នៅថ្ងៃសុក្រនេះ ថៃបានពង្រាយកម្លាំងទ័ព និងគ្រឿងចក្រ មកឈូសឆាយរំលោភយកដីខ្មែរ នៅភូមិព្រៃចាន់ ស្ថិតក្នុងឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ តាមការគ្រោងទុក តាមផែនទីដែលថៃគូដោយឯកតោភាគី ទាំងគ្មានការទប់ស្កាត់ពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទេ ក្រៅពីបញ្ជូនអ្នកសារព័ត៌មានដែលស្និទ្ធទៅធ្វើការឡាយផ្ទាល់ពីសកម្មភាពថៃឈ្លានពាន។
ការណ៍នេះ ជំរុញឱ្យមានការស្តីបន្ទោសថា រដ្ឋាភិបាលគ្រួសារហ៊ុន គ្មានឆន្ទៈការពារទឹកដី ដូចមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញទេ តែផ្ទុយទៅវិញថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បណ្តោយឱ្យសត្រូវគឃ្លើនឈូសឆាយរំលោភយកដីខ្មែរតាមទំនើងចិត្ត ក្រោមហេតុផលស្រឡាញ់សន្តិភាព។
សារព័ត៌មានដែលបានឡាយផ្ទាល់ពីសកម្មភាពថៃឈ្លានពាននេះ មានសារព័ត៌មាន Fresh News និងភ្នាក់ងារទូរទស្សន៌ជាតិ (ទទក) ដោយឡែកមិនឃើញមានវត្តមានពលរដ្ឋទៅប្រឈមនឹងសកម្មភាពឈ្លានពាននេះ ដូចពេលមុនៗទេ។
លើសពីនេះ គេសង្កេតឃើញអភិបាលខេត្តបន្ទាយមានជ័យ លោក អ៊ុំ រាត្រី ក៏បានដឹកនាំក្រុមអនុព័ន្ធយោធាចុះទៅឃ្លាំមើលទីតាំងកើតហេតុផ្ទាល់ ប៉ុន្តែហាក់មិនឃើញមានចំណាក់ការទប់ស្កាត់នោះទេ។
ចំណែក ក្រសួងការពារជាតិ ក៏មិនទាន់ឃើញចេញប្រតិកម្មទៅនឹងការឈ្លានពានរបស់ថៃនេះដែរ គិតត្រឹមម៉ោងផ្សាយនេះ។
យ៉ាងណា បើតាមអ្នកធ្វើអត្ថាធិប្បាយផ្ទាល់ របស់ទូរទស្សន៍ (ទទក) បាននិយាយថា យោធាថៃបាននឹងកំពុងធ្វើសកម្មភាពឈ្លានពានទឹកដីកម្ពុជាយ៉ាងគឃ្លើន នៅភូមិព្រៃចាន់នេះ។
លោកថា៖ «យើងឃើញថាសកម្មភាពទាំងអស់នេះ ដែលកងទ័ពថៃកំពុងតែប្រើប្រាស់គ្រឿងចក្រឈ្លានពានលើទឹកដីរបស់កម្ពុជារបស់យើង នៅពេលនេះ ប្រមាណជាជាង៣០នាទីហើយ គឺអត់មានថមថយនៅឡើយទេ គឺពួកគេកំពុងតែបង្ហាញសកម្មភាពយ៉ាងគឃ្លើន តាមរយៈការឈូសឆាយដែលសកម្មភាពនេះជាការឈ្លានពានសុតសាធ»។
ជុំវិញបញ្ហានេះ តំណាងរាស្រ្តបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន ហៅការដែលបណ្តោយឱ្យថៃឈ្លានពានដីខ្មែរទាំងគ្មានការទប់ស្កាត់នេះ ជាទង្វើក្បត់នឹងឆន្ទៈរាស្ត្រ និងទឹកដី។ លោកថា រដ្ឋាភិបាលគ្រួសារហ៊ុន ពិតជាគ្មានឆន្ទៈការពារទឹកដីខ្មែរនោះទេ។
លោកហាក់ស្តីបន្ទោសថា បើមេដឹកនាំគ្មានសមត្ថភាពទប់ទល់ទៅនឹងសត្រូវឈ្លានពាន ដើម្បីការពារបូរណភាពទឹកដីទេ គួរតែចុះចេញអំណាច ដើម្បីកុំឱ្យកូនខ្មែរ រងគ្រោះតជំនាន់។
លោកថា៖ «នៅពេលដែលខាងភាគីថៃយកគ្រឿងចក្រមកឈូសឆាយលើដីស្រែចម្ការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋហើយខាងភាគីកម្ពុជាបានត្រឹមតែឡាយ អត់ហ៊ានមានចំណាត់ការ នេះបង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុនម៉ាណែត ហ្នឹងគឺខ្សោយមែនទែន អន់មែនទែន នៅមិនហ៊ានការពារទឹកដីពីការឈ្លានពានរបស់ភាគីថៃ តាមពិតជាមួយខ្មែរខ្លាំងណាស់ ងើបមួយវ៉ៃមួយវ៉ៃ ប៉ុន្តែជាមួយថៃអត់ហ៊ានប្រើទ្រឹស្តីងើបមួយវ៉ៃមួយ អត់ហ៊ានទៅទប់ស្កាត់គេទេ តាមពិតត្រូវយកកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរបស់យើង នៅតែទប់ស្កាត់កុំឲ្យថៃឈូសឆាយទៅលើដីស្រែចម្ការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹង ទើបជារឿងត្រឹមត្រូវ»។
