ក្រុមតំណាងរាស្ត្របក្សកាន់អំណាច បានឡើងការពារសំណើកែប្រែច្បាប់គណបក្សនយោបាយនៅថ្ងៃនេះថា ត្រូវបានធ្វើឡើងសម្រាប់ពង្រឹងនីតិរដ្ឋក្រោមស្មារតីបង្រួបបង្រួមជាតិ មិនមែនរងសម្ពាធពីអន្តរជាតិដូចក្រុមអ្នករិះគន់លើកឡើងនោះឡើយ។
រដ្ឋសភាកម្ពុជាដែលមានសុទ្ធតែតំណាងរាស្ត្រជាសមាជិកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានអនុម័តសំណើវិសោធនកម្មមាត្រា៤៥ថ្មីស្ទួន នៃច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយនៅព្រឹកថ្ងៃនេះ ដើម្បីបើកផ្លូវឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានរំលាយចោលនោះ អាចចូលប្រឡូកក្នុងឆាកនយោបាយឡើងវិញ ទៅតាមសំណើរបស់តំណាងរាស្ត្រ ៨៧រូប។
តំណាងរាស្ត្រមួយរូបរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ជាម យៀប ដែលអះអាងថា បានចុះហត្ថខាលើសំណើវិសោធនកម្មច្បាប់នេះ លោក ជៀម យាប បានឡើងការពារក្នុងសភា ថា ច្បាប់នេះមានបំណងពង្រឹងនីតិរដ្ឋ ធានាពីដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា មិនមែនធ្វើឡើងក្រោមសម្ពាធអន្តរជាតិដូចមជ្ឈដ្ឋានមួយចំនួនលើកឡើងនោះទេ។
លោកថា៖ «ការរៀបចំធ្វើវិសោធនកម្មស្តីពីគណបក្សនយោបាយនៅពេលនេះ គឺជាស្មារតីនៃការបង្រួបបង្រួមជាតិ ការសណ្តោសត្រាប្រណីពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជានិច្ចគោរពនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស»។
តំណាងរាស្ត្រមួយរូបទៀត គឺលោក ប៉ែន បញ្ញា បានឡើងការពារដែរថា ការស្នើឲ្យកែច្បាប់នេះ ស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ឈរលើស្មារតីបង្រួបបង្រួមជាតិ។
លោកថា៖ «ច្បាប់ស្តីពីវិសោធនកម្មមាត្រា៤៥ថ្មីស្ទួននៃច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ ធ្វើឡើងស្របតាមបរិបទនយោបាយ របស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលបាននឹងកំពុងខិតខំ និងជំរុញពន្លឿនដំណើរប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ទន្ទឹមនិងការពង្រឹងនីតិរដ្ឋឲ្យកាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀត»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងជាមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច បានបញ្ជាក់ក្នុងពិធីជួបកម្មករពីម្សិលមិញថា ច្បាប់ថ្មីនេះនឹងមិនផ្ដល់ការលើកលែងទោសជាកញ្ចប់ដល់មន្ត្រីអតីតបក្សប្រឆាំងដែលត្រូវបានហាមឃាត់នោះឡើយ ប៉ុន្តែ លោកថា ច្បាប់ថ្មីនេះ នឹងតម្រូវឲ្យសមាជិកម្នាក់ៗ ត្រូវដាក់លិខិតស្នើសុំមកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ឬតាមរយៈក្រសួងមហាផ្ទៃ ទើបអាចធ្វើនយោបាយឡើងវិញបាន។
អតីតតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន បានចាត់ទុកច្បាប់ថ្មីនេះថា ជាការបើកផ្លូវឲ្យមានការបង្រួបបង្រួមជាតិឡើងវិញ ប៉ុន្តែ លោកថា ការតម្រូវឲ្យសរសេរលិខិតសុំដាច់ដោយឡែក គឺជាការដាក់សម្ពាធទៅលើការសម្រេចចិត្ត។
លោកថា៖ «ខ្ញុំយល់ថា នេះជាករណីទី១ សម្រាប់ប្រទេសយើង។ ដូច្នេះ គួរតែរៀបចំបញ្ជីពីក្រសួងមហាផ្ទៃខ្លួនឯងទៅ។ អាហ្នឹង វាជាគុណសម្បត្តិរបស់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ឬក៏ក្រសួងមហាផ្ទៃទេ។ ខ្ញុំយល់ថា បើសិនជាច្បាប់នេះចេញ ហើយនៅតែគ្មានអ្នកនយោបាយណាមួយស្នើសុំសិទ្ធិទេ អាហ្នឹង ក៏វាប៉ះបាល់ដល់ដំណោះស្រាយនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសដែរ»។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា យល់ឃើញថា ចរន្តបង្រួមបង្រួមជាតិបច្ចុប្បន្នរវាងអ្នកនយោបាយគ្នាឯង មិនអាចកើតឡើងបានទេ។ លោកចាត់ទុកជាយុទ្ធសាស្ត្រព្រួយមួយបាញ់បានសត្វពីរ ដើម្បីគេចចេញពីទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិ និងពុះបំបែកផ្ទៃក្នុងបក្សប្រឆាំង។
