រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តាមរយៈអ្នកនាំពាក្យ បានចេញការពារជុំវិញការអត់ធ្មត់ មិនតបតទៅនឹងទង្វើឈ្លានពានរបស់ថៃ ដែលថៃបានចូលមកព័ទ្ធបន្លាលួសយកចិត្តខ្មែរតាមចិត្ត ក្រោមបទឈប់បាញ់ ខណៈមានការរិះគន់ថា ភាពអត់ធ្មត់នេះ ជាជំហានឆ្ពោះទៅកាត់ដីឱ្យទៅប្រទេសថៃ ដើម្បីការពារអំណាចក្រោមពាក្យស្រឡាញ់សន្តិភាព ដូចដែលកម្ពុជាធ្លាប់ធ្វើជាមួយវៀតណាម អំឡុងទសវត្សរ៍ទី៨០។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា និយាយនៅថ្ងៃទី១ខែកញ្ញានេះថា ការអត់ធ្មត់របស់កម្ពុជា គោរពបទឈប់បាញ់ កំពុងទទួលបានការកោតសរសើរពីបណ្តាប្រទេសនានាលើពិភពលោក រួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក និងមេដឹកនាំចិនថ្មីៗនេះ ក្នុងដំណើរដែលមេដឹកនាំកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ធ្វើដំណើរទៅប្រទេសចិន។
លោកគូសបញ្ជាក់ថា ឥឡូវនេះកម្ពុជាបានឭពីប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីង ដែលបានអះអាងពីការគាំទ្របទឈប់បាញ់ ហើយចង់ឃើញយន្តការសង្កេតការណ៍អាស៊ាន បង្កើតឱ្យបានឆាប់ដែលស្របទៅនឹងការចង់បានរបស់កម្ពុជា ដែលលោកចាត់ទុកថានេះ ជាសារសំខាន់បំផុតនៃការងារការទូត ជាពិសេសលោកចង់ឱ្យពលរដ្ឋយល់ពីទឹកចិត្តមេដឹកនាំកម្ពុជា ដែលខិតខំអត់ធ្មត់កុំឱ្យផ្ទុះអាវុធ ដោយផ្តោតសំខាន់លើការងារការទូត ដើម្បីការពារអធិបតេយ្យភាពបូរណភាពទឹកដី និងរក្សាបានសុខសន្តិភាព។
លោកថា៖ «បងប្អូនយើងស្រាក់ដៃគ្នាគាំទ្រជំហរដ៏ត្រឹមត្រូវរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ហើយនឹងបន្តចូលរួមបន្សាបក្រុមជ្រុលនិយមមួយក្ដាប់តូច ដែលញុះញង់ក្នុងចេតនាអាក្រក់ ដើម្បីបំផ្លាញកម្លាំងសាមគ្គីជាតិដ៏រឹងមាំរបស់យើង»។
ដូចគ្នានេះដែរ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិ អ្នកស្រី ម៉ាលី សុជាតា បានគូសបញ្ជាក់ថា បទឈប់បាញ់ទទួលបានការស្វាគមន៍ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ និងឆ្លុះបញ្ចាំងពីបំណងប្រាថ្នារួមសម្រាប់សន្តិភាពនៅក្នុងតំបន់។
អ្នកស្រីថា ក្នុងនាមជាប្រទេសដែលស្រឡាញ់សន្តិភាព និងមានទំនួលខុសត្រូវខ្ពស់ កម្ពុជាបានប្រកាន់ខ្ជាប់នូវលក្ខខណ្ឌនៃបទឈប់បាញ់ ដោយជ្រើសរើសយកការសន្ទនាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ដោយមិនទទួលយកការប្រឈមមុខដាក់គ្នានិងជម្លោះឡើយ។
បន្ថែមពីនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស លោក ជុំ សន្ទរី និយាយថា ការដែលកម្ពុជាជ្រើសរើសយកការអត់ធ្មត់ គឺជាការបញ្ជៀសការរងគ្រោះដល់ជនភៀសសឹក បើទោះបីលោកបង្ហាញការខកចិត្តទៅនឹងភាគីថៃដែលថាមិនគោរពបទឈប់បាញ់ ហើយបង្កឱ្យកិច្ចព្រមព្រៀងនេះស្ថិតក្នុងភាពផុយស្រួយ។
