មានចន្លោះប្រហោង ប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិពលរដ្ឋ តំណាងរាស្រ្តមានសិទ្ធិហៅមន្រ្តីទាំងនោះសាកសួរ ឬអាចហៅមកស្តីបន្ទោសជាដើម។
បន្ថែមលើនេះ លោកថា តំណាងរាស្រ្តត្រូវចុះទៅសួរសុខទុក្ខរាស្រ្តជាប្រចាំ ដោះស្រាយទុក្ខលំបាកពលរដ្ឋគ្រប់និន្នាការ តែលោកថាបច្ចុប្បន្នតំណាងរាស្រ្តមិនបានបំពេញតួនាទីឱ្យសមជាតំណាងរាស្រ្តដែលទទួលបានប្រាក់ខែពីញើសឈាមម្ចាស់ឆ្នោតនោះទេ។
លោកថា៖ «តាំងពីគេរំលាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ឆ្នាំ២០១៧មក តំណាងរាស្រ្ត គឺអត់មានគណបក្សប្រឆាំងទេ និយាយឱ្យចំ គឹឯកបក្ស អ៊ីចឹងបានអត់ខ្វល់! ពួកហ្នឹងមានខ្វល់ជាមួយរាស្រ្តឯណា! មិនមែនរាស្រ្តអ្នកបោះឲ្យគាត់ឯណា គឺបក្សអ្នកឱ្យតើ! តាមខ្ញុំមើលទៅអត់ដែរសោះ ទាំងតំណាងរាស្ត្រ ទាំងព្រឹទ្ធសភា។ តំណាងរាស្រ្ត បានប្រាក់ខែច្រើនទាល់តែយើងទៅជួយប្រជាពលរដ្ឋដោះស្រាយឱ្យច្រើន។ បើមិនអ៊ីចឹងបានន័យថា អត់បំពេញតួនាទីជាតំណាងរបស់រាស្ត្រទេ គឺគេថាអាហ្នឹងគឺវាខុស រាស្ត្រត្រូវតែមានការតវ៉ា»។
បើតាម លោក សុថាវរិន្ទ តំណាងរាស្រ្ត មានប្រាក់ខែ៥ពាន់ដុល្លារ បូករួមទាំងប្រាក់ចុះបេសកកម្មផ្សេងទៀត និងការផ្តល់សាំងប្រមាណ ១៥០លីត្រក្នុងមួយខែ ហើយបើប្រធានគណៈកម្មាធិការនីមួយៗក្នុងសភា មានការឧបត្ថម្ភច្រើនជាងតំណាងរាស្រ្តដែលជាសមាជិកធម្មតាទៅទៀត។
ជុំវិញរឿងនេះ VOD មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភាកម្ពុជា លោក ឡេង ប៉េងឡុង បានទេនៅថ្ងៃនេះ ដោយទូរសព្ទចូលមិនមានអ្នកទទួល។
យ៉ាងណា អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ចាត់ទុកការរិះគន់របស់គណបក្សប្រឆាំងមិនឆ្លុះបញ្ចាំងការពិតទេ ដោយលោកថា ទាំងតំណាងរាស្រ្ត ទាំងក្រុមការងារបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលតែងតែទៅដល់មូលដ្ឋានពលរដ្ឋ ដើម្បីដឹងពីសុខទុក្ខរាស្រ្ត។
ក្នុងន័យនេះ លោកថា បើតំណាងរាស្រ្តអសកម្មមែន មិនមែនពលរដ្ឋបោះឆ្នោតគាំទ្របក្សប្រជាជនកម្ពុជា ឱ្យដឹកនាំប្រទេសចំនួនជាង៨៣ភាគរយ ដែលលោកថាជាចំនួនច្រើនលើសលប់ដែលបោះឆ្នោតគាំទ្របក្សកាន់អំណាចឱ្យដឹកនាំប្រទេស។
