ជាថ្មីទៀត មេដឹកនាំគ្រួសារហ៊ុន បន្តបញ្ជាក់ពីការគាំទ្ររបស់ចិន លើគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណន ខណៈមានការលើកឡើងថា ការលម្អៀងទៅរកចិនជ្រុល វាជាឧបសគ្គដល់ដំណើរការចរចា ដើម្បីបន្ធូរបន្ថយវិធានដំឡើងពន្ធពីអាមេរិក ក្នុងសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរបស់មហាអំណាចដែលមិនធ្លាប់មាន។
នៅក្នុងពិធីបើកសម័យប្រជុំលើកទី៣ ព្រឹទ្ធសភា នៅព្រឹកថ្ងៃទី២២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥នេះ លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា បានថ្លែងថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង រយៈពេល២ថ្ងៃនៅកម្ពុជា ចាប់ពីថ្ងៃទី១៧ដល់ថ្ងៃទី១៨ខែមេសាកន្លងមកនេះ បានផ្តល់ផលប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនដល់ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំង២ ជាពិសេសទំនាក់ទំនងខាងសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគដែលជាការគាំទ្រយ៉ាងសំខាន់។
លោកថា៖ «ជាពិសេសអ្វីដែលយើងមើលឃើញគឺនៅត្រង់ថា ល្បឿននៃការជីកព្រែកហ្វូណនតេជោ នឹងបន្តហើយក៏សូមបញ្ជាក់ថា ព្រែកជីកនេះបើទោះបីជាមានឬគ្មាន មិត្តចិនក៏យើងត្រូវតែធ្វើឱ្យបានដែរ ប៉ុន្តែជាភ័ព្វសំណាងរបស់យើង ដែលមិត្តចិនបានប្រកាសនៅក្នុងការផ្តល់ជំនួយ ក៏ដូចជាឱ្យក្រុមហ៊ុនមកចូលរួមសម្រាប់ដំណើរការព្រែកជីកនេះ ដែលយើងនឹងសម្រេចជីកព្រែកនេះឱ្យបានតាមល្បឿនដែលយើងបានកំណត់»។
ការលើកឡើងពីរឿងព្រែកជីកហ្វូណនរបស់ លោក ហ៊ុន សែន នេះបានធ្វើឡើងតែមួយថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកឡើងពីបញ្ហានេះ។
ក្នុងពិធីសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់កំពង់ផែទេសចរណ៍អន្តរជាតិខេត្តកំពត កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមេសា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងថា មានការលើកឡើងថា ហេតុអ្វីបានជាចិនទើបប្រកាសជួយជីកព្រែកហ្វូណនតេជោនៅពេលនេះ គឺដោយសារចិនទើបតែឈ្លោះគ្នាជាមួយអាមេរិក ខណៈកាលពីមុនចិនមិនដែលប្រកាសជួយទេ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានប្រតិកម្មចំពោះការលើកឡើងបែបនេះ ដោយជំរុញឱ្យទៅឆែករកមើលភស្តុតាងនៅលើហ្គូហ្គល(google) ដែលលោកថា មានទាំងអស់ ពីព្រោះគម្រោងនេះមិនដែលត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលចិនបដិសេធជួយនោះទេ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំទៅជួបប្រធានាធិបតី ស៊ី ជីនពីង ទូតចិនបានចេញសារថា យើងនឹងបន្តសហការគ្នាលើការកសាងនេះ។ អ៊ីចឹងខ្ញុំគ្រាន់តែប្រាប់ថាអ៊ីចេះ បើចង់វ៉ៃប្រហារវ៉ៃទៅចុះ ប៉ុន្តែគួរតែផ្អែកលើការពិតខ្លះផង បើសិនមិនអ៊ីចឹងទេ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគាត់មានការវិនិច្ឆ័យច្បាស់លាស់។ បើសិនជាគ្មានភស្តុតាងស្រួលបួល បើមិននិយាយគេមិនថាគរទេ។ ប៉ុន្តែបើអ្នកឯងជ្រុលជានិយាយហើយសូមឱ្យមានភស្តុងច្បាស់ផង ទឡ្ហីករណ៍ដើម្បីការពារអំណះអំណាងបើមិនចឹងទេកាន់តែបាត់នូវជំនឿ។ អ៊ីចឹងទៅឆែកមើលទៅថាតើពេលណាដែលរដ្ឋាភិបាលចិនប្រកាសមិនដែលជួយទៅលើគម្រោងនេះ។ គឺបានចរចាគ្នាពីដើម អ្វីដែលការប្រកាសជាផ្លូវការគ្រាន់តែជាការប្រកាសបន្ថែមដោយប្រធានាធិបតីចិនតែប៉ុណ្ណោះ។ ពីមុនមកជំហរមិនដែលប្រែប្រួលទេ»។
ប្រតិកម្មរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នេះទំនងជាការឆ្លើយតបនឹង លោក គឹម សុខ អ្នកនាំពាក្យក្រុមប្រឹក្សាជាតិតស៊ូ ដែលបានធ្វើអត្ថាធិប្បាយកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមេសាថា ការដែលចិនប្រកាសគាំទ្រគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនពេលនេះ គឺដើម្បីទប់ទល់នឹងអាមេរិកដែលបានដំឡើងពន្ធលើទំនិញចិន។
លោក គឹម សុខ បានថ្លែងតាមរយៈវីដេអូមួយកាលពីថ្ងៃទី២០ខែមេសាថា កាលពីចិននិងសហរដ្ឋអាមេរិកមិនទាន់មានសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មជាមួយគ្នា ចិនមិនផ្តល់ប្រាក់ឱ្យក្រុមគ្រួសារហ៊ុនជីកព្រែកហ្វូណននោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែខណៈចិននិងសហរដ្ឋអាមេរិក កំពុងប្រឈមនឹងសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មដ៏ក្តៅគគុក បែរជាចិនបង្ហាញជំហរផ្តល់លុយឱ្យរដ្ឋាភិបាលក្រុមគ្រួសារហ៊ុន ជីកព្រែកហ្វូណនទៅវិញ តើមូលហេតុអ្វី?
លោកថា៖ «មានរឿងធំ២ រឿងធំទី១សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិក ចិនមិនដួលទេ ក៏ប៉ុន្តែអ្វីដែលចិនបារម្ភបំផុត គឺខ្លាចក្រុមគ្រួសារហ៊ុនដួលរលំ នៅពេលដែលសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ពន្ធពាណិជ្ជកម្មលើទំនិញរបស់កម្ពុជា ដែលនាំទៅលក់នៅទីផ្សារអាមេរិកក្នុងអត្រាភាគរយខ្ពស់ពេក។ បើរដ្ឋាភិបាលក្រុមគ្រួសារហ៊ុនដួលរលំ ចិនបាត់ឧបករណ៍របស់ខ្លួននៅកម្ពុជា ដែលអាចពង្រីកអនុត្តរភាពតំបន់តាមរយៈមធ្យោបាយនៃការពង្រឹងភូមិសាស្ត្រ ហើយនិងការសម្រេចចិត្តនយោបាយក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ាន ដែលជាមធ្យោបាយនៃការជួយជ្រោមជ្រែងនូវមហិច្ឆតារបស់ចិន។ បើបាត់រដ្ឋាភិបាលត្រកូលហ៊ុនមានន័យថា ចិនបាត់បង់ផលប្រយោជន៍ដ៏ធំមួយរបស់ខ្លួនពីប្រទេសកម្ពុជា»។
រឿងធំទី២ ត្រូវបាន លោក គឹម សុខ បញ្ជាក់ថា ការចំណាយលុយឱ្យកម្ពុជាជីកព្រែកហ្វូណននេះ ចិនអាចរំដោះទំនិញរបស់ខ្លួនដែលកកស្ទះ មិនបាននាំទៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីបង្ហូរមកកម្ពុជា និងចិនមានសិទ្ធិចូលរួមគ្រប់គ្រងព្រែកជីកហ្វូណនជាដើម ពីព្រោះចិនតែងតែកេងចំណេញគ្រប់ដំណាក់កាលពីកម្ពុជា។
សូមបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ លោក ស៊ី ជីនពីង កិច្ចព្រមព្រៀង និងកិច្ចសន្យាចំនួន៥ ស្តីពីការអភិវឌ្ឍគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណន ក្នុងចំណោមកិច្ចព្រមព្រៀងចំនួន៣៧ផ្សេងទៀត ត្រូវបានចុះហត្ថលេខាជាផ្លូវការរវាងកម្ពុជា និងចិន។ ប៉ុន្តែក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងនោះ គេមិនឃើញមានបញ្ជាក់ពីចំនួនទឹកប្រាក់កម្ចី ឬទឹកប្រាក់ជំនួយ ដែលរដ្ឋាភិបាលចិននឹងផ្តល់ដល់កម្ពុជានោះទេ។
យោងតាមក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែមេសា កិច្ចព្រមព្រៀង និងកិច្ចសន្យាចំនួន៥ គឺជាឯកសារពាក់ព័ន្ធនឹងគម្រោងគ្រប់គ្រងធនធានទឹកចម្រុះហ្វូណនតេជោ ដែលកំណត់ពីការបណ្តាក់ទុនរបស់អ្នកវិនិយោគ ប្រតិបត្តិការសាងសង់ និងការថែទាំជាដើម។
គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ដែលគ្រោងចំណាយទឹកប្រាក់ប្រមាណ ១៧០០លានដុល្លារ ត្រូវបានប្រារព្ធពិធីបើកការដ្ឋានសាងសង់យ៉ាងអធិកអធម កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីពេលនោះមក គម្រោងព្រែកជីកនេះបានជាប់គាំង ដែលការជាប់គាំងនេះ ត្រូវបានសារព័ត៌មានអន្តរជាតិ ចុះផ្សាយថា ដោយសារតែចិនមិនផ្តល់ជំនួយលើគម្រោងព្រែកជីកនេះ។
គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ មានប្រវែង១៨០គីឡូម៉ែត្រ ចាប់ផ្តើមពីព្រែកតាកែវនៃទន្លេមេគង្គ ឆ្លងកាត់តាមព្រែកតាឯក នៃទន្លេបាសាក់ រួចចូលតាមព្រែកតាហ៊ីង នៃទន្លេបាសាក់ស្រុកកោះធំ និងបន្តរហូតដល់សមុទ្រខេត្តកែប។
គម្រោងនេះ ឆ្លងកាត់ខេត្តចំនួន៤ រួមមាន ខេត្តកណ្តាល ខេត្តតាកែវ ខេត្តកំពត និងខេត្តកែប ដែលមានប្រជាជនសរុប ១,៦លាននាក់ រស់នៅអមសងខាងផ្លូវទឹកនេះ។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំព្រឹទ្ធសភា នៅព្រឹកថ្ងៃទី២២ខែមេសានេះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានធ្វើការកត់សម្គាល់ផងដែរថា នៅក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែររយៈពេល៣ថ្ងៃកន្លងមកនេះ ប្រពលរដ្ឋបានចូលរួមសប្បាយយ៉ាងច្រើនកុះករ ដោយពុំមានអ្នកណាខ្វល់ពីការដំឡើងពន្ធដល់៤៩ភាគរយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនោះទេ លើកលែងតែពួកអ្នកវិភាគឥតគម្របនៅក្រៅប្រទេស ប៉ុន្តែអ្នកនៅក្នុងប្រទេស ដូចជាមិនចាប់អារម្មរណ៍រឿងពន្ធនេះទេ។
ការថ្លែងរបស់ លោក ហ៊ុន សែន នេះគឺមិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីការពិតឡើយ ពីព្រោះរដ្ឋាភិបាលគ្រួសារហ៊ុនរបស់លោក តែងតែធ្វើការបង្ក្រាបឥតឈប់ឈរទៅលើសំឡេងប្រឆាំង ទើបធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទូទៅបាក់ស្បាតមិនសូវហ៊ានលើកយកបញ្ហាជាតិមកនិយាយឡើយ ដោយសារតែខ្លាចសមត្ថកិច្ច និងតុលាការ ដែលស្ថិតនៅក្រោមបញ្ជាគ្រួសារហ៊ុនចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ៕
