ក្រោយពីតុលាការប្រកាសរឹបអូសផ្ទះ លោក រ៉ុង ឈុន រួចមក ប្រតិកម្មជាច្រើនបានធ្លាក់មកជាបន្តបន្ទាប់ ដែលខ្លះព្រមានថា គ្រួសារហ៊ុនជិតដល់នាទីចុងក្រោយ ត្រូវប្រឈមនឹងការរើបម្រាស់ ទាមទារយុត្តិធម៌ពីជនរងគ្រោះក្រោមការប្រកួតអំណាចខ្វះសុចរិតភាព ដើម្បីតែចង់ក្តោបអំណាចតពូជ បំពានរដ្ឋធម្មនុញ្ញ បើមិនកែលម្អទាន់ពេល។
កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមេសានេះ លោក រ៉ុង ឈុន បានបង្ហោះដីការបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ដែលបានប្រកាសលក់ដោយបង្ខំ នូវអចលនវត្ថុរបស់លោក ស្ថិតនៅភូមិទួលរកា១ សង្កាត់ចាក់អង្រែក្រោម ខណ្ឌមានជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ។
វិធានរឹបអូសផ្ទះលោក រ៉ុង ឈុន នេះ ត្រូវបានចៅក្រមបញ្ជាក់ថា ដើម្បីយកលុយសងជំងឺចិត្ត គណៈកម្មាធិការចម្រុះព្រំដែនរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលតុលាការបង្គាប់ឱ្យបង់ ប្រមាណជា១០ម៉ឺនដុល្លារ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត ប្រាប់VODនៅថ្ងៃទី២៥ ខែមេសានេះថា វិធាននេះឆ្លុះបញ្ចាំងពីទង្វើទុច្ចរិតរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីចង់ត្រួសត្រាយផ្លូវឱ្យកូនខ្លួន បន្តដឹកនាំប្រទេសបែបកុម្មុយនិស្តផ្តាច់ការ។
លោកព្រមានថា ទង្វើនេះ វានឹងបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់គ្រួសារហ៊ុនទៅវិញទេ ព្រោះវាហាក់បង្កើតអយុត្តិធម៌កាន់តែច្រើន រុញឱ្យជនរងគ្រោះ ដល់ចំនុចអស់ការអត់ធន់ បើមិនកែលម្អបន្ទាន់ទេនោះ។
លោក ម៉ែន ណាត សំអាងថា នៅក្នុងពិភពលោកនេះ ទីណាមានអំពើជិះជាន់ កេងប្រវ័ញ្ញ គាបសង្កត់ ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងចាប់ចងពលរដ្ឋតាមទំនើងចិត្ត ទីនោះនឹងមានការរើបម្រាស់ គឺផ្ទុះការតវ៉ាទ្រង់ទ្រាយធំមិនខាន។
លោកថា៖ «ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញចាប់ជំរិត ដូចជាចាប់ជំរិតរឹបអូសផ្ទះលោក សម រង្ស៊ី និងលោក ថាច់ ស៊ីថា លោក ស៊ុន ចន្ធី លោក សុន ឆ័យ ជាដើម។ល។នេះ ចាប់ជំរិតយកទ្រព្យសម្បត្តិគេហើយបង្ខំឲ្យគេទទួលទោសដោយគ្មានទោសពៃ អាហ្នឹងឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញថា រដ្ឋាភិបាលនេះជារដ្ឋាភិបាលម៉ាហ្វីយ៉ា ឧក្រិដ្ឋជនប្រើដៃតុលាការធ្វើបាបអ្នកដទៃ ដែលជាដៃគូនយោបាយប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលបែបអ៊ីចឹងមិនគួរប្រជាពលរដ្ឋអត់ធ្មត់យូរអង្វែងតទៅទៀតទេ ត្រូវចេញទាមទារយុត្តិធម៌ គឺយុត្តិធម៌សំខាន់ដែលទាមទារយុត្តិធម៌ ដើម្បីរកមេដឹកនាំណាដែលល្អជាងហ្នឹងមកដឹកនាំប្រទេសវិញ»។
ប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះដែរ សហស្ថាបនិកគណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន និយាយថា វិធាននេះអាចជាចេតនាចង់ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើ លោក រ៉ុង ឈុន ដើម្បីសម្លាប់ជីវិតនយោបាយតស៊ូរបស់គាត់។
លោកបន្តថា ភាពអយុត្តិធម៌ និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅលើអ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំង ឬពលរដ្ឋខ្លួនឯងនោះ វាបង្កការបែកបាក់ជាតិ នឹងពង្រីកការឈឺចាប់ដល់ពលរដ្ឋកាន់តែខ្លាំង ហើយចុងក្រោយអ្នកដែលប្រឈម គឺមេដឹកនាំខ្លួនឯង ។
