នៅដើមសប្តាហ៍ក្រោយនេះ ជាថ្ងៃចុងក្រោយ ឬជាឱសានវាទនៃការភ្នាល់គ្នារវាងអតីតមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី និងមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ពីលទ្ធភាពដោះលែង ឬមិនដោះលែងលោក កឹម សុខា ដែលត្រូវបានដាក់ឲ្យស្ថិតក្រោមការឃុំខ្លួនអស់រយៈពេលជាង ១ឆ្នាំមកហើយនោះ។
លោក កឹម សុខា ពេលនេះ ព្រះរាជអាជ្ញានៅបង្គាប់ឲ្យឃុំខ្លួនក្នុងផ្ទះរបស់លោកក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនៅឡើយ បន្ទាប់ពីបង្គាប់ឲ្យឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារត្រពាំងផ្លុវ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ជិតព្រំដែនវៀតណាម អស់រយៈពេលជិត ១ឆ្នាំរួចមក។
ភាពចម្រូងចម្រាសនៃការចាប់ឃុំខ្លួនលោក កឹម សុខា បានជំរុញឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិក និងសភាពអឺរ៉ុបនាំមុខប្លុកលោកសេរី ដាក់សម្ពាធទៅរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន ឲ្យស្តារប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។ ប៉ុន្តែ ស្ថានការណ៍នយោបាយ មិនទាន់វិលទៅរកភាពល្អប្រសើរឡើងវិញនៅឡើយទេ។
ក្នុងស្ថានភាពបែបនេះ បានជំរុញឲ្យចរន្តនយោបាយដើរទៅរកប៉ូលពីរផ្ទុយគ្នា។ មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង អះអាងថា គំនាបពីសហគមន៍អន្តរជាតិនឹងធ្វើឲ្យលោក ហ៊ុន សែន បង្ខំចិត្តដោះលែងលោក កឹម សុខា ត្រឹមថ្ងៃទី៣ ខែមិនា ឆ្នាំ២០១៩នេះ យ៉ាងយូរ ដើម្បីឈានទៅស្តារប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។
ប៉ុន្តែ មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអះអាងថា មិនរងសម្ពាធអន្តរជាតិណាមួយទេ ហើយចំណាត់ការកន្លងទៅលើមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងថា ជាវិធានការច្បាប់របស់កម្ពុជា។
ភាពមិនចុះសម្រុងគ្នានេះ លោក សម រង្ស៊ី បានបបួលលោក ហ៊ុន សែន ភ្នាល់ពីលទ្ធភាពដោះលែង ឬមិនដោះលែងលោក កឹម សុខា យ៉ាងយូរត្រឹមថ្ងៃទី៣ ខែមិនាសប្ដាហ៍ក្រោយនេះ។
ល្បែងភ្នាល់ក្នុងសម័យទំនើប ដែលលោក សម រង្ស៊ី ភ្នាល់ជាមួយលោក ហ៊ុន សែន គឺបានសន្យាថា បើលោកចាញ់ ព្រមចូលឲ្យចាប់ខ្លួន តែបើខ្លួនឈ្នះទាមទារឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវចុះចេញពីតំណែង។ ចំណែកលោក ហ៊ុន សែន ដែលកំពុងតែមានអំណាចពេញដៃបានព្រមទទួលយកការភ្នាល់ដាក់ជីវិតនយោបាយបែបនេះ។
សំនួរត្រង់ថា តើមានអ្វីប្រែប្រួលទេនៅថ្ងៃឱសានវាទនៃល្បែងភ្នាល់នេះ?
អ្នកវិភាគនយោបាយលោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា មានប្រសាសន៍ថា ថ្ងៃឱសានវាទនៃល្បែងភ្នាល់នេះ នឹងគ្មានដំណោះស្រាយនយោបាយណាមួយអាចនឹងកើតឡើងទេ លោកថា ព្រោះមេដឹកនាំទំាងពីរ បានប្រកាសរំលាយល្បែងភ្នាល់នេះមុនឱសានវាទមកដល់រួចទៅហើយ។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា វិភាគថា ដំណោះស្រាយនយោបាយរវាងខ្មែរ និងខ្មែរពេលនេះ នឹងមិនកើតឡើងទេ ព្រោះថា គណបក្សប្រឆាំងពេលនេះគ្មានឥទ្ធិពលទៅលើដៃគូប្រកួត ឲ្យពិចារណាវិលទៅរកតុចរចាតាមការចង់បានរបស់ខ្លួនឡើយ ក្រៅពីសម្ពាធពីអន្តរជាតិនោះ។
អ្នកវិភាគរូបនេះ មើលឃើញទៀតថា មានតែវិធានការជាក់ស្តែងពីសហគមន៍អន្តរជាតិទេ ទើបអាចជំរុញឲ្យរដ្ឋាភបាល វិលទៅរកតុចរចាស្វែងរកដំណោះស្រាយបាន។
លោកថា៖ «វាប្រែប្រួលនៅពេលជិតដល់ថ្ងៃដែលសហភាពអឺរ៉ុបជិតដល់ថ្ងៃព្យួរ EBA ដល់កម្ពុជានៅសល់ប្រហែលមួយខែឬពីរខែចុងក្រោយ អាហ្នឹងទើបមានការប្រែប្រួល»។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា វិភាគទៀតថា បើបក្សកាន់អំណាចនៅបន្តគ្រប់គ្រងស្ថានការណ៍បានស្ងប់ស្ងាត់ដូចបច្ចុប្បន្ន លោកថា ជាឱកាសមួយទៀត របស់បក្សកាន់អំណាចក្នុងការប្រើយុទ្ធសាស្ត្របំបាក់ស្មារតីបក្សប្រឆាំង រុញឲ្យគណបក្សនេះប្រេះឆាផ្ទៃក្នុងកាន់តែខ្លាំង រវាងអ្នកស្មោះស្ម័គ្រលោក កឹម សុខា និងលោក សម រង្ស៊ី តាមរយៈកែច្បាប់ដើម្បីបានបន្តឃុំខ្លួនលោក កឹម សុខា។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា ថា៖ «យន្តការកែប្រែច្បាប់មួយចំនួនទៅ ឃុំខ្លួនបានកាន់តែច្រើន យកបទចោទ ឲ្យតុលាការកាត់ក្តីទៅ ឃុំខ្លួនបានហើយ មានអីទៅពិបាកព្រោះអំណាចនៅក្នុងដៃ»។
អ្នកជំនាញគោលនយោបាយ និងជាសាស្ដ្រាចារ្យផ្នែកកិច្ចការទូត និងកិច្ចការពិភពលោកនៃមហាវិទ្យាល័យ Occidental College សហរដ្ឋអាមេរិក លោក អៀ សុផល មើលឃើញថា ល្បែងភ្នាល់គ្នារវាងមេដឹកនាំទាំងពីរ មិនបានផ្ដល់ប្រយោជន៍ដល់សង្គមកម្ពុជានោះទេ។ តែលោកថា ផ្ទុយទៅវិញ វានឹងជំរុញឲ្យមានចលនានយោបាយធំមួយនាពេលអនាគត ដោយសាររដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន ចង់ឈ្នះការភ្នាល់នេះ មិនព្រមស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ និងដោះលែងលោក កឹម សុខា នោះ។
អ្នកជំនាញកិច្ចការទូតរូបនេះ វិភាគថា ប្រសិនបើគ្មានការសម្របសម្រួលណាមួយជុំវិញករណីឃុំខ្លួនលោក កឹម សុខា នោះ សហគមន៍អន្ដរជាតិនឹងបន្ថែមសម្ពាធទៀតមកលើកម្ពុជា ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេស ដូចជា តាមរយៈវិធានការផ្ដាច់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «EBA» ការសើរើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះដែលអាមេរិកផ្ដល់ឲ្យកម្ពុជា ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះ GSP និងការដាក់កម្ពុជាទៅក្នុងបញ្ជីខ្មៅទាក់ទងនឹងការលាងលុយកខ្វក់ជាដើម។
ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា កាលពីសប្តាហ៍មុន បានសរសេរនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនថា លោក កឹម សុខា៖
«គាត់ជាមនុស្សស្អាតស្អំ ដែលត្រូវបានឃុំខ្លួនដោយអយុត្តិធម៌ ក្រោមការចោទប្រកាន់មិនពិត»។
លោក អៀ សុផង បង្ហាញការព្រួយបារម្ភថា ជម្លោះរវាងអ្នកនយោបាយខ្មែរនេះ កំពុងធ្វើឲ្យជោគវាសនារបស់កម្ពុជា ស្ថិតក្នុងដំណើរគួរឲ្យព្រួយបារម្ភបំផុត៕