លោកថា៖ «កម្ពុជាបានធ្វើការជ្រើសរើសយកការអត់ធ្មត់ ជាជាងការតបតដោយបានគិតគូរថាការកើនឡើងនៃភាពតានតឹង វានឹងធ្វើឲ្យស្ថានភាពមនុស្សធម៌កាន់តែអាក្រក់ឡើង ហើយនឹងធ្វើឲ្យមានប្រជាជនភៀសសឹកកើតឡើងថែមទៀត»។
យ៉ាងណា ការអត់ធ្មត់មិនតបតទៅនឹងទង្វើថៃឈ្លានពាន ក្រោយមានបទឈប់បាញ់ចូលជាធរមាន កាលពីម៉ោង១២យប់ថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ពោលគឺជាង១ខែទៅនេះ ថៃមិនបានគោរពបទឈប់បាញ់នេះទេ ដោយបានចូលទៅចាប់ទាហានខ្មែរ២០នាក់ ធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំង រហូតមកដល់ថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញានេះ ទាហានខ្មែរ១៨នាក់ទៀត ថៃមិនទាន់ប្រគល់ឱ្យមកកម្ពុជាវិញនៅឡើយទេ។
លើសពីនេះ យោធាថៃបានចូលទៅរាយបន្លាលួសព័ទ្ធយកប្រាសាទតាមាន់ធំ នៅខេត្តឧត្តរមានជ័យ ព័ទ្ធយកតំបន់អានសេះ ក្នុងខេត្តព្រះវិហារ និងភូមិព្រៃចាន់ ឃុំអូរបីជាន់ និងគំរាមយកភូមិជោគជ័យ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ទាំងភាគីកម្ពុជាមិនឱ្យតបត។
ជុំវិញបញ្ហានេះ អ្នកនាំពាក្យចលនាជាតិតស៊ូ នៅក្រៅប្រទេសរបស់លោក សម រង្ស៊ី គឺលោក គឹម សុខ ធ្លាប់បាននិយាយថា ការអត់ធ្មត់របស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ស្នើប្រកាសចុះចាញ់ថៃ ហើយថាកម្ពុជានឹងយល់ព្រមធ្វើផែនទីថ្មី កាត់ដីកម្ពុជានៅតាមព្រំដែនឱ្យទៅថៃ តាមដែលថៃចង់បានដូចដែលកម្ពុជាធ្លាប់ធ្វើជាមួយវៀតណាម អំឡុងទសវត្សរ៍ទី៨០ដែរ។
លោកថា៖ «ចរចាចុះចរចាឡើង ចេញកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មី កិច្ចព្រមព្រៀងថ្មី ទាត់ចោលនូវគោលការណ៍អន្តរជាតិនិងច្បាប់អន្តរជាតិ ឧទាហរណ៍កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសជាដើម បន្ទាប់មកគេចេញនូវបែបបទគេហៅថា យន្តការថ្មី ផែនទីថ្មី ដល់ទៅយន្តការថ្មីផែនទីថ្មី គឺស្មើនឹងការពិត ខ្មែរឲ្យថៃដូចធ្លាប់ធ្វើកន្លងមកជាមួយវៀតណាមកាត់កោះត្រល់ឲ្យវៀតណាម កាត់ដែនសមុទ្រឲ្យវៀតណាមកាត់ចង្កោមកោះក្រចកសេះឲ្យវៀតណាមកាត់ដីគោកឲ្យវៀតណាម»។
លើសពីនេះ លោក សម រង្ស៊ី ហៅជម្លោះប្រដាប់អាវុធកម្ពុជា -ថៃ ផ្តើមចេញពីមេដឹកនាំកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ចាប់បោកលោក ថាក់ស៊ីន អស់រាប់រយលានដុល្លារ មិនមែនផ្តើមចេញពីឆន្ទៈការពារទឹកដីទេ។
លោកបង្ហោះសារលើហ្វេសប៊ុកនៅថ្ងៃទី១ខែកញ្ញានេះថា៖ Asia Sentinel បានរាយការណ៍អំពីជម្លោះរវាងលោក ហ៊ុន សែន និង លោក ថាក់ស៊ីន ដែលព្យាយាមទិញភាគហ៊ុន ២៤% នៅក្នុងក្រុមហ៊ុនថាមពលថៃដ៏ធំមួយឈ្មោះ Bangchak ក្នុងតម្លៃរាប់ពាន់លានដុល្លារ ដោយប្រើឈ្មួញកណ្តាលឈ្មោះ Benjamin Mauerberger ជនជាតិអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ដែលមានកាន់សញ្ជាតិខ្មែរ។ ប៉ុន្តែមូលនិធិសន្តិសុខសង្គមរបស់ប្រទេសថៃ (Thailand Social Security Fund) ដែលមានភាគហ៊ុន ១៤% ក្នុងក្រុមហ៊ុន Bangchak បានបដិសេធមិនលក់ធ្វើឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ខឹងសម្បារយ៉ាងខ្លាំង។ លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវបានគេបោកប្រាស់អស់រាប់រយលានដុល្លារ។