លោកថា៖ «វាពិបាកយល់ដែលមានការចោទឡើង ពីរឿងបទមិនរាងចាលអីជាដើមអ៊ីចឹងណា៎ ហើយខ្ញុំមិនដឹងថាការដែលចង់ឲ្យមនុស្សរាងចាលហ្នឹង ចង់ឱ្យរាងចាលរបៀបម៉េច ឲ្យឈប់ធ្វើអីឬយ៉ាងម៉េច ព្រោះកិច្ចការសង្គមខ្លះវាជារឿងចាំបាច់កិច្ចការសង្គម កិច្ចការនយោបាយហ្នឹងវាជាកាតព្វកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងប្រទេស ហើយជាម្ចាស់ប្រទេសហ្នឹង ដូច្នេះត្រូវតែបំពេញតួនាទីទៅតាមច្បាប់អនុវត្តសិទ្ធិទៅតាមច្បាប់ដែលចែងជាធរមានក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ»។
យ៉ាងណា ទីប្រឹក្សាគណកប្សកម្លាំងជាតិ លោក រ៉ុង ឈុន ផ្តាំផ្ញើកុំឱ្យពលរដ្ឋតក់ស្លុត ចំពោះបញ្ហាដែលបានកើតឡើងលើរូបលោក តែផ្ទុយទៅវិញត្រូវបន្តដំណើរឆ្ពោះទៅរកគោលដៅប្រជាធិបតេយ្យ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំមិនមានជាចម្លើយអីទេ ប៉ុន្តែគ្រាន់ថាអ្វីៗយើងគួរតែធ្វើទៅតាមនីតិវិធី ហើយធ្វើអ្វីៗកុំឲ្យហួសកុំឲ្យគេថាកុំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែឈឺចាប់ទៅៗ ហើយរូបមន្តបែបហ្នឹង វាមិនមានផលចំណេញសម្រាប់ជាតិនោះទេ ហើយក៏មិនមែនធ្វើឲ្យពលរដ្ឋបាក់ស្បាតដែរ ដូច្នេះជំហររបស់ខ្ញុំអត់មានអីប្រែប្រួលទេ យើងនៅតែជំហរធ្វើការងារជួយសង្គម ដូចជំហរដើរមកអញ្ចឹង ហើយសុំឲ្យបងប្អូនជនរួមជាតិយុវជន ស្ត្រីដែលស្រឡាញ់សង្គមជាតិ កុំឱ្យមានភាពតក់ស្លុត ដោយសារតែឃើញតុលាការដាក់បន្ទុកមកលើខ្ញុំហើយកុំឲ្យពួកយើងតក់ស្លុត ត្រូវតែរឹងមាំត្រូវតែឆ្ពោះទៅគោលដៅរបស់យើង ដែលយើងចង់បានប្រជាធិបតេយ្យ សេរីភាព និងយុត្តិធម៌សង្គម ហើយបើសិនជាយើងគ្រាន់តែឃើញការដាក់បន្ទុកមកលើខ្ញុំហើយយើងនាំគ្នាឈប់សកម្មភាព នាំគ្នាតក់ស្លុត ពេលហ្នឹងយើងមិនអាចជួយស្រុកទេសសង្គមយើងបានទេ»។
សម្រាប់ លោក សម រង្ស៊ី អតីតមេដឹកនាំគណបក្សសង្ក្រោះជាតិ ដែលពេលនេះ បានបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាជាតិតស៊ូនៅក្រៅប្រទេសចាត់ទុកវិធាននេះថា ជាទង្វើប្លន់យកផ្ទះ លោកគ្រូ រ៉ុង ឈុន ដោយសារតែគាត់បានចុះទៅមើលបង្គោលព្រំដែន។
លោកសង្កត់ធ្ងន់ធា ដើម្បីឆ្លើយបទនឹងវិធាននេះ យើងត្រូវតែរួមគ្នាបញ្ចប់ របបចោរាធិបតេយ្យ របបផ្តាច់ការនេះ។
ដោយឡែក តំណាងរាស្រ្តបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សួន សូរីដា និយាយលើហ្វេសប៊ុកកាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែមេសានេះក្នុងន័យដើមថា៖ «ក្នុងនាមពួកយើងជាអ្នករងគ្រោះនឹងអំពើអយុត្តិធម៌ដូចគ្នា ខ្ញុំពិតជាមានការឈឺចាប់ នៅពេលនេះដោយសារ លោក រ៉ុង ឈុន ត្រូវបានតុលាការចេញដីកាលក់ឡៃឡុងផ្ទះរបស់គាត់»។
លោកបន្តថា មិនដូចក្រុមមួយនោះនៅពេល លោក កឹម សុខា ត្រូវបានចាប់ចោទដាក់គុក គេបានបន្ទរផ្សព្វផ្សាយតៗគ្នានូវសកម្មជនរបស់ខ្លួនថា «លោក កឹម សុខា ស៊ីឈ្នួលជាប់គុកជាថ្នូរនឹងលុយរាប់លានដុល្លារ»។
សម្រាប់ លោក សូរីដា ចោទជាចំណួរថា បើខ្លួនស្រែករកយុត្តិធម៌ តែខ្លួនបែរជាបង្កើតភាពអយុត្តិធម៌ទៅកាន់អ្នកដទៃ តើវាមានន័យអ្វីទៅវិញ?
