របាយការណ៍សិក្សាស្រាវជ្រាវក្នុងភូមិមួយនៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យរបស់អង្គការលីកាដូ រកឃើញថា កម្ចីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុបានបង្ខំឱ្យគ្រួសារខ្លះធ្វើចំណាកស្រុកទៅប្រទេសថៃ ដែលអ្នកស្រាវជ្រាវយល់ថា ជាផ្នែកមួយនៃនិន្នាការធ្វើចំណាកស្រុកដោយសារបំណុល។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ កាលពីថ្ងៃអង្គារ បានចេញផ្សាយការសិក្សាលើភូមិមួយក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ដោយបានរកឃើញថា ភាគច្រើននៃគ្រួសារដែលត្រូវបានសម្ភាសប្រាប់ថា សមាជិកគ្រួសារពួកគេប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាផ្សេងៗ ដោយសារតែការធ្វើចំណាកស្រុក រួមមានការយាយីពីអាជ្ញាធរ ការបែកបាក់គ្រួសារ និងអារម្មណ៍នៃការភ័យខ្លាច និងការបំភិតបំភ័យទាក់ទងនឹងបំណុលព្រោះជារឿយៗបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីរបស់ពួកគេត្រូវបានដាក់បញ្ចាំ។
របាយការណ៍សង្ខេបដែលមានចំណងជើងថា «ការនាំឱ្យមានចំណាកស្រុក៖ បទពិសោធន៍នៃភូមិមួយ អំពីបំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ និងចំណាកស្រុកឆ្លងដែន» ត្រូវបានអង្គការលីកាដូធ្វើឡើងដោយសម្ភាសជាមួយពលរដ្ឋ ៣០គ្រួសារ កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩។ ប្រភពដដែលឱ្យដឹងថា គ្រួសារដែលត្រូវបានសម្ភាសទាំង ៣០ មានសមាជិកគ្រួសារយ៉ាងតិចម្នាក់ ហើយខ្លះរហូតដល់ ៧នាក់ បានចេញទៅធ្វើជាពលករនៅបរទេស ដើម្បីជួយរកប្រាក់សងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថ។ គ្រួសារខ្លះត្រូវបង្ខំចិត្តបញ្ជូនសមាជិកខ្លួនទៅធ្វើការនៅបរទេស ព្រោះគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុប្រាប់ពួកគាត់ថា មានតែមធ្យោបាយនេះទេ ទើបពួកគាត់អាចទទួលបានឥណទាន។
លីកាដូលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍នោះថា៖ «មន្រ្តីឥណទានខ្លះទៀត លើកទឹកចិត្តឱ្យអ្នកភូមិធ្វើជាពលករចំណាកស្រុក ឬទាមទារឱ្យពួកគាត់បញ្ជាក់ថា យ៉ាងតិចមានសមាជិកគ្រួសារម្នាក់បានទៅធ្វើការជាពលករ ទើបសម្រេចផ្តល់ឥណទានឱ្យពួកគាត់ ចំណែកមន្រ្តីឥណទានខ្លះទៀតបង្គាប់ឱ្យអ្នកភូមិកុហកពីមូលហេតុនៃការប្រើប្រាស់កម្ចី ឬស្នើសុំកម្ចីបន្ថែម។»
ស្ត្រីដែលមានមុខមាត់ត្រូវបានបិទបាំង និយាយនៅក្នុងវីដេអូដែលចេញផ្សាយដោយលីកាដូថា៖ «ប្រសិនបើខ្ញុំសងបំណុលអស់ ប្រសិនបើខ្ញុំមានប្រាក់គ្រប់គ្រាន់ ខ្ញុំនឹងមិនទៅប្រទេសថៃទេ»។
ក្រុមសិទិ្ធមនុស្សក៏បានរកឃើញថា យ៉ាងហោចណាស់មានកម្មករចំនួន ៥នាក់ ដែលធ្វើចំណាកស្រុកចេញពីភូមិ គឺជាក្មេងជំទង់ដែលមានអាយុពី ១៤ ទៅ ១៦ឆ្នាំ។ ស្រដៀងគ្នានឹងច្បាប់ការងាររបស់ប្រទេសកម្ពុជាដែរ នៅប្រទេសថៃ ប្រជាជនអាចចាប់ផ្តើមធ្វើការស្របច្បាប់ ចាប់ពីអាយុ ១៥ឆ្នាំ ប៉ុន្តែ ពួកគេត្រូវជូនដំណឹងទៅមន្រ្តីអធិការកិច្ចការងារក្នុងរយៈពេល ១៥ ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីត្រូវបានជួល។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា (ហៅកាត់ថា CMA) លោក កាំង តុងងី បាននិយាយតាមអ៊ីម៉ែលថា