នៅក្នុងវីដេអូរបស់អង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័សនៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានប្រើពាក្យ«ចំណាច់ការលើអ្នកតវ៉ាជ្រុលនិយមរឿងព្រំដែន» ហើយវីដេអូនោះក៏បានលើកឡើងពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្វើកិច្ចការព្រំដែនដោយភាពវៃឆ្លាតនិងអត់ធ្មត់ខ្ពស់ជាមួយប្រទេសជិតខាង។
រដ្ឋាភិបាលបានចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន ជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា កាលពីចុងខែកក្កដា ដោយចោទថា ការអត្ថាធិប្បាយពីបញ្ហាព្រំដែននៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ ខុសពីការពិតនិងមានចេតនាញុះញង់ឱ្យមានភាពវឹកវរក្នុងសង្គម។
ក្រោយមកទៀត ប្រជាពលរដ្ឋនិងក្រុមយុវជនខ្មែរថាវរៈ បានចេញមុខតវ៉ាទាមទារឱ្យដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន។ ជាលទ្ធផល ក្រុមយុវជនទាំងនោះត្រូវបានចាប់ខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ ក្នុងនោះមានទាំងព្រះសង្ឃផងក៏ត្រូវឃាត់ព្រះកាយយកទៅផ្សឹកហើយបញ្ជូនយកទៅឃុំខ្លួនផងដែរ។
ក្រៅពីក្រុមយុវជនខ្មែរថាវរៈ នៅដើមខែកញ្ញានេះ ក៏មានក្រុមយុវជនចលនាមាតាធម្មជាតិ ចេញមុខធ្វើយុទ្ធនាការតវ៉ាទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលពិចារណាក្នុងការបញ្ឈប់ការលុបបឹងតាមោកដែលនាំឱ្យប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
ជាលទ្ធផល យុវជនចលនាមាតាធម្មជាតិដែលមានគម្រោងដើរពីវត្តភ្នំទៅផ្ទះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្បែរវិមានឯករាជ្យ ដើម្បីបង្ហាញក្តីកង្វល់នោះ ក៏ត្រូវចាប់ខ្លួន ហើយទីតាំងកន្លែងពួកគេធ្វើការ ក៏ត្រូវអាជ្ញាធរបិទទ្វារដែរ ដោយចោទថា រៀបចំកន្លែងផ្សព្វផ្សាយដោយខុសច្បាប់។
នៅក្នុងលិខិតរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ចុះថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា បានចាត់ទុកសកម្មភាពក្រុមយុវជនទាំងពីរក្រុមនេះថា ជាអំពើខុសច្បាប់ ញុះញង់ឱ្យមានភាពចលាចលនៅក្នុងសង្គម។ ក្រសួងបានអំពាវនាវកុំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមសកម្មភាពជាមួយយុវជនទាំងពីរក្រុម ហើយក៏បានណែនាំឱ្យអាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមចាត់វិធានការទប់ស្កាត់ទៅតាមផ្លូវច្បាប់។
ដើមហេតុដំបូងនៃការចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន គឺពាក់ព័ន្ធបញ្ហាព្រំដែន ហើយការចាប់ខ្លួនយុវជនមួយចំនួនដោយសារទាមទារឱ្យមានការដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន ដូច្នេះមូលហេតុដើមគឺបញ្ហាព្រំដែនជាមួយកម្ពុជាវៀតណាម។