អាខោនហ្វេសប៊ុកឈ្មោះថា មយូរា ទឹកកក និយាយថា «ជាមេដឹកនាំ បើអ្នកបង្កើតការឈឺចាប់ឱ្យពលរដ្ឋច្រើនពេក អំណាចរបស់អ្នកមិនស្ថិតស្ថេរឡើយ»។
អាខោនហ្វេសប៊ុកម្នាក់ទៀតឈ្មោះថា ប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរ និយាយថា នយោបាយកម្ពុជា បើមិនរួមគ្នាឲ្យចំគោលដៅទេ គេនឹងវាយក្បាលម្ដងមួយៗ រហូតស្លាប់អស់។
ប្រភពបន្តថា យើងធ្លាប់ដាស់តឿនច្រើនលើកច្រើនសារ អ្វីដែលអ្នកជាតិនិយមទាំងអស់ត្រូវធ្វើ គឺនាំគ្នាចូលរួមទាមទារសេរីភាពជូន លោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិតាំងពីដំបូង មិនមែននាំគ្នាបង្កើតគណបក្ស បង្កើតក្រុមនេះក្រុមនោះ ឬចលនានេះ ចលនានោះវាអត់បានការទេ។ បើទាំងអស់គ្នានៅតែមានៈ ទោះនាំគ្នាតស៊ូ១០០ឆ្នាំទៀត ក៏មិនជោគជ័យដែរ។
អាខោនហ្វេសប៊ុកឈ្មោះថា AngkorWatTemple និយាយថា «ការកាត់ទោសលោកគ្រូ រ៉ុង ឈុន ទារសំណងលុយរាប់ម៉ឺនដុល្លារ ដើម្បីគំរាមអ្នកផ្សេងកុំឲ្យទៅមើលព្រំដែន ឯយួននាំរាស្រ្តគេទៅមើលទាំងចាស់ទាំងក្មេង»។
អាខោនហ្វេសប៊ុកម្នាក់ទៀត ឈ្មោះថា ឌី គន្ធា សរសេរថា «មិនថាអ្នកនយោបាយជាជនជាតិខ្មែរក្តី ឬជនជាតិយួនក្តី ឬជនជាតិចាមក្តី បើអ្នកធ្វើនយោបាយទុច្ចរិត (គំរូអាក្រក់) អនាគតអ្នកនឹងទទួលបាបកម្មពិតៗ!»។
ចំណែក អាខោនហ្វេសប៊ុកឈ្មោះថា ចាន់ដារ៉ា សូ បានបង្ហោះទ្រឹស្តីលោក រ៉ុង ឈុន ថា«ដើម្បីជាតិ យើងត្រូវតែលះបង់ហើយ! មិនត្រឹមតែទ្រព្យសម្បតិ្តទេ អាចដល់អាយុជីវិតផង។ បើគេចង់បានហើយ យកចុះ! បាត់ទ្រព្យអាចរកបានវិញ តែបើបាត់ជាតិ គឺបាត់ហើយ»។
ជុំវិញបញ្ហានេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន សុំមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយនឹងសំណួរវីអូឌី ដែលផ្តល់ឱកាសឱ្យឆ្លើយតប ទៅនឹងការចោទប្រកាន់លើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ជុំវិញការចោទខាងលើនេះ។
ដោយឡែក ប្រធានអង្គការប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរប្រចាំនៅប្រទេសអូស្ត្រាលី លោក ស៊ឹង សែនករុណា យល់ថា អំពើជិះជាន់ ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស វាជាដើមចមជំរុញឱ្យមានការបេះបោរទាមទារយុត្តិធម៌នៅថ្ងៃណាមួយ បើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌មិនបានធានា និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងយុត្តិធម៌សង្គម ដូចមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
លោកបន្តថា ការដឹកនាំដែលមិនឱ្យតម្លៃរាស្រ្ត និងមតិរិះគន់ ធ្វើអ្វីតាមទំនើងចិត្តនោះ គឺមិនអាចបន្តក្តោបអំណាចផ្តាច់ការបានយូរអង្វែងទេ នៅពេលដែលជនរងគ្រោះអស់ការអត់ធ្មត់។
