គ្រឿងញៀនក្លាយជាបញ្ហាធំមួយកំពុងបំផ្លាញជីវិតប្រជាពលរដ្ឋ ពិសេសទៅលើក្រុមយុវជន ចាប់ពីទីប្រជុំជនរហូតដល់តំបន់ជនបទដាច់ស្រយាល ហើយពេលខ្លះក៏កើតមានចំពោះព្រះសង្ឃនៅតាមវត្តអារាមទៀតផង។
របាយការណ៍របស់សមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធការបង្ក្រាបលើករណីគ្រឿងញៀន បង្ហាញថា មិនមានការថយចុះនោះទេក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
របាយការណ៍របស់នាយកដ្ឋានប្រឆាំងគ្រឿងញៀនរបស់រដ្ឋាភិបាល បង្ហាញថា នៅឆ្នាំ២០១៨ អ្នកជាប់សង្ស័យពាក់ព័ន្ធគ្រឿងញៀនដែលបានបញ្ជូនទៅតុលាការមានចំនួនជាង ១ម៉ឺន ៧ពាន់នាក់ (១៧៧៩៥)។ ចំនួននេះកើនឡើងជាង ៧ពាន់នាក់ (៧៨៦២) បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៧។
របាយការណ៍ដដែល នៅឆ្នាំ២០១៩ សមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបានបទល្មើសគ្រឿងញៀន ជិត ១ម៉ឺនករណី (៩៨០៦) កើនឡើងជាង ២២ភាគរយ ឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យបានជាង ២ម៉ឺននាក់(២០៤៩០) កើនឡើងជាង ២ពាន់នាក់ (២៦៩៥) បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៨។
គិតត្រឹមថ្ងៃទី១៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ សំណុំរឿងទូទាំងប្រទេសជិត ៤ម៉ឺន (៣៩១៥២) ករណី កំពុងកកស្ទះនៅតុលាការ ក្នុងនោះសំណុំរឿងគ្រឿងញៀនជាង ៦ពាន់ (៦២៦០) ករណី។ អ្នកជាប់ឃុំវិញ សរុបមានជាង ១ម៉ឺននាក់ (១២៦៥១) អ្នកជាប់ឃុំក្នុងសំណុំរឿងគ្រឿងញៀនមាន ៦៩០០នាក់ ឬស្មើនឹងជាង ៥៤ភាគរយ។
នៅក្នុងកម្មវិធីតុមូលវីអូឌី នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ថោង សុគន្ធា អគ្គលេខាធិការរង នៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋាន នៃអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន ថ្លែងថា ក្នុង១ឆ្នាំៗ សមត្ថកិច្ចឃាត់ខ្លួនអ្នកពាក់ព័ន្ធបានប្រមាណ ២ម៉ឺននាក់។ ប៉ុន្តែ លោកថា ចំនួនជាក់ស្តែងអាចលើសពីចំនួនដែលឃាត់ខ្លួនបានប្រមាណ ៣ ទៅ ៥ដង។
លោក ថោង សុគន្ធា៖ «យើងធ្លាប់ពិភាក្សាការងារជាមួយអ្នកជំនាញធ្វើការនៅអង្គការសង្គមស៊ីវិល ឬអ្នកជំនាញនៅអង្គការសហប្រជាជាតិពីមុនមក គឺយើងតែងតែទទួលបាននូវមតិថា ចំនួននេះអាចគុណនឹង៣ដង ឬគុណនឹង៥ដង»។
ក្នុងទិវាអន្តរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី កែ គឹមយ៉ាន ប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន បានដុតបំផ្លាញគ្រឿងញៀនជិត៥០០គីឡូក្រាម នៅកោះពេជ្រ រាជធានីភ្នំពេញ។ គ្រឿងញៀនដែលសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបានទាំងនេះគិតតែនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តកណ្តាល កំពង់ស្ពឺ និងខេត្តតាកែវតែប៉ុណ្ណោះ។
ករណីបទល្មើសគ្រឿងញៀនចេះតែកើនឡើងបង្ហាញថា អ្នកលក់ដូរ និងអ្នកប្រើប្រាស់ក៏ចេះតែកើនឡើងដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង ថ្លែងថា ទោះរដ្ឋាភិបាលខិតខំកសាងពន្ធនាគារយ៉ាងណាក៏មិនគ្រប់គ្រាន់ដែរ ដោយសារការចាប់ខ្លួនអ្នកពាក់ព័ន្ធគ្រឿងញៀន មានចំនួនច្រើនក្នុង១ថ្ងៃៗ ស្របពេលដែលពន្ធនាគារមួយចំនួនពេញ និងខ្លះទៀតចង្អៀត។
លោក ថោង សុគន្ធា ថ្លែងថា ពលរដ្ឋ ឬយុវជនដែលប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនហើយ គឺពិបាកក្នុងការកាត់ផ្តាច់ណាស់ គឺក្រោយព្យាបាលហើយ នៅតែប្រើវិញដដែល។
លោក ថោង សុគន្ធា៖ «ភាគច្រើនគឺគាត់មិនបានបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនទេ គឺក្រោយពីទទួលការព្យាបាលរបៀបនេះ ពេលត្រឡប់ទៅវិញ គាត់ប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនដដែល»។
