បញ្ហាព្រំដែននៅតែជាផ្ទាំងស៊ីប របស់ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលដែលមិនចំណុះរដ្ឋាភិបាល បាញ់ឆ្ពោះទៅរកមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច ដោយសំអាងពីការធ្វើឱ្យបាត់បង់ទឹកដី ទៅប្រទេសជិតខាង ក្រោមការដឹកនាំជាង៤ទសវត្សរ៍ទៅនេះ បើទោះជា លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់ប្រើពាក្យក្បត់ជាតិនេះ វាយបកទៅមេបក្សប្រឆាំង រួមទាំងលោក សម រង្ស៊ី ថាជាអ្នកក្បត់ជាតិ៣ជំនាន់ក្តី។
សារនយោបាយបែបលាបពណ៌គ្នារវាងគ្នាមិនចេះចប់មិនចេះហើយ ជុំវិញការប្រើពាក្យជនក្បត់ជាតិ រវាងមេដឹកនាំកំពូលៗកម្ពុជា រវាងមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង និងបក្សកាន់អំណាចនេះ វាហាក់បានកើតឡើងច្រើនឆ្នាំណាស់ទៅហើយដែរ ។
ពោលគឺចាប់ពីបន្ទាត់នយោបាយរបស់ លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវបានគេមើលឃើញថា បានដើរចេញពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ រអិលយ៉ាងលឿនទៅរករបបដឹកនាំបែបផ្តាច់ការ រៀបចំការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយ យករដ្ឋធម្មនុញ្ញជាច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិ ធ្វើជាឧបករណ៍ ដើម្បីតែចង់ក្តោបអំណាចតពូជ។
ជំងឺសង្គមមួយនេះ តំណាងរាស្រ្តបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន បង្ហោះសារលើហ្វេសប៊ុកនៅថ្ងៃទី៩ ខែមេសានេះ អះអាងថា លោក សម សារី ឪពុកលោក សម រង្ស៊ី មិនមែនជាជនក្បត់ជាតិ ដូចការចោទប្រកាន់ទេ ដោយសំអាងថា ព្រោះបុគ្គលរូបនោះ មិនបានកាត់ទឹកដីខ្មែរឱ្យបរទេស។
តែផ្ទុយទៅវិញ លោកថា លោក ហ៊ុន សែន ទៅវិញទេដែលបានកាត់កោះត្រល់ ចង្កោមកោះក្រចកសេះ ដែនសមុទ្រខ្មែរ និងទឹកដីខ្មែរជាច្រើនតាមព្រំដែន ឱ្យវៀតណាមតាមសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០០៥ បញ្ជាឱ្យ លោក សុខ អាន កាត់ឆ្វៀលកោះគុតចេញពីដែនសមុទ្រខ្មែរតាមសន្ធិសញ្ញា MOU កាលពីឆ្នាំ២០០១ គឺកាត់កោះគុតឱ្យថៃទៅគ្រប់គ្រង នោះទើបជាទង្វើក្បត់ជាតិ។
លោក អ៊ុំ សំអាន ឱ្យVODដឹងបន្ថែមនៅថ្ងៃទី៩ ខែមេសានេះថា អ្នកដែលក្បត់ជាតិខ្មែរពិតប្រាដក គឺជាមេដឹកនាំដែលបម្រើហិច្ចតាបរទេសឈ្លានពានទឹកដី ឬអ្នកដែលកាត់ទឹកដីបុព្វបុរសឱ្យបរទេសជិតខាង។
លោកថា៖ «លោក ហ៊ុន សែន ហ្នឹងឯងអ្នកកាត់ទឹកដីខ្មែរឱ្យបរទេសនោះ គឺជាជនក្បត់ជាតិ ដូច្នេះអ្នកក្បត់ជាតិពិតប្រាកដនោះ គឺ លោក ហ៊ុន សែន។ មិនមែន លោក កឹម សុខា មិនមែន លោក សម សារី ឬក៏លោក សម រង្ស៊ី នោះទេ ព្រោះអ្នកទាំងប៉ុន្មាននាក់នោះមិនបានកាត់ទឹកដីឱ្យបរទេស ដូចលោក ហ៊ុន សែន ទេ»។
