ថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលប្រកាសពីវិធានការពង្រឹងវិស័យកសិកម្ម ស្របពេលដែលរបាយការណ៍ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធបង្ហាញថា បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាត្រូវចំណាយប្រមាណ១ពាន់លានដុល្លារក្នុង១ឆ្នាំទិញបន្លែត្រីសាច់ពីប្រទេសជិតខាងមកផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការក្នុងស្រុក។
មួយរយៈកាលចុងក្រោយនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្វើដំណើរតាមបណ្តាខេត្តដើម្បីពិនិត្យទីតាំងធ្វើកសិកម្ម។ ក្នុងសុន្ទរកថារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទាំងពេលលោកទៅពិនិត្យកន្លែងធ្វើកសិកម្មនិងថ្លែងសារនៅកន្លែងផ្សេងៗទៀតមួយរយៈចុងក្រោយនេះ លោកតែងបង្ហាញមោទកភាពដែលថាប្រទេសផ្សេងៗកំពុងរងផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចដោយមេរោគកូវីដ១៩ ប៉ុន្តែជាឱកាសល្អសម្រាប់ពង្រឹងកសិកម្មនៅកម្ពុជា។
ក្នុងឱកាសទៅពិនិត្យទីតាំងធ្វើស្រែក្នុងស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងមន្ត្រីផ្សេងៗទៀតដើរកាត់វាលស្រែ កាត់ភក់ កាត់ទឹក ពិនិត្យកន្លែងភ្ជួររាស់ កន្លែងដាំដុះ និងកន្លែងប្រមូលផលស្រូវ។
ក្នុងឱកាសនោះ លោក ហ៊ុន សែន ណែនាំមន្ត្រីឱ្យប្រើឱកាសដែលពិភពលោកកំពុងជួបបញ្ហាកូវីដ១៩ មកពង្រឹងវិស័យកសិកម្មដើម្បីនាំចេញ។
លោក ហ៊ុន សែន៖ «ប្រទេសផលិតស្បៀងជាប្រទេសត្រូវប៉ាន់ គឺឱកាសវាបានមកដល់។ យើងត្រូវប្រែក្លាយវិបត្តិនេះឱ្យទៅជាឱកាសសម្រាប់កម្ពុជា ដើម្បីពង្រីកទីផ្សារនាំចេញនូវប្រភេទស្បៀងទាំងឡាយ មិនមែនតែអង្ករទេ។ យើងនាំចេញទាំងម្សៅមី ទាំងដំឡូងមី យើងនាំចេញទាំងស្វាយ នាំចេញទាំងចេក នាំចេញទាំងអ្វីៗដែលជាប្រភេទស្បៀង»។
លោកលើកឡើងថា ចំពោះពលរដ្ឋដែលបាត់បង់ការងារដោយសារតែកូវីដ១៩ អាចចាប់ផ្តើមជាមួយកសិកម្មវិញ។
លោក ហ៊ុន សែន៖ «ពលករយើងប្រមាណ១០ម៉ឺននាក់វិលមកពីថៃបានវិលមកចូលរួមពលកម្មក្នុងវិស័យកសិកម្ម។ កម្មករបាត់បង់ការងាររបស់យើងក៏បានមកកាន់ស្រុកកំណើតជាមួយការឧបត្ថម្ភថវិកាខ្លះៗ ៤០ដុល្លារពីរាជរដ្ឋាភិបាល ក៏បានចូលរួមជាមួយឪពុកម្តាយជាកសិករនៅឡើយ។ អីចឹងកម្លាំងបំពេញបន្ថែមឱ្យវិស័យកសិកម្មដែលបាត់បង់ពីវិស័យសេវា និងឧស្សាហកម្ម និងចំណាកស្រុក យើងមានការងារធ្វើក្នុងវិស័យកសិកម្ម»។
កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដា ក្នុងពិធីសំណេះសំណាលមួយនៅមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្ម ក្នុងស្រុកពាមរក៍ ខេត្តព្រៃវែង លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបញ្ជាក់ថា កសិកម្មនៅកម្ពុជាមិនត្រឹមតែមិនប៉ះពាល់ដោយកូវីដ១៩ទេ ថែមទាំងមានឱកាសល្អសម្រាប់ពង្រឹងវិស័យកសិកម្មទៅវិញ។
ទោះជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាលលើកឡើងពីឱកាសនៃការពង្រឹងវិស័យកសិកម្មក៏ដោយ ប៉ុន្តែការទិញផលិតផលកសិកម្មមកផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការហូបចុកក្នុងប្រទេសមិនថយចុះទេ។
បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាទិញបន្លែត្រីសាច់រាប់រយតោនក្នុងមួយថ្ងៃៗ ដើម្បីយកមកផ្គត់ផ្តង់តម្រូវការនៅក្នុងប្រទេសទាំងនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនិងនៅតាមបណ្តាខេត្ត។ ការនាំចូលរាប់ទាំងត្រី សាច់មាន់ សាច់ជ្រូក សាច់ទា ចំណែកបន្លែមានទាំងត្រសក់ ស្ពៃ សាឡាត់ ខាត់ណាជាដើម។
កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០ ប្រធានសមាគមអ្នកចិញ្ចឹមសត្វកម្ពុជា លោក ស្រ៊ុន ពៅ ប្រាប់វីអូឌីថា ក្នុង១ឆ្នាំ កម្ពុជាចំណាយប្រាក់ជិត១ពាន់លានដុល្លារ សម្រាប់ទិញជ្រូក មាន់ ទា និងបន្លែ ពីប្រទេសជិតខាង។
តើមូលហេតុអ្វីបានជាកម្ពុជាប្រទេសកសិកម្មនៅតែបន្តទិញផលិតផលកសិកម្មពីប្រទេសជិតខាង?
វិស័យកសិកម្មជួបបញ្ហាមួយចំនួនអូសបន្លាយច្រើនឆ្នាំមកហើយដែលមិនទាន់ដោះស្រាយ។ ចំពោះស្រូវ កសិករត្អូញត្អែរជាបន្តបន្ទាប់ទាក់ទងជាមួយតម្លៃ ដោយថា ពេលខ្លះថោក ហើយមិនមានអ្នកទិញទៀត។ កាលពីឆ្នាំ២០១៦ កសិករនៅស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង ចាក់ស្រូវបិទផ្លូវ ដោយសារតម្លៃថោកពេក។
ចំពោះបញ្ហាបន្លែក៏កសិករត្អូញត្អែរប្រហាក់ប្រហែលគ្នាដែរ គឺប្រែប្រួលឡើងចុះឆាប់ពេក បើធ្លាក់ចុះថ្លៃលឿន តែបើឡើងថ្លៃវិញប្រើពេលយូរ។
បញ្ហាដដែលៗនេះធ្វើឱ្យកសិករមួយចំនួនសម្រេចចិត្តទុកដីឱ្យនៅទំនេរចោល និងមួយចំនួនទៀតបានលក់ដីស្រែចម្ការងាកទៅចាប់យកមុខរបរផ្សេងទៀត។ កសិករមួយចំនួនក្លាយទៅជាកម្មករនៅក្នុងទីក្រុង ហើយកសិករមួយចំនួនទៀតបានក្លាយជាពលករចំណាកស្រុកទៅស្វែងរកការងារធ្វើនៅក្រៅប្រទេស។
ពលរដ្ឋខ្មែរដែលស្វែងរកការងារនៅក្រៅប្រទេសរួមទាំងនៅថៃ ជប៉ុនឬកូរ៉េខាងត្បូងជាដើម គឺទៅធ្វើក្នុងវិស័យកសិកម្ម ដូចជា ដកដំឡូង បេះផ្លែឈើឬចិញ្ចឹមសត្វ។ ចំណុចនេះធ្លាប់មានការចោទសួរថា ហេតុអ្វីបានជាកម្ពុជាមិនពង្រឹងវិស័យកសិកម្មខ្លួនឯង ដើម្បីបំពេញតម្រូវការក្នុងស្រុកនិងនាំចេញ ប្រសើរជាងពលរដ្ឋឆ្លងទៅរកការងារធ្វើនៅក្រៅប្រទេសជួបបញ្ហាប្រឈមច្រើន។
មូលហេតុដែលកសិករមួយចំនួនបោះបង់របរកសិកម្មដោយលើកហេតុផលថា ការធ្វើកសិកម្មខាត អ្នកខ្លះខ្ចីបុលគេមកធ្វើដើមទុនត្រូវខាតបង់ លក់សម្ភារឬលក់ដីសងគេ។ ការធ្វើកសិកម្មបច្ចុប្បន្នមិនមែនប្រើកម្លាំងគោក្របីភ្ជួររាស់ដូចមុនទៀតទេ គឺប្រើគ្រឿងចក្រ ប្រើថ្នាំនិងជីគីមី ទើបធ្វើឱ្យកសិករត្រូវការចំណាយច្រើន។
អ្នកជំនាញផ្នែកកសិកម្ម លោក យ៉ង សាំងកុមារ លើកឡើងថា វិធានការថ្មីៗរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការពង្រឹងវិស័យកសិកម្មនេះមិនអាចទៅរួចទេ ព្រោះមិនមានការរៀបចំថវិកានិងធនធានមនុស្សច្បាស់លាស់។
លោក យ៉ង សាំងកុមារ៖ «វាទៅអត់រួចទេ ព្រោះវិធានការវាត្រូវផ្សារភ្ជាប់ជាមួយថវិកាជាមួយធនធានមនុស្ស។ តើផែនការជាក់លាក់ហ្នឹងមានអីខ្លះ ១ ២ ៣ ទៅ។ ហើយថវិកាត្រូវមានការគាំទ្រការងារហ្នឹងហើយនិងធនធានមនុស្ស។ ហើយរៀបចំប្រព័ន្ធត្រួតពិនិត្យនិងវាយតម្លៃលើការអនុវត្តវិធានការហ្នឹង។ បើលើកវិធានការចោលដដែលហ្នឹង ដូចតែមុនហ្នឹង»។
