ក្រុមអ្នកនយោបាយជំទាស់ ព្រមានថា អ្នកនៅជុំវិញគ្រួសារហ៊ុន នឹងរងគ្រោះបើមិនប្រញាប់ដកខ្លួន ដោយសំអាងពីវិធានពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ក្រោយគេរកឃើញថា មេដឹកនាំកម្ពុជាក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌលឧក្រិដ្ឋកម្មឆបោកខ្នាតអន្តរជាតិ គំរាមកំហែងដល់សន្តិសុខអន្តរជាតិនោះ។
ការព្រមានបែបនេះ ក្រោយមានការទម្លាយចេញជាបន្តបន្ទាប់ ជុំវិញការសិក្សាស្រាវជ្រាវរកឃើញថា មេដឹកនាំកម្ពុជាបានក្លាយជាបណ្តាញឧក្រិដ្ឋជនដ៏មានឥទ្ធិពល ដើម្បីប្រមូលប្រាក់ចន្លោះពី ១២ពាន់លានដុល្លារ ដល់១៩ពាន់លានដុល្លារក្នុង១ឆ្នាំ ដើម្បីចិញ្ចឹមអំណាច បំពានរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងបំណងអន្តរជាតិ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ តំណាងរាស្រ្តបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សួន សូរីដា ប្រាប់VODនៅថ្ងៃទី២៧ ខែឧសភានេះថា ភស្តុតាងជាបន្តបន្ទាប់នេះ ក៏ជាសារដាស់តឿនសមាជិកបក្សប្រជាជនកម្ពុជាផងដែរ ថាខ្លួនកំពុងរួមចំណែកជាមួយពួកឧក្រិដ្ឋជន បំផ្លាញប្រជាជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរខ្លួនឯង។
លោកបន្តថា សមាជិកនយោបាយបក្សកាន់អំណាច ដែលមានមនសិការជាតិ មាតុភូមិ គួរតែនាំគ្នាភ្ញាក់រឭក ធ្វើយ៉ាងណាជំរុញមេដឹកនាំរបស់ខ្លួនឱ្យបញ្ឈប់ទង្វើបំផ្លាញប្រទេសជាតិ បំផ្លាញនគរខ្មែរបន្តទៀត។
លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា អ្នកដែលរងផលប៉ះពាល់ពីអំពើឧក្រិដ្ឋកម្មដែលអន្តរជាតិរកជាបន្តបន្ទាប់នេះ មិនមែនតែពលរដ្ឋសាមញ្ញទេ សូម្បីតែសមាជិកបក្សប្រជាជនក៏រងផលប៉ះពាល់ដែរ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ នឹងរងការស្តីបន្ទោសពីមហាជនខ្មែរទៀតផង ថារួមចំណែកគប់គិតជាមួយមេខ្លោងឧក្រិដ្ឋកម្មបំផ្លាញជាតិ។
លោកថា៖ «ពិតមែនហើយ កាលណាគណបក្សកាន់អំណាចមួយ ដឹកនាំមិនល្អ ដឹកនាំដោយការរកឃើញនៅសហគមន៍អន្តរជាតិទាក់ទងទៅនឹងជំនួញរបររកស៊ីជួញដូរតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ចាក់ស្រេះនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានេះ វាផលប៉ះពាល់ទៅលើកិត្តិយសនៃមេដឹកនាំគណបក្សកាន់អំណាច ចឹងទី១វាធ្វើឱ្យអន្តរជាតិគេស្អប់ខ្ពើម ទី២គឺប្រជាពលរដ្ឋអស់ជំនឿ និងលែងគាំទ្រ អាហ្នឹងហើយដែលខ្ញុំគិតថាជាការប៉ះពាល់ទៅដល់សមាជិកនៃគណបក្សកាន់អំណាច ពីព្រោះវាបញ្ហាសំខាន់ទាក់ទងទៅនឹងកិត្តិយសនៃការរស់នៅរបស់គាត់»។