យ៉ាងណា លោករំឭកថា ជម្រើសមានតែមួយគត់ គឺប្រើសិទ្ធិស្វ័យការពារ ដើម្បីបុព្វេហតុទឹកដី ប្រឆាំងនឹងសត្រូវឈ្លានពាន ទើបជារដ្ឋាភិបាលដែលមានឆន្ទៈការពារជាតិ ទឹកដី។
លោកថា៖ «ខ្ញុំយល់ថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គួរតែចុះចេញពីតំណែងទៅ នៅពេលដែលខ្លួនឯងដែលអសមត្ថភាពក្នុងការការពារទឹកដី គឺឲ្យអ្នកដែលមានសមត្ថកិច្ចហ្នឹង គេទៅការពារទឹកដី ដើម្បីទប់ស្កាត់ពីការឈ្លានពានពីសំណាក់ប្រទេសថៃ ហើយបើសិនជាគាត់ចង់កាន់តំណែងបន្តទៀត គួរតែប្រើទ្រឹស្តីងើបមួយវ៉ៃមួយជាមួយថៃ ដូចជាមួយខ្មែរផង កុំខ្លាំងបានតែជាមួយខ្មែរ ហើយបណ្តោយឱ្យថៃឈ្លានពាន»។
ជុំវិញបញ្ហានេះ VOD មិនទាន់អាចសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិ អ្នកស្រី ម៉ាលី សុជាតា គិតត្រឹមម៉ោងផ្សាយនេះ ដោយអ្នកស្រីមិនលើកទូរស័ព្ទ។
ដោយឡែក ក្រសួងការពារជាតិ ក៏មិនទាន់ឃើញចេញប្រតិកម្ម ទៅនឹងការឈ្លានពានរបស់ថៃនេះដែរ គិតត្រឹមម៉ោងផ្សាយនេះ។
ជុំវិញរឿងនេះ ប្រធានក្រុមឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត ហៅសកម្មភាពនេះបញ្ជាក់ថា ថៃបើកការឈ្លានកម្ពុជាជាចំហរ ក្នុងរូបភាពប្រមាថខ្មែរ។ រីឯភាពស្ងៀមស្ងាត់របស់មេដឹកនាំខ្មែរវិញ ឆ្លុះបញ្ចាំងថា ពួកគេគិតតែការពារអំណាច គ្មានឆន្ទៈការពារទឹកដីនោះទេ។
លោកថា៖ «និយាយទៅយើងមានការឈឺចាប់ណាស់ យើងមានការឈឺចាប់ណាស់ ឈឺចាប់ទី១ហ្នឹង គឺសៀមឈ្លានពានមកលើបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា រំលោភភូមិឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅតំបន់ព្រៃចាន់តំបន់ភូមិជោគជ័យ ស្រុកអូរជ្រៅ និងតំបន់ផ្សេងៗទៀតនៅតាមព្រំដែន ឈឺចាប់ទី២ គឺឈឺចាប់ និងរដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រទេសកម្ពុជាខ្លួនឯង ដែលមិនមានជំហរនឹងនរ មិនមានជំហររឹងមាំក្នុងការការពារបូរណភាពទឹកដីបាត់បង់ម្ចាស់ការបណ្ដោយឲ្យសៀមចូលឈ្លានពាន អាហ្នឹងគឺជាការឈឺចាប់ទ្វេគុណឈឺចាប់ខ្លាំង សម្រាប់ជាតិសាសន៍យើងដែលមានមេដឹកនាំបាត់បង់ស្មារតីទទួលខុសត្រូវ បណ្ដោយឲ្យជនជាតិសៀមចូលឈ្លានពានតាមទំនើងចិត្ត»។
គួរបញ្ជាក់ថា នៅថ្ងៃទី១០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥នេះ ជាថ្ងៃកំណត់ឱសានវាទរបស់យោធាថៃ ដែលថៃគំរាមប្រកាសប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹក ដើម្បីបណ្តេញពលរដ្ឋខ្មែរចេញពីភូមិព្រៃចាន់ និងភូមិជោគជ័យ ។
