ឃាតកម្មលើបុរសស្បែកខ្មៅ George Floyd កាលពីសប្តាហ៍មុន បានបង្ហាញឱ្យឃើញពីការរើសអើងពូជសាសន៍ធ្ងន់ធ្ងរនៅតែបន្តកើតមានលើពលរដ្ឋអាមេរិកស្បែកខ្មៅ ដែលបង្កឱ្យមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងភាពអយុត្តិធម៌សង្គមនៅប្រទេសមហាអំណាចផុតលេខមួយនេះ។
ការស្លាប់របស់បុរសស្បែកខ្មៅរូបនេះ គឺជាករណីថ្មីបំផុតមួយដែលបញ្ជាក់ថា បញ្ហាមិនទាន់ត្រូវបានដោះស្រាយ ដែលនាំឱ្យផ្ទុះចលនាបាតុកម្មទាមទារឱ្យបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់ការសម្លាប់ពលរដ្ឋអាមេរិកស្បែកខ្មៅពីសំណាក់ប៉ូលិសស្បែកសសារជាថ្មី។
បុរសស្បែកខ្មៅវ័យ ៤៦ឆ្នាំ ឈ្មោះ George Floyd ដោយក្នុងដៃជាប់ខ្នោះ និងគ្មានអាវុធអ្វីសោះជាប់ខ្លួន ត្រូវបានប៉ូលិសស្បែកសវ័យ ៤៤ឆ្នាំ ឈ្មោះ Derek Chauvin ប្រើជង្គង់សង្កត់កជាប់រហូតដល់ដាច់ខ្យល់ស្លាប់ ក្នុងហេតុការណ៍ចាប់ឃាត់ខ្លួនលើរូបគេ កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា ក្នុងទីក្រុង Minneapolis នៃរដ្ឋ Minnesota សហរដ្ឋអាមេរិក។
ការចាប់ឃាត់ខ្លួននេះ ធ្វើឡើងក្រោមបណ្តឹងរបស់បុគ្គលិកហាងទំនិញមួយកន្លែង ដែលចោទប្រកាន់ថា ជនរងគ្រោះបានប្រើលុយក្លែងក្លាយក្រដាស ២០ដុល្លារ ទិញបារីមួយកញ្ចប់ពីហាងរបស់គាត់។ បុគ្គលិកម្នាក់នោះ បានទូរសព្ទប្រាប់ថៅកែខ្លួន ក្រោយឃើញអំពើហិង្សារបស់ក្រុមប៉ូលិសទៅលើជនរងគ្រោះ។
ថៅកែហាងនោះ បានប្រាប់ទូរទស្សន៍ NBC កាលពីថ្ងៃសុក្រថា បុគ្គលិកគាត់បានប្រាប់គាត់តាមទូរសព្ទថា រូបគេឃើញប៉ូលិសកំពុងប្រើជង្គង់សង្កត់កសម្លាប់ Floyd ហើយគាត់ក៏ឱ្យបុគ្គលិកនោះ ប្តឹងប៉ូលិសផ្សេងទៀត ហើយថតសកម្មភាពទាំងអស់ទុក។
ក្រោយកើតហេតុ ប៉ូលិស Chauvin ត្រូវបានចាប់ឃាត់ខ្លួន និងចោទពីបទមនុស្សឃាតកម្រិតទី៣ និងឃាតកម្មកម្រិតទី២ ខណៈសហការី ៣នាក់ទៀត ដែលស្ថិតក្នុងហេតុការណ៍នោះដែរ ត្រូវបានបណ្តេញចេញពីតួនាទី។
តាមប្រភពពីបណ្តាញទូរទស្សន៍ NBC ប្រចាំរដ្ឋ KARA11 ឱ្យដឹងថា តាមច្បាប់អាជ្ញារដ្ឋ Minnesota តុលាការអាចនឹងផ្តន្ទាទោសអតីតប៉ូលិសស្បែកស Derek ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារដល់ ១៦ឆ្នាំកន្លះ។
យ៉ាងណាក្តី ការដាក់ទោសទណ្ឌនេះ មិនអាចពន្លត់កំហឹងពលរដ្ឋអាមេរិកដែលបានឃើញសកម្មភាពហិង្សារបស់ប៉ូលិសស្បែកសទៅលើបុរសស្បែកខ្មៅក្នុងវីដេអូឃ្លីបខ្លីមួយ ដែលត្រូវបានដាក់បង្ហោះ និងចែកចាយពេញបណ្តាញសង្គម ៣០នាទីក្រោយពេលកើតហេតុ។
សារព័ត៌មាន Reuters រាយការណ៍នៅថ្ងៃនេះថា បាតុកម្មដែលផ្តើមផ្ទុះឡើងនៅទីក្រុង Minneapolis បានរីករាលដាលដល់ទីក្រុងយ៉ាងហោចណាស់ចំនួន ៤០ ក្នុងរដ្ឋចំនួន ២៤ រួមទាំងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន ក្នុងរយៈពេល ១សប្តាហ៍ ក្រោយកើតមានហេតុការណ៍។
