សិល្បករ និងប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធឲ្យធ្វើការសាងសង់រូបសំណាកភិរម្យវោហារ ប្រាជ្ញ ឈួន ដែលទើបទទួលមរណៈថ្មីៗនេះ ដើម្បីរំលឹកដាស់តឿនកូនខ្មែរឲ្យថែរក្សានិងគាំទ្រសិល្បៈចាប៉ីដងវែង។
អតីតប្រធានសមាគមសិល្បៈលោក សុះ ម៉ាច មានប្រសាសន៍ថា កន្លងមក ភិរម្យវោហារ ប្រាជ្ញ ឈួន ជាអ្នកចម្រៀងចាប៉ីដ៏ល្បីម្នាក់ និងបានបន្សល់ទុកស្នាដៃជាច្រើនក្នុងមរតកសំនៀងដែលលោកបានច្រៀងដោយភ្ជាប់ជាមួយពាក្យអប់រំ និងដាស់តឿនកូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយឲ្យស្រឡាញ់វប្បធម៌ផងដែរ។ លោកចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលនិងក្រសួងពាក់ព័ន្ធសាងសង់រូបសំណាក់ព្រឹទ្ធាចារ្យចាប៉ីដងវែង ភិរម្យវោហារ ប្រាជ្ញ ឈួន ដោយថា ដើម្បីរំលឹកដាស់តឿនកូនខ្មែរឲ្យថែរក្សានិងគាំទ្រវិស័យសិល្បៈខ្មែរ។
លោកថា៖ «ចាប៉ីគឺជាមរតរបសដូនតាខ្មែរយើង ហើយក៏កំពុងរៀបចំដាក់ចូលក្នុងសម្បត្តិបេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោកផងដែរ។ ដូច្នេះ លោកតាក៏ជាអ្នករួមចំណែកមានស្នាដៃធំធេងសម្រាប់ជាតិវិស័យសិល្បៈជាតិ ជាពិសេសវិស័យចាប៉ី។ ចំពោះខ្ញុំគួរតែសាងសង់រូបសំណាកទុកឲ្យកូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយមួយជំនាន់ៗបានដឹងបានលឺក្រៅពីព្រះភិរម្យ អ៊ួរ លោកតាងុ៉យទៅ គឺមានលោកតាប្រាជ្ញឈួន»។
ប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅរាជធានីភ្នំពេញលោក ឌៀន សុម៉ាលី ដែលអះអាងធ្លាប់ស្ដាប់ចម្រៀងចាប៉ីដងវែងរបស់ភិរម្យវោហារ ប្រាជ្ញ ឈួន និយាយថា ចម្រៀងចាប៉ីដែលភិរម្យវោហារ ប្រាជ្ញ ឈួន ច្រៀងកន្លងមកគឺ ពោរពេញទៅដោយពាក្យអប់រំ និងការដាស់តឿនកូនខ្មែរឲ្យខិតខំតស៊ូ ធ្វើការងារ ការរកស៊ី និងអប់រំកូនខ្មែរទាំងអស់ឲ្យមានសីលធម៌ល្អនៅក្នុងសង្គម។ លោកចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលនិងក្រសួងពាក់ព័ន្ធសាងសង់រូបសំណាកភិរម្យវោហារ ប្រាជ្ញ ឈួន ដូចភិរម្យវោហារ ក្រម ង៉ុយ និងសម្ដេចសង្ឃជួនណាត និងអ្នកមានស្នាដៃផ្សេងៗទៀតផងដែរ។
លោកថា៖ «តាមពិតទៅមិនដែលបានជួបគាត់ម៉េច បានតែមើលនៅក្នុងទូរទស្សន៍ ហើយស្ដាប់សំឡេងគាត់ទេ។ គាត់ជាអ្នកប្រាជ្ញមែន ពាក្យជាប់ជួន ពាក្យចាប់ជួនគាត់ចាប់បានពិរោះណាស់ អ្នកណាក៏សរសើរគាត់ដែរ។ ក្រសួងពាក់ព័ន្ធដូចថាអ្នកដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ប្រាប់ក្រសួងដែលពាក់ព័ន្ធ បើគាត់ជាអ្នកប្រាជ្ញមួយហើយ គួរតែធ្វើរូបសំណាក់មួយហើយ ដើម្បីរំលឹកដល់កូនខ្មែរថាយើងមានអ្នកប្រាជ្ញមួយដែរ ឲ្យកូនដឹងពីរូបចម្លាក់គាត់ ហើយការច្រៀងចាប៉ីដងវែងគាត់ថាមានភាពម៉េចខ្លះ ហើយចាស់ប្រាប់តៗគ្នាទៅ»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងវប្បធម៌ លោក ថៃ នរៈសត្យា មានប្រសាសន៍ថា ការសាងរូបសំណាកអ្នកប្រាជ្ញណាម្នាក់បាន លុះត្រាតែមានការស្នើសុំពីក្រសួងផ្សេងៗទៀត។