លោកថា៖ «អសកម្ម ឬមិនអសកម្ម មិនមែនលើគណបក្សប្រឆាំងអ្នកថាឯណា! វាលើការវាយតម្លៃរបស់ប្រជាជន ដែលក្រុមការងារថ្នាក់កណ្តាល គណបក្សចុះទៅមូលដ្ឋានគ្រប់ភូមិ ឃុំ ខេត្ត ស្រុក ទូទាំងប្រទេសហ្នឹង! អាហ្នឹងម៉េចក៏គាត់មិននិយាយផង។ សួរថា បើសិនណាជាគ្មានមន្ត្រីរបស់គណបក្ស មន្រ្តីរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលចុះទៅដល់មូលដ្ឋានភូមិឃុំសង្កាត់ទូទាំងប្រទេសទេ អាហ្នឹង សួរថា ម៉េចបានដឹងសុខទុក្ខប្រជាពលរដ្ឋឲ្យដោះស្រាយរាល់បញ្ហាសំណូមពររបស់ប្រជាពលរដ្ឋបានទាន់ពេលវេលា។ រាល់ថ្ងៃ គេធ្វើសកម្មភាពដូចទឹកពុះ មិនមែននៅសម្ងំនៅប៉ារីស ហើយថា យើងអ្នកធ្វើការទេ»។
ផ្ទុយពីការលើកឡើងរបស់ លោក សុខ ឥសាន ជនរងគ្រោះម្នាក់ក្នុងចំណោមអ្នករងគ្រោះ ៧០០០គ្រួសារដែលចាញ់បោកអតីតឧកញ៉ា ឡេង ចាន់ណា គឺលោក លោក យ៉ា សំអេង ប្រាប់ថា បច្ចុប្បន្នពលរដ្ឋរស់នៅក្រោមសម្ពាធបំណុលធ្ងន់ធ្ងរ ក្រោយយុត្តិធម៌ត្រូវជាប់គាំងជាង១ឆ្នាំទៅនេះ ធ្វើឱ្យអ្នកខ្លះបែកបាក់គ្រួសារ និងចំណាកស្រុកជាដើម តែមិនដែលឃើញតំណាងរាស្រ្តសួរសុខទុក្ខរាស្រ្តទេ។
លោកថា៖ «ធម្មតាតំណាងរាស្ត្រទទួលបានប្រាក់ខែពីប្រជាពលរដ្ឋ តាមរយៈការប្រមូលពន្ធដារទទួលបានពីយើងជាពលរដ្ឋ បើចំពោះការមកសួរសុខទុក្ខ គឺមិនដែលមានទេ សូម្បីតែវត្តមានលេចឮថាមានឯកឧត្តមនេះ ឯកឧត្តមនោះ តំណាងរាស្ត្រនេះតំណាងរាស្ត្រនោះដឹងពីព័ត៌មានបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋសួរសុខទុក្ខចំណុចនេះ ចំណុចនោះ ដល់ណាដល់ណីហើយ គ្មានទេ គ្មានឃើញពីណាក្អក ឭពីណានិយាយអីតិចផង»។
ជុំវិញរឿងនេះ អតីតតំណាងរាស្ត្រអូស្ត្រាលីដើមកំណើតខ្មែរ លោក ហុង លីម ប្រាប់់VODថា តំណាងរាស្រ្តប្រទេសជឿនលឿន គេគិតគូរខ្លាំងណាស់ពីបញ្ហាពលរដ្ឋ ដែលខុសគ្នាពីតំណាងរាស្រ្តនៅស្រុកខ្មែរ ដែលលោកថា អង្គុយចាំតែបើកប្រាក់ខែពីរាស្រ្ត ដោយគ្មានភាពអៀនខ្មាស់។
លោកថា៖ «នឹកអាណោចអាធមចំពោះអ្នក១០០នាក់ជាង ដែលជាសមាជិកសភាដែលអត់មានធ្វើសកម្មភាពអីទាល់តែសោះ គឺគ្មានការខ្មាស់អៀន គ្មានការទទួលខុសត្រូវ។ ខ្ញុំតែងតែគិតថា មិនដឹងបង្កើតរដ្ឋសភាប្រកាច់យកហ្នឹងយកមកធ្វើអី! បិទអារដ្ឋសភាហ្នឹងទៅ ទាំងរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា ហើយយកលុយទៅជួយសង់ផ្ទះអ្នកក្រល្ហេមល្ហាមហ្នឹង