របាយការណ៍លីកាដូបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីបទពិសោធន៍របស់សហគមន៍ដែលមានអត្រាខ្ពស់នៃការធ្វើចំណាកស្រុក។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ការផ្តោតលើបញ្ហាចម្រូងចម្រាសបំផុតនៅក្នុងតំបន់ដែលរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងបំផុត ហើយផ្សារភ្ជាប់បញ្ហាទាំងនោះទៅនឹងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ គឺជាការវិនិច្ឆ័យមិនយុត្តិធម៌ និងបង្ហាញពីរូបភាពមិនល្អរបស់គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជា ដែលកំពុងគាំទ្រប្រជាជនចំនួន ២,២លាននាក់ ជាមួយនឹងសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុប្រកបដោយនិរន្តរភាពក្នុងលក្ខណៈទាន់ពេលវេលា»។
លោក តុងងី បានបន្ថែមថា មន្រ្តីឥណទានមិនដែលត្រូវបានប្រាប់ឱ្យណែនាំថា ការធ្វើចំណាកស្រុករកការងារ ជាមធ្យោបាយដើម្បីបង់ប្រាក់កម្ចីរបស់ពួកគេនោះទេ ហើយក៏មិនមានការហាមឃាត់ក្នុងការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដល់កម្មករចំណាកស្រុកនោះដែរ។ លោកថា មន្រ្តីឥណទានអាចនឹងបដិសេធរាល់សំណើប្រាក់កម្ចី ដែលអាចជះឥទ្ធិពលដល់សុខុមាលភាពរបស់អតិថិជន។
លោកបានបន្តថា សមាគមនឹងពិនិត្យមើលវិធីដែលអាចប្រមូលទិន្នន័យអំពីចំនួនអ្នកខ្ចីដែលធ្វើចំណាកស្រុកដើម្បីទៅធ្វើជាពលករ។
យោងតាមលីកាដូ អ្នកខ្ចីប្រាក់នៅកម្ពុជាជាង ២,៦លាននាក់ បានជំពាក់បំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុជាង ១០ពាន់លានដុល្លារ គិតត្រឹមដំណាច់ឆ្នាំនេះ ដោយទំហំប្រាក់កម្ចីជាមធ្យមគឺ ៣.៨០៤ដុល្លារ ដែលជាចំនួនខ្ពស់បំផុតនៅលើពិភពលោក និងដែលបានកើនឡើងពី ៣.៣៧០ដុល្លារ នៅចុងឆ្នាំ២០១៨។
អង្គការលីកាដូបានលើកឡើង ដោយដកស្រង់តួលេខរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃថា នៅពេលដែលប្រទេសថៃបានបិទព្រំដែនរបស់ខ្លួនជាមួយប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងពេលមានជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩ទូទាំងពិភពលោក ពលករចំណាកស្រុកជាង ៨ ម៉ឺននាក់ បានវិលត្រឡប់មកប្រទេសវិញ ក្នុងប៉ុន្មានសប្ដាហ៍ថ្មីៗនេះ។
ជំនួយការសាស្រ្តាចារ្យនៅមហាវិទ្យាល័យ Lewis និង Clark នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលបានស្រាវជ្រាវពីបញ្ហាមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុអស់រយៈពេលជាងមួយទសវត្សរ៍មកហើយ លោកស្រី Maryann Bylander បាននិយាយថា មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុគឺជាកត្តាជំរុញក្នុងការធ្វើចំណាកស្រុកអស់រយៈពេលជាយូរមកហើយ តាំងពីលោកស្រីបានស្រាវជ្រាវរឿងនេះ ហើយស្ថាប័នផ្តល់ប្រាក់កម្ចីគួរតែបានដឹងយ៉ាងច្បាស់អំពីទំនាក់ទំនងនៃរឿងនេះ។
ទោះបីជាលោកស្រីមិនបានឮមន្រ្តីឥណទាននិយាយដោយផ្ទាល់ថា ការធ្វើចំណាកស្រុកជាលក្ខខណ្ឌនៃការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីក៏ដោយ តែលាកស្រីបាននិយាយថា ពាណិជ្ជកម្មនៃឧស្សាហកម្មនេះបានជំរុញឱ្យវិស័យនេះផ្តល់ប្រាក់កម្ចីលើសពីអ្វីដែលគ្រួសារជាមធ្យមអាចមានលទ្ធភាពសងបាន ខណៈពេលដែលកម្មករចំណាកស្រុកត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាបេក្ខជនទទួលបានការលើកទឹកចិត្តឱ្យខ្ចី ដោយសារតែប្រាក់ខែដែលទំនងជាច្រើនជាង និងមានស្ថិរភាពជាង។
លោកស្រីបាននិយាយតាមអ៊ីម៉ែលថា៖ «ទាំងនេះមិនមែនជាបទពិសោធន៍របស់តែសហគមន៍មួយនេះទេ បញ្ហាទាំងនេះវាបានរីករាលដាល ហើយត្រូវបានចងក្រងយ៉ាងល្អដោយក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ និងដោយប្រីប្រាស់វិធីសាស្ត្រស្រាវជ្រាវផ្សេងៗគ្នា។»
កាលពីឆ្នាំមុន របាយការណ៍ពីអង្គការទេសន្តប្រវេសន៍ (ហៅកាត់ថា IOM) ដែលចងក្រងដោយលោកស្រី ប៊ែនឌឺរ (Bylander) បានកត់សម្គាល់ថា ប្រាក់កម្ចីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុជាមធ្យមនៅកម្ពុជា មានចំនួនច្រើនជាងប្រាក់ចំណូលមធ្យម ហើយប្រហែល ៥០ ភាគរយនៃកម្មករត្រូវបានរាយការណ៍ថា មានបំណុលតិចតួច ឬច្រើន។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ដែលមិនបានផ្សព្វផ្សាយប្រចាំឆ្នាំ២០១៧ ពីវិនិយោគិនមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។
នាយកអង្គការលីកាដូ លោក Naly Pilorge បានមានប្រសាសន៍ថា គ្រួសាររបស់កម្មករដែលបានវិលត្រឡប់មកពីប្រទេសថៃដោយសារប្រឈមនឹងជំងឺកូវីដ១៩នៅក្នុងឆ្នាំនេះ ប្រឈមនឹងការជំពាក់បំណុលហួសហេតុ ដោយសារកង្វះប្រាក់ចំណូលភ្លាមៗ។
លោក Pilorge បាននិយាយថា៖ «មានគ្រួសារជាច្រើនត្រូវចាកចេញពីផ្ទះ និងប្រទេសរបស់ពួកគេ ដើម្បីរកប្រាក់សងទៅគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ ឥលូវ ដោយអតីតពលករចំណាកស្រុករាប់ម៉ឺននាក់មិនអាចទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃបានដោយសារតែជំងឺកូវីដ១៩ រដ្ឋាភិបាល និង MFIs ត្រូវជួយអ្នកប្រើកម្ចីទាំងនេះ ដោយព្យួរសំណង និងប្រគល់បណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីវិញ»។
កាលពីសប្តាហ៍មុន អង្គការលីកាដូ និងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ចំនួន ១៣៤ ផ្សេងទៀត ក៏បានជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលផ្អាកការសងប្រាក់កម្ចីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ យ៉ាងហោចណាស់រយៈពេល ៣ខែ និងប្រគល់បណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីដែលត្រូវបានដាក់ជាទ្រព្យបញ្ចាំ។
អ្នកស្រាវជ្រាវ លោកស្រី Bylander បានព្រមានថា ជំងឺកូវីដ១៩ បានបង្ហាញនូវ «ភាពងាយរងគ្រោះគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ»ដល់ពលករចំណាកស្រុកដែលជំពាក់បំណុលគេ។
លោកស្រីបាននិយាយថា៖ «ការរឹបអូសដីធ្លីអាចកើតមានឡើង ដោយមិនគិតពីគោលការណ៍ណែនាំដែលបានកំណត់ដោយ CMA ឬអ្នកធ្វើគោលនយោបាយឡើយ។ ប្រសិនបើមិនមានក្រុមដែលធ្វើការដើម្បីអប់រំប្រជាជនអំពីសិទ្ធិរបស់ពួកគេក្នុងនាមជាអ្នកប្រើកម្ចី កាតព្វកិច្ចស្របតាមច្បាប់របស់គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ និងអ្វីដែលពួកគេអាចធ្វើបាន ដើម្បីរាយការណ៍អំពីឥរិយាបថមិនសមស្របណាមួយទេ នោះមានន័យថា ប្រសិទ្ធភាពរបស់គោលនយោបាយនៅមានកម្រិតនៅឡើយ»៕
អត្ថបទដើមជាភាសាអង់គ្លេសពីគេហទំព័រ VOD English
បកប្រែដោយ នីន សុផារី