កម្ពុជានិងវៀតណាមមានបណ្តោយព្រំដែនគោកចំនួន១២៤៥គីឡូម៉ែត្រ ហើយគិតត្រឹមដើមខែកញ្ញានេះ ដំណើរការបោះបង្គោលព្រំដែនបានចំនួន៨៤ភាគរយ ស្មើនឹង៣១៥បង្គោល បើធៀបនឹងបង្គោលដែលត្រូវបោះសរុបចំនួន៣៧១។ នៅសល់១៦ភាគរយទៀត ភាគីទាំងពីរកំពុងចរចាស្វែងរកចំណុចឯកភាព ដើម្បីឈានដល់ការបោះបង្គោលបញ្ចប់។
នៅក្នុងវីដេអូរបស់អង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័សនៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីផ្សព្វផ្សាយនៅដើមសប្តាហ៍នេះ បានលើកឡើងថា បង្គោលព្រំដែនដែលមិនទាន់បោះហើយ មានលក្ខណៈស្មុគស្មាញ ហើយកម្ពុជាធ្វើការងារនេះដោយម៉ត់ចត់ ម៉ឺងម៉ាត់ និងផ្អែកលើផ្លូវច្បាប់ទាំងស្រុង ទាំងច្បាប់ជាតិនិងអន្តរជាតិ។ វីដេអូនេះ ក៏បានលើកឡើងពីភាពឆ្លាតវៃនិងអត់ធ្មត់របស់កម្ពុជាក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែន។
វីដេអូ៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងដែលមានសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ជាប្រមុខ បានប្រើប្រាស់ទេពកោសល្យយ៉ាងប៉ិនប្រសព្វ ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាង ដើម្បីឱ្យកម្ពុជាមានបង្គោលព្រំដែនច្បាស់លាស់ផង និងប្រែក្លាយបន្ទាត់ព្រំដែនឱ្យទៅជាព្រំដែនមិត្តភាព កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងអភិវឌ្ឍន៍ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់ប្រទេសនិងប្រជាជនទាំងសងខាងផង»។
បើពិនិត្យលើស្ថានភាពដែលយោធាវៀតណាមបោះតង់ចំនួន២៥៦កន្លែងតាំងពីដើមឆ្នាំ២០២០ នៅក្បែរព្រំដែន ដែលផ្ទុយពីកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងប្រទេសទាំងពីរ គឺភាគីកម្ពុជាក៏បានធ្វើកិច្ចការងារនេះជាបន្តបន្ទាប់ រួមទាំងការធ្វើកំណត់ទូត កោះហៅឯកអគ្គរដ្ឋទូតវៀតណាមឱ្យបំភ្លឺ និងការចុះទៅទីតាំងយោធាវៀតណាមដោយផ្ទាល់ ដើម្បីឱ្យវៀតណាមរុះរើតង់និងសំណង់រឹងទាំងនោះចេញ។ ប៉ុន្តែជាលទ្ធផល វៀតណាមមិនបានរើចេញទេ ហើយថែមទាំងដូរពីតង់ទៅជាការសាងសង់សំណង់រឹងថែមទៀត។
គិតមកត្រឹមដើមខែកញ្ញានេះ សំណង់រឹងរបស់វៀតណាមសាងសង់ជាបន្តបន្ទាប់ កើនដល់៦កន្លែងហើយ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ ភាគីកម្ពុជាបញ្ជាក់ជំហរថា នៅតែទាមទារដោយសន្តិវិធីឱ្យវៀតណាមរុះរើតង់និង សំណង់រឹងទាំងនោះចេញវិញ ដើម្បីប្រែក្លាយព្រំដែនទៅជាតំបន់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនិងអភិវឌ្ឍន៍ដោយសន្តិភាព។
តើការដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនដែលរដ្ឋាភិបាលអះអាងថា ធ្វើឡើងតាមរយៈការចរចាដោយម៉ត់ចត់ ម៉ឺងម៉ាត់ និងអត់ធ្មត់នេះ អាចប្រើក្នុងការដោះស្រាយជាមួយចលនាយុវជនបានទេ?
