មូលនិធិជាតិដើម្បីលើកកម្ពស់ប្រជាធិបតេយ្យ NED បានអំពាវឱ្យដោះលែងអ្នកសារព័ត៌មាន អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង ដែលជាប់ឃុំទាំងអយុត្តិធម៌ ដោយថា គ្មានអ្នកណាម្នាក់គួរជាប់ពន្ធនាគារដោយការអនុវត្តសិទ្ធជាមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេ ដោយសន្តិភាពនោះទេ។
NEDបាននិយាយក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ចុះថ្ងៃទី៣០ ខែតុលា ក្នុងទិវាអ្នកទោសនយោបាយអន្តរជាតិថា គ្មានអ្នកណាម្នាក់ គួរជាប់ពន្ធនាគារដោយការអនុវត្តសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេ ឬសម្រាប់ការជឿរបស់ពួកគេដោយសន្តិភាពនោះទេ។
តែផ្ទុយទៅវិញ នៅជុំវិញពិភពលោក មានអ្នកទោសនយោបាយប្រមាណ ១លាននាក់ ដែលត្រូវបានឃុំឃាំងដោយអយុត្តិធម៌ និងដោយសារមូលហេតុនយោបាយ។
ប្រភពបន្តថា បុគ្គលទាំងនោះ រួមមាន អ្នកសារព័ត៌មាន អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងប្រជាធិបតេយ្យ មេដឹកនាំសាសនា សិល្បៈករ និងប្រជាពលរដ្ឋសាមញ្ញ ដែលតំណាងឱ្យមនសិការសង្គមរបស់ពួកគេ។ ការជាប់ពន្ធនាគាររបស់ពួកគេ គឺជាការរំលោភសិទ្ធិមិនត្រឹមតែលើសេរីភាពរបស់ពួកគេប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែនៅលើគោលការណ៍រួមនៃសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ និងយុត្តិធម៌របស់មនុស្ស។
ទិវាអ្នកទោសនយោបាយអន្តរជាតិ មានដើមកំណើតនៅប្រទេសសូវៀតក្នុងឆ្នាំ១៩៧៤ នៅពេលដែលអ្នកទោសនយោបាយបានប្រមូលផ្តុំគ្នាធ្វើកូដកម្មបង្អត់អាហារមួយថ្ងៃ។ អ្នកទោសមនសិការប្រទេសសូវៀត បានធ្វើការតវ៉ានេះម្តងទៀត នៅរៀងរាល់ថ្ងៃទី៣០ ខែតុលា ដែលគាំទ្រដោយបាតុកម្មភាពសាមគ្គីនៅទីក្រុងធំៗ។
ដើម្បីជាការឆ្លើយតបទៅការគាបសង្កត់យ៉ាងធ្ងន់ធរ ដែលកំពុងបន្តរបស់ លោក វ្លាឌីមៀ ពូទីន អ្នកទោសនយោបាយបានស្តារឡើងវិញនូវទំនៀមទំលាប់នេះក្នុងឆ្នាំ២០២១។
ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំនេះ វាបានក្លាយទៅជាទិវាអន្តរជាតិនៃសាមគ្គីភាពជាមួយអ្នកទោសនយោបាយទូទាំងពិភពលោក។
ការជាប់ពន្ធនាគារនយោបាយ បានបំផ្លាញនីតិរដ្ឋ បំបិទមាត់អ្នកប្រឆាំង បំផ្លាញសេរីភាពសារព័ត៌មាន និងធ្វើឱ្យមូលដ្ឋានប្រជាធិបតេយ្យអន់ថយ។
រដ្ឋាភិបាលផ្តាច់ការប្រើវាដើម្បីគាបសង្កត់ក្រុមប្រឆាំង បង្កការភ័យខ្លាច និងពង្រឹងការគ្រប់គ្រង។ ការឃុំឃាំងដោយអយុត្តិធម៌នីមួយៗ បានបញ្ជូនសារក្រើនរំឭកមួយទៅកាន់អ្នកផ្សេងទៀត ដែលស្វែងរកការនិយាយការពិតដើម្បីអំណាច។
អ៊ែនអ៊ីឌី(NED)បានអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលប្រជាធិបតេយ្យ បន្តធ្វើឱ្យការដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយជាអាទិភាពសកល និងបន្តតស៊ូមតិ ដើម្បីសេរីប្រឈមនឹងការគាបសង្កត់៕
