មេដឹកនាំកម្ពុជា បានចេញបញ្ជាឱ្យឆ្លើយតបទៅនឹងការដាក់សម្ពាធនានាពីភាគីយោធាថៃ ក្នុងករណីរំលោភបំពាន ជុំវិញកម្តៅព្រំដែន ដែលបានផ្ទុះឡើងជាង១សប្តាហ៍ទៅនេះ ក្រោយភាគីថៃបិទព្រំដែន រួមទាំងរាយបន្លាលួសព័ទ្ធយកដីនៅព្រំដែនអូរស្មាច់ តាមទំនើងចិត្ត ដែលក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលហៅសកម្មភាពទាហាថៃនេះថា ជាទង្វើឈ្លានពានយ៉ាងគឃ្លើន។
ជុំវិញវិធានឆ្លើតបបនេះ មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច លោក ហ៊ុន សែន ដែលមានអំណាចលើសគេនៅកម្ពុជា បានចេញបទបញ្ជា៦ចំនុច នៅថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនានេះ។
បើតាម លោក ហ៊ុន សែន ឈប់ប្រើទំនិញថៃ ខិតខំរកទីផ្សារជូនប្រជាជនទាំងក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុក បង្វែរអ្នកជំងឺដែលធ្លាប់ទៅព្យាបាលក្នុងប្រទេសថៃ មករកមន្ទីរពេទ្យក្នុងស្រុក ឬទៅប្រទេសផ្សេងវិញ និងត្រៀមទទួលយក និងដោះស្រាយការងារជូនពលករដែល និងវិលត្រឡប់ពីប្រទេស។
លើសពីនេះកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធគ្រប់ប្រភេទ ត្រូវត្រៀម២៤ម៉ោងលើ២៤ម៉ោង ដើម្បីវាយបកការពារខ្លួនក្នុងករណីមានការឈ្លានពាន បណ្តាខេត្តនៅជិតព្រំដែន ត្រូវត្រៀមជម្លៀសប្រជាជនចេញមកកាន់តំបន់មានសុវត្ថិភាព និងដោះស្រាយស្បៀងអាហារថ្នាំពេទ្យ និងសំភារៈចាំបាច់ផ្សេងទៀត។
លោកគូសបញ្ជាក់ថា បើថៃមិនធ្វើការដោះស្រាយច្រកព្រំដែនឲ្យវិលមករកភាពប្រក្រតីវិញ កម្ពុជាគ្មានជម្រើសក្រៅពីធ្វើការទាំងអស់នេះទេ។
យ៉ាងណា លោកអំពាវនាវកុំឱ្យមានការធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងស្ថានទូតថៃ ក្រុមហ៊ុនថៃ និងជនជាតិថៃនៅកម្ពុជា ដែលថាភាគច្រើនលើសលប់ពួកគេជាមនុស្សល្អ និងថា មានតែក្រុមជ្រុលនិយម និងយោធាមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ ដែលបង្ករឿងជាមួយកម្ពុជា ព្រោះជាទម្លាប់រដ្ឋាភិបាលថៃ មិនអាចគ្រប់គ្រងកងទ័ពបានដូចប្រទេសកម្ពុជាទេ។
សម្រាប់ តំណាងរាស្រ្តបក្សប្រឆាំង លោក អ៊ុំ សំអាន ប្រាប់VODនៅថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនានេះថា លោកគាំទ្រនូវវិធានឆ្លើយតបទៅនឹងទង្វើបរទេសឈ្លានពាន។
ប៉ុន្តែថា វិធានបន្ទាន់និងចាំបាច់មួយទៀតនោះ ដើម្បីបង្ហាញការប្រឆាំងនឹងប្រទេសឈ្លានពានទឹកដីនោះ កម្ពុជាចាំបាច់ ត្រូវធ្វើកំណត់ទូតភ្លាមទៅភាគីថៃជុំវិញករណីទាហានថៃ គឃ្លើនរាយបន្លាលួសរំលោភយកដីខ្មែរនៅច្រកអូរស្មាច់ ដើម្បីទប់ស្កាត់ទង្វើឈ្លានពានទឹកដីនេះ។