លោកថា៖ «ជាទូទៅ បក្សកាន់អំណាចគេចង់ឲ្យយន្តការ គេហៅថា ភាពផុយស្រួយនៃនយោបាយរបស់បក្សប្រឆាំងហ្នឹង វារង្គោះរង្គើ។ អាហ្នឹង ជាយន្តការមួយដែលអ្នកនយោបាយតែងតែឆ្លៀត ដើម្បីកេងចំណេញពីការធ្វើនយោបាយរបស់ខ្លួន។ នៅក្នុងការបន្ធូរបន្ថយ និងការពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ នីតិរដ្ឋហ្នឹង ដើម្បីបង្ហាញទស្សនៈទៅអន្តរជាតិ ទៅសហគមអឺរ៉ុប ដើម្បីកុំឲ្យមានចំណាត់ការ ឬក៏វាធានការណ៍ណាមួយពីការដក EBA អត្រាប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធហ្នឹង»។
តំណាងរាស្ត្រម៉ាឡេស៊ី លោក Charles Santiago ដែលជាប្រធានអង្គការសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស ហៅកាត់ថា APHR បានថ្លែងតាមសារអេឡិត្រូនិចនៅថ្ងៃនេះថា សំណើកែប្រែច្បាប់នេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងសម្រាប់តែស្វែងរកការគាំទ្រពីសហគមន៍អន្តរជាតិតែប៉ុណ្ណោះ ហើយលោកថា វានឹងមិនផ្ដល់ផលវិជ្ជមានសម្រាប់និរន្តរភាពនយោបាយនៅកម្ពុជានោះឡើយ។
លោក Charles Santiago បានសរសេរតាមអ៊ីម៉ែលថា៖ «នេះ[ការអនុម័តសំណើច្បាប់]ពិតជាសញ្ញាមិនស្មោះត្រង់មួយធ្វើឡើងដោយលោក ហ៊ុន សែន និងរដ្ឋាភិបាលផ្ដាច់ការរបស់លោក ក្នុងបំណងស្វែងរកការគាំទ្រពីសហគមន៍អន្តរជាតិ […]។ វិសោធនកម្មច្បាប់នៅថ្ងៃនេះ នឹងជះឥទ្ធិពលតិចតួចប៉ុណ្ណោះសម្រាប់និរន្តភាពយូរអង្វែង»។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលឈ្នះបានអាសនៈសភា ៥៥ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីឆ្នាំ២០១៣ និងឈ្នះបានអាសនៈក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ចំនួន ៥០០៧ នៅទូទាំងប្រទេសនៅក្នុងការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់កាលពីឆ្នាំ២០១៧នោះ ត្រូវបានតុលាការកំពូលសម្រេចរំលាយចោលកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧កន្លងមក ទៅតាមបណ្ដឹងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ជុំវិញការចោទថា ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើក្បត់ជាតិ។
ជាងនេះទៅទៀត ថ្នាក់ដឹកនាំ ១១៨រូបរបស់គណបក្សប្រឆាំងមួយនេះ ក៏ត្រូវបានតុលាការហាមឃាត់មិនឲ្យធ្វើនយោបាយរយៈពេល ៥ឆ្នាំផងដែរ ដែលធ្វើឲ្យពួកគេពុំអាចចូលរួមប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីចុងខែកក្កដាកន្លងមកនេះនោះឡើយ។
ចំណាត់ការពីរដ្ឋាភិបាលទៅលើគណបក្សប្រឆាំងមួយនេះ បានជំរុញឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិក ព្រមានពង្រីកទណ្ឌកម្មទិដ្ឋាការ និងបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិដល់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនបន្ថែមទៀត បើមិនបើកផ្លូវឲ្យគណបក្សប្រឆាំងដែលបានរំលាយកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧ បានធ្វើនយោបាយឡើងវិញ រួមទាំងមន្ត្រី ១១៨ទៀតដែលបានហាមឃាត់។
ចំណែកឯសហភាពអឺរ៉ុបវិញបានជូនដំណឹងទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអំពីការដំណើរការដកហូតប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធសម្រាប់ការនាំចូលទំនិញពីប្រទេសកម្ពុជាដោយរួចផុតពីការបង់ពន្ធមានតម្លៃជិត ៧០០លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ៕
