មេដឹកនាំឈាមថ្មីបក្សកាន់អំណាច បានបញ្ជាក់ជំហរជាថ្មីទៀត ពីជម្រើសមិនប្រើយន្តការអន្តរជាតិ ដើម្បីទប់ទល់នឹងបរទេសឈ្លានពាន ដែលការណ៍នេះ ជំរុញឱ្យមានការស្តីបន្ទោសថា មេដឹកនាំគ្រួសារហ៊ុនគ្មានឆន្ទៈការពារទឹកដី ក្រោមឥទ្ធិពលវៀតណាម ដែលបានលើកបន្តុបតាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩មក។
នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងពីខេត្តព្រះសីហនុ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមីនានេះថា កោះគុតមិនទាន់បាត់បង់ទៅប្រទេសថៃ ដូចការចោទទេ ខណៈកោះគុត ពេលនេះ ត្រូវបានថៃគ្រប់គ្រងទាំងស្រុង គ្មានវត្តមានសមត្ថកិច្ចកម្ពុជាឈរជើងនៅទីនោះ សូម្បីតែម្នាក់ក្តី។
លើសពីនេះ លោកថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កំពុងចាត់មន្ត្រីជំនាញរបស់ខ្លួន ធ្វើការចរចាជាមួយភាគីថៃ មិនមានការចាំបាច់ ប្តឹងករណីនេះទៅតុលាការអន្តរជាតិឡើយ។
លោកថា៖ «ជាមួយថៃយើងមានអនុសញ្ញាសន្ធិសញ្ញា១៩០៧ ដែលនិយាយព្រំដែនគោកព្រំដែនទឹកយើងមិនទាន់ចរចាទេ យើងនៅបន្តចរចា យើងមានការទាមទាររបស់យើងពីឆ្នាំ៧២ ជំនាន់នោះ។ ខ្ញុំគ្រាន់តែសូមបញ្ជាក់ថា ព្រំដែនទឹកដីកោះគុត តំបន់ត្រួតស៊ីគ្នានេះ អ្នកខ្លះខំស្រែកឱ្យយើងប្តឹង យើងបញ្ជាក់វាអត់ទាន់មានបាត់បង់ទៅណាទេ»។
ជុំវិញបញ្ហានេះ តំណាងរាស្រ្តបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន ដែលមានបទពិសោធន៍កិច្ចការព្រំដែន ហៅសារនេះ ឆ្លុះបញ្ចាំងថា មេដឹកនាំគ្រួសារហ៊ុន គ្មានឆន្ទៈការពារបូរណភាពទឹកដីរបស់បុព្វបុរសខ្មែរនោះទេ។
លោកថា៖ «ដែលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនព្រមប្ដឹងថៃករណីកោះគុត ក្នុងដែនសមុទ្រត្រួតស៊ីគ្នាទៅកាន់តុលាការអន្តរជាតិហ្នឹង បញ្ជាក់ថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ហ្នឹងកំពុងធ្វើនយោបាយបម្រើមហិច្ឆតាឈ្លានពានបរទេសមកលើទឹកដីកម្ពុជា ហើយចង់កាត់ដែនកោះដែនទឹករបស់យើងដែនគោករបស់យើង ដោយថៃហ្នឹងដើម្បីឱ្យថៃជួយការពារអំណាចរបស់ខ្លួន»។
មួយវិញទៀត លោកថា គ្រួសារហ៊ុនជាប់អន្ទាក់វៀតណាម ដែលបានលើកបន្ទុបអំណាចអំឡុងឆ្នាំ១៩៧៩ ដែលបញ្ហានេះ គ្រួសារហ៊ុនមិនលេងល្បែងនេះទេ ដោយខ្លាចបាត់បង់ប្រយោជន៍ចៅហ្វាយ គឺវៀតណាម។
សម្រាប់ លោក អ៊ុំ សំអាន វៀតណាមខ្លាចបំផុត ការប្រើយន្តការអន្តរជាតិ អាចឈានទៅសើរើសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០០៥ ដែលលោក ហ៊ុន សែន កាត់ដែនកោះ និងសមុទ្រឱ្យវៀតណាម ដែលការណ៍នេះ លោក ហ៊ុន សែន ខ្លាចវៀតណាមអន់ចិត្ត ហើយទម្លាក់ចេញពីអំណាច។
លោកថា៖ «នៅពេលដែលប្ដឹងទៅកាន់តុលាការអន្តរជាតិហ្នឹង វាប៉ះពាល់ទៅដល់កោះត្រល់ កោះក្រចកសេះ ដែលជាកោះរបស់ខ្មែរដែលវៀតណាមគ្រប់គ្រង ហើយប៉ះពាល់ទៅដល់តំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្ត្រចំនួន ១០០០០០គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ដែល លោក ហ៊ុន សែន ស៊ីញ៉េជាមួយវៀតណាមឆ្នាំ៨២ហ្នឹង ហើយវាប៉ះពាល់ទៅដល់សមុទ្រ ដែលវៀតណាមគ្រប់គ្រងចំនួន ៣០០០០០គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ជាដែនសមុទ្ររបស់យើង»។
ចំណែក ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត និយាយថា សារលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ប្រៀបបាននឹងការបើកដៃឱ្យបរទេសជិតខាង បន្តគឃ្លើនឈ្លានពានទឹកដីខ្មែរបន្ថែមទៀត ។
លោកថា យុទ្ធសាស្រ្តចរចាទ្វេភាគីរបស់ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គឺដើរតាមគន្លងឪពុក ដែលធ្វើឱ្យវៀតណាម និងថៃ ព្រួតគ្នាលេបដែនសមុទ្រកម្ពុជា និងប្រជុំកោះ រួមទាំងប្រាសាទតាមាន់តូច ដូចបច្ចុប្បន្ន ។
លោកថា៖ «ជាការពិតហើយរឿងបញ្ហាកោះគុត បញ្ហាដែនសមុទ្រហ្នឹង វាមានជំពាក់ជំពិនជាមួយនឹងវៀតណាមមែន ជុំវិញរឿងកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគី រវាងថៃនិងវៀតណាមនៅឆ្នាំ១៩៩៧ ដែលចែកដែនសមុទ្រខ្មែរម្នាក់បីម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រក្រឡាហ្នឹង ហើយអាកិច្ចព្រមព្រៀងខុសច្បាប់ឆ្នាំ៩៧របស់វៀតណាមនិងថៃហ្នឹងវារំលងក្បាលកម្ពុជា ហើយភាគីថៃគេសំអាងទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងខុសច្បាប់របស់ លោក ហ៊ុន សែន និងវៀតណាម ស្ដីពីដែនទឹកប្រវត្តិសាស្រ្តឆ្នាំ១៩៨២ ហើយកន្លែងហ្នឹងវាជំពាក់ជំពិនធ្វើឱ្យ លោក ហ៊ុន សែនហ្នឹងក៏ពិបាកក្នុងការដោះស្រាយជាមួយថៃ»។
ទំនងជាការមើលឃើញពីហានិភ័យបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជានេះ កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែមីនា ចៅក្រមអន្តរជាតិ លោក Horinouchi បាននិយាយចំៗបញ្ហាដែនសមុទ្រកម្ពុជា។
បើតាមការអះអាងរបស់ លោក អ៊ុំ សំអាន លោក Horinouchi និយាយថា កម្ពុជាគួរតែធ្វើសច្ចាប័នលើអនុសញ្ញារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពី ច្បាប់សមុទ្រ (UNCLOS) ឆ្នាំ១៩៨២ ដើម្បីអាចដោះស្រាយដែនសមុទ្រ និងកោះកម្ពុជាដែលកំពុងមានជម្លោះជាមួយថៃនិងវៀតណាម។
សូមបញ្ជាក់ថា លោក Horinouchi Hidehisa ជាចៅក្រមនៃតុលាការអន្តរជាតិសម្រាប់ច្បាប់សមុទ្រ(Internatinal Tribunal for the law of the sea “ITLOS”) និងជាអតីតអគ្គរាជទូតជប៉ុនប្រចាំកម្ពុជា។ ជុំវិញបញ្ហានេះ កម្ពុជាបានចុះអនុសញ្ញា (UNCLOS) នេះនៅឆ្នាំ១៩៨៣។
បញ្ហាព្រំដែននេះ អំឡុងឆ្នាំ២០០៥ លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់គំរាមរំលាយរបបរាជានិយមអាស្រ័យធម្មនុញ្ញ ចោល បើព្រះអង្គមិនឡាយព្រះហស្តលេខា លើសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនខុសច្បាប់ ឆ្នាំ១៩៨២-៨៣ និង៨៥ ដើម្បីសម្រេចមហិច្ឆតាវៀតណាមលេបទឹកដីទេនោះ ។
មាត្រា៥២នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ចែងថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ប្តេជ្ញារក្សាការពារឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដី អនុវត្តនយោបាយបង្រួបបង្រួមជាតិ ដើម្បីការឯកភាពជាតិ។
ដោយឡែក មាត្រា៤៤០ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ចែងថា អ្នកធ្វើឱ្យបាត់ដីទាំងស្រុង ឬមួយផ្នែក មានទោសក្បត់ជាតិ ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត៕