លោកថា៖ «របបនៃការដឹកនាំនៃរបបផ្ដាច់ការដូចជាគ្រួសារនិយមបក្ខពួកនិយម ដែលយើងមើលឃើញនៅក្នុងបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួនហ្នឹង គឺត្រូវបានដួលរលំហើយ ដូចដែលយើងឧទាហរណ៍ថ្មីៗនេះ ដូចជាប្រទេសស្រីលង្កាជាដើម ថ្វីដ្បិតថាក្នុងកាលៈទេសៈនេះ វាមានភាពរឹងមាំណាស់មានឥទ្ធិពលមានអំណាចខ្លាំងក្លា ក្នុងការបង្ក្រាបទៅលើសកម្មជន ទៅលើប្រជាពលរដ្ឋដែលធ្វើការបញ្ចេញមតិ ធ្វើការអនុវត្តនូវសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ខ្លួន និងត្រូវបានបង្ក្រាប ប៉ុន្តែយូរនិងឆាប់ ឬក៏ចៀសមិនផុតទេ នឹងអាចទៅដល់ដំណាក់ការមួយដែលធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋក្រោកឡើង ធ្វើការបះបោរធ្វើការទម្លាក់មេដឹកនាំប្រទេស យើងឃើញហើយអ្នកទាំងអស់ មេដឹកនាំប្រទេសទាំងអស់នោះ ទាំងក្រុមគ្រួសារស្ទើរតែគេចចេញពីប្រទេសមិនចង់ទាន់»។
ចាប់ពីរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចុងឆ្នាំ២០១៧មក អ្នកនយោបាយប្រឆាំងដែលមានសក្តានុពល អ្នករត់គេចទៅក្រៅប្រទេស ក្នុងនោះមានទាំងលោក សម រង្ស៊ី ក្រោយពីឡោមព័ន្ធដោយបណ្តឹងពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
លោក កឹម សុខា ត្រូវបានចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ និងដកសិទ្ធិធ្វើនយោបាយជិត១០ឆ្នាំទៅនេះ ខណៈបក្សប្រឆាំងមួយនេះ មានអ្នកបោះឆ្នោតគាំទ្រជិតពាក់កណ្តាលប្រទេស។
បន្ទាប់មកស្នាក់ការកណ្តាលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជាកម្មសិទ្ធិលោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានតុលាការដែលគេមើលឃើញថា នៅក្រោមបង្គាប់លោក ហ៊ុន សែន នោះ បានរឹបអូសលក់ដោយបង្ខំដូចគ្នា យកលុយឱ្យមេបក្សប្រជាជន រាប់លានដុល្លារដែលជាដើមបណ្តឹង។
បន្ថែមពីនេះ អ្នកនយោបាយប្រឆាំង ដែលនៅក្រៅពន្ធនាគារ ហើយបន្តធ្វើនយោបាយ ដើម្បីត្រៀមប្រកួតជាមួយបក្សកាន់អំណាច ដូចជា លោក សុន ឆ័យ និងលោក ទាវ វណ្ណុល ជាដើម ប្រឈមនឹងការទារប្រាក់ប្រមាណជា ១លានដុល្លារដូចគ្នា ដោយសារតែរិះគន់ទង្វើខ្វះសុចរិតភាពនៃការធ្វើនយោបាយរបស់គ្រួសារហ៊ុន ក្នុងនោះក៏មាន លោក គង់ គាំ ផងដែរ ត្រូវលោក ហ៊ុន សែន ប្តឹងរហូតដកយកដីនិងផ្ទះ ដែលជាអតីតស្នាក់ការគណបក្សភ្លើងទៀន ។
បរិបទនេះ បានជំរុញឱ្យកម្ពុជាក្លាយជាសំបុក្រពួកឧក្រិដ្ឋជន បន្សល់ទុកនូវជនរងគ្រោះច្រើនលាននាក់ពីប្រព័ន្ធតុលាការនៅកម្ពុជា ក្នុងនោះមានទាំងអ្នកចាញ់បោកក្រុមឧកញ៉ា អ្នករួមរឹតដោយវិបត្តិបំណុលរាប់លាននាក់ និងអ្នករងគ្រោះពីការរំលោភយកដីពីក្រុមអ្នកមានអំណាចជាដើម ដែលទាំងអស់នេះ ត្រូវគេមើលឃើញថា បើមេដឹកនាំគ្រួសារហ៊ុននៅតែពង្រីអយុត្តិធម៌សង្គម អាចនឹងដល់នាទីចុងក្រោយ បើគ្រួសារហ៊ុនមិនប្រញាប់វិលទៅស្តារប្រជា ធិបតេយ្យឡើងវិញទាន់ពេលទេនោះ៕