សម្រាប់ លោក សូរីដា យល់ថា សមាជិកគណបក្សនយោបាយ មកចូលរួមធ្វើនយោបាយ គោលបំណងគឺដើម្បីបម្រើជាតិ មាតុភូមិ និងបម្រើប្រជាពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោត ដូច្នេះបើឃើញម្ចាស់ឆ្នោតរងទុក្ខ ជួបគ្រោះ គួរណាស់តែរួមគ្នារកវិធីដោះស្រាយ ដើម្បីជាប្រយោជន៍សង្គមជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋខ្លួន។
លោកថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ទោះបីជាអ្នកដែលទទួលផលប្រយោជន៍នៃការដឹកនាំ ក៏គាត់ហាក់ដូចជាមិនពេញចិត្ត ប្រសិនបើការដឹកនាំនោះវាខុសក្នុងស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរពេក ជាក់ស្ដែងដូចជាអំពើអយុត្តិធម៌នៅក្នុងសង្គម ដូចជាការនៅពីក្រោយខ្នងនៃការបង្កឲ្យមានឧក្រិដ្ឋកម្មជួញដូរមនុស្ស ហើយនឹងឆបោកតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ខ្ញុំគិតថា នៅក្នុងជួរនៃគណបក្សកាន់អំណាច ក៏គេមិនពេញចិត្តនូវការដឹកនាំបែបនេះដែរ ប៉ុន្តែសួរថាតើអាការមិនពេញចិត្តរបស់ពួកគាត់ វាបានធ្វើឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរនូវទម្លាប់នៃការដឹកនាំខេត្តរបស់មេដឹកនាំគាត់អត់ ខ្ញុំថាវាអត់»។
ចំណែក ប្រធានចលនាជាតិតស៊ូ លោក សម រង្ស៊ី បង្ហោះសារនៅថ្ងៃទី២៧ ខែឧសភានេះ ដោយនិយាយថា «សមាជិកបក្សប្រជាជនទាំងអស់ ត្រូវប្រយ័ត្នប្រយែង កុំយកខ្លួនពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសអ្នកនៅក្រៅប្រទេស ដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយបក្សប្រជាជន មុខសញ្ញាពិសេស អ្នកដែលបានទទួលលុយពី ហ៊ុន សែន»។
ការស្រាវជ្រាវថ្មីមួយ របស់វិទ្យាស្ថាន Humanity Research Consultancy (HRC) ចេញផ្សាយថ្ងៃទី១៩ ខែឧសភានេះ បង្ហាញថា ប្រទេសកម្ពុជា នៅក្រោមអំណាចរដ្ឋាភិបាលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៃគ្រួសារហ៊ុន គឺជាទីតាំងស្នូលនៃការប្រព្រឹត្តិឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន ជាពិសេស ឧក្រិដ្ឋកម្មអនឡាញ។
របាយការណ៍នេះ ចង្អុលបញ្ជាក់ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើរតួនាទីជាអ្នកការពារពួកអ្នកមានអំណាច ឲ្យគប់គិតជាមួយបណ្តាញឧក្រិដ្ឋកម្មបរទេស ដើម្បីប្រមូលប្រាក់យកទៅចិញ្ចឹមគណបក្សកាន់អំណាច ដោយពួកគេអាចរកចំណូលបានពីឧក្រិដ្ឋកម្មអនឡាញ ប្រមាណពី ១២,៥ពាន់លាន ទៅ ១៩ពាន់លានដុល្លារ នៅក្នុង១ឆ្នាំ ។
វិទ្យាស្ថាន Humanity Research Consultancy (HRC) រកឃើញថា មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងឧកញ៉ាគ្រាក់ៗ ចំនួន ២៨នាក់ ក្នុងនោះក៏មានឈ្មោះឧកញ៉ាជំនិតរបស់គ្រួសារហ៊ុន លោក លី យ៉ុងផាត់ និងលោក ទ្រី ភាព ដែរ គឺជាមេបណ្តាញឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែននៅកម្ពុជា ហើយមានអ្នកបម្រើការងារក្នុងឧក្រិដ្ឋកម្មអនឡាញនេះ រហូតដល់ជាង ១៥ម៉ឺននាក់ ។
ប្រពភពអះអាងថា មុខរបរសំខាន់ៗរបស់ពួកគេ ដែលកាងការពារដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៃលោក ហ៊ុន សែន រួមមានការលាងលុយកខ្វក់ ការបោកប្រាស់តាមអនឡាញ ល្បែងអនឡាញ និងការជួញដូរមនុស្សឆ្លងដែន ជាដើម។
ការរកឃើញថ្មីនេះ ហាក់ស៊ីគ្នាទៅនឹងការរកឃើញរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកប្រឆាំងគ្រឿងញៀន និងបទឧក្រិដ្ឋកម្ម (UNODC) ដែលបានចេញផ្សាយកាលពីចុងខែមុនដែរ។
(UNODC) កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍មួយ រកឃើញថា កម្ពុជា ជាមជ្ឈមណ្ឌលឆបោកអនឡាញធំជាងគេនៅតំបន់អាស៊ាន ប្រព្រឹត្តិបទឧក្រិដ្ឋជួញដូរមនុស្ស និងលាងលុយ បង្កការគំរាមកំហែងដល់ប្រទេសក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក។
ប្រភពនោះ បញ្ជាក់ថា មជ្ឈមណ្ឌលឆបោកទាំងនោះ ត្រូវបានរកឃើញនៅខេត្តព្រះសីហនុ រាជធានីភ្នំពេញ បាវិត ប៉ោយប៉ែត កោះកុង និងខេត្តពោធិ៍សាត់ ហើយពួកឧក្រិដ្ឋជនធ្វើសកម្មភាពឆ្លងដែនទៅប្រទេសឡាវ ភូមា និងហ្វីលីពីន ជាដើម។
លើសពីនេះ កាលពីថ្ងៃទី១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ ក្រសួងរតនាគាជាតិអាមេរិក បានរកឃើញថា ក្រុមហ៊ុន ហួយវ័នគ្រុប របស់ឧកញ៉ា ហ៊ុន តូ ក្មូយប្រុស លោក ហ៊ុន សែន មានជាប់ពាក់ព័ន្ធបទឧក្រិដ្ឋកម្មលាងលុយ ហើយថា ក្រុមហ៊ុននេះ កំពុងជ្រៀតចូលក្នុងប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុអាមេរិកផងដែរ។
បើតាមប្រភពដដែល ចាប់ពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ ដល់ខែមករា ឆ្នាំ២០២៥ បុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ក្រុមហ៊ុនអ្នកឧកញ៉ា ហ៊ុន តូ នេះ បានលាងលុយកខ្វក់ចំនួន ៤ពាន់លានដុល្លារ ឱ្យក្រុមឧក្រិដ្ឋជន។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរតនាគារអាមេរិក លោក ស្កុត បេសេនត៍ បញ្ជាក់ក្នុងរបាយការណ៍ថា ក្រុមហ៊ុនហួយវ័នគ្រុបរបស់ លោក ហ៊ុន តូ ធ្វើអាជីវកម្មឱ្យពួកចោរបច្ចេកវិទ្យានៅកូរ៉េខាងជើង និងពួកឧក្រិដ្ឋជនផ្សេងទៀត ដែលលួចលុយពីពលរដ្ឋអាមេរិករាប់ពាន់លានដុល្លារជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
បន្ថែមលើនេះ លោកថា ការដាក់វិធានការលើក្រុមហ៊ុនហួយវ័នគ្រុប មិនឱ្យចូលទៅក្នុងប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុអាមេរិកនៅពេលនេះ ដើម្បីបិទច្រកកុំឱ្យឧក្រិដ្ឋជនធ្វើសកម្មភាពលាងលុយបានទៀត។
