កម្ពុជាបដិសេធទទួលយកផែនទីដែលថៃគូសដោយឯកតោភាគី ជុំវិញជម្លោះព្រំដែននៅតំបន់មុំ៣ ព្រមទាំងប្រាសាទបុរាណខ្មែរ និងបានដាក់ពាក្យប្តឹងទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ដែលបញ្ហានេះអ្នកឃ្លាំមើលជំរុញឱ្យប្តឹងទាំងព្រំដែនសមុទ្រ រួមទាំងកោះគុត និងកោះត្រល់ទៅជាមួយផង ដើម្បីការពារបូរណភាពទឹកដី។
បើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែន នៅថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា រដ្ឋមន្រ្តីទទួលបន្ទុករដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែន លោក ឡាំ ជា ប្រាប់ទៅថៃថា កម្ពុជាបដិសេធយ៉ាងដាច់ខាត និងមិនទទួលស្គាល់ផែនទីដែលភាគីថៃបានគូសជាឯកតោភាគី ហើយយកមកប្រើប្រាស់ជាសំអាង ដែលជាប្រភពចម្បងនាំមកនូវជម្លោះព្រំដែនរ៉ាំរ៉ៃ នាពេលកន្លងមក ក៏ដូចជាពេលបច្ចុប្បន្ន និងទៅអនាគតទេ។
ក្នុងន័យនេះ លោក ឡាំ ជា ថា កម្ពុជាចង់បានព្រំដែនមួយប្រកបដោយសន្តិភាព មិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយភាគីថៃ ដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋានលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តិ និងផែនទីដែលបានឯកភាពគ្នា ដូចមានចែងក្នុងអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា(MOU)ឆ្នាំ២០០០ ផែនទីមាត្រដ្ឋាន១/២០០.០០០ ស្របតាមស្មារតីនៃអនុសញ្ញាបារាំង-សៀម ឆ្នាំ១៩០៤ និងសន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀមឆ្នាំ១៩០៧។
បន្ថែមលើនេះ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនប្រកបដោយយុត្តិធម៌ កម្ពុជាបានស្នើភាគីថៃ នាំយកវិវាទព្រំដែននៅតំបន់មុំបី ប្រាសាទតាមាន់ធំ ប្រាសាទតាមាន់តូច និងប្រាសាទតាក្របី ទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ(ICJ) ហើយចាប់ពីពេលនេះតទៅ តំបន់ទាំង៤នេះ លែងជាប្រធានបទ នៅក្នុងក្របខណ្ឌគណៈកម្មការចម្រុះព្រំដែន(JBC) ទៀតហើយ។
ជុំវិញកម្តៅព្រំដែននេះ កម្ពុជា និងថៃ បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មការចម្រុះព្រំដែន(JBC) លើកទី៦ នៅថ្ងៃទី១៤ ខែមិថុនា ដល់ថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ ដែលកម្ពុជាដឹកនាំដោយលោក ឡាំ ជា រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុករដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែន និងជាប្រធានគណៈកម្មការចម្រុះព្រំដែនកម្ពុជា និងលោក ប្រាសាស ប្រាសាសវិនិច្ឆ័យ ទីប្រឹក្សាក្រសួងការបរទេសថៃ និងជាប្រធានគណៈកម្មការចម្រុះព្រំដែនថៃ។
ជុំវិញរឿងនេះ តំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន គាំទ្រជំហររបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពេលនេះ ជុំវិញការប្តឹងថៃទៅកាន់តុលាការ ICJ។
តែលោកថា ក្រៅពីប្តឹងតំបន់មុំ៣ និងប្រាសាទទាំង៣នោះហើយ កម្ពុជាក៏គួរប្តឹងជម្លោះព្រំដែនសមុទ្រទៅ ICJ ផងដែរ រួមមាន កោះគុត និងជម្លោះព្រំដែនទឹកជាមួយវៀតណាមផងដែរ ដើម្បីការពារបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា។
លោកថា៖ «កម្ពុជាក៏ត្រូវប្ដឹងថៃទៅកាន់តុលាការអន្តរជាតិដែរ! ករណីកោះគុត និងដែនសមុទ្រត្រួតស៊ីគ្នាទំហំ ២៦០០០គីឡូម៉ែត្រការ៉េជាមួយថៃ ហើយក៏ត្រូវប្ដឹងវៀតណាមទៅកាន់តុលាការអន្តរជាតិដែរ ជុំវិញបញ្ហាកោះត្រល់ និងកោះក្រចកសេះ និងដែនសមុទ្រដែលវៀតណាមដណ្តើម ពីកម្ពុជាទៅកាន់កាប់ ទំហំ៣ម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រការ៉េ ហើយគេហៅថាតំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្ត្រដែលដាក់រួមគ្នាជាមួយវៀតណាមទំហំ ១០ពាន់គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ក៏ត្រូវដាក់ប្តឹងទៅកាន់តុលាការអន្តរជាតិដែរ។ យើងប្តឹងថៃ យើងគួរតែប្តឹងវៀតណាមដែរ ដើម្បីឱ្យស្មើភាពគ្នា កុំឱ្យគេចោទប្រកាន់ថា លោក ហ៊ុន សែន ជំពាក់គុណវៀតណាម ហ៊ានតែប្តឹងតែថៃ»។
