ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា និងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ បានអំពាវនាវទៅតុលាការកម្ពុជាឱ្យទម្លាក់ចោលទាំងស្រុកនូវបទចោទប្រកាន់ប្រឆាំងអតីតបុគ្គលិកវិទ្យុអាស៊ីសេរី ២នាក់ ដែលការស្នើនេះធ្វើឡើងចំខួប ២ឆ្នាំ នៃការចាប់ខ្លួនអតីតអ្នកយកព័ត៌មានវិទ្យុអាស៊ីសេរីពីរនាក់នោះ។
អតីតអ្នកសារព័ត៌មានវិទ្យុអាស៊ីសេរី លោក អ៊ួន ឈិន និងលោក យាង សុធារិន្ទ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧កន្លងមក ហើយសំណុំរឿងប្រឆាំងលើអ្នកទាំងពីរ ត្រូវបានតុលាការបញ្ជាឱ្យបើកការស៊ើបអង្កេតឡើងវិញកាលពីដើមខែតុលាកន្លងមកនេះ។
ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានចុះថ្ងៃទី១៤ ខែវិច្ឆិកានេះ សម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា ហៅកាត់ថា (ខេមបូចា) បានលើកឡើងថា គិតត្រឹមថ្ងៃទី១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩នេះ អតីតអ្នកយកព័ត៌មានវិទ្យុអាស៊ីសេរីទាំង ២រូបនោះ បានរស់នៅដោយមិនមានសេរីភាពពេញលេញអស់រយៈពេល ២ឆ្នាំហើយ ដោយសារការដាក់ឱ្យស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការចាប់តាំងពីការដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំកាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០១៨។
ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដដែលនេះ ខេមបូចា បានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការបន្តចោទប្រកាន់ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ និងគ្មានមូលដ្ឋានទៅលើអតីតអ្នកយកព័ត៌មានវិទ្យុអាស៊ីសេរី ហើយបានចាត់ទុកការបន្តសំណុំរឿងលើអ្នកទាំង២នាក់នោះថា ជាការធ្វើឱ្យប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់សិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេ និងជាការគំរាមកំហែងដល់សិទ្ធិសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជាទាំងមូល។
នាយកប្រតិបត្តិ នៃខេមបូចា លោក ម៉ៃ ទិត្យថារ៉ា ត្រូវបានស្រង់សម្តីយកមកចុះក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននេះថា ការបន្តធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើអតីតអ្នកសារព័ត៌មានទាំង ២រូបនោះ គឺជាការបន្តបំភិតបំភ័យដល់អ្នកសារព័ត៌មានទាំងអស់នៅកម្ពុជា ជាពិសេសអតីតអ្នកយកព័ត៌មានអាស៊ីសេរី ដោយអ្នកខ្លះមិនហ៊ានបន្តអាជីពជាអ្នកសារព័ត៌មាន ហើយអ្នកខ្លះទៀតបន្តលាក់ខ្លួនដោយសារភ័យខ្លាច។
១ថ្ងៃមុនខួប ២ឆ្នាំនេះ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch) ក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ដោយទាមទារទៅតុលាការកម្ពុជា ឱ្យទម្លាក់បទចោទប្រកាន់ទៅលើអតីតអ្នកសារព័ត៌មានទាំង ២រូបផងដែរ ដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទ «ចារកម្ម» បម្រើឱ្យរដ្ឋបរទេស ដែលអង្គការមួយនេះចាត់ទុកការចោទប្រកាន់នេះថា «គ្មានភស្តុតាងពិតប្រាកដ»។
នាយករងអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស លោក ហ្វីល រ៉ូប៊ឺតសុន (Phil Robertson) ទទួលបន្ទុកតំបន់អាស៊ី បានថ្លែងក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នោះថា៖
«ករណីចោទប្រកាន់លើលោក អ៊ួន ឈិន និង យាង សុធារិន្ទ គួរត្រូវបានទម្លាក់ចោលតាំងពីយូរមកហើយ ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ហាក់ដូចជាមានចេតនាប្រើប្រាស់ការចោទប្រកាន់ដោយគ្មានមូលដ្ឋាននេះជាការព្រមានទៅអ្នកសារព័ត៌មានដទៃទៀត»។
លោកបន្តថា៖
«ករណីមិនទាន់បញ្ចប់នេះ គឺជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធនាការរបស់រដ្ឋាភិបាល ដើម្បីបំបិទសំឡេងសារព័ត៌មានរាយការណ៍ស៊ីជម្រៅទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»។
អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ ដែលជាស្ថាប័នការពារសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិមួយទៀត បានរៀបរាប់ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនដោយចាត់ទុកករណីបន្តឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតលើអ្នកសារព័ត៌មានទាំងពីររូបនេះជាការបង្កភាពភ័យខ្លាចដល់អ្នកសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា។
អង្គការនេះបានថ្លែងក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនថា៖
«អាជ្ញាធរកម្ពុជាត្រូវតែទម្លាក់ចោលភ្លាមៗនូវការចោទប្រកាន់ដោយគ្មានភស្តុតាងទៅលើលោក អ៊ួន ឈិន និងលោក យាង សុធារិន្ទ ហើយត្រូវចាត់វិធានការកែលម្អបន្ថែមទៀត ដើម្បីស្ដារសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា»។
អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន សុំមិនធ្វើអធិប្បាយលើរឿងនេះទេ ដោយលោកថា តុលាការកំពុងដំណើរការនីតិវិធីស៊ើបអង្កេតឡើងវិញ។
លោក អ៊ួន ឈិន និងលោក យាង សុធារិន្ទ ហៅលោក យាង សុជាមេត្តា ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចកម្ពុជាចាប់ខ្លួន និងចោទប្រកាន់ពីបទ «ប្រគល់ឱ្យរដ្ឋបរទេសនូវព័ត៌មានជាអាទិ៍ដែលអាចធ្វើឱ្យអន្តរាយដល់ការការពារជាតិ» និងបទ«ផលិត និងកាន់កាប់រូបភាពអាសអាភាស»៕