គឺនឹងបោះឆ្នោតភ្លូកទឹកភ្លូកដី។ បញ្ហាគ្រប់បែបគ្រប់យ៉ាងទាំងអស់ ហើយជីវភាពអ្នកក្រជាង៧០ភាគរយ ដែលក្ររហាមហើយដែលផ្ទះរខេករខាក អត់មាន! ហើយហ្នឹងជាតួនាទីដែលតំណាងរាស្ត្រ។ តំណាងរាស្ត្រទាំងអស់ហ្នឹង មិនដឹងធ្វើអីស៊ីប្រាក់ខែហ្នឹងគឺជាអំពើទុច្ចរិត គឺជាអំពើកខ្វក់ គឺជាអំពើដែលគួរឱ្យខ្មាស់អៀន។ តំណាងរាស្ត្រទាំងអស់ហ្នឹងមែនទែន ត្រូវតែងូតទឹកចានទាប ឬក៏ទៅលោតលើស្ពានជ្រោយចង្វារឱ្យងាប់ទាំងអស់គ្នាហ្នឹងបានសមរម្យ សមផល»។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា មាត្រា៧៧ ចែងថា តំណាងរាស្ត្រក្នុងរដ្ឋសភា ជាតំណាងប្រជាជាតិខ្មែរទាំងមូល ពុំមែនគ្រាន់តែជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋក្នុងមណ្ឌលរបស់ខ្លួននោះទេ។
គេសង្កេតឃើញថា រយៈពេលជិតមួយឆ្នាំនៃការដឹកនាំរបស់ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កំណើននៃអំពើឆបោកពីបុគ្គលមានងារជាឧកញ៉ា និងបុគ្គលដែលស្និទ្ធិនឹងមេដឹកនាំបានកើតមានជាបន្តបន្ទាប់ ខណៈក្រុមឈ្មួញទាំងនោះតែងតែបង្ហាញខ្លួនស្និទ្ធិនឹងមេដឹកនាំ ជ្រកក្រោមស្លាកជាអ្នកគាំទ្របក្សកាន់អំណាច។
អង្គការខុមហ្វ្រែល កាលពីឆ្នាំ២០២០ ធ្លាប់រកឃើញថា សមាជិកសភា១២៣រូបរបស់បក្សកាន់អំណាច ដែលចុះមូលដ្ឋាន គឺក្នុងបំណងសំណេះសំណាលជាមួយពលរដ្ឋ ដើម្បីពង្រឹងផ្ទៃក្នុងរបស់គណបក្ស និងអមដំណើរថ្នាក់ដឹកនាំតែប៉ុណ្ណោះ។
បើគេគណនាលើការចំណាយប្រាក់ខែឱ្យតំណាងរាស្ត្រទាំងនៅក្នុងរដ្ឋសភា ១២៥រូប និងព្រឹទ្ធសភា ៦២រូប ដោយមិនរាប់បញ្ចូលប្រាក់ឧបត្ថម្ភផ្សេងៗទៀត រដ្ឋត្រូវចំណាយថវិកាបើកប្រាក់ខែឱ្យតំណាងរាស្ត្រជិត ១លានដុល្លារក្នុង១ខែ ខណៈតំណាងរាស្ត្របច្ចុប្បន្នមានប្រាក់ខែម្នាក់៥០០០ដុល្លារ។ បើក្នុងមួយឆ្នាំវិញ រដ្ឋាភិបាលត្រូវចំណាយជាង ១១លានដុល្លារ សម្រាប់បើកប្រាក់ខែឱ្យស្ថាប័នឃ្លាំមើលការអនុវត្តច្បាប់ទាំងពីរនេះ។
សម្រាប់ប្រាក់ខែតំណាងរាស្រ្តទាំងនោះ ទទួលបានមកពីការបង់ពន្ធរាប់ចាប់តាំងពីក្រុមគណបក្សប្រឆាំង ក្រុមរងគ្រោះដីធ្លី ក្រុមកម្មករ មន្រ្តីសង្គមស៊ីវិលជាដើម ប៉ុន្តែពលរដ្ឋថា ពួកគេអសកម្ម ក្នុងការជួយដោះស្រាយបញ្ហាប្រជាពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះទៅវិញ៕