មេភូមិភាគទី១ លោក វិរៈយុទ្ធ លឿងសុវណ្ណ គំរាមថា យោធាថៃនឹងប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹកបណ្តេញពលរដ្ឋខ្មែរដោយខ្លួនឯង បើភាគីកម្ពុជាមិនជម្លៀសពលរដ្ឋចេញពីភូមិព្រៃចាន់ និងភូមិជោគជ័យទេនោះ។
យ៉ាងណា ភាគីកម្ពុជា បានច្រានចោលការទាមទាររបស់ថៃ ដោយអះអាងថា ពលរដ្ឋខ្មែរដែលថៃគំរាមបណ្តេញចេញនោះ បានអាស្រ័យផលនៅទីនោះយូរឆ្នាំហើយ។
សម្រាប់កម្ពុជា ទីតាំងដែលរដ្ឋបាលខេត្តស្រះកែវបានតវ៉ា គឺជាដែនអធិបតីកម្ពុជាក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានរស់នៅកាន់កាប់ និងប្រើប្រាស់អាស្រ័យផលជាយូរមកហើយ មុនការចូលជាធរមាននៃ MOU ឆ្នាំ២០០០។
ក្រោយប៉ះទង្គិតគ្នាដោយអាវុធទ្រង់ទ្រាយធំ កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ និងមានបទឈប់បាញ់នៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដានោះ ថៃមិនបានគោរពបទឈប់បាញ់ទេ ។
ថៃចូលមករាយបន្លាលួសព័ទ្ធយកប្រាសាទតាមាន់ធំ ស្ថិតក្នុងខេត្តឧត្តរមានជ័យ តំបន់អានសេះ ក្នុងខេត្តព្រះវិហារ និងភូមិព្រៃចាន់ ភូមិអូរបីជាន់ ក្នុងស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ហើយនៅថ្ងៃសុក្រនេះថៃ បានបញ្ជូនគ្រឿងចក្រ និងកងកម្លាំងមកឈ្លានពានដីខ្មែរ តាមការគ្រោងទុក ទាំងគ្មានការទប់ស្កាត់ពីភាគីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានោះទេ។
លោក មែន ណាត ធ្លាប់បញ្ជាក់ប្រាប់វីអូឌីថា ស្ថានភាពព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ថៃកំពុងសង្កត់កម្ពុជាឲ្យទទួលយកផែនទីចោរខ្នាត ១/៥0.000 និងទាមទារកម្ពុជាឲ្យដោះគ្រាប់មីន ដើម្បីឲ្យខ្លួនសម្រេចមហិច្ឆតាឈ្លានពានកម្ពុជា តាមផែនទីដែលថៃគូរដោយឯកតោភាគី ។
លោកផ្តល់ជាយោបល់ថា មានតែកម្ពុជាប្រើយន្តការអន្តរជាតិទេ ទើបអាចការពារបូរណភាពទឹកដីបាន គឺត្រូវប្តឹងទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ(ICJ) និងប្តឹងសហប្រធានកិច្ចព្រៀមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឱ្យកោះប្រជុំភាគីពាក់ព័ន្ធបន្ទាន់ ទើបអាចទប់ស្កាត់ មហិច្ឆតាបរទេសឈ្លានពានបាន។
ប៉ុន្តែថាបើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅតែបន្តប្រើយន្តការចរចាទ្វេភាគីជាមួយសត្រូវឈ្លានពាន នោះប្រៀបបាននឹងព្រមកាត់ដីកម្ពុជាមួយផ្នែកណានោះ ដើម្បីដោះដូរការរក្សាអំណាច។
យ៉ាងនេះក្តី មាត្រា៥២នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ចែងថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ប្តេជ្ញារក្សាការពារឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដី អនុវត្តនយោបាយបង្រួបបង្រួមជាតិ ដើម្បីការឯកភាពជាតិ។
លើសពីនេះ ក្រមព្រហ្មទណ្ឌមាត្រា៤៤០ ចែងថា «អំពើប្រគល់ឱ្យរដ្ឋបរទេស ឬភ្នាក់ងារបរទេស នូវដែនដីជាតិទាំងស្រុង ឬមួយផ្នែក ជាអំពើក្បត់ជាតិ ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត»៕