សម្រាប់លោក សម រង្ស៊ី «រឿងនេះបានកើតឡើងតាំងពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ មកម្លេះ ដែលនាំឱ្យមានជម្លោះផ្ទាល់ខ្លួនរវាង ហ៊ុន សែន និង ថាក់ស៊ីន»។
ជម្លោះនេះ គឺជាឫសគល់នៃបញ្ហាដែលធ្វើឲ្យ លោក ហ៊ុន សែន ខឹងខ្លាំងរហូតដល់ហ៊ានចេញមុខទំលាយសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទជាមួយកូនស្រី លោក ថាក់ស៊ីន គឺអ្នកស្រី ផែថងថាន។ ជម្លោះនេះបានអូសទាញជីវិតទាហាននិងប្រជាជន ឲ្យធ្លាក់ចូលក្នុងសង្រ្គាមដែលមិនគួរកើតឡើង។ វាជារឿងអមនុស្សធម៌បំផុតដែលគេយកជីវិតមនុស្សមកសងសឹកគ្នា ដោយសារតែជម្លោះផ្ទាល់ខ្លួន។
លើសពីនេះ មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងមួយរូបទៀត គឺលោក មុត ចន្ថា បាននិយាយកាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែសីហាថា លទ្ធផលនៃបទឈប់បាញ់គឺស្មើសូន្យ ។
ក្នុងន័យនេះ លោកពន្យល់ថា ចាប់តាំងពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងបទឈប់បាញ់គ្នា នៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥មក ខែ្មរបាត់ដីដោយសារការឈ្លានពានទន្រ្ទានកាន់កាប់ និងហ៊ុំព័ទ្ធបន្លាលួសពីទាហានសៀម។ លទ្ធផលគោរពបទឈប់បាញ់ ទទួលបានមកវិញ គឺកងទ័ពខ្មែរ ២០នាក់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងកំពុងជាប់ឃុំនៅឡើយ។
ប្រាសាទតាមាន់ធំត្រូវបានថៃឈ្លានពានដោយហ៊ុំព័ទ្ធបន្លាលួស និងកាន់កាប់ ភូមិជោគជ័យ ភូមិអូរបីជាន់ ភូមិជោគជ័យ ដែលថៃនៅថាភូមិណងចាន់ ត្រូវទាហានឈ្លានពានសៀមហ៊ុំព័ទ្ធបន្លាលួសទន្រ្ទានយកកាន់កាប់។
លោកចោទជាសំណួរថា តើទាំងនេះសុំឱ្យជឿជាក់លើរដ្ឋាភិបាល ជឿជាក់សមត្ថភាពចរចារបស់រដ្ឋាភិបាលឬ?។ លោកថា កុំយកលេសគោរពបទឈប់បាញ់ មិនចេញមុខទប់ទល់ចំពោះអំពើឈ្លានពានជាបន្តបន្ទាប់ទាហានសៀម ។
សម្រាប់លោក មុត ចន្ថា មាត់អួតថាមិនឱ្យបាត់ដីសូម្បីតែ០១មីលីម៉ែត្រជាដាច់ខាត តែឥឡូវវាបាត់រាប់ពាន់ម៉ែត្រ បាត់ទាំងភូមិ និងផ្ទះសម្បែង របស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងប្រាសាទខ្មែរ។
លើសពីនេះ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរឈឺចាប់ពេកទ្រាំនឹងអំពើឈ្លានពានមិនបាន ក៏ប្រើប្រាស់កាតព្វកិច្ចជាម្ចាស់ប្រទេស ម្ចាស់ជោគវាសនា ក្រោកឡើងតតាំងប្រឆាំងនឹងអំពើឈ្លានពានរបស់ថៃ តែបែរជាត្រូវបានរដ្ឋាភិបាល រារាំង និងគំរាមកំហែងទៅវិញ៕