យ៉ាងណា អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ធ្លាប់បានច្រានចោល។ លោកប្រាប់VOD កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែឧសភាថា បញ្ហាឧក្រិដ្ឋកម្មឆបោកនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចាត់វិធានការជាបន្តបន្ទាប់ គ្មានហេតុផលណា ដែលថា រដ្ឋាភិបាលនៅពីក្រោយបណ្តាញពួកឧក្រិដ្ឋជនទាំងនោះទេ។
លោកថា៖ «យើងយកពាក្យអ្នកឃ្លាំមើលនោះវាអត់បានការទេ ពួកហ្នឹងចេះតែថាទេ ថាបែបនិន្នាការនយោបាយហ្នឹង ហើយពួកហ្នឹងមែនទើបថាណា ថាយូរហើយតើ ដែលចោទឯកឧត្តម ហ៊ុន តូ គេចោទយូរហើយ បញ្ហាសំខាន់មិនមែនសំដៅលើឯកឧត្តម ហ៊ុន តូ ទេ គឺគាត់ចង់បាញ់មកសម្តេច ហ៊ុន សែន»។
ដោយឡែក ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត និយាយថា ក្រោមការដឹកនាំរបស់គ្រួសារហ៊ុន មិនថាតែពលរដ្ឋខ្មែរស្នេហាជាតិទេដែលរងគ្រោះ សូម្បីសមាជិកបក្សប្រជាជនផ្ទាល់ ក៏អាចរងគ្រោះពីទណ្ឌកម្មរបស់អន្តរជាតិផងដែរ។
លោកលើកជាឧទាហរណ៍ សមាជិកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មិនក្រោមពី៣០នាក់ទេ ដែលអន្តរជាតិ ជាពិសេសអាមេរិកបន្តដាក់ទណ្ឌកម្ម បង្កកទ្រព្យសម្បត្តិ ដូចជាឧកញ្ញា លី យ៉ុងផាត់ និងលោក ហ៊ីង ប៊ុនហៀង ជាដើម។ លោកថា ទាំងនេះគឺជាការរួមចំណែកបំផ្លាញប្រទេសជាតិ និងពលរដ្ឋខ្លួនឯង ដោយបន្តឈរឱបដៃមើលក្រុមគ្រួសារហ៊ុនយកទីដីកម្ពុជា ធ្វើជាជម្រកចិញ្ចឹមពួកឧក្រិដ្ឋជន ដើម្បីបំផ្លាញប្រទេសជាតិទាំងមូល។
លោកថា៖ «ការដែលមិនហ៊ានអើពើរបស់សមាជិកគណបក្សកាន់អំណាចបច្ចុប្បន្នហ្នឹង ទៅលើទង្វើមិនត្រឹមត្រូវក្នុងការដឹកនាំរបស់ លោក ហ៊ុន សែន ក្រុមគ្រួសារលោក ហ៊ុន សែន ហ្នឹងជាក់ស្តែងណាស់ គឺចូលរួមចំណែកក្នុងការបំផ្លិចបំផ្លាញជាតិខ្លួនឯងហើយ ឧទាហរណ៍ដូចជាអ្នកធ្វើឲ្យខូចរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃកម្ពុជា ដែលតម្រូវឲ្យកម្ពុជាដើរតាមគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ ដល់ពេល លោក ហ៊ុន សែន រំលោភរដ្ឋធម្មនុញ្ញប្រព្រឹត្តអំណាចអនុវត្តអំណាចតាមទំនើងចិត្ត អ្នកគាំទ្រអ្នកសមាជិកគណបក្សកាន់អំណាចទៅមិនមាត់មិនកទៅតាមតែ លោក ហ៊ុន សែន ទៅអ៊ីចឹងធ្វើឲ្យខុសរដ្ឋធម្មនុញ្ញ»។
យ៉ាងណា បន្ទាត់នយោបាយគ្រួសារហ៊ុន ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា បានធ្វើឱ្យកម្ពុជាក្លាយជាសំបុកពួកឧក្រិដ្ឋជន បន្សល់ទុកជនរងគ្រោះច្រើនលាននាក់ ពីប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ដែលទាំងអស់នេះ ត្រូវបានក្រុមអ្នកមាននិន្នាការប្រឆាំងអះអាងថា ពលរដ្ឋកម្ពុជានឹងបន្តរងគ្រោះគ្មានទីបញ្ចប់ បើគ្មានចរន្តផ្តាស់ប្តូរ តាមរយៈការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌តាមគន្លងប្រជាធិបតេយ្យទេនោះ៕
