គណបក្សកាន់អំណាច និងអតីតបក្សប្រឆាំង បង្ហាញជំហរខុសគ្នាជុំវិញអ្វីដែលអតីតព្រះមហាក្សត្រខ្មែរបានផ្ដាំឲ្យអ្នកនយោបាយរួបរួមគ្នា ដើម្បីអភិវឌ្ឍជាតិ ប៉ុន្តែ អ្នកវិភាគវិញយល់ថា មេដឹកនាំខ្មែរមិនបានប្រើប្រាស់យន្ដការផ្សះផ្សាជាតិ ដើម្បីដោះស្រាយទំនាស់រវាងគ្នា និងគ្នានោះទេ។
អតីតព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ព្រះករុណា នរោត្តម សីហនុ បានចូលទិវង្គតនៅទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ ពោលគឺមានរយៈពេល ៦ឆ្នាំមកហើយ។
នៅមុនពេលដែលព្រះអង្គសោយទិវង្គតនោះ ព្រះអង្គបានបន្សល់ទុកនូវបណ្ដាំជាចុងក្រោយរបស់ទ្រង់សម្រាប់កូនចៅ និងមេដឹកនាំខ្មែរជំនាន់ក្រោយ ឲ្យប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍បង្រួមបង្រួមជាតិ និងសាមគ្គីផ្ទៃក្នុងជាធ្លុងមួយ ដើម្បីកសាងប្រទេស និងអភិវឌ្ឍជាតិ។
តាមរយៈបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកនៅថ្ងៃនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន បានបង្ហោះសារចូលរួមរម្លឹកខួបនៃការសោយទិវង្គតរបស់អតីតព្រះមហាក្សត្រខ្មែរផងដែរ ប៉ុន្ដែ លោកមិនបានលើកឡើងពីបណ្ដាំចុងក្រោយរបស់ព្រះអង្គ ដែលចង់ឃើញមានការបង្រួបបង្រួមជាតិនោះទេ។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច លោក សួស យ៉ារ៉ា អះអាងថា រដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនបានប្រតិបត្តិតាមព្រះរាជបណ្ដាំរបស់អតីតព្រះមហាក្សត្រខ្មែររួចហើយ ដោយលោកហៅ ការទទួលបានអាសនៈទាំងអស់ក្នុងរដ្ឋសភារបស់គណបក្សនេះថា ជាសញ្ញាបង្ហាញពីការបង្រួបបង្រួមជាតិ។
ប៉ុន្ដែ នៅពេលសួរថា តើការផាត់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិចេញពីការបោះឆ្នោតដែលឈានដល់ការជំរុញឲ្យមានទណ្ឌកម្មពីអន្ដរជាតិមកលើកម្ពុជានោះ ជាសញ្ហានៃការបែកបាក់ផ្ទៃក្នុងជាតិដែរ ឬទេ អ្នកនាំពាក្យបក្សកាន់អំណាចរូបនេះឆ្លើយថា អតីតគណបក្សប្រឆាំង គឺជាក្រុមនៅក្រៅច្បាប់ និងថា ការរំលាយគណបក្សនេះ មិនធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់គោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សនៅកម្ពុជានោះទេ។
លោកបន្ដថា៖ «ដោយសារបណ្ដាំរបស់ព្រះករុណាហើយ បានប្រជាជនផ្ដល់ទំនុកចិត្តដល់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមាន ១២៥កៅអី។ ដូច្នេះហើយ យើងបានធ្វើកិច្ចការពហុបក្ស យើងអនុវត្តគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ធ្វើឲ្យយើងគ្រប់គ្រងរដ្ឋសភាទាំងមូលបាន […] អ្វីដែលលើកឡើងក្នុងន័យដល់បុគ្គលមួយចំនួនដែលនៅក្រៅច្បាប់ ប៉ុន្ដែ ប្រព័ន្ធពហុបក្សនៅកម្ពុជាមិនទាន់បានប៉ះពាល់ទេ»។