សម្រាប់ លោក អ៊ុំ សំអាន យល់ថា នយោបាយទុច្ចរិត លោក ហ៊ុន សែន តែងតែព្យាយាមទម្លាក់កំហុសរឿងក្បត់ជាតិឱ្យអ្នកដទៃ ខណៈខ្លួនគាត់កាន់អំណាចជាង៤០ឆ្នាំ បានបំផ្លាញជាតិ កាត់ដីឱ្យបរទេស។
លោកថា មេដឹកនាំគ្រួសារហ៊ុនគ្មានឆន្ទៈការពារទឹកដីដូនតាខ្មែរទេ គឺគេធ្វើគ្រប់យ៉ាង ដើម្បីតែរក្សាអំណាចផ្តាច់ការ តត្រកូលរបស់ខ្លួន សុខចិត្តយកទឹកដីរបស់ដូនតាទៅបញ្ចាំឱ្យបរទេសជិតខាងជាដើម។
លោកថា៖ «យើងមានភស្តុតាងទី១ គឺគាត់បានធ្វើសន្ធិសញ្ញាតំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្ត្រឆ្នាំ១៩៨២ បានកាត់កោះត្រល់ និងកោះក្រចកសេះទៅឱ្យយួន ហើយបានកាត់ដែនសមុទ្រខ្មែរយើងចំនួន ៣០០០០គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ឱ្យយួនហើយដាក់សមុទ្រខ្មែរយើងរួមជាមួយយួន ដែលគេហៅថាតំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្រ្តហ្នឹង១០០០០គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ហើយដល់ឆ្នាំ២០០៥ គាត់បានធ្វើសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែម ដែលយកតាមសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ១៩៨៥ បានធ្វើឲ្យបាត់បង់ទឹកដីរបស់ខ្មែរតាមព្រំដែនទៅឱ្យយួនយ៉ាងច្រើន»។
មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចដែលក្តោបអំណាចជាង៤០ឆ្នាំ លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បាននិយាយថា លោក សម រង្ស៊ី ជាត្រកូលក្បត់ជាតិ៣ជំនាន់ ដែលសារនេះត្រូវបានអ្នកគាំទ្រផ្កាប់មុខយកទៅចែកចាយបន្តច្រើនឆ្នាំទៅនេះ ចំពេលបន្ទាត់នយោបាយងាកចេញពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ បន្សល់ទុកជនរងគ្រោះរាប់លាននាក់ ជាប់បំណុលវណ្ឌក និងខ្លះធ្វើអត្តឃាត ដោយសារវិបត្តិបំណុល និងខ្លះកំពុងប្រឈមនឹងដាច់បាយ។
លើសពីនេះ នៅថ្ងៃទី៨ ខែមេសានេះ លោក ហ៊ុន សែន បានបង្ហោះសារលើហ្វេសប៊ុករបស់លោក ដោយនិយាយថា ឯកសារភាសាបារាំងសរសេរថា លោក សម សារី ជនក្បត់ជាតិ។ លោកបន្តថា ឪពុកក្បត់ជាតិ ដូច្នេះកូនក្បត់ជាតិ គឺក្បត់ជាតិតជំនាន់។
បន្ទោរតាមពីក្រោយនេះ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន បដិសេធថា មេដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន មិនបានកាត់ទឹកដីឱ្យបរទេស ដូចការចោទប្រកាន់នោះទេ។
លោកអះអាងថា ក្រុមអ្នកប្រឆាំងទេ ដែលក្បត់ជាតិបម្រើបរទេស យកលុយបរទេសដើម្បីចង់ផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ ដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
