អាជ្ញាធរកម្ពុជាបានប្រាប់ទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ(អ.ស.ប.)ថា ទិដ្ឋាការបុរសជនជាតិថៃ លោក វ៉ានចាឡឺម សាត់សក្តិសីទ សកម្មជនប្រឆាំងដែលរស់នៅភៀសខ្លួននៅរាជធានីភ្នំពេញនោះ បានផុតសុពលភាពកាលពីជិត៣ឆ្នាំមុន នៅពេលមានការចោទសួរអំពីការចាប់ពង្រាត់សកម្មជនរូបនេះនៅខាងក្រៅទីកន្លែងស្នាក់នៅរបស់លោកពីសំណាក់បុរសមួយក្រុមប្រដាប់ដោយអាវុធកាលពីខែមិថុនាកន្លងមក។
ស្ថានតំណាងកម្ពុជាប្រចាំនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ បាននិយាយក្នុងលិខិតមួយថា៖ «ចាប់ពីពេលនោះមក គ្មានការស្នើសុំ [ទិដ្ឋាការ] បន្តទៀត ត្រូវបានគេធ្វើឡើងសម្រាប់បន្តការស្នាក់នៅបណ្ដោះអាសន្នបន្ថែមទៀតរបស់រូបគេនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះឡើយ។ ក្រៅពីព័ត៌មានពីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធរបស់កម្ពុជាមិនបានដឹងឬមានតម្រុយអំពីការចាប់ពង្រាត់លោក វ៉ាន់ឆាឡឺម នោះឡើយ»។
លិខិតចុះថ្ងៃទី១៩ ខែមិថុនានោះ ត្រូវបានចេញផ្សាយដោយអង្គការសហប្រជាជាតិនៅថ្ងៃសុក្រនេះ រួមជាមួយលិខិតរបស់ស្ថាប័ននេះផ្ទាល់កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមិថុនា ដែលត្រូវបានផ្ញើទៅរដ្ឋាភិបាល ដោយបានបញ្ចេញក្ដីបារម្ភជ្រៅជុំវិញការចាប់ពង្រាត់និងការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំ ហើយស្វែងរកព័ត៌មានបន្ថែម។
វ៉ាន់ឆាឡឺម អាយុ៣៧ឆ្នាំ បានបាត់ខ្លួនកាលពីខែមិថុនា ដោយអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch) មានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងញូវយ៉ក រាយការណ៍ថា សាក្សីបានឃើញសកម្មជនថៃរូបនេះត្រូវបានចាប់ខ្លួនរុញបញ្ចូលរថយន្តមួយគ្រឿងពីសំណាក់មនុស្សប្រដាប់អាវុធមួយក្រុម។
បើតាមលិខិតរបស់ UN លោក វ៉ាន់ឆាឡឺម បានបញ្ចេញវីដេអូឃ្លីបនៅលើហ្វេសប៊ុក ដោយបានរិះគន់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមិថុនា។
លិខិតដដែលនេះ និយាយថា នៅថ្ងៃបន្ទាប់ វេលាម៉ោងប្រហែល៤:៤៥នាទីរសៀល លោក វ៉ាន់ឆាឡឺម ត្រូវបានចាប់ពង្រាត់ពីខណ្ឌជ្រោយចង្វារពីសំណាក់មនុស្សមិនស្គាល់អត្តសញ្ញាណ៤នាក់ ហើយនាំចេញតាមរថយន្តតូយ៉ូតាហាយឡេនឌ័រពណ៌ខ្មៅមួយគ្រឿង។
លិខិតដែលចុះហត្ថលេខាដោយអ្នករាយការណ៍ពិសេសសិទ្ធិមនុស្ស UN ៤រូបនោះ បានកត់សម្គាល់ថា៖ «មានវីដេអូថតដោយកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាពអំពីហេតុការណ៍នៅទីតាំងសាធារណៈ»។
លិខិតនោះរៀបរាប់ថា៖ «មានក្ដីកង្វល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរចំពោះសុវត្ថិភាពរបស់លោក វ៉ាន់ឆាឡឺម និងសុវត្ថិភាពរបស់សកម្មជននយោបាយថៃដទៃទៀតដែលកំពុងរស់នៅកម្ពុជា។ យើងក៏មានក្ដីបារម្ភធ្ងន់ធ្ងរផងដែរកើតចេញពីសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដំបូងៗពីសំណាក់នគរបាលកម្ពុជា ដែលច្រានចោលការចោទនេះនៅមុនពេលមានការស៊ើបអង្កេតត្រឹមត្រូវ»។
លោក វ៉ាន់ឆាឡឺម ដែលជាសកម្មជនមានទំនាក់ទំនងនឹងរណសិរ្សរួបរួមដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យប្រឆាំងនឹងរបបផ្ដាច់ការ ដែលគេស្គាល់ថា ក្រុម«អាវក្រហម»នោះ បានគេចខ្លួនមកកម្ពុជាក្រោយពីរដ្ឋប្រហារយោធាកាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤ ដែលនាំលោក ប្រាយុទ្ធ ឡើងកាន់អំណាច។
បើតាមអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស អាជ្ញាធរថៃបានចេញដីកាស្វែងរកចាប់ខ្លួនលោក វ៉ាន់ឆាឡឺម នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨ ដោយនិយាយថា គាត់បានរំលោភច្បាប់ឧក្រិដ្ឋកម្មពាក់ព័ន្ធនឹងកុំព្យូទ័រ ដោយដំណើរការទំព័រហ្វេសប៊ុកចេញពីភ្នំពេញ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលថៃ។
ការឆ្លើយតបរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទៅកាន់ UN លើកឡើងតែ២ចំណុចប៉ុណ្ណោះ ដែលចំណុចទី១និយាយថា លោក វ៉ាន់ឆាឡឺម បានចូលមកជាន់ដីកម្ពុជាលើកចុងក្រោយកាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៥ ហើយទិដ្ឋាការរបស់គេមានសុពលភាពរហូតដល់ថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧ ហើយចំណុចទី២ និយាយថា អាជ្ញាធរគ្មានតម្រុយ ប៉ុន្តែកំពុងស៊ើបអង្កេតបន្ថែម។
ឆ្លើយតបនឹងវីអូឌីនៅថ្ងៃសុក្រនេះ អ្នកនាំពាក្យនគរបាលជាតិ លោក ឆាយ គឹមខឿន នៅតែអះអាងដដែលដូចដែលលោកធ្លាប់បានប្រាប់វីអូឌីកាលពីចុងខែមិថុនាថា អាជ្ញាធរកំពុងបន្តស៊ើបអង្កេតករណីនេះ។
លោក គឹមខឿន ប្រាប់ថា នគរបាលបានឆែកកន្លែងស្នាក់នៅរបស់លោក វ៉ាន់ឆាឡឺម នៅភ្នំពេញ និងវីដេអូកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាពនៃការចាប់ខ្លួននោះ ប៉ុន្តែក្រុមមន្ត្រីរកឃើញថា គ្មានកំណត់ត្រាបញ្ជាក់ពីការរស់នៅរបស់គេនៅទីនោះដូចដែលសារព័ត៌មានចុះផ្សាយឡើយ ហើយស្លាកលេខរថយន្តនោះក៏គ្មានចុះបញ្ជីផងដែរ។
មន្ត្រីនគរបាលជាន់ខ្ពស់រូបនេះ បន្ថែមថា សាក្សីមិនបានចូលរួមចែករំលែកព័ត៌មានជាមួយអាជ្ញាធរនោះឡើយ ហើយស្នើទៅសាធារណជន សាក្សី និងក្រុមគ្រួសារលោក វ៉ាន់ឆាឡឹម ចូលរួមសហការ។
លោក គឹមខឿន ប្រាប់ថា សាច់ញាតិលោក វ៉ាន់ឆាឡឺម បានដាក់បណ្ដឹងមកនគរបាលកម្ពុជាប្រហែល១០ថ្ងៃមុន ប៉ុន្តែមិនបានជួបជាមួយនគរបាលនៅឡើយទេ។
អ្នកស្រី ស៊ីថាណាន់ សាត់សក្តិសីទ បងស្រីរបស់ វ៉ាន់ឆាឡឺម បានប្រាប់វីអូឌីកាលពីខែមិថុនាថា អ្នកស្រីបានជជែកជាមួយប្អូនប្រុសគាត់នៅពេលគេចាប់ពង្រាត់គាត់នៅខាងក្រៅអគារខុនដូ មេគង្គ ហ្កាឌែន ស្ថិតនៅក្នុងខណ្ឌជ្រោយចង្វារ។
នៅមុនករណីនេះ យ៉ាងហោចណាស់សកម្មជនប្រឆាំងថៃ៨រូបផ្សេងទៀត បានបាត់ខ្លួនពីប្រទេសឡាវនិងវៀតណាម ប៉ុន្តែការបាត់ខ្លួនលោក វ៉ាន់ឆាឡឺម គឺជាករណីដំបូងនៅកម្ពុជាដែលត្រូវបានគេរាយការណ៍។
អ្នកស្រី ស៊ីថាណាន់ និយាយនាពេលនោះថា៖ «ខ្ញុំចាត់ទុកកម្ពុជាជាប្រទេសមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់ វ៉ាន់ឆាឡឺម ដោយសារតែខ្ញុំគិតថា ពលរដ្ឋកម្ពុជារួសរាយ រាក់ទាក់ និងចេះយកអាសារប្អូនប្រុសខ្ញុំអំឡុងពេលគេស្នាក់នៅកម្ពុជាច្រើនឆ្នាំហើយ»។
លោក គឹមខឿន មិនជឿថាលោក វ៉ាន់ឆាឡឺម បានបាត់ខ្លួនពីក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះឡើយ។
លោក គឹមខឿន និយាយថា៖ «យើងមិនជឿ១០០ភាគរយ ថាករណីនេះកើតឡើងនៅកម្ពុជាទេ។ វាដូចការរាវរកម្ជុលក្នុងសមុទ្រអ៊ីចឹង»។
វីអូឌីបានស្វែងរកការបកស្រាយបន្ថែមពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ ផងដែរនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រនេះ ប៉ុន្តែទាក់ទងមិនបានឡើយ។
អ្នកស្រាវជ្រាវម្នាក់មកពីអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស បាននិយាយពីពេលមុនថា មានជនជាតិថៃរាប់សិបនាក់រស់នៅភៀសខ្លួននៅកម្ពុជា ហើយការរស់នៅរបស់ពួកគេអាស្រ័យលើ«ក្ដីសណ្ដោសប្រណីពីបក្សកាន់អំណាច [ប្រជាជនកម្ពុជា] ផ្អែកតាមទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ខ្លួន»៕