បើយើងមើលសារព័ត៌មាន ពិសេសបណ្តាញព័ត៌មានរបស់នគរបាលជាតិ នគរបាលនៅតាមខេត្ត ឬស្រុក-ខណ្ឌ តែងតែកើតមានករណីគ្រឿងញៀនរៀងរាល់ថ្ងៃ ពេលខ្លះ៣ទៅ៤ព័ត៌មានជាប់ៗគ្នាសុទ្ធតែនិយាយពីករណីគ្រឿងញៀនទាំងអស់។
ចំពោះសារព័ត៌មានដែលផ្សាយជាវីឌីអូតាមហ្វេសប៊ុកជាបន្តបន្ទាប់ ក៏មានករណីទៅសម្ភាសអ្នកញៀនថ្នាំ ដែលហាក់ខូចស្មារតី និយាយមិនសូវដឹងខុសត្រូវ ហើយយកមកផ្សាយផ្ទាល់ ក្លាយជារឿងសម្រាប់អ្នកទស្សនាសើចលេងក៏មាន។
ទាំងអ្នកផ្សព្វផ្សាយ និងអ្នកទស្សនាមួយចំនួន ក៏ហាក់សើចសប្បាយ ករណីអ្នកញៀនថ្នាំនិយាយមិនដឹងខុសត្រូវនេះ ដោយមិនបានប្រៀបធៀបថា អ្នកទាំងនេះជាជនរងគ្រោះដោយសារគ្រឿងញៀនគួរឱ្យអាណិត ហើយបើជាសាច់ញាតិរបស់ខ្លួនវិញ តើមានអារម្មណ៍បែបណានោះទេ។
ឥលូវយើងងាកមកពិនិត្យលើផលប៉ះពាល់វិញម្តង។ មជ្ឈមណ្ឌល Alta Mira ជាមជ្ឈមណ្ឌលព្យាបាលការញៀនគ្រឿងស្រវឹង និងគ្រឿងញៀន មានទីតាំងនៅសហរដ្ឋអាមេរិក បានលើកឡើងថា គ្រឿងញៀនធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ទាំងរយៈពេលខ្លី និងរយៈពេលវែង។
មជ្ឈមណ្ឌលនេះលើកឡើងថា គ្រឿងញៀនបានបំផ្លាញថ្លើម បេះដូង ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ផ្លូវចិត្ត ដូចជា ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត និងជំងឺថប់អារម្មណ៍។
ការសិក្សារបស់មជ្ឈមណ្ឌលនេះ លើកឡើងទៀតថា គ្រឿងញៀនក៏ធ្វើឱ្យខូចខួរក្បាលប្រែទៅខុសប្រក្រតី ហើយក៏បានធ្វើឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់បាត់បង់ទំនាក់ទំនងល្អជាមួយអ្នកដទៃ ឈានដល់ប្រព្រឹត្តបទល្មើស ជួបបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចផ្ទាល់ខ្លួន និងគ្រួសារជាដើម។
បើមើលលើផលប៉ះពាល់សង្គមវិញ គឺអ្នកពាក់ព័ន្ធករណីគ្រឿងញៀនដែលសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបានភាគច្រើនពីអាយុ ១៥ ដល់ ៤៥ឆ្នាំ គឺជាវ័យដែលពោរពេញដោយកម្លាំងកាយនិងស្មារតីក្នុងការ បម្រើការងារ ឬប្រើកម្លាំងពលកម្ម ដើម្បីជំរុញសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ វ័យទាំងនេះក៏អាចក្លាយជាថ្នាក់ដឹកនាំតាមស្ថាប័នរដ្ឋ ក្រុមហ៊ុន ឬអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាដើម ប៉ុន្តែ ពួកគេបែរជាត្រូវបំផ្លាញដោយគ្រឿងញៀន។
សារលិខិតរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងទិវាប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន ថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០ លោកក៏បានលើកឡើងពីផលប៉ះពាល់ជាច្រើនពីគ្រឿងញៀន។ លោក ក៏បានជំរុញឱ្យអ្នកពាក់ព័ន្ធយកចិត្តទុកដាក់ពង្រឹងគោលការណ៍«៣កុំ១រាយការណ៍»។
១រាយការណ៍នោះគឺត្រូវរាយការណ៍ទៅសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធ រាល់បទល្មើសគ្រឿងញៀនគ្រប់ទម្រង់ ដើម្បីទប់ស្កាត់ឱ្យបានទាន់ពេល។
នាយកប្រតិបត្តិសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គម លោក សន ជ័យ លើកឡើងថា ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋហ៊ានរាយការណ៍ ត្រូវធានាដល់សុវត្ថិភាពរបស់ពួកគាត់ និងចាត់វិធានការឱ្យបានទាន់ពេល។
លោក ថោង សុគន្ធា៖ «រាយការណ៍ហើយ មិនមែនស្អែក ខានស្អែក ៣ថ្ងៃ ឬ ១អាទិត្យក្រោយបានឆ្លើយតបនោះទេ។ រាយការណ៍ហើយ កន្លះម៉ោងក្រោយ ឬ១០នាទីក្រោយ ត្រូវមានអន្តរាគមន៍ដល់កន្លែងតែម្តង។ ធ្វើបែបនេះខ្ញុំយល់ថា ពលរដ្ឋនឹងរាយការណ៍ដោយរីករាយ ក៏វាជួយឈានដល់ការកាត់បន្ថយគ្រឿងញៀនបានច្រើនដែរ»។
គ្រឿងញៀនដែលសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបជាទ្រង់ទ្រាយធំបាន គឺតែងតែមានអ្នកមានឥទ្ធិពលនៅពីក្រោយ ដូចជា ឧកញ៉ា មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ ហើយក៏មានមន្ត្រីធ្វើការងារលើកិច្ចការបង្រ្កាបគ្រឿងញៀនដែរ៕