លោកថា៖ «ចំពោះ លោក កឹម សុខា គ្មាននរណាចោលគាត់ទេ គឺគាត់ពេលដែលគាត់មានការជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រពីសហរដ្ឋអាមេរិក គឺគាត់បានលទ្ធផលចំនួនតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣រហូតដល់ឆ្នាំ២០០០ផ្លាយនេះ គាត់យកទៅផ្សាយនៅប្រទេសអូស្ត្រាលី គាត់អួតក្អេងក្អាងថា គាត់នឹងបានទទួលមេរៀនបទពិសោធន៍ពីរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ដែលជួលសាស្ត្រាចារ្យល្បីឈ្មោះនៅវ៉ាស៊ីនតោនឌីស៊ី ហើយនិងទីក្រុងម៉ុងរ៉េអាល់ប្រទេសកាណាដា ទៅឲ្យមកណែនាំគាត់ឱ្យផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់នៅក្នុងប្រទេស។
ដោយឡែក ប្រធានក្រុមឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត ហៅសារនយោបាយចោទប្រកាន់គ្នាទៅវិញទៅមក មិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីចរិកមេដឹកនាំបែបប្រជាធិបតេយ្យ ដែលគិតគូរពីបញ្ហាជាតិ មាតុភូមិ និងពលរដ្ឋនោះទេ។
លោកអះអាងថា អ្នកដែលកាន់អំណាចដឹកនាំប្រទេសជាតិដែលធ្វើឱ្យបាត់បង់ទឹកដី ទើបជាជនក្បត់ជាតិ ព្រោះគាត់មានសិទ្ធិអំណាចពេញដៃ កាត់ទឹកដីឱ្យបរទេស បំបែកបំបាក់ជាតិ ធ្វើឱ្យពលរដ្ឋរងទុក្ខវេទនា ឥតស្រាកស្រាន។
យ៉ាងណា លោកថា ដើម្បីព្យាបាលជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ របស់អ្នកនយោបាយដែលចោទគ្នានេះបាន វាត្រូវបានផ្តើមចេញពីការបង្រួបបង្រួមជាតិ រួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហាដែលបានកើតឡើងដោយតម្លាភាព មានការជឿទុកចិត្តពីសហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិ ទើបហៅថា មេដឹកនាំស្មោះត្រង់នឹងជាតិ។
លោកព្រមានថា បើអ្នកនយោបាយខ្មែរមិនអាចរកការផ្សះផ្សាជាតិបានទេ កុំថាឡើយដោះស្រាយបញ្ហាដែលបានបាត់បង់ សូម្បីតែទឹកដីដែលនៅសល់ ក៏មិនអាចការពារបានដែរ ហើយថា ជម្លោះជាតិសាសន៍ឯង នឹងបន្តអូសបន្លាយច្រើនជំនាន់ទៀត គ្មានថ្ងៃបញ្ចប់។
លោកថា៖ «ឱ្យអ្នកនយោបាយទាំងក្រៅរដ្ឋាភិបាលទាំងក្នុងរដ្ឋាភិបាលហ្នឹង មើលខ្លឹមសាររដ្ឋធម្មនុញ្ញឡើងវិញ ហើយនឹងមើលខ្លឹមសារកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស៍ទៅ មើលទាំងពីរហ្នឹងទៅគ្រប់គ្រាន់ហើយសម្រាប់បញ្ឈប់ការចោទប្រកាន់គ្នាទៅវិញទៅមកហ្នឹង វាលែងមានអ្នកណាក្បត់ជាតិទៀតហើយ នៅពេលដែលមើលខ្លឹមសាររដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងមើលខ្លឹមសារកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១នោះ»។
បើតាមប្រភពខាងលើ លោក ហ៊ុន សែន ថ្វីបើអាចប្រើរដ្ឋធម្មនុញ្ញធ្វើជាឧបករណ៍នយោបាយ និងប្រើប្រព័ន្ធតុលាការចាប់ចងមនុស្សដែលគាត់មិនពេញចិត្តតាមទំនើងចិត្ត ប៉ុន្តែមិនហ៊ានជំទាស់នឹងការទាមទាររបស់វៀតណាមទេ។