ជុំវិញការដោះស្រាយបញ្ហាផ្ទៃក្នុងលើចលនាតវ៉ារបស់ក្រុមយុវជន លោក យ៉ង សាំងកុមារ ប្រធានគណៈកម្មាធិការនាយកនៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន លើកឡើងតាមហ្វេសប៊ុករបស់លោក ដោយជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលជួបក្រុមយុវជន ហើយស្តាប់កង្វល់របស់ពួកគេ គឺអាចជួយដោះស្រាយបញ្ហាបានច្រើន។
នាយិកាមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោកស្រី ចក់ សុភាព លើកឡើងថា វិធានការរបស់អាជ្ញាធរលើក្រុមយុវជនកន្លងមកនេះ គឺជាការគំរាមកំហែងខ្លាំងដល់ក្រុមយុវជនដែលធ្វើសកម្មភាពតស៊ូមតិផ្ទាល់និងស្រទាប់យុវជនផ្សេងៗទៀត។
លោកស្រី ចក់ សុភាព ពន្យល់តាមគោលការណ៍ច្បាប់ថា សមត្ថកិច្ចអាចឃាត់ខ្លួនអ្នកតវ៉ាណាម្នាក់ដែលបង្កហិង្សា ហើយដោះលែងវិញពេលតវ៉ាចប់។ ប៉ុន្តែលោកស្រីថា ជាក់ស្តែង ក្រុមសន្តិសុខជាអ្នកបង្កហិង្សា តែសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនអ្នកតវ៉ា ហើយថែមទាំងយកទៅចោទប្រកាន់ថែមទៀត។
លោកស្រី ចក់ សុភាព៖ «ជាទូទៅ រដ្ឋតែងតែធ្វើការចាប់ខ្លួន ហើយចោទប្រកាន់គាត់ពីបទផ្សេងៗ ជាពិសេសគឺបទញុះញង់ ដែលជាទូទៅគឺប្រើទៅលើយុវជន ទៅលើសហគមន៍ជាញឹកញយមែនទែន! យើងមើលឃើញថា ជាចេតនា មិនមែនគ្រាន់តែបំពានលើគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិនោះទេ តែបានបំពានលើគោលការណ៍ច្បាប់ជាតិទៅទៀត»។
លោកស្រីបារម្ភថា សកម្មភាពនេះធ្វើឱ្យពលរដ្ឋលែងហ៊ានបញ្ចេញមតិនិងប៉ះពាល់កិត្តិយសកម្ពុជាលើឆាកអន្តរជាតិ។
លោកស្រី ចក់ សុភាព៖ «នៅពេលដែលពលរដ្ឋគាត់លែងហ៊ានបញ្ចេញមតិ ធ្វើឱ្យធាតុចូលសំខាន់ៗ វាបាត់។ អ៊ីចឹង សសរស្តម្ភនៃអភិបាលកិច្ចហ្នឹងត្រូវរង្គោះរង្គើហើយ កន្លែងនេះមួយ។ ហើយទីពីរ វានឹងបង្កបរិយាកាសមួយគម្លាតរវាងពលរដ្ឋនិងរដ្ឋាភិបាល ឈានដល់ការបាត់នូវជំនឿទុកចិត្តគ្នា»។
ជុំវិញវិធានការរបស់អាជ្ញាធរកម្ពុជាលើសកម្មភាពរបស់ក្រុមយុវជននេះ អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា លោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត ក៏បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភដែរ។ លោកស្រីជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាគោរពសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងរងការចោទប្រកាន់ទាំងនេះ។
ការផ្ទុះនូវការតវ៉ារបស់ក្រុមយុវជនរាប់ខែមកនេះ គឺក្រុមយុវជនបានលើកឡើងពីក្តីកង្វល់ខ្លាចបាត់បង់ទឹកដី ខ្លាចវៀតណាមឈ្លានពាន ហើយក្រុមមួយទៀតខ្លាចប៉ះពាល់បរិស្ថានធ្ងន់ធ្ងរកើតពីការលុបបឹងតាមោកជាដើម។
ចំណែករដ្ឋាភិបាលបញ្ជាក់ថា សកម្មភាពអភិវឌ្ឍន៍ឬការសម្រេចអ្វីមួយ មានការសិក្សាត្រឹមត្រូវមិនឱ្យកម្ពុជាខាតបង់ទេ ហើយរដ្ឋាភិបាលបារម្ភខ្លាចក្រុមយុវជនទាំងនោះញុះញង់ឱ្យមានចលាចលក្នុងសង្គមឬឈានដល់មានសង្គ្រាមជាមួយប្រទេសជិតខាង។
ទោះយ៉ាងណា ក្រុមទាំងពីរដែលនិយាយខ្មែរស្តាប់គ្នាបាន ដោយមិនចាំបាច់មានអ្នកបកប្រែនោះ មិនដែលបានជួបគ្នាបង្ហាញពីការអត់ធ្មត់និងស្វែងយល់ពីក្តីកង្វល់គ្នាទៅវិញទៅមកនោះទេ៕
