ការដែលពលរដ្ឋបញ្ចេញមតិព្រោងព្រាតលើបណ្តាញសង្គម ករណីមន្រ្តីស័ក្តិ៥ បើករថយន្តបុករះមនុស្សស្លាប់ក្នុងស្ថានភាពស្រវឹងនោះ ត្រូវគេមើលឃើញថា ជាសញ្ញាប្រកាសអាសន្នពីការអស់ជំនឿប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌គ្រួសារហ៊ុន ដែលអាចគំរាមដល់អំណាចមេដឹកនាំ បើគ្មានចរន្តផ្លាស់ប្តូរ។
ការលើកឡើងនេះ ក្រោយប្រធានការិយាល័យភស្តុភារនៃស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោកវរសេនីយ៍ឯក ហ៊ុន ហេង បើករថយន្តក្នុងស្ថានភាពស្រវឹងបុករះមនុស្សម្នាក់ស្លាប់ និងរបួស៥នាក់ នៅមុខក្រសួងមហាផ្ទៃ កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ ហាក់បន្សល់នូវមន្ទិលសង្ស័យក្នុងការអនុវត្តច្បាប់លើមន្រ្តីរូបនេះ។
តាមរយៈកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាពដែលគេទម្លាយលើបណ្តាញសង្គម បង្ហាញថា ពេលកើតហេតុ សមត្ថកិច្ចមិនបានចាប់ខ្លួន លោក ហ៊ុន ហេង ទេ ប៉ុន្តែបែរជានាំគ្នាឈរជួយការពារជនបង្ករូបនេះឱ្យនិយាយវិទ្យុទាក់ទងថែមទៀត។
បន្ថែមលើនេះ អ្វីដែលមានភាពមិនប្រក្រតីដែរនោះ គឺនៅថ្ងៃកើតហេតុ អ្នកនាំពាក្យស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក សំ វិច្ឆិកា ត្រូវសារព័ត៌មានក្នុងស្រុកដកស្រង់សម្តីចុះផ្សាយថា ជនបង្កមានជាតិអាល់កុល ០,៤៥មិល្លីក្រាមក្នុង ១លីត្រខ្យល់។
ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃទី១៦ ខែឧសភា ក្រុមការងារប្រតិកម្មរហ័សនៃស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានថា ជនបង្កមានជាតិអាល់កុលត្រឹមតែ ០,៣៥មិល្លីក្រាមក្នុង ១លីត្រខ្យល់ទៅវិញ។
ជុំវិញរឿងនេះ តំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក សួន សូរីដា យល់ថា ក្រុមប៉ូលិសហាក់មានចេតនាចង់សម្រាលបន្ទុកជនបង្កហេតុ ក្រោមរូបភាពបន្ថយជាតិអាល់កុលមកពី០.៤៥ មកនៅកម្រិក០.៣៥ ដើម្បីសម្រាលទោស។ មួយវិញទៀត ការទុករយៈពេលយូរទើបនាំទៅពិនិត្យជាតិអាល់កុលទៅក្នុងបន្ទប់ហាក់គ្មានតម្លាភាពថែមទៀត។
ក្នុងន័យនេះ លោកថា ការដែលពលរដ្ឋបញ្ចេញមតិព្រោងព្រាតលើបណ្តាញសង្គមនោះ ដោយសារតែពួកគេអស់ជំនឿលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌កម្ពុជា ទោះជារដ្ឋាភិបាលថ្មីប្តេជាកែទម្រង់ក្តី។
លោកថា៖ «ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា មិនមានភាពដែលអាចប្រជាពលរដ្ឋទុកចិត្ត។ គឺអ្នកមានលុយ! អ្នកមានអំណាចច្រើនតែរួចខ្លួនកន្លងមក ហើយជាក់ស្ដែងតាមខ្ញុំដឹង ដូចមានរហូតដល់តំណាងរាស្ត្របុកគេរត់អ៊ីចឹងដែរ ហើយនៅពេលដែលគ្មានមហាជនចេញមករិះគន់ គឺចំណាត់ការ ក្នុងការបង្កគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ធ្វើឲ្យមានការស្លាប់មនុស្សនេះ គឺហាក់ដូចជាគេបំបិទ មិនចាត់ការតាមផ្លូវច្បាប់ទេ»។
ក្រោយមានការរិះគន់ជាបន្តបន្ទាប់ អ្នកនាំពាក្យនៃអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននៅថ្ងៃទី១៧ ខែឧសភាថា តំណាងអយ្យការសម្រេចចោទប្រកាន់ លោក ហ៊ុន ហេង ពីបទ បើកបរបង្កគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បណ្តាលឲ្យរបួស និងស្លាប់អ្នកដទៃ និងបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីចាត់ការបន្តតាមនីតិវិធី។
ជាងនេះទៀត លោ ជួន ណារិន្ទ ស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ បានបញ្ជាក់លើហ្វេសបុកលោកថា លោក ហ៊ុន ហេង ត្រូវបានអនុវត្តបទវិន័យនគរបាលជាតិកម្ពុជា ដោយបណ្ដេញចេញពីក្របខ័ណ្ឌផងដែរ។
កន្លងមក លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ធ្លាប់បានប្រកាសថា មន្ត្រីបើកបរទាំងស្រវឹងបង្កគ្រោះថ្នាក់ឱ្យពលរដ្ឋស្លាប់ឬរងរបួស មិនថាមានតួនាទីខ្ពស់ប៉ុណ្ណានោះទេ គឺត្រូវតែឃាត់ខ្លួន ឬវាយខ្នោះ នៅកន្លែងកើតហេតុ ដោយមិនចាំបាច់ទាល់តែស្នើសុំគោលការណ៍ពីថ្នាក់លើទេ។