លោកថា៖ «វាជារឿងថ្មីពេក ! មិនទាន់ទទួលបានព័ត៌មានអីផង អាហ្នឹងទាល់តែធ្វើការសម្រេចរបស់រដ្ឋាភិបាល។អាហ្នឹង ទាល់តែយើងទទួលព័ត៌មាន វាមានការប្រជុំអន្តរក្រសួង ឬក៏មានការប្រជុំពីក្រសួងណាមួយស្នើឡើងទៅ បានហៅថាជាគោលការណ៍អនុញ្ញាត ឬ មានលទ្ធផលអីក្រៅពីប្រជុំហ្នឹង ឥឡូវហ្នឹងវាអត់មានទើបបូជាសពគាត់ពីថ្ងៃចន្ទ។ ថ្ងៃអង្គារសួរពីរឿងសំណាក់ហ្នឹង វាដូចជារឿងថ្មីពេក វាមិនអាចឆ្លើយបាន»។
ស្ថាបនិកអង្គការសកម្មភាពសិល្បខ្មែរ លោក សួង សុភ័ក្រ មើលឃើញថា កន្លងមក រដ្ឋាភិបាលហាក់មិនសូវយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងសាងសង់រូបសំណាកចំពោះអ្នកដែលមានស្នាដៃផ្នែកសិល្បៈនិងផ្នែកផ្សេងៗនោះទេ ទាល់តែមានការស្នើសុំនិងការតវ៉ាពីប្រជាពលរដ្ឋទើបមានការសាងសង់។
លោកថា៖ «បើមានការសាងសង់ជាសាធារណៈល្អព្រោះខ្ញុំមើលឃើញថា ជាទូទៅអត់សូវមានរូបជាសាធារណៈទេ។ អញ្ចឹងទាល់តែមានការខំប្រឹងតវ៉ាខ្លាំងមែនទែន បានមានរូបនៅតាមសាធារណៈអញ្ចឹង។ យើងចង់ឲ្យមាននៅសាធារណៈវិញ មិនចង់ឲ្យមាននៅក្នុងវត្ត ឬសាលា គឺមានន័យថាគេអត់ដឹងគឺអត់ដឹងអញ្ចឹង»។
ភិរម្យវោហារ ប្រាជ្ញ ឈួន កើតនៅខែតុលាឆ្នាំ១៩៣៦ ក្នុងគ្រួសារកសិករ ដែលមានបងប្អូន៦នាក់ នៅភូមិត្រពាំងកក់ ឃុំខ្វាវ ស្រុកទ្រាំង ខេត្តតាកែវ។ លោកបានចាប់ផ្តើមរៀនចាប៉ីតាំងពីអាយុ ៩ឆ្នាំ បន្តពីឪពុកមារម្នាក់ឈ្មោះ ប៉ែត ឌុប ហៅចង្កូមប្រាំបី។
ភិរម្យវោហារ ប្រាជ្ញ ឈួន បានពិការភ្នែកទាំងសងខាងតាំងពីលោកអាយុ៥ឆ្នាំ ដោយសារ រោគកញ្ជ្រិលតែលោកអាចមើលឃើញព្រាលៗ។ ភិរម្យវោហារ ទទួលបានការបង្ហាត់បង្រៀន ខាងសាភាបាលី ចម្រៀង កំណាព្យនិងរឿងនិទានអក្សរសិល្ប៍ផ្សេងៗពីព្រះសង្ឃពេលដែលលោកស្នាក់នៅវត្ត។
នៅឆ្នាំ១៩៦២ ភិរម្យវោហារ ប្រាជ្ញ ឈួន បានចូលរួម ប្រឡងប្រជែងផ្នែកចាប៉ីដងវែង របស់វិទ្យុជាតិ ហើយលោកក៏ឈ្នះការប្រកួតដោយទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់លេខ១ ក្នុងចំណោមអ្នកចូលរួមប្រឡង២០ នាក់។ ភិរម្យវោហារ ក៏ធ្លាប់ទៅច្រៀងចាប៉ីនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រទេសបារាំង និងប្រទេសសឹង្ហបុរី។
ព្រឹទ្ធាចារ្យសិល្បៈភិរម្យវោហារ ប្រាជ្ញ ឈួន បានទទួលមរណភាព កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែវិច្ឆិកា ដោយក្នុងជន្មាយុ៨២ឆ្នាំ។ លោកត្រូវបានក្រុមគ្រួសារយកទៅបូជានៅភូមិត្រពាំងកក់ ឃុំខ្វាវ ស្រុកទ្រាំង ខេត្តតាកែវ កាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី ១៩ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨៕
