បទ​​យក​ការណ៍​៖​ ការ​ប្រើ​​ប្រាស់​​ប្លាស្ទិក​​ក្នុង​​វិស័យ​​កសិកម្ម​​កំពុង​​កើន​ឡើង តែ​​មិន​សូវ​​មាន​​អ្នក​ចាប់​​អារម្មណ៍​​

គ្រួសារលោក លី ហាក់សេង នៅក្នុងភូមិព្រែកពោធិ៍ក្រោម ឃុំព្រែកពោធិ៍ ស្រុកស្រីសន្ធរ ខេត្តកំពង់ចាម កំពុងច្រកល្បាយមេផ្សិតក្នុងថង់ប្លាស្ទិក មុននឹងយកទៅដាក់ក្នុងរោង។ (នីន សុផារី)

អ្នកស្រី ហ៊ា​ង លក្ខិ​ណា អាយុ ៣៨ឆ្នាំ ជា​កសិករ​ប្រកបរបរ​ដាំពោត​ចំណីសត្វ នៅក្នុង​ឃុំ​ស្វាយឃ្លាំង ស្រុក​ក្រូចឆ្មារ ខេត្ត​ត្បូងឃ្មុំ បាន​និយាយ​ថា អ្នកស្រី ​និង​គ្រួសារ​ធ្វើចម្ការ​ដាំដុះ​ពោត​ចំណីសត្វ​រយៈពេល​ជាង ៤០ ឆ្នាំ​មក​ហើយ។ 

កាលពីមុន អ្នកស្រី​មិនសូវ​ប្រើប្រាស់​ថង់​ប្លាស្ទិក​ដើម្បី​ធ្វើចម្ការ​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ ប្រហែល ៥ឆ្នាំ​ចុងក្រោយ​នេះ​ ដោយសារតែ​មាន​បញ្ហា​អាកាសធាតុ និង​សត្វល្អិត​ចង្រៃ បាន​តម្រូវ​ឱ្យ​អ្នកស្រី​ប្រើប្រាស់​ថង់​ប្លាស្ទិក​ច្រើនជាង​មុន។ ជាក់ស្តែង រៀងរាល់​រដូវ​ដាំដុះ អ្នកស្រី​ចំណាយ​ថវិកា​ប្រមាណ​ពី ១ ទៅ ២លាន​រៀល ដើម្បី​ទិញ​ប្លាស្ទិក​ថ្លា​មក​ធ្វើ​របង​ព័ទ្ធជុំវិញ​ចម្ការពោត​ទំហំ​ប្រហែល ៥ហិក​តា​របស់​អ្នកស្រី ដើម្បី​ការពារ​កុំ​ឱ្យសត្វ​កណ្តុរ​ចូល​បំផ្លិច​បំផ្លាញ​ពោត​របស់​គាត់។ 

អ្នកស្រី​បាន​បញ្ជាក់​ថា៖ «កាលមុន ​ខ្ញុំប្រើប្រាស់​ប្លាស្ទិក​តិចតួច​ទេ ច្រក​បន្លែ​ទៅ​លក់​នៅ​ផ្សារ​អញ្ចឹង។ តែឥលូវ​នេះ ត្រូវ​ទិញ​ប្លាស្ទិកអា​ថ្លាមក​ធ្វើ​របង​ព័ទ្ធ​ចម្ការ​ហ្មង!​ ហើយបើ​មិន​អញ្ចឹង​ ទប់​កណ្តុរ​មិន​ឈ្នះ​ទេ។ ដល់​លក់​ពោត​ហើយ កាត់កង​ថ្លៃ​ប្លាស្ទិក អស់​ប្រហែល ១ លាន ២លាន​ដែរ​ហ្នឹង។»

ក្រោយពី​ប្រមូល​ផល​ពោត​ហើយ អ្នកស្រី​ក៏​ប្រមូល​ប្លាស្ទិក​ទាំងនោះលាង​សម្អាត ហើយ​ទុក​ប្រើប្រាស់​នៅ​រដូវ​ដាំដុះ​បន្ទាប់ តែ​ប្លា​ស្ទិ​កមួយ​ភាគ​ធំ​ដែល​ត្រូវ​សត្វ​កណ្តុរ​កាត់​បំផ្លាញ​ មិន​អាច​ប្រើប្រាស់​ម្តង​ទៀត​បាន​ឡើយ។ 

អ្នកស្រី​លើកឡើង​ថា៖ «ប្លាស្ទិក​នៅសល់ ប្តី​ខ្ញុំ​គាត់​ប្រមូល​ដុតភ្លើង​នៅ​ចម្ការ​ចោល ព្រោះ​ពិបាក​យក​មក​ផ្ទះ​វិញ​ណាស់ ហើយ​មិនដឹង​យក​មក​ធ្វើ​អី​បាន​ ព្រោះ​វា​ខូចខាត​អស់ហើយ។ […] ពេល​ដុត​ម្តង​ៗ ផ្សែង​អ័ព្ទ ពិបាក​ដកដង្ហើម​ណាស់។ តែ​គ្រាន់បើ​ជាងកប់​ក្នុង​ដី​ដែរ ព្រោះ​បើ​កប់​ក្នុង​ដី វា​អត់​រលាយ​ទៅណា​ទេ។ បើ​មិន​ប្រមូល​ដុត ពេល​ខ្យល់បក់​ប៉ើង​ទៅមក ថង់​ប្លាស្ទិក​ទាំងនោះ​ហោះ​សំពោង​ពេញ​ចម្ការ​ដូច​សត្វ​កុក​អញ្ចឹង។»

យោង​តាម​សៀវភៅ​ណែនាំ​ស្តី​ពី​ការគ្រប់គ្រង​កាកសំណល់​សម្រាប់​សហគមន៍​ក្រីក្រ​នៅក្នុង​ទីក្រុង ចេញផ្សាយ​ដោយ​សមាគម​ធាងត្នោត បាន​លើកឡើង​ថា ​ដោយសារតែ​ប្លាស្ទិក​មាន​ភាពស្វិត ស្រាល ថោក និង​ងាយស្រួល​ប្រើ ទើប​វា​ត្រូវ​បាន​ប្រើប្រាស់​យ៉ាង​ទូលំទូលាយ​ជាជំនួយ​ដល់​ការ​ធ្វើ​កសិកម្ម​របស់​ប្រជាកសិករ​នៅ​គ្រប់​ខេត្ត​ក្រុង​ទូទាំង​ប្រទេស​កម្ពុជា។

ប្លាស្ទិក​ប្រើ​ម្តង​បោះចោល ស្ថិត​ក្នុង​ប្រភេទ​ប្លាស្ទិក​មាន​ដង់ស៊ីតេ​ទាប (LDPE = Low​-Density Polypropylene​) ដែល​មាន​ភាពយឺត អាច​ពត់​បត់បែន​បាន និង​មាន​ភាព​ថ្លា ជាហេតុ​ដែលគេ​និយម​យក​វា​ទៅ​រុំ​របស់​ផ្សេង​ៗ។ ប្លាស្ទិក​អាច​ចំណាយពេល​រាប់​រយ​ឆ្នាំ​ក្នុង​ការ​រលាយ។ ប្លាស្ទិក​អាច​សម្លាប់​ជីវិត​សត្វ​ដោយសារតែ​សត្វ​ទាំងនោះ​បាន​ស៊ី​វា ឬដោយសារ​ជាប់​ក្នុង​កញ្ចប់​ប្លាស្ទិក។ ក្រៅពី​នេះ ប្លាស្ទិក​អាច​ធ្វើ​ឱ្យ​ស្ទះផ្លូវ​ទឹក ​និង​បណ្តាល​ឱ្យមាន​ទឹកជំនន់​ទៀតផង។

សៀវភៅ «ពិភព​ប្លាស្ទិក៖ ការពិត និង​តួលេខ​ស្តី​ពី​ប្លាស្ទិក​រាយ​ពេញ​ផែនដី» ចេញផ្សាយ​ដោយ​មូលនិធិ​ហេ​នរេ​ចបូល (Heinrich​-Borll​-Foundation​) ជា​សៀវភៅ​ស្តី​ពី​ពិភព​ប្លាស្ទិក​ជា​ភាសាខ្មែរ​ និង​ភាសាអង់គ្លេស​ ដែល​និយាយ​ពី​ស្ថានភាព​នៃ​ការប្រើ​ប្រាស់​ប្លាស្ទិក​នៅ​លើ​ពិភពលោក និង​ការ​រក​ឃើញ​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​នៃ​ការ​បំពុល​ប្លាស្ទិក​ទៅលើ​សុខភាព​មនុស្ស។

យោង​តាម​សៀវភៅ​ខាងលើ តាម​ការ​ប៉ាន់ស្មាន ៤០ភាគរយ​នៃ​ផលិតផល​ប្លាស្ទិក​បាន​ក្លាយជា​សំរាមក្នុង​មួយ​ខែៗ។ ការកែច្នៃ​ដើម្បី​ប្រើប្រាស់​ឡើងវិញ​ គ្រាន់តែ​ជា​ជម្រើស​ទីពីរ​ប៉ុណ្ណោះ ហើយ​ប្រព័ន្ធ​កែច្នៃ​បច្ចុប្បន្ន​មិន​អាច​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​សំណល់​នេះ​បានទេ។ ប្លាស្ទិក​បង្ក​ហានិភ័យ​ដល់​សុខភាព​យើង គិត​ចាប់តាំងពី​ដំណាក់កាល​ផលិត ការប្រើ​ប្រាស់ ​រហូតដល់​ការ​បោះចោល។ ភាគល្អិត​តូច​នៃ​ប្លាស្ទិក​ និង​ផលិតផល​គីមី​មាន​ជាតិពុលដែលគេ​យក​ទៅ​ផលិត​ប្លាស្ទិក ចូលក្នុង​ខ្យល់​ដង្ហើម ទឹក​ប្រើប្រាស់ ​និង​ក្នុង​ដី ដែល​វា​ធ្វើ​ឱ្យ​ខូច​ប្រព័ន្ធ​ការពារ​រាងកាយ​ពី​ជំងឺ ប្រព័ន្ធ​បន្ត​ពូជ ថ្លើម តម្រង​នោម រហូតដល់​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​រោគ​មហារីក។

យោង​តាម​សៀវភៅ​ខាងលើ ចាប់តាំងពី​ឆ្នាំ១៩៥០ រហូតដល់​ឆ្នាំ២០១៥ សំណល់​ប្លាស្ទិក​នៅ​លើ​ពិភពលោក​ មាន​ចំនួន​ប្រមាណ​ជាង ៨.៣ពាន់​លាន​តោន ហើយ​នៅពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ ប្លាស្ទិក​ចំនួន ៤០០លាន​តោន ​ត្រូវ​បាន​ផលិត​ក្នុង​មួយឆ្នាំ។

ក្នុង​សៀវភៅ​នោះ​សរសេរ​ថា៖ «ចាប់តាំងពី​ឆ្នាំ១៩៥០មកដល់​បច្ចុប្បន្ន គេ​បាន​កែច្នៃ​ប្លាស្ទិក​ត្រឹមតែ ៩ ភាគរយ​ប៉ុណ្ណោះ​ចេញពី​ប្លាស្ទិក ៨ពាន់​លាន​តោន»។

ឯកសារ​ដដែល​បាន​ឱ្យដឹង​ថា សារធាតុ​ដែ​លបំ​ភាយ​ចេញពី​ការ​ដុត​សំណល់​ប្លាស្ទិក​ រួមមាន ឌីអុកស៊ីត និង​លោហធាតុ​ដូចជា បារត សំណ និង​កា​ឌី​ញ៉ូម ដែល​ជាតិពុល​ទាំងនេះ​អាច​ហើរ​បាន​ឆ្ងាយ ព្រមទាំង​ស្ថិតនៅ​ក្នុង​ដី និង​ទឹក​ផង​ដែរ។ ចំពោះ​ការដុត​ប្លាស្ទិក​វិញ​ ក៏​បង្កើត​បាន​ជា​ផលិតផល​ដែល​មាន​ជាតិពុល​ខ្ពស់​ ដូចជា ផេះ​ ឬភក់ ហើយ​កាកសំណល់​ទាំងនេះ​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ចូលក្នុង​រណ្តៅ​ដី រូងភ្នំ ដីស្រែ​ចម្ការ និង​ទីវាល​សើម ដែល​បង្ក​ការ​គំ​រា​មកំ​ហែង​យូរអង្វែង​ដល់​បរិស្ថាន និង​សុខភាព។ 

ឯកសារ​ខាងលើ​បាន​សរសេរ​ថា៖ «ទង្វើ​បែបនេះ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើជា​ញឹកញាប់​នៅក្នុង​ប្រទេស​កំពុង​អភិវឌ្ឍន៍ និង​ទី​ជនបទ​ដែល​មិន​មានលទ្ធភាព​គ្រប់គ្រង​សំណល់។ ដើម្បី​ដោះស្រាយ​ផល​ប៉ះពាល់​សុខភាព​ពី​ផលិតផល​ប្លាស្ទិក ទាមទារ​ឱ្យ​មាន​ចំណាត់ការ​ចំពោះ​ការប្រើ​ប្រាស់ ​និង​ការ​បោះចោល​កាកសំណល់​ ក៏ដូចជា​សង្វាក់​ផលិតកម្ម​ទាំងមូល។»

ទោះបី​មិន​មានការ​ឆ្លើយតប​ពីរ​ដ្ឋ​លេខាធិការ​ក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្ត្រា ក៏ដោយ តែ​ក្នុង​ឱកាស​ចូលរួម​ជា​អធិបតី​សម្ពោធ​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​សៀវភៅ «ពិភព​ប្លាស្ទិក៖ ការពិត និង​តួលេខ​ស្តី​ពី​ប្លាស្ទិក​រាយ​ពេញ​ផែនដី» កាលពី​ថ្ងៃទី៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ នៅផ្ទះ​មេត្តា រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក​បាន​មានប្រសាសន៍​ថា នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា សំណល់​សំរាមដែល​បាន​បង្កើត​ឡើង​នៅក្នុង​មួយឆ្នាំ​មាន​ប្រមាណ​ជាង ៤លាន​តោន ក្នុង​នោះ​ប្រមាណ ២០​% ជា​សំណល់​ប្លាស្ទិក។

រ​ដ្ឋ​លេខាធិការ​ក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្ត្រា ក្នុង​ឱកាស​ចូលរួម​ជា​អធិបតី​សម្ពោធ​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​សៀវភៅ «ពិភព​ប្លាស្ទិក៖ ការពិត និង​តួលេខ​ស្តី​ពី​ប្លាស្ទិក​រាយ​ពេញ​ផែនដី» កាលពី​ថ្ងៃទី៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩។ (វេបសាយក្រសួងបរិស្ថាន)

លោក​បាន​បញ្ជាក់​ថា យោង​តាម​ការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​ទីក្រុង​ម្នាក់​បាន​ប្រើប្រាស់​ថង់​ប្លាស្ទិក​ច្រើនជាង ២០០០ថង់នៅក្នុង​មួយឆ្នាំ ហើយ​ក្នុង​មួយថ្ងៃ រាជធានី​ភ្នំពេញ​ប្រើប្រាស់​ថង់​ប្លាស្ទិក​ប្រមាណ​ជាង ១០លាន​ថង់។ នេះ​បើ​យោង​តាម​ការ​ចុះផ្សាយ​របស់​វេ​បសាយ​ក្រសួងបរិស្ថាន ប្រចាំថ្ងៃ​ទី៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩។

លោក​បាន​បន្ថែម​ថា បើ​និយាយ​នៅក្នុង​ក្របខណ្ឌ​ទូទាំង​ប្រទេស សំណល់​សំរាម​កើនឡើង​ប្រមាណ ១០​% នៅក្នុង​មួយឆ្នាំ ដោយសារតែ​កត្តា​កំណើនប្រជាជន កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​របៀបរស់នៅ ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​របៀប​នៃ​ការ​វេច​ខ្ចប់​ទំ​និញ​ផ្សេង​ៗ ពោល​គឺ​ប្រជាពលរដ្ឋ​បាន​ងាក​មក​ប្រើប្រាស់​របស់របរ​វេច​ខ្ចប់​ដែ​លងាយៗ គឺ​ថង់​ប្លាស្ទិក។

លោក​បាន​មានប្រសាសន៍​ថា៖ «សំណល់​ប្លាស្ទិក​ជា​ក្តី​កង្វល់​រួម​របស់​ពិភពលោក ដែល​យើង​ទាំងអស់គ្នា​ចាំបាច់​ត្រូវ​រួមគ្នា​កាត់បន្ថយ​ការប្រើ​ប្រាស់​ផលិតផល​ធ្វើ​ពី​ប្លាស្ទិក និង​ចូលរួម​ប្រើប្រាស់​ឡើងវិញ ការកែច្នៃ ឬបដិសេធ​ការប្រើ​ប្រាស់​ប្លាស្ទិក ដើម្បី​លុបបំបាត់​ការ​បំពុល​ដោយ​ប្លាស្ទិក ការពារ​បរិស្ថាន និង​ភពផែន​ដី​របស់​យើង។»

រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា កាលពី​ថ្ងៃទី១០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៧ បាន​ចេញ​អនុក្រឹត្យ​លេខ ១៦៨ ស្តី​ពី​ការគ្រប់គ្រង​ថង់​ប្លាស្ទិក ដែល​មាន​គោលបំណង​បង្កើន​ប្រសិទ្ធភាព​លើ​ការកាត់បន្ថយ ការនាំចូល ការផលិត និង​ការប្រើ​ប្រាស់​ថង់​ផ្លា​ស្ទិ​ក ក៏ដូចជា​សំដៅ​កាត់បន្ថយ​ផល​ប៉ះពាល់​សុខភាព និង​បរិស្ថាន។ 

ក្នុង​ជំពូក​ទី៣ មាត្រា១២ នៃ​អនុក្រឹត្យ​នេះ​មានខ្លឹមសារ​ថា៖ «ប្រជាពលរដ្ឋ​គ្រប់រូប​ត្រូវ​មាន​កាតព្វកិច្ច​ចូលរួមចំណែក​ក្នុង​ការកាត់បន្ថយ​ការប្រើ​ប្រាស់​ថង់​ប្លាស្ទិក​តាមតែ​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន តាមរយៈ​ការ​នាំ​យក​ថង់​ប្លាស្ទិក​មក​ប្រើប្រាស់​ឡើងវិញ ឬប្រើប្រាស់​វត្ថុ​ជំនួស​ថង់​ប្លាស្ទិក។»

លោក លី ហាក់​សេង អាយុ ២៣ឆ្នាំ ជា​ប្រជាកសិករ​ដាំដំណាំ​ផ្សិត​ម្នាក់​នៅ​ភូមិ​ព្រែកពោធិ៍​ក្រោម ឃុំ​ព្រែកពោធិ៍ ស្រុក​ស្រីសន្ធរ ខេត្ត​កំពង់ចាម ដែល​បាន​ប្រើប្រាស់​ថង់​ប្លាស្ទិក​ក្នុង​ចំនួន​យ៉ាងច្រើន​ក្នុង​ការ​បណ្តុះ​ផ្សិត ដែល​ជារ​បរ​អាជីវកម្ម​គ្រួសារ​ជាង ១០ឆ្នាំ​មក​ហើយ។

កំពុង​ដើរ​នាំ​ផ្លូវ​ទៅកាន់​រោង​បណ្តុះ​ផ្សិត​បណ្តើរ លោក ហាក់​សេង បាន​និយាយ​បណ្តើរ​ថា លោក​និង​គ្រួសារ​ចៀស​មិន​ផុត​ពី​ការប្រើ​ប្រាស់​ថង់​ប្លាស្ទិក​ដើម្បី​ច្រក​ល្បាយ​មេ​ផ្សិត​នោះ​ទេ។ ក្រៅពី​នេះ លោក​ក៏​ប្រើប្រាស់​ថង់​ប្លាស្ទិក​ធំៗ​ដើម្បី​ច្រក​ផ្សិត​ដែល​ប្រមូល​ផល​បាន ​យក​ទៅ​លក់​ឱ្យអ្នកលក់​បន្លែ​នៅ​ឯផ្សារដែរ។ 

ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​ៗ លោក​អាច​ធ្វើការ​បណ្តុះ​ផ្សិត​សារ​ជាថ្មី​បាន ៣ ទៅ ៤ដង ដែល​ក្នុង​មួយ​ដងៗ លោក​មាន​មេ​ផ្សិត​ប្រហែលជា ១ម៉ឺន​ដុំ ដែល​តម្រូវឱ្យប្រើប្រាស់​នូវ​ថង់​ប្លាស្ទិក​ចំនួន​ច្រើន។ លោក​មិនបាន​គណនា​អំពី​ចំនួន​នៃ​ថង់​ប្លា​ស្ទិក​ទាំងអស់​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ លោក​ដឹង​ថា​ លោក​ចំណាយ​ថវិកា​មិន​តិច​ឡើយ​ដើម្បី​ទិញ​ថង់​ប្លា​ស្ទិក​ទាំងនោះ​យក​មក​ច្រក​មេ​ផ្សិត​ក្នុង​មួយ​លើ​កៗ។ 

មេ​ផ្សិត​អាច​ផ្តល់​ផល​ផ្សិត​បាន​ត្រឹម​រយៈពេល​ប្រហែល​ពី ៣ ទៅ ៦ខែ តាម​ប្រភេទ​ផ្សិត ​និង​អាយុកាល​របស់​ប្រភេទ​មេ​ផ្សិត​ដែល​បាន​រៀបចំ។ ក្រោយពី​ផ្សិត​លែង​ផ្តល់​ផល​ហើយ លោក​ត្រូវ​នាំ​យក​មេ​ផ្សិត​ទាំងនោះ​មក​កាត់​ញែក​រវាង​សំណល់​ថង់​ប្លាស្ទិក​ និង​ល្បាយ​មេ​ផ្សិត​ដែល​ពុករលួយ ដោយ​លោក​យក​មេ​ផ្សិត​ទៅ​ធ្វើជា​ជីធម្មជាតិ​សម្រាប់​ដាក់​ដំណាំ​ក្បែរ​ផ្ទះ ចំណែក​ឯថង់​ផ្លា​ស្ទីក​ត្រូវ​បាន​លោក​យក​ទៅ​ធ្វើ​ជ័រ​បង្កាត់ភ្លើង​បន្ត​ទៀត។ 

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «និយាយទៅ ថង់​ផ្សិត​ហ្នឹង​អត់​បោះចោល​ទេ។ នៅពេល​ដែល​ផ្សិត​ដុះ​អស់ហើយ គឺ​ល្បាយ​មេ​ផ្សិត​យក​ធ្វើ​ជី ថង់​យក​ដើម្បី​បង្កាត់ភ្លើង យើង​អត់​ចោល​ទេ។ បើ​យក​ទៅ​បោះចោល នាំឱ្យប៉ះពាល់​ដល់​បរិស្ថាន​ខ្លាំង​ណាស់។ ប៉ុន្តែ​ យើង​យក​ទៅ​បង្កាត់ភ្លើង​វិញ បើ​ទោះបីជា​មានផល​ប៉ះពាល់ តែ​កាត់បន្ថយ​ច្រើនជាង​យក​ថង់​ទៅ​បោះចោល។ និយាយរួម ព្យាយាម​ប្រើប្រាស់​ឱ្យអស់​លទ្ធភាព។»

លោក​បាន​បន្ត​ថា៖ «បើ​ចំពោះ​អ្នក​ផ្សេង​វិញ ភាគច្រើន នៅពេល​ដែល​ផ្សិត​ដុះ​អស់ហើយ ល្បាយ​ក្នុង​ថង់​ហ្នឹង​គេ​យក​ទៅ​បោះចោល​ហ្មង ហើយ​ថង់​ហ្នឹង​ក៏​គេ​បោះចោល​ទៅជាមួយ​ដែរ។ ថង់​ហ្នឹង​ដែល​បោះចោល វា​អត់​ងាយ​រលាយ​ទេ។ វា​[ប្រើប្រាស់​ពេល​]រាប់​ឆ្នាំ តែ​ប្រសិនបើ​យើង​យក​ទៅ​ដុត វា​ជួយ​សម្រួល​បាន​ច្រើន។ វា​ប៉ះពាល់​តិចតួច​ដែរ​ដល់​បរិយាកាស​ខាងលើ តែ​វា​គ្រាប់​បើ​ជាង។»

លោក ហាក់​សេង បានដឹង​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​ដែល​បណ្តាល​មក​ពី​ការប្រើ​ប្រាស់​ថង់​ប្លាស្ទិក តែ​លោក​ថា ជីវិត​រស់នៅ​ប្រចាំ​ថៃ្ង​របស់​មនុស្សយើង​មិន​អាច​ខ្វះ​ប្លាស្ទិក​បាន​ឡើយ។ 

លោក​បន្ថែម​ថា៖ «បើ​យក​ប្លាស្ទិក​ចោល​ក្នុងទឹក វា​នឹង​ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់​ដល់​ជីវិត​ត្រី ឬបណ្ដាលឱ្យទឹក​អត់​ស្អាត។ បើ​យក​ទៅ​ដុត បណ្ដាលឱ្យ​ផ្សែង​ដែល​ហើរ​ឡើង​ទៅ​បំផ្លាញ​ស្រ​ទាប់​អូហ្សូន ដែល​ធ្វើឱ្យផែនដី​ឡើង​កម្ដៅ។ បើ​យក​កប់​ក្នុង​ដី សារជាតិ​ប្លាស្ទិក​ហ្នឹង​វា​នឹង​ធ្វើឱ្យដី​បាត់បង់​ជីជាតិ។»

លោក ឈួម សុខៈ អាយុ ៥៣ឆ្នាំ ជា​កសិករ​នៅ​ភូមិ​អណ្ដើកហែប ឃុំ​កណ្ដាលស្ទឹង ស្រុក​រតនមណ្ឌល ខេត្តបាត់ដំបង ដែល​ប្រើប្រាស់ថង់​ប្លាស្ទិក​បណ្ដុះ​កូន​ដំណាំ​ស្វាយ និង​ល្ហុង ប្រើថង់​ប្លាស្ទិក​ក្នុង​ការ​បន្សាំ​ដើម​ត្រ​ងែន និង​ច្រក​ផលដំណាំ​ដែល​ប្រមូល​ផល​យក​ទៅលក់។ ក្រៅពី​នេះ​ លោក​ក៏បាន​ប្រើ​ថង់​ប្លា​ស្ទិក​ទំហំ​ធំសម្រាប់​ទ្រាប់​បាត​អាង​ស្ដុក​ទឹក​ទុក​ស្រោចដំណាំ​ផង​ដែរ។

លោក​បន្ថែម​ថា៖ «ចំពោះ​ថង់​ដែល​ប្រើប្រាស់​រួចហើយ ប្រសិនបើ​សភាព​វា​នៅ​ល្អ ខ្ញុំ​នៅ​ប្រើប្រាស់​វា​ម្ដងទៀត។ ប៉ុន្ដែ​ បើស​ភាព​ថង់​ប្លាស្ទិក​ប្រឡាក់​ ឬរហែក ខ្ញុំ​យក​វា​ដុត​ចោល​ជាមួយ​សំរាម​ស្លឹកឈើ ឬក៏​យក​ធ្វើជា​មេ​សម្រាប់​បង្កាត់ភ្លើង។»

ធម្មតា ​ក្នុង​មួយ​ខែ ​លោក ឈួម សុខៈ បាន​ប្រើប្រាស់​ប្លាស្ទិក​សម្រាប់​បណ្ដុះ​ដំណាំ​ពី ៣ ទៅ ៤ដង ដោយ​ប្រើប្រាស់​ប្លាស្ទិក​ជាមធ្យម ២គីឡូក្រាម ដែល​ក្នុង ១គីឡូក្រាម ​តម្លៃ ៧០០០​រៀល។

ការបន្សាំកូនក្រូចឆ្មារដោយប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិករបស់គ្រួសារលោក ឈួម សុខៈ នៅភូមិអណ្ដើកហែប ឃុំកណ្ដាលស្ទឹង ស្រុករតនមណ្ឌល ខេត្តបាត់ដំបង។ (នីន សុផារី)

ពេល​សាកសួរ​ថា ​តើ​លោក​បានដឹង​ថា​ថង់​ប្លាស្ទិក​ទាំងនោះ​មានផល​ប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព​មនុស្ស សត្វ និង​បរិស្ថាន​ឬទេ លោក​បាន​និយាយ​ថា៖

«ផល​ប៉ះពាល់​ដឹង​តែ​មាន​ចៀស​មិន​ផុត​ទេ ប៉ុន្ដែ​ ខ្ញុំ​មាន​វិធានការ​ក្នុង​ការគ្រប់គ្រង​ថង់​ប្លាស្ទិក​មិន​ឱ្យសាយភាយ​បាន ដូចជា មាន​រណ្ដៅ​មួយ​សំរាប់​ដាក់​កាកសំណល់​ដែល​នៅ​ឆ្ងាយ​ពី​ផ្ទះ​អ្នកភូមិ និង​ឆ្ងាយ​ពី​ស្ទឹង និយាយរួម​នៅ​ទីវាល​មួយ​ដាក់ឱ្យ​នៅ​ដាច់ដោយឡែក។ »

បើ​តាម​លោក ឈួម សុខៈ នៅក្នុង​សហគមន៍​របស់​លោក មាន​ប្រជាកសិករ​ជាច្រើន​គ្រួសារ​ផ្សេងទៀត ដែល​ប្រើប្រាស់​ប្លាស្ទិក​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​កសិកម្ម​ដូច​រូបលោក តែ​លោក​មិន​ច្បាស់​ពី​វិធី​គ្រប់គ្រង​សំរាម​ប្លាស្ទិក​របស់អ្នកភូមិដទៃទៀតទេ ខណៈ​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន​ហាក់​មិនសូវ​បង្ហាញ​ការ​យកចិត្ត​ទុកដាក់​លើ​បញ្ហា​សំរាម​ប្លាស្ទិក​នេះនោះ​ទេ។

លោក​បាន​ប្រាប់​ថា៖ «បើ​មេភូមិ​គ្រប់គ្រង​នៅ​ហ្នឹង​ដូចជា​អត់មាន​វិធានការ​បែបនេះ​ទេ។ ភាគច្រើន​មានតែ​អង្គការ ​ឬអង្គភាព​មួយចំនួនដែល​បាន​ចុះ​មក​ផ្សព្វផ្សាយ​រឿង​ផល​ប៉ះពាល់​នៃ​ប្លាស្ទិក ក៏ដូចជា​ការកាត់បន្ថយ​ការប្រើ​ប្រាស់​ថង់​ប្លាស្ទិក​ជាដើម។»