តាមប្រភពដដែល បាតុកររាប់ម៉ឺននាក់បានចុះផ្លូវតវ៉ាកាន់តែច្រើនឡើង បើទោះជាមានការគំរាមពីប្រធានាធិបតី លោក ដូណាល់ ត្រាំ ពីការប្រើកម្លាំងយោធាដើម្បីបង្រ្កាប និងខណៈស្ថានភាពរីករាលដាលនៃមេរោគកូវីដ១៩ មិនទាន់មានសញ្ញាណថមថយក្តី។
ក្រុមអ្នកតវ៉ាដែលមានទាំងពលរដ្ឋស្បែកសផងដែរនោះ បានដើរហែក្បួនតាមដងផ្លូវស្រែកទាមទារឱ្យបញ្ឈប់អំពើឃាតកម្មលើជនស៊ីវិលស្បែកខ្មៅពីសំណាក់ប៉ូលិសស្បែកស និងលុបបំបាត់រាល់ការរើសអើងលើពលរដ្ឋអាមេរិចស្បែកខ្មៅក្នុងគ្រប់រូបភាព។
ក្នុងឆ្នាំ២០១៦ បុរសស្បែកខ្មៅពីរនាក់ត្រូវបានប៉ូលិសស្បែកសបាញ់ស្លាប់ ហើយករណីនេះនាំឱ្យផ្ទុះបាតុកម្មជាច្រើនកន្លែង។ បាតុកម្មទាំងនោះបានបញ្ចប់ទៅដោយបុរសស្បែកខ្មៅម្នាក់ បានបាញ់រះលើក្រុមប៉ូលិស បណ្តាលឱ្យក្នុងចំណោមពួកគេស្លាប់ ៥នាក់ និងរបួស ៩នាក់។
នៅអាមេរិក ការសន្មតជាមុនថា ពលរដ្ឋស្បែកខ្មៅជាមនុស្សពាល ជាឧក្រិដ្ឋជន ឬជាអ្នកបង្កបញ្ហាសង្គម នៅតែបន្តកើតមានក្នុងផ្នត់គំនិតពលរដ្ឋអាមេរិកស្បែកសមួយចំនួន ដែលនេះបានបង្កឱ្យមានភាពអយុត្តិធម៌ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សលើពលរដ្ឋអាមេរិកស្បែកខ្មៅជាហូរហែ។
តាមរបាយការណ៍ស្ទង់មតិមួយនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ បង្ហាញថា ពលរដ្ឋអាមេរិក ៤៩ភាគរយមើលឃើញជនជាតិស្បែកខ្មៅរស់នៅក្នុងទឹកដីអាមេរិកប្រឈមបញ្ហារើសអើងក្នុងទម្រង់ជាច្រើន ឬមួយចំនួន ធៀបទៅនឹងពលរដ្ឋអាមេរិកស្បែកសដែលរងការរើសអើងតិចតួច ឬគ្មាន។
របាយការណ៍ពី Pew Research Center ចុះផ្សាយកាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំមុន បានរកឃើញទៀតថា អ្នកប្រជាធិបតេយ្យនិយម មានផ្នត់គំនិតរើសអើងលើជាតិសាសន៍ស្បែកខ្មៅ ស្មើ ៧៣ភាគរយ ខ្ពស់ជាងអ្នកសាធារណរដ្ឋនិយម ដែលមាន ២៣ភាគរយ។
តាមទិន្នន័យពី Mapping Police Violence ឱ្យដឹងថា នៅចន្លោះឆ្នាំ២០១៣ ដល់ឆ្នាំ២០១៩ ពលរដ្ឋអាមេរិកជាង ៧ពាន់នាក់ (៧៦៦៦) ត្រូវបានសម្លាប់ និងបាញ់ស្លាប់ដោយប៉ូលិស ហើយក្នុងនោះ ពលរដ្ឋស្បែកខ្មៅមានចំនួនច្រើនជាងអាមេរិកស្បែកស ២ដងកន្លះ។
កាសែត Global Times រាយការណ៍ថា ការរើសអើងលើជនជាតិស្បែកខ្មៅ ក៏មានកើតឡើងក្នុងវិស័យសុខភាពសាធារណៈផងដែរ។
ប្រភពដដែលលើកឡើងដោយផ្អែកលើទិន្នន័យពីទីក្រុងធំៗ និងរដ្ឋមួយចំនួនថា ករណីពលរដ្ឋអាមេរិកស្បែកខ្មៅស្លាប់ដោយជំងឺកូវីដ១៩ មានអត្រាខ្ពស់ជាងពលរដ្ឋស្បែកស ឯភាពបាត់បង់ការងារធ្វើដោយសារជំងឺរាតត្បាតក៏មានច្រើនជាងផងដែរ បើធៀបនឹងពលរដ្ឋស្បែកស។
ការរើសអើងពូជសាសន៍ស្បែកខ្មៅនៅអាមេរិកមានតាំងពីចុងសតវត្សទី១៩មកម៉្លេះ ប៉ុន្តែ ក្រោយផ្ទុះមហាបាតុកម្មទាមទារសិទ្ធិស្មើភាពគ្នាជាមួយពលរដ្ឋស្បែកសនៅឆ្នាំ១៩៥៥ ដឹកនាំដោយលោក Martin Luther King សិទ្ធិពលរដ្ឋអាមេរិកស្បែកខ្មៅត្រូវបានផ្តល់ឱ្យកាន់ប្រសើរឡើង និងរហូតដល់ស្មើភាពគ្នាចំពោះមុខច្បាប់៕