លោកថា៖ «ជារឿងល្អដែលរដ្ឋាភិបាលមានជំហរចំពោះការឈ្លានពានពីប្រទេសថៃ យើងសូមគាំទ្រនូវចំណាត់ការចំពោះការឈ្លានពានពីប្រទេសថៃ យើងត្រូវមានជំហរច្បាស់លាស់អ៊ីចឹង ប៉ុន្តែកុំឲ្យមានតែមួយឆាវហ្នឹងហើយថ្ងៃក្រោយថៃរំលោភបំពានមកទៀត យើងស្ងាត់ណា ដូចកាលពីឆ្នាំ២០០៨អ៊ីចឹង ក្រោយមកដកទ័ព ហើយដកតាំងតំបន់ភ្នំទ្រព្យ វាលឥន្ទ្រីយ៍ ចុងក្រោយថៃយកអាតំបន់ហ្នឹងបាត់។ គឺយើងធ្វើអីកុំឱ្យតែមួយឆាវ យើងត្រូវការពារទឹកដីជាអចិន្រ្តៃយ៍ចឹង បើសិនមានការរំលោភបំពានត្រូវតែទប់ស្កាត់ភ្លាម»។
សម្រាប់ លោក អ៊ុំ សំអាន បើរដ្ឋាភិបាលមិនធ្វើកំណត់ទូតទេ ភាគីថៃនៅតែចិញ្ចឹមចិត្ត គឃ្លើនឈ្លានពានទឹកដីកម្ពុជាបន្ថែមទៀត ដូចករណីប្រាសាទតាមាន់តូច តាមាន់ធំ តាក្របី និងតំបន់មុំបីថ្មីៗនេះ។
លោកបន្តថា ដំណាក់កាលនេះ រដ្ឋាភិបាលត្រូវបង្ហាញឆន្ទៈមោះមុត និងការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ក្នុងការការពារបូរណភាពទឹកដី កសាងសង្គមរឹងមាំ ស្តារសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ដើម្បីកុំឱ្យប្រទេសឈ្លានពានបន្តមើលងាយកម្ពុជា។
លោកថា៖ «ការដាក់ពង្រាយបន្លាលួសដោយគឃ្លើនរបស់យោធាថៃទេ គឺជាការរំលោភមកលើអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា ក៏រំលោភទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀង គឺអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាឆ្នាំ២០០០ ដែលគេមិនឲ្យធ្វើអ្វីថ្មីនៅតំបន់នោះ នៅពេលមិនទាន់មានការឯកភាពគ្នា ហើយធម្មតាការរាយបន្លាលួសមិនអាចទាហានមករាយអត់មានការឯកភាពពីខាងភាគីកម្ពុជាទេ តំបន់សទេ គឺត្រូវមានការឯកភាពពីខាងកម្ពុជាឬក៏មានការអនុញ្ញាតពីគណៈកម្មាធិការព្រំដែនរបស់ប្រទេសនីមួយៗ»។
ប្រហែលគ្នានេះដែរ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត និយាយថា ដើម្បីវាយបកទៅនឹងបរទេសឈ្លានពានបានជោគជ័យ ប្រកបដោយការជឿទុកចិត្ត រដ្ឋាភិបាលចាំបាច់ ត្រូវផ្សះផ្សាជាតិ ស្តារប្រជាធិបតេយ្យផងដែរ ដើម្បីពង្រឹងផ្ទៃក្នុងជាតិ និងទាក់ទាញការគាំទ្រពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។
