ក្រោយសង្គ្រាមត្រជាក់ រលកទី៣នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបានរីករាលដាលខ្លាំងទូទាំងសកលលោកទាំងមូល។ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ជាពិសេសពាក្យ «ប្រជាធិបតេយ្យ» ក្លាយជាពាក្យដ៏មានប្រជាប្រិយក្នុងស្រទាប់មហាជន ប៉ុន្តែខ្លឹម (essence) និងសសរស្ដម្ភ ឬសសរគ្រឹះដើម្បីកសាងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យឬរដ្ឋាភិបាលប្រជាធិបតេយ្យ ហាក់នៅឆ្ងាយពីការយល់ដឹងនិងការអនុវត្តរបស់អ្នកនយោបាយ ក៏ដូចជាពលរដ្ឋទូទៅនៅឡើយ។

អូឃឹស៍ បង្កើតឡើងនៅក្នុងទំនាក់ទំនងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខត្រីភាគីរវាងអូស្ត្រាលី ចក្រភពអង់គ្លេស និងសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងគោលដៅទប់ទល់ឥទ្ធិពលរបស់ចិនក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកនិងសកលលោក។ សម្ព័ន្ធភាពនេះ​គ្របដណ្ដប់លើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបច្ចេកវិទ្យា វិទ្យាសាស្ត្រ និងឧស្សាហកម្ម ព្រមទាំងកងកម្លាំងសន្តិសុខរួមគ្នា ដើម្បីនាំមកនូវសន្តិសុខសុវត្ថិភាពតំបន់ល្អជាងមុន និងនាំមកនូវអត្ថប្រយោជន៍រួមរវាងគ្នា។

នៅក្នុងការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបែបបុរាណ ការភ្ជាប់ខ្លួនរបស់មេដឹកនាំទៅនឹងអាទិទេពដើម្បីទទួលបាននីត្យានុកូលភាពនយោបាយដឹកនាំ ជាកិច្ចការសំខាន់ក្នុងការរក្សាអំណាច ឥទ្ធិពល និងការពារប្រទេស។ មេដឹកនាំឬក្សត្រក្នុងសម័យបុរាណតែងតែមានគោរមងារសម្រាប់រាជ្យ ឬសម្រាប់មរណនាម មានទាំងនៅក្នុងបូព៌ាប្រទេសនិងបស្ចិមប្រទេស ជាពិសេសក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ។

នៅក្នុងទិវាប្រជាធិបតេយ្យអន្តរជាតិ លោកប្រធានាធិបតី ចូ បៃឌិន​ បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «គ្មានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យណាល្អឥតខ្ចោះនោះទេ ហើយគ្មានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យណាដែលចុងក្រោយនោះដែរ។ រាល់​អត្ថប្រយោជន៍ដែលទទួលបាន រាល់ឧបសគ្គដែលបានជម្នះ គឺជាលទ្ធផលនៃការងារដែលបានខិតខំ​ព្យាយាមមិនឈប់ឈរ។​ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមិនកើតឡើងដោយចៃដន្យនោះទេ។​ យើងត្រូវតែការពារ ប្រយុទ្ធ និងពង្រឹងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។»

ទំនាក់ទំនងចិននិងអាមេរិកក្នុងសតវត្សរ៍ទី២១ គឺជាប្រធានបទក្ដៅសម្រាប់អ្នកសិក្សា អ្នកធ្វើគោលនយោបាយបានធ្វើការជជែកវែកញែកនិងវិភាគ។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៤៩មក ទំនាក់ទំនងចិននិងសហរដ្ឋ​អាមេរិកបានប្រែប្រួលពីការប្រឈមមុខគ្នា ទៅជាការចូលរួមសហការ និងបញ្ច្រាសមកវិញ។

អត្ថបទនេះបកស្រាយពីសារៈសំខាន់នៃការសិក្សានយោបាយដោយផ្អែកលើទស្សនវិជ្ជានយោបាយ។ ទស្សនវិទូក្រិកបុរាណសម័យ លោក អារីស្តូត បានលើកឡើងថា “នយោបាយជាមេវិទ្យាសាស្ត្រ” (Politics is the master science)។ ក្នុងន័យនេះ លោកមានន័យថា គ្រប់រឿងរ៉ាវកើតឡើងក្នុងសហគមន៍នយោបាយស្ថិតក្នុងបរិបទនយោបាយ ពីព្រោះការសម្រេចចិត្តនយោបាយនឹងមានផលជះលើជីវភាពរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋ។

តំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក មានសារៈសំខាន់សម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិកនិងសម្ព័ន្ធមិត្ត ដោយសារការតភ្ជាប់សេដ្ឋកិច្ច ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងសន្តិសុខរវាងតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិកខាងលិច និងតំបន់មហាសមុទ្រឥណ្ឌា ដែលកំពុងប្រែក្លាយជា «ប្រព័ន្ធយុទ្ធសាស្ត្រតែមួយ»។ វិបាកយុទ្ធសាស្ត្រនៃតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកនេះញ៉ាំងឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកនិងសម្ព័ន្ធមិត្តទប់ស្កាត់ការរះឡើងរបស់ចិននៅក្នុងតំបន់។

កិច្ចព្រមព្រៀងស្ដីពីដំណោះស្រាយរួមមួយនៃជម្លោះកម្ពុជា ដែលគេស្គាល់ជាទូទៅថាជា «កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស» បានបញ្ចប់ជម្លោះប្រកបដោយសោកនាដកម្ម និងការបង្ហូរឈាមដែលបណ្ដាលមកពី «សង្គ្រាមខ្ចីដៃ» ឬ «សង្រ្គាមអាយ៉ង» (proxy war) នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រជម្លោះនយោបាយកម្ពុជា។

ក្រោយការបញ្ចប់ទៅនៃសង្គ្រាមត្រជាក់ សង្គ្រាមខ្ចីដៃឬសង្រ្គាមអាយ៉ង (proxy war) នៅកម្ពុជាក៏បានបញ្ចប់ដោយមានកិច្ចព្រមព្រៀងស្ដីពីដំណោះស្រាយរួមមួយនៃជម្លោះកម្ពុជា ដែលគេស្គាល់ជាទូទៅថាជា «កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស ២៣តុលា ឆ្នាំ១៩៩១» ដោយបានបញ្ចប់សង្គ្រាមហាសោកនាដកម្ម។