សម្រាប់នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត យល់ថា ដោយសារតែសម្ពាធមហាជននេះហើយ ទើបធ្វើឱ្យស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធរហូតមានមេដឹកនាំកំពូលផង ចេញមុខប្រកាសឱ្យដាក់ទោសជនបង្កហេតុតាមផ្លូវច្បាប់ ទោះមានតំណែងខ្ពស់ក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលក៏ដោយ។
ក្នុងន័យនេះ លោកថា ពលរដ្ឋមានមន្ទិលសង្ស័យលើការអនុវត្តច្បាប់ ចំពោះអ្នកបើករថយន្តបុកមនុស្សស្លាប់ជាអ្នកមានអំណាច ទើបបញ្ចេញមតិផុសផុលលើបណ្តាញសង្គមបែបនេះ។
លោកថា៖ «ការបញ្ចេញមតិតាមបណ្ដាញសង្គមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ នៅតែមានសារៈសំខាន់តាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហើយការបញ្ចេញមតិការតាមដានការឃ្លាំមើលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនេះ វាជារឿងសំខាន់មួយនៅក្នុងសង្គមដែលទាមទារ ដើម្បីធ្វើឲ្យសង្គមមានយុត្តិធម៌ ការផ្តល់យុត្តិធម៌ ហើយនឹងមានចំណាត់ការតាមផ្លូវច្បាប់ឲ្យបានម៉ឹងម៉ាត់ផងដែរ»។
យ៉ាងណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស សុខា ធ្លាប់ទទួលស្គាល់ផង ប្រទេសកម្ពុជា បើមិនកែទម្រង់ទេមានតែស្លាប់។
លោកថា៖ «ខ្ញុំនៅតែគាំទ្រ១០០ភាគរយក្នុងការចូលរួមធ្វើកំណែទម្រង់ យើងដឹងហើយមកដល់ម៉ោងនេះ បើយើងមិនកែ យើងនឹងស្លាប់»។
ប៉ុន្តែសម្រាប់ លោក សួន សូរីដា យល់ថា កម្ពុជាជាប្រទេសដឹកនាំបែបគ្រួសារនិយម ធ្វើឱ្យមានអំពើពុករលួយជាប្រព័ន្ធ ទើបធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធច្បាប់នៅទន់ខ្សោយ ហើយប្រព័ន្ធដឹកនាំបែបនេះមិនអាចកែទម្រង់បានទេ បើមិនប្តូរការគ្រប់គ្រងទៅតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញទេនោះ។
លោកថា៖ «កែមិនបានទេ ពីព្រោះការដឹកនាំរបៀបជាគ្រួសារ របៀបជាបក្ខពួក របៀបជាការយោគយល់អធ្យាស្រ័យទៅលើក្រុមញាតិមិត្តរបស់ខ្លួននៃក្រុមមានអំណាច គឺមិនអាចប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ហ្នឹង ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពបានទេ អាហ្នឹង១។ រឿងទី២ នៅក្នុងការដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលពេលបច្ចុប្បន្ន គឺពោរពេញដោយអំពើពុករលួយ។ អ៊ីចឹង អំពើពុករលួយចាក់ស្រេះយ៉ាងខ្លាំងហ្នឹងហើយ ដែលធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌មិនអាចស្ដារបាន។ បើសិនជារដ្ឋាភិបាលធ្វើអ្វីមិនទៅតាមប្រព័ន្ធនៃច្បាប់ មិនគោរពច្បាប់ មិនដឹកនាំល្អទេ ប្រជាពលរដ្ឋមានតែធ្វើការផ្លាស់ប្ដូររដ្ឋាភិបាលតាមរយៈការបោះឆ្នោតរយៈពេល៥ឆ្នាំម្តងហ្នឹងឯង»។
យ៉ាងណា របាយការណ៍របស់គម្រោងយុត្តិធម៌ពិភពលោកឆ្នាំ២០២៤ បង្ហាញថា កម្ពុជាបន្តស្ថិតក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ជិតបាតតារាង ពាក់ព័ន្ធនឹងកម្រិតយុត្តិធម៌នៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា ពោលគឺចំណាត់ថ្នាក់ទី១៤១ ក្នុងចំណោម១៤២ប្រទេស។
ដោយឡែក របាយការណ៍ថ្មីមួយ ចេញផ្សាយដោយអង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥នេះ បានបន្តរកឃើញកម្ពុជាមានអំពើពុករលួយខ្ពស់ជាប់គ្នាជិត១០ឆ្នាំ បើធៀបនឹងប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន។
បើតាមអង្គការតម្លាភាព ប្រទេសដែលមិនអាចរើខ្លួនពីអំពើពុករលួយញាំញីបាន បញ្ហាចម្បងមួយ គឺឥទ្ធិពលនយោបាយជ្រៀតជ្រែកប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ហើយថា បរិបទនេះ នឹងបង្កការឈឺចាប់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋជាម្ចាស់ប្រទេស ក៏ព្រោះតែប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌មិនអាចដាក់ទោសកំហុសរដ្ឋាភិបាលបាន។
ប្រភពនោះ សង្កត់ធ្ងន់ថា ដើម្បីរើខ្លួនពីបញ្ហានេះ ត្រូវបើកលំហសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងរៀបចំការបោះឆ្នោត ឱ្យមានលក្ខណៈសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌៕
