រដ្ឋាភិបាលបានកែសម្រួលច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកជាថ្មីទៀត ដោយបង្កើនប្រាក់ផាកពិន័យធ្ងន់ជាងមុន ដែលមន្ត្រីថា ដើម្បីឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ផ្លូវរាងចាល ងាកមកគោរពច្បាប់ ទប់ស្កាត់គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ដែលកំពុងស្លាប់មនុស្សយ៉ាងគំហុក។
ប៉ុន្តែ អ្នកឃ្លាំមើលកត់សម្គាល់ថា ភាពជោគជ័យនៃការទប់ស្កាត់បទល្មើសចរាចរណ៍ មិនកើតចេញពីការធ្វើឱ្យពលរដ្ឋខ្លាចសមត្ថកិច្ចដែលចុះអនុវត្តច្បាប់ទេ តែត្រូវធ្វើឱ្យពលរដ្ឋយល់ដឹងពីគុណតម្លៃនៃការចូលរួមគោរពច្បាប់។
បញ្ហានេះបង្កើតជាសំណួរថា តើការបង្កើនប្រាក់ផាកពិន័យបទល្មើសចរាចរណ៍ អាចទប់ស្កាត់គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បានកម្រិតណា?
អនុក្រឹត្យកែសម្រួលថ្មី ចុះថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ ដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង បង្គាប់ឱ្យផាកពិន័យចន្លោះពី ៦ម៉ឺន ទៅ ៨០ម៉ឺនរៀល សម្រាប់បទល្មើសម៉ូតូ ខណៈអនុក្រឹត្យចាស់ឆ្នាំ២០១៥ បង្គាប់ត្រឹមចន្លោះពី ១៥០០០រៀល ទៅ ៣ម៉ឺនរៀល ប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកបើកបររថយន្តវិញ ត្រូវផាកពិន័យចន្លោះពី ៧៥០០០រៀល ទៅ ២លាន ៤សែនរៀល ខណៈអនុក្រឹត្យចាស់ ផាកចន្លោះពី ៥ម៉ឺន ទៅ ១២ម៉ឺនរៀល។
លោក ស ខេង ក្នុងពិធីបូកសរុបលទ្ធផលការងារសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោក នៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលថ្ងៃទី២៨ ខែមករាដើមឆ្នាំនេះ បានក្រើនរំឭកមន្ត្រីថា វិធានការទប់ស្កាត់គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ដល់កម្រិត«ប្រកាសអាសន្ន»។
លោកថា៖ «ខ្ញុំគិតថា សមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ មិនថាផ្នែកណាទេ ត្រូវតែប្រកាសអាសន្នហើយពេលហ្នឹង ព្រោះវាឡើងច្រើនពេក»។
មេដឹកនាំរូបនេះ ណែនាំឱ្យមន្ត្រីកែសម្រួលច្បាប់ចរាចរណ៍ឡើងវិញ បង្កើនការផាកពិន័យបទល្មើសធ្ងន់ជាងមុន រហូតដកប័ណ្ណបើកបរ ឬបញ្ឈប់អាជីពមួយរយៈបើមិនរាងចាល នូវអ្វីដែលលោកថា ដើម្បីទប់ស្កាត់គ្រោះអាសន្ននៃគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។
របាយការណ៍គណៈកម្មាធិការជាតិសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោករបស់រដ្ឋាភិបាល បង្ហាញថាឆ្នាំ២០១៩ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បានសម្លាប់មនុស្សជិត ២ពាន់នាក់ (១៩៨១) កើនឡើង ២២០នាក់ ស្មើនឹង ១២% បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៨។ ក្នុងនោះ អ្នករងគ្រោះ ៧៨% ជាអ្នកបើកបរម៉ូតូ។
បើតាមរបាយការណ៍ដដែល អ្នករបួសវិញក៏បានកើនឡើងដែរ គឺនៅឆ្នាំ២០១៩ មានអ្នករបួស ជាង ៦ពាន់នាក់ (៦១៤១) កើនឡើងជាង ១៣០០នាក់ (១៣៧១) ស្មើ ២៩% ខណៈឆ្នាំ២០១៨ មានតែ ៤៧៧០នាក់។
សរុបទៅ អ្នកសា្លប់ និងរបួសដោយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅឆ្នាំ២០១៨ មាន ៦៥៣១នាក់ ហើយឆ្នាំ២០១៩ មាន ៨១២២នាក់។ ជាមធ្យម ១ថ្ងៃ ស្លាប់៥នាក់។
ប្រធានវិទ្យាស្ថានសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោក លោក គង់ រតនៈ និយាយថា គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បច្ចុប្បន្ន វាកើតចេញពីបញ្ហាធំៗ៣គឺ កត្តាមនុស្ស កត្តាផ្លូវ និងកត្តាច្បាប់។
លោក គង់ រតនៈ អះអាងថា ការតម្លើងប្រាក់ផាកពិន័យតែមួយមុខ មិនអាចទប់ស្កាត់គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ដែលកំពុងហក់ឡើងដូចបច្ចុប្បន្នបានទេ បើគ្មានការចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋនោះ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ទាំងបីហ្នឹងត្រូវដើរទន្ទឹមគ្នា ទាំងកត្តាមនុស្ស កត្តាផ្លូវ និងកត្តាច្បាប់ ទើបយើងទទួលបាននូវប្រសិទ្ធភាព។ យើងអត់ចង់បានរូបភាពផ្លាស់ប្តូរទាំងចាប់បង្ខំទេ ឱ្យមានការចូលរួមប្រកបដោយភាពស្ម័គ្រចិត្ត ឱ្យគាត់យល់ពីតម្លៃពីការអនុវត្តច្បាប់»។
បើតាមលោក គង់ រតនៈ ភាពជោគជ័យនៃវិធានការទប់ស្កាត់គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅពេលនេះ គឺបង្កើនការអប់រំឱ្យពលរដ្ឋយល់ដឹងពីគុណតម្លៃនៃការអនុវត្តច្បាប់ មិនបង្កើនការផាកពិន័យចំពេលពលរដ្ឋជួបបញ្ហាជីវភាពដោយសារកូវីដ១៩ ដូចពេលនេះទេ ។
អ្នកឃ្លាំមើលរូបនេះយល់ថា ការរឹតបន្តឹងច្បាប់ក្នុងកាលៈទេសៈបែបនេះ អាចនឹងគ្មានកិច្ចសហការពីប្រជាពលរដ្ឋទេ។ លោកថា បើរដ្ឋលើកពេលបាន ជាជម្រើសល្អប្រសើរមួយ។
លោក គង់ រតនៈ កត់សម្គាល់ទៀតថា ការបរាជ័យក្នុងការទប់ស្កាត់គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍កន្លងទៅ មានកត្តាធំ៤គឺ ធនធានមនុស្សសម្រាប់ចុះផ្សព្វផ្សាយឱ្យពលរដ្ឋយល់ដឹងពីគុណតម្លៃនៃការគោរពច្បាប់ ធនធានថវិកាសម្រាប់បំពាក់កាមេរ៉ាសុវត្ថិភាពចាប់ល្បឿនរថយន្ត បញ្ហាគ្រឿងស្រវឹង និងសារធាតុញៀន។
លោកថា៖ «គ្រឿងញៀនហ្នឹង វាច្បាស់ណាស់ វាធ្វើឱ្យយើងវង្វេង អាហ្នឹងវាជាមូលហេតុចម្បងហើយ ហើយក្នុងពិភពលោក វារួមចំណែកដល់ទៅ១៣ ទៅ១៥ភាគរយ ដែលបណ្តាលឱ្យមនុស្សស្លាប់ក្នុងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។»
នាយកប្រតិបត្តិមជ្ឈមណ្ឌប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង ហៅវិធានការបង្កើនប្រាក់ផាកពិន័យ នឹងមិនទទួលបានជោគជ័យទេ បើស្ថាប័នជំនាញគ្មានលទ្ធភាពអប់រំអ្នកប្រើប្រាស់ផ្លូវឱ្យប្តូរឥរិយាបថពីខ្លាចសមត្ថកិច្ច មកចូលរួមគោរពច្បាប់នោះ។
លោកថា៖ «ការផាកពិន័យដូចយើងវែកចកអ៊ីចឹង កាលណាមានប៉ូលីសដាក់ព្រោងព្រាត ខ្លាចមួយភ្លែតអ៊ីចឹងទៅ។ នៅពេលប៉ូលីសដកអស់ ឬប្តូរទៅគោលដៅផ្សេង អាចនឹងមកវិញដដែលទៀត។ អ៊ីចឹង អត់អាចកែប្រែបានទេ កាលណាមនុស្សអត់យល់ មិនកែប្រែឥរិយាបថហ្នឹង មិនងាយធ្វើទៅបានទេ»។
លោក យង់ គិមអេង ផ្តល់ជាយោបល់ដែរថា ការបញ្ជ្រាបចំណេះដឹងពីបញ្ហាចរាចរណ៍នេះ រដ្ឋត្រូវដាក់បញ្ចូលក្នុងកម្មវិធីសិក្សាផងដែរ ដើម្បីឱ្យយុវជនដឹងថា ការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹង គ្រឿងញៀន រួមទាំងឥរិយាបថមិនចូលរួមគោរពច្បាប់ វាបង្កគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរកម្រិតណាដល់ខ្លួនគេ គ្រួសារ និងសង្គមជាតិ ។
ច្បាប់ស្តីពីចរាចរណ៍ផ្លូវគោក បានកែតម្រូវជាបន្តបន្ទាប់នៅឆ្នាំ២០១៥ ២០១៧ និងឆ្នាំ២០២០ ដែលការកែតម្រូវនោះបានបង្កើនទំហំទឹកប្រាក់ផាកពិន័យជាបន្តបន្ទាប់ចំពោះអ្នកល្មើសច្បាប់ចរាចរណ៍។
បើតាមអ្នកឃ្លាំមើល ការផាកពិន័យជាជម្រើសចុងក្រោយ តែប្រសិទ្ធភាពនៃការទប់ស្កាត់គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ដែលកំពុងសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងគំហុកនោះ គឺការបង្កើនការអប់រំ ដល់ពលរដ្ឋឱ្យចូលរួមគោរពច្បាប់៕
អត្ថបទទាក់ទង៖ អ្នកឃ្លាំមើលហៅការរឹតបន្តឹងច្បាប់ចរាចរណ៍ពេលនេះ បានដាក់បន្ទុកបន្ថែមទៅលើពលរដ្ឋងាយរងគ្រោះ