លោក យ៉ង សាំងកុមារ លើកឡើងទៀតថា នៅតាមភូមិ ឃុំ ស្រុក ស្ទើរតែមិនមានអ្នកជំនាញកសិកម្មជួយដល់កសិករពេលដំណាំឬសត្វចិញ្ចឹមរបស់ពួកគាត់មានបញ្ហានោះទេ។ ចំណុចមួយទៀត លោកថា កសិករក៏ខ្វះដើមទុនសម្រាប់ប្រើប្រាស់ក្នុងការប្រកបរបរកសិកម្មដែរ។
ករណីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន លើកឡើងថា ពលករមកពីក្រៅប្រទេសនិងពលរដ្ឋនៅក្នុងប្រទេសបាត់បង់ការងារ មិនចោទជាបញ្ហា ដោយពួកគេអាចវិលទៅធ្វើកសិកម្មជាមួយក្រុមគ្រួសារវិញនោះ ហាក់មិនទាន់ដោះស្រាយបញ្ហាពួកគាត់បាននៅឡើយទេ។
បញ្ហាត្រង់ថា អ្នកខ្លះមិនមានដីស្រែឬដីចំការនោះទេ ហើយបើអ្នកមានដីស្រែឬដីចំការ ក៏មិនអាចដាំដុះឬចិញ្ចឹមសត្វ ដើម្បីយកផលមកដោះស្រាយការចំណាយក្នុងជីវភាពរស់នៅឱ្យបានទាន់ពេលដែរ។
ជាក់ស្តែងអ្នកជំពាក់បំណុលរាប់សែននាក់ក្នុងចំណោម២លាន៦សែននាក់ បានស្នើទៅស្ថាប័នដែលពួកគេខ្ចីដើម្បីផ្អាកការបង់សង។ ចំណែកអ្នកធ្វើការងារលើវិស័យសេវាកម្មកម្សាន្តរាប់ម៉ឺននាក់ដែលអះអាងថា បាត់បង់ចំណូលទាំងស្រុងនោះ បានប្រមូលផ្តុំនៅមុខក្រសួងការងារជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលជួយដល់ពួកគេ ដោយអ្នកខ្លះថា មិនមានអាហារបរិភោគគ្រប់គ្រាន់នោះទេ។
ចំពោះថវិការដ្ឋសម្រាប់ចំណាយជួយដល់អ្នកក្រីក្រឬអ្នកប៉ះពាល់ខ្លាំងដោយឥទ្ធិពលកូវីដ១៩ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបញ្ជាក់ថា រដ្ឋគ្រោងបង្កើនការចំណាយដល់ជិត៣០លានដុល្លារនៅក្នុងខែកក្កដានេះ ដោយរកឃើញអ្នកដែលត្រូវឧបត្ថម្ភកើនឡើង។
បញ្ហាទាំងនេះបង្ហាញថា វិស័យកសិកម្មមិនទាន់អាចស្រូបយកកម្លាំងកម្មករដែលបាត់បង់ការងារដោយសារជំងឺកូវីដ១៩បាននៅឡើយ។
រដ្ឋាភិបាលក៏មិនបង្ហាញផែនការជាក់លាក់ពីការបង្កើនការចិញ្ចឹមសត្វនិងដាំដុះដំណាំ ដើម្បីកាត់បន្ថយការទិញផលិតផលកសិកម្មចូល រហូតដល់មានការនិយាយលេងតគ្នាថា «ពលរដ្ឋកម្ពុជាមិនបារម្ភខ្លាចស្លាប់ដោយសារបន្លែត្រីសាច់របស់វៀតណាមមានសារធាតុគីមីទេ គឺបារម្ភខ្លាចស្លាប់ដោយសារវៀតណាមមិនលក់បន្លែត្រីសាច់ឱ្យបរិភោគ»៕