ជាក់ស្តែងនៅឆ្នាំ២០០៥ លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់គំរាមរំលាយស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រ ដើម្បីសម្រេចមហិច្ឆតាវៀតណាមលេបទឹកដី បើព្រះអង្គមិនឡាយព្រះហស្តលេខា លើសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនខុសច្បាប់ដែលគូរវាសដោយវៀតណាម ឆ្នាំ១៩៨២ ៨៣ និង៨៥ ឱ្យរស់ឡើងវិញទេនោះ។
បន្ថែមពីនេះ លោក ហ៊ុន សែន តែងតែចោទមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងថា ជាជនក្បត់ជាតិ ខណៈពួកគេជាញឹកញាប់បានប្រើយន្តការសភា និយាយលាតត្រដាងពីមហិច្ឆតាវៀតណាមលេបទឹកដីខ្មែរនេះ។
លើសពីនេះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជាបក្សប្រឆាំងធំជាងគេ ត្រូវបាន លោក ហ៊ុន សែន ប្រើតុលាការរំលាយចេញពីឆាកនយោបាយនៅចុងឆ្នាំ២០១៧ និងបន្តសម្លាប់ជីវិតនយោបាយមេដឹកនាំ រហូតបច្ចុប្បន្ន ក្នុងនោះរួមទាំង លោក កឹម សុខា ផងដែរ។
យ៉ាងណា មន្រ្តីគណបក្សប្រឆាំង និងអ្នកឃ្លាំមើលព្រំដែន អះអាងថា វៀតណាមបានរំលោភយកដីខ្មែរ តាមបន្ទាត់ព្រំដែនច្រើនកន្លែង រួមទាំងប្រជុំកោះក្រចកសេះ និងកោះត្រល់ជាដើម ដោយគ្មានការជំទាស់ពីលោក ហ៊ុន សែន ដែលវៀតណាមលើកបន្តុបឱ្យកាន់អំណាចអំឡុងឆ្នាំ១៩៧៩នោះទេ។
កម្តៅព្រំដែននេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាដើមចមធ្វើឱ្យ លោក ហ៊ុន សែន ជាប់អន្ទាក់ប្រទេសជិតខាង ហើយបន្តប្រើគ្រប់មធ្យោបាយ ដើម្បីកម្ចាត់សំឡេងប្រឆាំង ដោយបារម្ភរកឃើញអាថ៌កំបាំងនៅពីក្រោយភាពមិនប្រក្រតីនៃយន្តការបោះបង្គោលព្រំដែននាសម័យទំនើបនេះ ក្រោយពីធ្វើឱ្យសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនខុសច្បាប់រស់នៅឡើងវិញនៅឆ្នាំ២០០៥ ដែលជាការចង់បានរបស់វៀតណាម។
ទង្វើនេះបានផ្ទុយទៅនឹងមាត្រា៥២ និងមាត្រា៥៥នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលបានចែងថា សន្ធិសញ្ញា និងកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងឡាយណាដែលមិនស្របនឹងឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដី អព្យាក្រឹតភាព និងឯកភាពជាតិរបស់កម្ពុជា ត្រូវលុបចោល។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ប្តេជ្ញារក្សាការពារឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដី អនុវត្តនយោបាយបង្រួបបង្រួមជាតិ ដើម្បីការពារឯកភាពជាតិ។
ដោយឡែក ក្រមព្រហ្មទណ្ឌមាត្រា ៤៤០ ចែងថា «អំពើប្រគល់ឱ្យរដ្ឋបរទេស ឬភ្នាក់ងារបរទេស នូវដែនដីជាតិទាំងស្រុង ឬមួយផ្នែក ជាអំពើក្បត់ជាតិ ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត»៕
