អ្នកឃ្លាំមើលសង្គម លើកឡើងថា ការមិនព្រមស្ដារស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលនាំទៅដល់ការបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «អ្វីៗគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ (EBA)» របស់សហភាពអឺរ៉ុបទាំងស្រុងនោះ ជាកំហុសឆ្គងធំមួយរបស់មេដឹកនាំកម្ពុជា ព្រោះការបាត់បង់នោះនឹងធ្វើឱ្យប្រទេសជាតិខាតបង់។
សហភាពអឺរ៉ុបបន្តប្ដេជ្ញាជំរុញការលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ការប្ដេជ្ញានេះត្រូវបានបង្ហាញឡើងនៅក្នុងយុទ្ធសាស្រ្តរួមសហភាពអឺរ៉ុប សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍ជាមួយប្រទេសកម្ពុជាក្នុងរយៈពេល៧ឆ្នាំ ដោយចាប់អនុវត្តពីឆ្នាំ២០២១ ដល់២០២៧។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បន្តលើកឡើងថា ការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យគ្មានស្តង់ដារអន្តរជាតិទេ ដោយសម្អាងថា សូម្បីប្រទេសមហាអំណាចលោកសេរីខ្លះក៏អនុវត្តខុសគ្នាដែរ ខណៈមានការរិះគន់អំពីការដឹកនាំរបស់លោកធ្វើឱ្យកម្ពុជាងាកចេញពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ។
មេដឹកនាំជប៉ុនបង្ហាញចេតនាចង់ឃើញកម្ពុជាលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងនីតិរដ្ឋ ខណៈការបោះឆ្នោតជិតចូលមកដល់ ប៉ុន្តែគណបក្សប្រឆាំងដែលធ្លាប់ទទួលបានសំឡេងឆ្នោតគាំទ្រប្រហាក់ប្រហែលបក្សកាន់អំណាចដែរនោះ ត្រូវបានបន្តរារាំងឱ្យនៅក្រៅឆាកនយោបាយក្រោមហេតុផលអនុវត្តច្បាប់។
អ្នកវិភាគមួយចំនួនមើលឃើញថា ការដែលក្រុមអ្នកនយោបាយជំទាស់បំបែកខ្លួនជាផ្នែកតូចៗមកបង្កើតគណបក្សថ្មីដើម្បីចូលរួមការបោះឆ្នោត អាចគ្រាន់តែជាការកំដរឆាកបក្សកាន់អំណាចប៉ុណ្ណោះ និងគ្មានឥទ្ធិពលជំរុញដល់ការស្ដារប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យឱ្យប្រសើរឡើងវិញទេ បើពួកគេមិនរួបរួមគ្នាបង្កើតជាសំឡេងតែមួយទេនោះ។
ក្រោមដំបូលរដ្ឋធម្មនុញ្ញជិត៣០ឆ្នាំមកនេះ ការប្រកួតអំណាចនៅកម្ពុជាមិនទាន់បានអនុវត្តប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យឱ្យបានពេញលេញ ដើម្បីការពារឯកភាពជាតិ បម្រើពលរដ្ឋ ដូចច្បាប់កំពូលនេះបានចែងទេ ដែលបញ្ហានេះបង្កឱ្យមានជម្លោះនយោបាយកើតឡើងស្ទើរគ្រប់អាណត្តិ។
ក្រោយសង្គ្រាមត្រជាក់ រលកទី៣នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបានរីករាលដាលខ្លាំងទូទាំងសកលលោកទាំងមូល។ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ជាពិសេសពាក្យ «ប្រជាធិបតេយ្យ» ក្លាយជាពាក្យដ៏មានប្រជាប្រិយក្នុងស្រទាប់មហាជន ប៉ុន្តែខ្លឹម (essence) និងសសរស្ដម្ភ ឬសសរគ្រឹះដើម្បីកសាងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យឬរដ្ឋាភិបាលប្រជាធិបតេយ្យ ហាក់នៅឆ្ងាយពីការយល់ដឹងនិងការអនុវត្តរបស់អ្នកនយោបាយ ក៏ដូចជាពលរដ្ឋទូទៅនៅឡើយ។
នៅក្នុងការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបែបបុរាណ ការភ្ជាប់ខ្លួនរបស់មេដឹកនាំទៅនឹងអាទិទេពដើម្បីទទួលបាននីត្យានុកូលភាពនយោបាយដឹកនាំ ជាកិច្ចការសំខាន់ក្នុងការរក្សាអំណាច ឥទ្ធិពល និងការពារប្រទេស។ មេដឹកនាំឬក្សត្រក្នុងសម័យបុរាណតែងតែមានគោរមងារសម្រាប់រាជ្យ ឬសម្រាប់មរណនាម មានទាំងនៅក្នុងបូព៌ាប្រទេសនិងបស្ចិមប្រទេស ជាពិសេសក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ។
នៅក្នុងទិវាប្រជាធិបតេយ្យអន្តរជាតិ លោកប្រធានាធិបតី ចូ បៃឌិន បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «គ្មានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យណាល្អឥតខ្ចោះនោះទេ ហើយគ្មានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យណាដែលចុងក្រោយនោះដែរ។ រាល់អត្ថប្រយោជន៍ដែលទទួលបាន រាល់ឧបសគ្គដែលបានជម្នះ គឺជាលទ្ធផលនៃការងារដែលបានខិតខំព្យាយាមមិនឈប់ឈរ។ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមិនកើតឡើងដោយចៃដន្យនោះទេ។ យើងត្រូវតែការពារ ប្រយុទ្ធ និងពង្រឹងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។»
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសជប៉ុន លោក ម៉ូតេហ្គី តូស៊ីមីត្សឹ និយាយថា ជប៉ុនបន្តគាំទ្រកម្ពុជាដើរលើមាគ៌ាទៅរកទិសដៅអភិវឌ្ឍន៍តាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ ខណៈសហភាពអឺរ៉ុបកំពុងដាក់សម្ពាធឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ស្តារស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនិងប្រជាធិបតេយ្យ។
VOD គឺជាស្ថាប័នព័ត៌មានឯករាជ្យដែលផ្តល់ព័ត៌មាន ផលិតកម្មវិធីវិទ្យុ និងការផ្សព្វផ្សាយតាមរយៈគេហទំព័រអ៊ីនធើណេត។
© ២០២២ រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ ស៊ីស៊ីអាយអឹម
