តុលាការ​បារាំងបញ្ចប់​ការសួរដេញដោល​សាក្សី​ក្នុង​សំណុំរឿង​​គប់​​គ្រាប់​​បែក​ដៃ​កាល​ពី​ជិត​៣០​ឆ្នាំ​មុន

ចៅក្រមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះ​នៃតុលាការបារាំង បានបញ្ចប់ការសួរដេញ​ដោល​លើ​អង្គ​សេច​ក្តី ចំពោះ​សាក្សី​ដា​ក់​​​​ប​ន្ទុក នៅ​ក្នុង​សំណុំ​រឿង​គប់​គ្រាប់​បែក​ដៃ កាល​ពី​ជិត​៣០​ឆ្នាំ​មុន ខណៈ​តុលាការ​​បន្ត​នីតិ​វិធី​​បន្ថែ​ម​​ទៀ​ត ដោយ​ពិនិត្យ​មើល​ទៅ​លើ​ចម្លើយ​ទាំង​ដើម​ចោទ និង​សាក្សី ដែល​បាន​ផ្តល់​សក្ខី​កម្ម ក្នុង​សំណុំ​រឿង​នៃ​​ប​ទ​ឧក្រិដ្ឋ​មួយ​នេះ។

លោក ម៉ែន សុថាវរិន្រ្ទ មន្រ្តីដែលស្និទ្ធរបស់​លោក សម រង្ស៊ី បានប្រាប់សំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ វីអូឌី តា​​ម​បណ្តា​​ញ​ទំនាក់ទំនងសង្គម នៅថ្ងៃនេះថា តុលាការ​បាន​បិទ​បញ្ចប់​រួចរាល់​ហើយ ទាក់​ទង​ការ​យក​ចម្លើយ​​ទាំ​ង​​ម្ចា​​ស់​ដើម​បណ្តឹង និង​សាក្សី​ដាក់​បន្ទុក នៅ​ក្នុង​រឿង​ក្តី​មួយ​នេះ។ លោក​បន្ត​ថា តាម​រយៈ​ដីកា​កោះ​​របស់​តុ​លា​​​ការ​យុត្តិធម៌​បារាំង សាក្សី​ដាក់​បន្ទុក​ដែល​ទើប​បិទ​បញ្ចប់​នៅ​ថ្ងៃ​នេះ រួម​មាន ជា​អ្នក​ជំនាញ​សិ​​ទ្ធិមនុស្ស​​​អន្តរ ជា​តិ កម្មករ និងអ្នកនយោបាយ។

តាមរយៈការអង្កេតរបស់ខ្លួន លោក ម៉ែន សុថាវរិន្រ្ទ អះអាងថា ការអនុវត្តនីតិវិធី​នៅ​ក្នុង​អង្គ​ជំនុំ​ជម្រះ​នៃ​តុ​​លា​ការ​បារាំង​នេះ គឺ​ទាំង​ចៅ​ក្រម និង​រដ្ឋ​អាជ្ញា ធ្វើការ​ងារ​ដោយ​ហ្មត់​ចត់ ឈ​រ​លើ​ឯករាជ្យ និង​មិន​លម្អៀ​​ង​ក្រោ​ម​ឥទ្ធិពល​នយោបាយ ដូច​ដែល​តុលាការ​កម្ពុជា ធ្លាប់​អនុវត្ត​នោះ​ទេ។

លោកថា៖《អូ ! មិនមែនធម្មតា​ទេ ដេញដោល​សួរ​គេ​មិន​ចេះ​តែ​ធ្វើ​ទេ។ គេ​មាន​អាជាក់​ស្តែង​ហើយ គេមាន​វិភាគ​គេ​​មាន​អី​ផង គេ​ថែម​ទាំង​មាន​វីដេអូ​ឃ្លីប។ គ្រាន់តែ​ថា​បោក​គ្រាប់​បែក​ហើយ មាន​ប៉ុន្មាន​គ្រាប់ និង​មាន​ផ្ទុះ​ទៅ​ណា ហើយ​រត់​ទៅ​ណា។ អូរ! មាន​អី​ណា​ច្រើន​ណាស់ គេ​លម្អិត​ណាស់ គេ​លម្អិត​ទាំង​អស់ ហើយ​គេ​មិ​ន​ចេះ​តែ​កាត់​ទេ》។

បើតាមលោក ម៉ែន  សុថាវរិន្រ្ទ សាក្សីដែល​បានផ្តល់សក្ខីកម្ម នៅ​ថ្ងៃចុង​ក្រោយ​បន្ទាប់​​ពី​ លោក ប្រែត អា​ដា​​ម ​និ​ង​លោក​ គ្រីស បែស ស្តូហ្វើ ហើយ​គឺ​នៅ​មាន​កម្មករ​ដែល​ធ្លាប់​ចូល​រួម​បាតុកម្ម​ជាមួយ​ លោក សម រង្ស៊ី ដែ​​​​លពួកគេ​​កំពុង​រស់​​​​នៅ​​ប្រទេ​សបា​​រាំ​ង និង​​អ​តីត​តំណាង​រាស្រ្ត​គណបក្ស​សង្រ្គោះ​ជាតិ គឺ លោក អេង ឆៃ​​អ៊ា​​ង​​​។

