លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវទៅពលរដ្ឋកុំឱ្យ«តក់ស្លុត»ទៅនឹងការកាត់ផ្ដាច់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មដែលផ្ដល់ឱ្យដោយសហភាពអឺរ៉ុបនោះឡើយ។
មេដឹកនាំកម្ពុជារូបនេះ បានថ្លែងដូច្នេះអំឡុងពិធីបើកការដ្ឋានសាងសង់ផ្លូវជាតិលេខ ២ឡើងវិញនៅថ្ងៃនេះ តែមួយថ្ងៃមុនសហភាពអឺរ៉ុបធ្វើសេចក្ដីសម្រេច ជុំវិញប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្ម«អ្វីគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ» ឬ EBA ដែលគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃស្អែកនេះ។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា៖ «កម្ពុជាសុខចិត្តទទួលទណ្ឌកម្មនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចពីប្រទេសក្រៅ លើកនេះហេតុអ្វីបានជាមិនហ៊ានលេង មិនមែនជាសារនយោបាយផ្ចាញ់ផ្ចាលទេ ក៏ប៉ុន្តែ អំពាវនាវឱ្យពលរដ្ឋរបស់យើងកុំឱ្យមានការតក់ស្លុតឱ្យសោះ ប្រទេសរបស់យើង យើងជាម្ចាស់ប្រទេស យើងត្រូវមានលទ្ធភាពដោះស្រាយបញ្ហារបស់យើង»។
នៅព្រឹកមិញដែរ លោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ថា រោងចក្រមួយចំនួននឹងបិទទ្វានៅខែក្រោយ ប៉ុន្តែ លោកថា ការបិទទ្វានោះ មិនជាប់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងចំណាត់ការរបស់សហភាពអឺរ៉ុបលើបញ្ហា EBA ទេ គឺដោយសាររោងចក្រខ្វះវត្ថុធាតុដើមនាំចូលពីប្រទេសចិន ដែលចិនពេលនេះ កំពុងបិទការផលិត ទប់ស្កាត់ការឆ្លងមេរោគរលាកផ្លូវដង្ហើមថ្មី ហៅថា កូរ៉ូណាវីរុស។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងបន្តថា៖ «រឿង EBA បើទោះបីគេដកទាំងស្រុង ឬផ្នែកខ្លះ ក៏គង់ទៅដល់ខែ៨ ឯណោះ បានវាចាប់ផ្តើម។ អ៊ីចឹង វាអត់មានទេ ហើយកុំឆ្កួតៗ និយាយរួម គឺពួកអាពុលក្តួចភ័យខ្លាច ឮតែ EBA ភ័យ តែអត់ដឹងថា អា EBA ជាស្អី»។
នៅក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ខ្លួននៅថ្ងៃនេះដែរ សមាគមរោងចក្រកាន់ដេរកម្ពុជា ហៅ GMAC បានបង្ហាញជំហរដូចគ្នាទៅនឹងអ្វីដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងនៅព្រឹកថ្ងៃនេះផងដែរ ជុំវិញដំណើរវិវត្តថ្មីៗនៃវិស័យរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា។
GMAC បានអះអាងនៅក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាននោះថា រោងចក្រមួយចំនួនអាចនឹងបិទទ្វារយៈពេល១ ឬ ២ខែ ដែលខ្លះចាប់ពីចុងខែកុម្ភៈនេះទៅ ដោយសារកង្វះខាតវត្ថុធាតុដើម ដែល GMAC ថា ៦០ភាគរយ ត្រូវបាននាំចូលពីប្រទេសចិន។
អគ្គលេខាធិការ GMAC លោក កេន លូ បានប្រាប់ថា លោកមិនទាន់អាចបញ្ជាក់បានអំពីចំនួនរោងចក្រដែលកំពុងប្រឈមមុខនឹងការផ្អាកដំណើរការផលិតកម្មរបស់ពួកគេនោះទេ ព្រមទាំងរយៈពេលនៃការផ្អាកដំណើរការផលិតកម្មនោះឡើយ។
នៅថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ស្អែកនេះ សហភាពអឺរ៉ុបនឹងប្រកាសចុងក្រោយថា តើត្រូវព្យួរ ឬមិនព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពីកម្ពុជា បន្ទាប់ពីអឺរ៉ុបបានទាមទារឱ្យកម្ពុជាស្ដារការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។
នៅពេលត្រូវបានសាកសួរថា តើស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៃរោងចក្រកាត់ដេរកម្ពុជា មួយផ្នែកបណ្ដាលមកពីភាពមិនច្បាស់លាស់នៃ EBA ឬយ៉ាងណានោះ លោក កេន លូ បានច្រានចោលនូវការលើកឡើងនេះ។
លោក កេន លូ ប្រាប់ថា៖ «បញ្ហាចំពោះមុខនៅខែ៣ អាចមានរោងចក្រមួយចំនួនត្រូវព្យួរការងារ មកពីអត់មានវត្ថុធាតុដើម។ អ៊ីចឹង យើងចង់ឆ្លើយថា បញ្ហាអត់មានវត្ថុធាតុដើម មិនមែនជាបញ្ហា EBA ទេ គឺថា ទាំងស្រុងមកពីកូរ៉ូណាវីរុស»។
ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពាណិជ្ជកម្មរបស់សហភាពអឺរ៉ុប បានផ្ដល់សិទ្ធិឱ្យកម្ពុជានាំចូលទំនិញគ្រប់យ៉ាងចូលទៅទីផ្សារសហភាពអឺរ៉ុបដោយរួចផុតពីកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធ។
យោងតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានជប៉ុន Nikkei Asia Review កម្ពុជានាំចេញផលិតផលកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់មានតម្លៃដល់ទៅ ៤.៦ពាន់លានដុល្លារ ទៅកាន់ពីទីផ្សារសហភាពអឺរ៉ុបនៅក្នុងរយៈពេល១១ខែឆ្នាំមុន។
ប្រសិនបើកម្ពុជាបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះ EBA រាល់ទំនិញនាំចេញពីកម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារសហភាពអឺរ៉ុប នឹងត្រូវជាប់កាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធគយក្នុងអត្រាចន្លោះពី៨ភាគរយ ទៅ១៧ភាគរយ។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ព្រាប កុល បានលើកឡើងថា ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្ម EBA ដែលសហភាពអឺរ៉ុបផ្ដល់មកកម្ពុជា នឹងត្រូវដកហូត ឬក៏ដកផ្នែកមួយចំនួនចេញ ដោយលោកថា កម្ពុជាមិនទាន់បានឆ្លើយតបទាំងស្រុងទៅតាមការទាមទាររបស់តំបន់អឺរ៉ុបនោះឡើយ។
លោក ព្រាប កុល ប្រាប់ថា៖ «ខ្ញុំធ្លាប់បាននិយាយតាំងពីដើម ឥឡូវនៅតែនិយាយ ហើយខ្ញុំនឹងនិយាយតទៅទៀតថា បើស្ថានការនយោបាយនៅកម្ពុជានៅតែបែបនេះ អ្នកដែលខាត អ្នកដែលចេញលុយខាតច្រើនជាងគេ គឺពលរដ្ឋកម្ពុជា ពលរដ្ឋដែលទុនខ្សោយ អ្នកក្រីក្រ កម្មករ និងអាជីវករ ហើយអ្នកដែលចង់ឈ្នះចង់ចាញ់គឺអ្នកនយោបាយ ហើយអ្នកនយោបាយហ្នឹងគាត់មិនសូវប៉ះពាល់អីច្រើនទេ ប៉ុន្តែ ការដែលគាត់ចង់ចាញ់ចង់ឈ្នះគ្នាច្រើនពេក អ្នកដែលខាត គឺពលរដ្ឋកម្ពុជាហ្នឹងឯង»។
នាយកប្រតិបត្តិមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង បានបង្ហាញក្ដីបារម្ភចំពោះផលប៉ះពាល់ទៅលើពលរដ្ឋដែលពឹងផ្អែកលើវិស័យកាត់ដេរ ហើយលោកថា ផលប៉ះពាល់នេះក៏នឹងជះឥទ្ធិពលទៅលើវិស័យហិរញ្ញវត្ថុផងដែរ។
លោកថា៖ «បើសិនកម្មករអត់លុយបង់ឱ្យទៅមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុហ្នឹងអាចដំណើរការបានទេ វាអត់ដំណើរការបានទេ អីចឹងប៉ះតគ្នា អីចឹងនេះជាការព្រួយបារម្ភមួយ»៕