ស្ថាបនិក​ហ្វេ​សបុ​កផេ​ក Think Plastic ដែល​ទទួល​បានការ​គាំទ្រ​តាមដាន​ជិត ១សែន​នាក់ កញ្ញា អាត សុធា​វី មានប្រសាសន៍​ថា ក្នុងរយៈពេល ១០ឆ្នាំ​ចុងក្រោយ ថង់​ប្លាស្ទិក​ត្រូវ​បាន​ប្រជាកសិករ​ខ្មែរ​ប្រើ​កាន់តែ​ច្រើនឡើង​ ដើម្បី​ជំនួយ​ដល់​ការងារ​កសិកម្ម ដូចជា​ប្រើប្រាស់​ក្នុង​ការ​គ្រប​លើ​ដី​ដំណាំ​ដើម្បី​កាត់បន្ថយ​ការលូតលាស់​ស្មៅ ការពារ​ផលដំណាំ​ពី​ការ​បំផ្លិច​បំផ្លាញ​ដោយ​សត្វល្អិត និង​ច្រក​ផលដំណាំ​យក​ទៅ​លក់​នៅ​លើ​ទីផ្សារ។

កញ្ញា​បាន​និយាយ​ថា៖ «ទោះបីជា​កសិករ​ប្រើប្រាស់​ថង់​ប្លាស្ទិក​ដើម្បី​ជំនួយ​ដល់​ការងារ​កសិកម្ម តែ​ហោច​ណាស់​វា​ជា​ប្រភេទ​ប្លាស្ទិក​ដែល​ប្រើ​បាន​ច្រើន​លើក​ច្រើន​សារ ហើយ​ប្លាស្ទិក​មាន​ភាព​ចាំបាច់​ណាស់​សម្រាប់​ពួក​គាត់​ដែល​ត្រូវ​ប្រើ​តាម​បច្ចេក​ទេ​សសិ​កម្ម។»

កញ្ញា​លើកទឹកចិត្ត​ឱ្យមានការ​ប្រើប្រាស់​ថង់​ប្លាស្ទិក​ធំៗ​ឡើងវិញ​ម្ដង​ហើយ​ម្ដងទៀតឱ្យអស់​លទ្ធភាព​ជាមុន​សិន មុននឹង​បោះចោល ចំពោះ​បំណែក​ប្លាស្ទិក​តូច​ៗដែល​មិន​អាច​ប្រើប្រាស់​ឡើងវិញ​បាន​ហើយ​នោះ គួរ​ត្រូវ​​រៀបចំ​ទុកដាក់​នៅកន្លែង​សមរម្យ ជាជាង​បោះចោល​ពាសវាលពាសកាល ព្រោះ​វា​ជាហេតុ​នាំឱ្យ​ខូចគុណភាព​ដី​ដាំដំណាំ។

សំណល់​ប្លាស្ទិក​ត្រូវ​បាន​បោះ​បង់​ចោល​ពាស​វាល​ពាស​កាល​នៅ​លើ​ដី​ចម្ការ​ពោត​ក្រោយ​ពី​ប្រមូល​ផល​ហើយ​ ក្នុង​ឃុំ​ស្វាយ​ឃ្លាំង​ ស្រុក​ក្រូច​ឆ្មារ​ ខេត្ត​ត្បូង​ឃ្មុំ​។ (នីន សុផារី)

កញ្ញា​ជំរុញ​ដល់ក្រសួងបរិស្ថាន​ឱ្យ​ជួយ​អប់រំ​ដល់​ប្រជាកសិករ អំពី​ការ​ទុកដាក់​កាកសំណល់​ប្លាស្ទិក​កសិកម្ម​ឱ្យ​មានប្រសិទ្ធភាព ខណៈ​ពន្លឿន​ការ​ដាក់​ឱ្យ​ប្រើប្រាស់​នូវ​អនុក្រឹត្យ​ស្តី​ពី​ការ​ហាមឃាត់​ការប្រើ​ប្រាស់ “ប្លាស្ទិក​ប្រើប្រាស់​ម្តង​បោះចោល​” (Single use plastic​) ដើម្បី​កាត់បន្ថយ​ការផលិត និង​នាំចូល​នូវ​ប្រភេទ​ប្លាស្ទិក​ដែល​ប្រើប្រាស់​ម្តង​បោះចោល​ផង​ដែរ។

អ្នកតំណាង​អង្គការ​ស្បៀង និង​កសិកម្ម (FAO​) ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា លោក Alexandre Huynh បាន​ឆ្លើយតប​តាម​សារ​អេឡិចត្រូនិច​អ៊ីម៉ែល​ថា ការ​កើនឡើង​នៃ​ការប្រើ​ប្រាស់​ប្លាស្ទិក​នៅក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម មាន​លើ​មធ្យោបាយ​ជាច្រើន​ដូចជា សម្រាប់​ប្រព័ន្ធ​ធារា​សាស្រ្ត​ខ្នាត​តូច ការ​ធ្វើ​របងការពារ ការ​ក្រាល​ដីការ​ពារ​រំហួត​ទឹក បណ្តាញ​ស្រះទឹក​ជាដើម ដោយសារតែ​វា​មានតម្លៃ​ថោក និង​ងាយស្រួល​ប្រើប្រាស់។ លើស​ពីនេះ ​ប្លាស្ទិក​ត្រូវ​បាន​គេ​ប្រើប្រាស់​យ៉ាងសកម្ម​សម្រាប់​សកម្មភាព​ក្រោយ​ប្រមូល​ផល រួមមាន​ការ​វេច​ខ្ចប់​ និង​ការ​រក្សាទុក​ជាដើម។ 

លោក​បាន​សរសេរ​ថា៖ «FAO ទទួលស្គាល់​ថា ​ការគ្រប់គ្រង​សំណល់​ប្លាស្ទិក​ជា​បញ្ហា​ប្រឈម​ខ្លាំង​ណាស់​សម្រាប់​កសិករ​តូចតាចដែល​តែងតែ​នៅ​ឆ្ងាយ​ពី​កន្លែង​ចោលសំរាម និង​មានការ​ស្ទាក់ស្ទើរ​ក្នុង​ការ​ប្រមូល​សម្ភារប្រើប្រាស់​សម្រាប់​បោះចោល។ ជាទូទៅ ការអប់រំ និង​ការយល់​ដឹង​ដែល​មានកម្រិត​អំពី​ផល​ប៉ះពាល់​អវិជ្ជមាន​នៃ​កាកសំណល់​ប្លាស្ទិក​ក្នុងចំណោម​កសិករ​ខ្នាត​តូច ក៏​ជា​បញ្ហា​ប្រឈម​មួយទៀត​ដែរ។»

អ្នកតំណាង​កម្មវិធី​អភិវឌ្ឍន៍​អង្គការសហប្រជាជាតិ យូ​អិន​ឌី​ភី ប្រចាំ​កម្ពុជា លោក Nick Beresford បាន​សរសេរ​តាម​សារ​អេឡិចត្រូនិច​អ៊ីម៉ែល​ថា៖ «ការ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​បំពុល​ប្លាស្ទិក​គឺជា​ការងារ​បន្ទាន់។ វា​តម្រូវ​ឱ្យ​មានការ​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​យ៉ាង​ខ្លាំង​ពី​គ្រប់គ្នា បុគ្គល ​និង​គ្រួសារ អាជីវកម្ម​ខ្នាត​តូច​ និង​ក្រុមហ៊ុន​ខ្នាត​ធំ ហើយ​ជា​ការពិត​ពី​រដ្ឋាភិបាល​ផង​ដែរ។»

លោក​បន្ត​ថា រដ្ឋាភិបាល​មាន​តួនាទី​សំខាន់​ក្នុង​ការបង្កើត​ច្បាប់ និង​លើកកម្ពស់​ការយល់​ដឹង​របស់​ពលរដ្ឋ​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​នៃ​សំណល់​ប្លាស្ទិក​ទាំងនេះ។ ក្រៅពី​នេះ ​វិស័យ​ឯកជន ក៏អាច​ចូលរួម​បាន​តាមរយៈ​ការ​បដិសេធ​ប្រើប្រាស់​ប្លាស្ទិក និង​កែច្នៃ​ប្លាស្ទិក​ឡើងវិញ ជាមួយនឹង​ការ​អភិវឌ្ឍ​បច្ចេកវិទ្យា​ថ្មី​ និង​គំរូ​អាជីវកម្ម​ច្នៃប្រឌិត​ថ្មី ដែល​អាច​កាត់បន្ថយ​ការប្រើ​ប្រាស់​ប្លាស្ទិក និង​ការ​លើកកម្ពស់​ជម្រើ​សផ្សេង​ៗទៀត​ជំនួស​ឱ្យ​ការប្រើ​ប្រាស់​ប្លាស្ទិក​នេះ។

លោក​សរសេរ​ថា៖ «យើង​ទាំងអស់គ្នា ក្នុងនាម​ជា​ប្រជាពលរដ្ឋ​ និង​ប្រជាជន អាចប​ដិ​សេ​ធនូវ​ការប្រើ​ប្រាស់​ប្លាស្ទិក​ដែល​ប្រើ​តែម្តង​ហើយ​បោះចោល ដូចជា ​ទុយោ​ប្លាស្ទិក ថង់​ប្លាស្ទិក និង​ការ​វេច​ខ្ចប់​ចំណីអាហារ​ដោយ​ប្លាស្ទិក កាត់បន្ថយ​ការប្រើ​ប្រាស់​ប្លាស្ទិក​ដែល​ប្រើ​ម្តង​ហើយ​បោះចោល​៕»

រក្សាសិទ្វិគ្រប់យ៉ាងដោយ ស៊ីស៊ីអាយអឹម

សូមបញ្ជាក់ថា គ្មានផ្នែកណាមួយនៃអត្ថបទ រូបភាព សំឡេង និងវីដេអូទាំងនេះ អាចត្រូវបានផលិតឡើងវិញក្នុងការបោះពុម្ពផ្សាយ ផ្សព្វផ្សាយ ការសរសេរឡើងវិញ ឬ ការចែកចាយឡើងវិញ ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតជាលាយលក្ខណ៍អក្សរឡើយ។
ស៊ីស៊ីអាយអឹម មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការលួចចម្លងនិងចុះផ្សាយបន្តណាមួយ ដែលខុស នាំឲ្យយល់ខុស បន្លំ ក្លែងបន្លំ តាមគ្រប់ទម្រង់និងគ្រប់មធ្យោបាយ។ ជនប្រព្រឹត្តិ និងអ្នកផ្សំគំនិត ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់នានាដែលពាក់ព័ន្ធ។

អត្ថបទទាក់ទង

សូមផ្ដល់មតិយោបល់លើអត្ថបទនេះ