លោកថា៖ «ជាការពិតហើយ ក្នុងស្ថានភាពដែលយើងប្រឈមមុខជាមួយនឹងប្រទេសថៃ ក្នុងរឿងជម្លោះព្រំដែនបច្ចុប្បន្ននេះ អ្វីដែលកម្ពុជាគួរធ្វើមុនគេនឹងការប្ដឹងថៃ ទីមួយ។ ទីពីរគឺទម្លាក់ចោលសំណុំរឿងចោទប្រកាន់នានាទៅលើអ្នកនយោបាយប្រឆាំង ដូចជាសំណុំរឿងឧទាហរណ៍លោក កឹម សុខា លោកថាច់ សេដ្ឋា ស៊ុន ចន្ធី សេង ធារី អីជាដើម។ល។ហ្នឹង ទម្លាក់ចោលអស់ទៅ រួមទាំង លោក រ៉ុង ឈុន ផងអ៊ីចឹងពេលហ្នឹង លោក ហ៊ុន សែន បើហ៊ានធ្វើហ្នឹងវាស្របនឹងស្មារតីរដ្ឋធម្មនុញ្ញផង ឲ្យលោក ហ៊ុន សែននិងបានពិន្ទុពេញក្នុងការគាំទ្រឲ្យមានការតតាំងជាមួយថៃ តាមផ្លូវច្បាប់ ពេលហ្នឹងបន្ទុកមួយទៀតប្អូនពេញបន្ទុកមួយទៀតដែលទទួលកាដូត្រឡប់មកវិញ គឺនាំឲ្យប្រព័ន្ធEBAរបស់អ៊ឺរ៉ុប»។
យ៉ាងណា សេចក្តីរាយការណ៍នានា បានអះអាងថា ច្រកទ្វារអន្តរជាតិមួយចំនួន ដូចជា ច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត ក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ និងច្រកទ្វារដូងហៅឡែម ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង ត្រូវបានបិទនៅថ្ងៃសុក្រនេះ ធ្វើឱ្យរថយន្តដឹកទំនិញកកស្ទៈ។
កម្តៅព្រំដែនដែលបានកើតឡើងថ្មីទៀតនេះ ក្រោយពីទាហានថៃ បានបើកការបាញ់ប្រហារទៅលើលេណដ្ឋានកងទ័ពកម្ពុជា នៅព្រំដែនជួរមុខក្នុងតំបន់មុំ៣ ស្រុកជាំក្សាន្ត ខេត្តព្រះវិហារ កាលពីថ្ងៃទី២៨ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ បណ្តាលឱ្យទាហានខ្មែរម្នាក់ស្លាប់ គឺព្រិន្ធបាលឯក សួន រ៉ោន។
បញ្ហានេះ កម្ពុជាប្រកាសប្តឹងថៃទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ(ICJ) ក្នុងសំណុំរឿងព្រំដែន ដែលថៃរំលោភបំពានប្រាសាទតាមាន់តូច តាមាន់ធំ តាក្របី ដែលស្ថិតនៅខេត្តឧត្តរមានជ័យ និងតំបន់មុំ៣ ស្រុកជាំក្សាន្ត ក្នុងខេត្តព្រះវិហារ។
រីឯថៃប្រកាសមិនទទួលស្គាល់អំណាចយុត្តាធិការរបស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ(ICJ) ហើយងាកមកដាក់សម្ពាធឱ្យកម្ពុជាដោះស្រាយបញ្ហានេះ តាមយន្តការទ្វេភាគីតាមMOUឆ្នាំ២០០០វិញ។
ជុំវិញកម្តៅនេះ ប្រធានចលនាជាតិតស៊ូ លោក សម រង្ស៊ី បានបង្ហោះសាររំឭកមេដឹកនាំកម្ពុជាថា ត្រូវប្តឹងថៃទៅ ICJ ដោយប្រើផែនទីដើមពីបារាំង នឹងបង្ហាញថាកោះត្រល់ដែលវៀតណាមកំពុងគ្រប់គ្រង ជារបស់កម្ពុជា។ លោកថា បើរដ្ឋាភិបាលហ៊ានប្រើផែនទីពីសម័យបារាំង កម្ពុជាអាចបាញ់ព្រួញមួយបានសត្វពីរ គឺបានទាំងទឹកដីខាងកើត និងបានទាំងទឹកដីខាងលិចមកកម្ពុជាវិញ៕