អតីតអ្នកតំណាងរាស្ដ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន យល់ថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន បានឃ្លាតចាកពីបណ្ដាំរបស់អតីតព្រះមហាក្សត្រ ដែលចង់ឃើញការបង្រួបបង្រួមជាតិពិតប្រាកដរវាងខ្មែរ និងខ្មែរ។ លោកថា បក្សកាន់អំណាចតែងតែព្រួយបារម្ភពីការសងសឹកគ្នាទៅវិញទៅមក ក្រោយពីពួកគេបាត់បង់អំណាចនោះ។
លោកបន្ដថា៖ «មកដល់ថ្ងៃនេះ យើងឃើញថា បានដើរចាកពីព្រះរាជបណ្ដាំហើយ ប៉ុន្ដែ ក្រែងលោគណបក្សកាន់អំណាចត្រូវបានរម្លឹកឲ្យត្រជាក់ចិត្ត ងាកមកជជែកគ្នាឡើងវិញ អាហ្នឹងយើងមិនទាន់ដឹង […] យើងខ្វះការជឿជាក់លើគ្នារវាងថ្នាក់ដឹកនាំទាំងអស់ហ្នឹង ភ័យខ្លាចមានការសងសឹកពេលអស់អំណាចទៅ ខ្លាចបាត់បង់នេះ បាត់បង់នោះ»។
អ្នកវិភាគនយោបាយជើងចាស់ លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ មានប្រសាសន៍ថា ការទាស់ទែងខ្វែងគំនិតគ្នារវាងអ្នកនយោបាយខ្មែរ គឺកើតចេញពីរឿងល្មោភអំណាច និងស្រឡាញ់បុណ្យសក្ដិជ្រុសហួសហេតុ។
ម្យ៉ាងទៀត លោកថា អ្នកនយោបាយខ្មែរមិនដែលយកយន្ដការផ្សះផ្សាជាតិមកប្រើប្រាស់ឲ្យអស់លទ្ធភាពនោះទេ ដូចជា វប្បធម៌សន្ទនា និងយន្ដការផ្សះផ្សាជាតិដទៃទៀតដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាដើម។
លោកបន្ដថា៖ «នៅពេលមានទំនាស់ជាមួយគ្នា យើងមិនប្រើប្រាស់យន្ដការសម្រាប់ការផ្សះផ្សាជាតិ […] ហើយមួយទៀត គឺយន្ដការមានស្រាប់ដែលចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក៏ប៉ុន្ដែ គេអត់អនុវត្តបានស្រួលបួល គឺយន្ដការរបស់សភាជាតិយើងហ្នឹង គឺយន្ដការសំណួរចម្លើយ»។
ក្រោយអតីតព្រះមហាក្សត្រខ្មែរសោយទិវង្គតទៅនោះ ស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជាកាន់តែចម្រូងចម្រាស់ ដូចជា ការធ្វើបាតុកម្មរបស់អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិប្រឆាំងនឹងការបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំ២០១៣ ការរំលាយអតីតគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំមួយនៅមុនការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨ និងចោទប្រកាន់ប្រធានអតីតបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ពីបទ «ក្បត់ជាតិ» ជាដើម។
កម្ដៅនយោបាយ និងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ក៏បានជំរុញឲ្យសហគមន៍អន្ដរជាតិព្រួយបារម្ភផងដែរ ក្នុងនោះ សហភាពអឺរ៉ុបបាននាំមុខគេ ដោយបានចាប់ផ្ដើមដំណើរការព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីកម្ពុជា និងជំរុញឲ្យគណបក្សធំៗទាំងពីរ វិលទៅរកតុចរចាឡើងវិញ និងបើកផ្លូវឲ្យដៃគូម្ខាងទៀតអាចចូលរួមនយោបាយដោយសេរី និងគ្មានគំរាមកំហែង៕