យ៉ាងណា សំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ វីអូឌី មិនអាចស្នើសុំការ​បំភ្លឺបាន​ភ្លាមៗ​ទេ ពីលោក ហ៊ីង ប៊ុនហៀង និ​ង​លោក ហ៊ុយ ពិសិដ្ឋ នៅថ្ងៃនេះ ដោយទូរស័ព្ទចូលជាច្រើនដង តែគ្មានអ្នកទទួល។

លោក ម៉ែន សុថាវរិន្រ្ទ បញ្ជាក់ថា ការជំនុំជម្រះលើក​នេះ គឺ​ពុំ​មាន​វត្តមាន​​ចុង​ចោទ​ចូល​រួម​សវនាការ​​ដោ​យ​​ផ្ទា​​​​ល់​​​ទេ​​​​ ហើយ​បើ​សវនាការ​លើ​អង្គ​សេច​ក្តី នៅ​ពេល​នេះ​មិន​មាន​អ្វី​ប្រែ​ប្រួល​ណាមួយ​ទេ តុលាការ​អាច​នឹង​ប្រ​​​​​កា​ស​សាល​ក្រ​ម ដោយកំបាំងមុខប្រឆាំងជនជាប់ចោទទាំងពីរ​នាក់ នៅថ្ងៃនេះតែម្តង។

បើទោះបែបណា គេមិនដឹងថា​មានមូលហេតុអ្វី បាន​ជា​ភាគីចុង​ចោទ មិន​ដាក់​មេធាវី​ការ​ពារ​សិទ្ធិ ចូល​រួម​តតាំង​ក្តី​នៅ​​តុលាកា​​រ​ប្រ​​​​​ទេស​បារាំង ដូចលោក ឌី វិជ្ជា និង​លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់​ធ្វើក្នុង​សំណុំ​រឿង បរិហារកេរ្តិ៍​លោក ហុក ឡង់​ឌី​។

យ៉ាងណា កាលពីឆ្នាំ ១៩៩៧ ក្រោយហេតុការណ៍កើត​ឡើង លោក ហ៊ីង ប៊ុនហៀង ធ្លាប់​ប្រា​ប់កាសែ​ត​ក្នុងស្រុក ដោយ​គំរាម​សម្លាប់​ចំពោះ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ណា​មួយ ដែល​ហ៊ាន​ភ្ជាប់​ករ​​ណីគប់​​គ្រាប់​​បែក​ដៃ​​ចំនួន​៤​​គ្រាប់ ទៅ​នឹង​អង្គរក្ស​របស់​លោក ហ៊ុន សែន។

ជុំវិញសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌនេះ ចៅក្រមស៊ើបសួរ និងជាអនុប្រធានផ្នែកស៊ើបអង្កេត​នៃតុលាការ​យុត្តិធម៌​បារាំ​ង លោក សាប៊ីន ខេរីស(Sa​bi​ne Khéris) ធ្លាប់​បាន​ចេញដីកា​បញ្ជា​ឱ្យ លោក ហ៊ីង ប៊ុនហៀង និ​ង​លោ​ក ហ៊ុយ ពិសិដ្ឋ ចូល​​​​រួម​​​សវនា​ការ​ចំនួន​៣ដង​រួច​មក​ហើយ​ដែរ ប៉ុន្តែ​ជន​ជាប់​ចោទ មិន​ផ្តល់​កិ​​ច្ចស​ហ​ការ​។ មូលហេតុ​ដែល​នាំ​ឱ្យ​​​ចៅ​ក្រម​​ស៊ើប​​សួរ លោក សាប៊ីន ខេរីស ត្រូវបង្ខំចិត្តចេញដីកាកោះហៅ ភាគី​​នៅ​ក្នុ​ង​​រឿ​​ង​ក្តីនេះ​​ចូល​រួម​​សវនា​ការ គឺនៅ​ក្រោយ​ពេល​ លោក សម រង្ស៊ី បានដាក់បណ្តឹងចូល​តុលាការ​ កា​ល​​​ពី​ខែមី​​នា​ ឆ្នាំ​២០២១ ដើម្បីស្វែ​ង​​រក​​​យុ​ត្តិ​​ធម៌​ឱ្យ​ជន​រង​​គ្រោះ ។

ប្រធានសមាគម​ការពារសិទ្ធិមនុស្ស​អាដហុក(Adhoc) លោក នី សុខា ថ្លែងកាលពីព្រហស្បត្តិ៍ម្សិ​ល​មិ​ញ​ថា​ ការចម្បងដែលបង្ខំចិត្តឱ្យ លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវដាក់បណ្តឹងក្នុងរឿង​ក្តីនៃបទឧក្រិដ្ឋនេះ ចូលតុលាកា​របា​រាំង ទំនង​ជាអតីតអ្នកនយោបាយជាន់​ខ្ពស់រូប​នេះ យល់​ឃើញ​ការស្វែង​រក​យុត្តិធម៌​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា មិន​ទទួលបានផល​ដូច​ការ​រំពឹង​ទុក។ ហេតុនេះ ការជ្រើសរើសតុលា​ការបារាំង ដើម្បីជួយ​រក​យុត្តិធម៌​ដល់​​ជន​​​​គ្រោះ​ប្រហែល​ជា​សា​​ក​សម​ជា​ង។ ​​ណា​​​មួយ លោក សម រង្ស៊ី ក៏ជាពលរដ្ឋបារាំងផង អាច​មាន​ទំនាក់​ទំន​ង​ផ្នែ​ក​​ច្បា​​ប់​ច្រើ​ន​​ជា​ងនៅក្នុងរឿងក្តីមួយនេះ។

លោកថា៖《បើយើងមើលពីបញ្ហានីតិវិធីក្នុងរឿងនេះ ដោយសារតែលោក សម រង្ស៊ី គាត់​មាន​សញ្ជាតិ​បារាំង ដូច្នេះ​នៅ​ក្នុង​ហ្នឹង​គឺ​ថា​គាត់​បាន​តាំង​ខ្លួន​ជា​ជន​រងគ្រោះ អញ្ចឹង​គាត់​មាន​សិទ្ធិ​ប្តឹង​​ទៅ​តុលាការ​បារាំងដើម្បី​រកយុត្តិធម៌។ នៅពេលដែលគាត់យល់ថា​តុលាការ​​នៅក្នុង​ គាត់​មិន​មាន​ជំនឿ​ចិត្ត​ទៅ​លើ​តុលាការ​នៅក្នុង​ស្រុក ដើម្បី​នឹង​ថា​អាច​ផ្តល់​យុត្តិធម៌​បាន ដូច្នេះ​គាត់​មាន​តែ​ជម្រើស​របស់​គាត់ គឺ​គាត់​ប្តឹង​ទៅ​តុលាការបារាំង​ដែល​គាត់​ជា​ជន​ជាតិ​បារាំង

កាលពីខែ​មីនា ឆ្នាំ១៩៩៧ ស្របពេលលោក សម រង្ស៊ី នៅជាប្រធានគណបក្សជាតិខ្មែរ បានដឹកនាំបាតុ​ក​រ​​​​ប្រ​មាណ​២០០នាក់ ដង្ហែ​រ​​ជា​​ក្បូន ធ្វើ​បាតុកម្ម​នៅ​ក្បែរ​មន្ទីរ​អគារដ្ឋ​សភា​ចាស់ ម្តុំ​ព្រះ​បរមរាជ​វាំង។ ​ភ្លាម​ៗ​នោះ​​ មាន​ជន​អនាមិក​​បាន​គប់​គ្រាប់​បែក​ដៃ​ចំនួន​៤គ្រាប់ ​ចូ​ល​ហ្វូង​បាតុករ កាល​ណោះ​ហើយ​​បា​ន​ផ្តាច់​ជី​វិ​​ត​​​អ្ន​​​ក​ត​​​វ៉ាដោយ​អ​ហិង្សា​​ចំនួ ន ១៦នាក់ និងជាង១០០នាក់ផ្សេងទៀតរងរបួស៕

រក្សាសិទ្វិគ្រប់យ៉ាងដោយ ស៊ីស៊ីអាយអឹម

សូមបញ្ជាក់ថា គ្មានផ្នែកណាមួយនៃអត្ថបទ រូបភាព សំឡេង និងវីដេអូទាំងនេះ អាចត្រូវបានផលិតឡើងវិញក្នុងការបោះពុម្ពផ្សាយ ផ្សព្វផ្សាយ ការសរសេរឡើងវិញ ឬ ការចែកចាយឡើងវិញ ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតជាលាយលក្ខណ៍អក្សរឡើយ។
ស៊ីស៊ីអាយអឹម មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការលួចចម្លងនិងចុះផ្សាយបន្តណាមួយ ដែលខុស នាំឲ្យយល់ខុស បន្លំ ក្លែងបន្លំ តាមគ្រប់ទម្រង់និងគ្រប់មធ្យោបាយ។ ជនប្រព្រឹត្តិ និងអ្នកផ្សំគំនិត ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់នានាដែលពាក់ព័ន្ធ។

អត្ថបទទាក់ទង

សូមផ្ដល់មតិយោបល់លើអត្ថបទនេះ