យ៉ាងណា ពាក់ព័ន្ធនឹងជម្លោះព្រំដែននៅតំបន់មុំបី ប្រាសាទតាមាន់ធំ ប្រាសាទតាមាន់តូច និងប្រាសាទតាក្របី ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបង្ហាញលិខិតផ្លូវការមួយច្បាប់ ដែលជាពាក្យបណ្តឹង នឹងត្រូវប្រគល់ដោយផ្ទាល់ដៃទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិនៅទីក្រុងឡាអេ នៅថ្ងៃទី១៦ ខែមិថុនា តាមរយៈឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាដែលទទួលខុសត្រូវនៅប្រទេសហូឡង់។
ជុំវិញកម្តៅព្រំដែនជាមួយថៃនេះដែរ ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានអំពាវនាវដល់ពលរដ្ឋខ្មែររួបរួមជាមួយរដ្ឋាភិបាលជាធ្លុងមួយ ដើម្បីទប់ស្កាត់បរទេសឈ្លានពាន និងចូលរួមបរិច្ចាគថវិកាជួយកងទ័ពដែលកំពុងការពារព្រំដែនផងដែរ។
យ៉ាងណា សម្រាប់ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត យល់ថា ដើម្បីបង្ហាញពីស្មារតីបង្រួបបង្រួមជាតិពិតប្រាកដ រដ្ឋាភិបាលក៏គួរបញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើក្រុមសំឡេងប្រឆាំង និងដោះលែងឱ្យពួកគេមានសេរីភាពឡើងវិញ។
លោកថា៖ «នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលអំពាវនាវថា ឲ្យកម្ពុជាខ្មែរនិងខ្មែររួបរួមគ្នា ពាក្យហ្នឹងពាក្យល្អដែលវាមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាដែរ ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជាអ្នកចាប់ផ្ដើមធ្វើមុន ទី១ គឺឈប់តាមប្រមាញ់ចាប់ពួកប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលគ្នារិះគន់បន្តិចបន្តួចទៅលើចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាល ពីបញ្ហាដោះស្រាយវិវាទព្រំដែនចុងក្រោយហ្នឹងក្តី។ ដូចជាគំរាមពលរដ្ឋខ្មែរនៅថៃ ដូចជា ចាប់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅខាងបាត់ដំបងអីជាដើម ត្រូវទម្លាក់ចោលឱ្យអស់។ ទី២ទម្លាក់ចោលបន្ថែមទៀតទៅលើអ្នកនយោបាយប្រឆាំង និងសកម្មជនប្រឆាំងដែលគ្នាគ្រាន់តែប្រើសិទ្ធិបញ្ចេញមតិរួមទាំងករណីរឿងCLVកន្លងទៅ ឲ្យពួកគាត់រួចទោសទណ្ឌឱ្យអស់ទៅ ទម្លាក់ចោលឱ្យអស់ទៅ អាហ្នឹងបានជាចេតនាពេញលេញក្នុងការមានបំណងផ្សះផ្សាជាតិ»។
កម្តៅព្រំដែនដែលបានកើតឡើងថ្មីទៀតនេះ ក្រោយពីទាហានថៃ បានបើកការបាញ់ប្រហារទៅលើលេណដ្ឋានកងទ័ពកម្ពុជា នៅព្រំដែនជួរមុខក្នុងតំបន់មុំ៣ ស្រុកជាំក្សាន្ត ខេត្តព្រះវិហារ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ បណ្តាលឱ្យទាហានខ្មែរម្នាក់ស្លាប់ គឺព្រិន្ធបាលឯក សួន រ៉ោន។
បញ្ហានេះ កម្ពុជាបានដាក់ពាក្យប្តឹងថៃទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ(ICJ) ក្នុងសំណុំរឿងព្រំដែន ដែលថៃរំលោភបំពានប្រាសាទតាមាន់តូច តាមាន់ធំ តាក្របី ដែលស្ថិតនៅខេត្តឧត្តរមានជ័យ និងតំបន់មុំ៣ ស្រុកជាំក្សាន្ត ក្នុងខេត្តព្រះវិហារ។
រីឯថៃប្រកាសមិនទទួលស្គាល់អំណាចយុត្តាធិការរបស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ(ICJ) ហើយងាកមកដាក់សម្ពាធឱ្យកម្ពុជាដោះស្រាយបញ្ហានេះ តាមយន្តការទ្វេភាគីតាមMOUឆ្នាំ២០០០វិញ។
ជុំវិញកម្តៅនេះ ប្រធានចលនាជាតិតស៊ូ លោក សម រង្ស៊ី បានបង្ហោះសាររំឭកមេដឹកនាំកម្ពុជាថា ត្រូវប្តឹងថៃទៅ ICJ ដោយប្រើផែនទីដើមពីបារាំង នឹងបង្ហាញថាកោះត្រល់ដែលវៀតណាមកំពុងគ្រប់គ្រងជារបស់កម្ពុជា។ លោកថា បើរដ្ឋាភិបាលហ៊ានប្រើផែនទីពីសម័យបារាំង កម្ពុជាអាចបាញ់ព្រួញមួយបានសត្វពីរ គឺបានទាំងទឹកដីខាងកើត និងបានទាំងទឹកដីខាងលិចមកកម្ពុជាវិញ៕
