ក្រុមយុវជនថៃនៅតាមសាកលវិទ្យាល័យនិងនៅតាមវិទ្យាល័យ កំពុងតែធ្វើចលនាតវ៉ាកក្រើកជាថ្មីទៀត ក្នុងការប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលកើតចេញពីក្រុមយោធានិងទាមទារឱ្យកាត់បន្ថយអំណាចក្សត្រ បើទោះជាពួកគេដឹងថា ការតវ៉ានេះអាចប្រឈមការបង្ក្រាបនិងសម្លាប់ដូចហេតុការណ៍នៅឆ្នាំ១៩៧៦និង១៩៩២ក៏ដោយ។
ចលនារបស់សិស្ស-និស្សិតថៃងើបតវ៉ាជាថ្មីចាប់ពីពាក់កណ្តាលខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០នេះ ដើមហេតុដំបូងត្រឹមក្រុមនិស្សិតរាប់រយនាក់តវ៉ាទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយលោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា ចុះចេញពីតំណែង ហើយរៀបចំការបោះឆ្នោតឡើងវិញ ដោយពួកគេចោទថា រដ្ឋាភិបាលនេះ ឡើងកាន់តំណែងដោយការបោះឆ្នោតមិនត្រឹមត្រូវ និងមិនមានសមត្ថភាពក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហា ពិសេសក្នុងអំឡុងពេលឆ្លងរាលដាលមេរោគកូវីដ១៩នេះ។
ក្រោយមកទៀត ទើបមានការទាមទារឱ្យធ្វើកំណែទម្រង់អំណាចក្សត្រ ដែលក្នុងច្បាប់កំណត់ដាក់ទោសអ្នករិះគន់ក្សត្រ ត្រូវជាប់ពន្ធនាគាររហូតដល់១៥ឆ្នាំ។ ថៃជាសង្គមដែលសហគមន៍អន្តរជាតិដឹងឮថា ពលរដ្ឋគោរពឱ្យតម្លៃខ្ពស់ដល់ក្សត្រ ហើយអំណាចក្សត្រថៃមានឥទ្ធិពលខ្លាំង តែពេលនេះ សិស្សនិស្សិតចេញតវ៉ាប្រឆាំងដោយបើកចំហទៅវិញ។
ក្រោយការចេញតវ៉ារបស់និស្សិតនៅតាមសាកលវិទ្យាល័យមួយរយៈ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំលោក Nataphol Teepsuwan ចេញសារព្រមានដល់សិស្សនៅតាមវិទ្យាល័យ មិនឱ្យប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមចូលរួមសកម្មភាពតវ៉ាឬរិះគន់ក្សត្រនោះទេ។
ក្រោយចេញសារព្រមានរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំហើយភ្លាម ចលនាសិស្សនៅតាមវិទ្យាល័យក៏ផ្ទុះឡើងទៀត ដោយទាមទារឱ្យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំរូបនេះចុះចេញពីតំណែង ហើយពួកគេក៏ធ្វើចលនាទាមទារដូចនិស្សិតនៅតាមសាកលវិទ្យាល័យដែរ។
សិស្សឈ្មោះ Supicha Chailom អាយុ១៨ឆ្នាំ ថ្លែងប្រាប់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានរ៉យទ័រពេលចេញតវ៉ាកាលពីថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញាថា ពួកគេត្រូវការសិទ្ធិសេរីភាព។
Supicha Chailom៖ «រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំកំពុងតែធ្វើឱ្យយើងក្លាយជាអាយ៉ងឬឧបករណ៍ត្រូវគេប្រើប្រាស់។ យើងមិនមែនជាប្រព័ន្ធគ្រឿងម៉ាស៊ីនទេ។ យើងជាយុវជនត្រូវការសិទ្ធិក្នុងការបញ្ចេញគំនិតទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកយើង»។
នេះមិនមែនជាចលនាថ្មីទេនៅក្នុងប្រទេសថៃ គឺពីអតីតកាលមក សិស្សនិស្សិតចេញមុខតវ៉ាជាបន្តបន្ទាប់។ ក្នុងការតវ៉ាកន្លងមកនោះ ព្រឹត្តិការណ៍ធំ២ដែលកងកម្លាំងបានបង្ក្រាបនិងសម្លាប់លើក្រុមសិស្សនិស្សិតក្នុងពេលតវ៉ា គឺកើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៧៦និង១៩៩២។
នៅឆ្នាំ១៩៧៦ និស្សិតនៅសាកលវិទ្យាល័យធម្មសាត (Thammasat) បានរៀបចំការតវ៉ាប្រឆាំងលើការសម្រេចរបស់ក្សត្រដែលរៀបចំឱ្យលោក Thanom Kittikachorn វិលចូលកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីវិញ។ និស្សិតបញ្ញវន្តថៃនៅពេលនោះចាត់ទុកលោក Thanom Kittikachorn ធ្លាប់ជាជនផ្តាច់ការដែលពួកគេមិនអាចទទួលយកបាន។
ហេតុការណ៍បង្ក្រាបនៅសាលាធម្មសាត នៅក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៦ របាយការណ៍រដ្ឋាភិបាលបង្ហាញថា បណ្តាលឱ្យមានអ្នកស្លាប់៤៦នាក់ ប៉ុន្តែរបាយការណ៍អ្នកឃ្លាំមើលផ្សេងទៀតថា អ្នកស្លាប់មានដល់ជាង១០០នាក់។
ចំណែកចលនាមហាជននៅឆ្នាំ១៩៩២ ប្រឆាំងអំណាចឧត្តមសេនីយ៍ ដែលចូលរួមភាគច្រើនដោយក្រុមនិស្សិតបញ្ញវន្តនៅពេលនោះ ក៏រងការបង្ក្រាបនិងសម្លាប់រង្គាលដែរ។ របាយការណ៍រដ្ឋាភិបាលបញ្ជាក់ថា មាន៥២នាក់ស្លាប់ ប៉ុន្តែអ្នកឃ្លាំមើលអះអាងថា សាកសពនិងអ្នកតវ៉ាផ្សេងទៀតត្រូវបានលើកដាក់ក្នុងរថយន្តទ្រុងហើយដឹកចេញពីទីក្រុងបាងកក។
សួរថា ព្រឹត្តិការណ៍បង្ក្រាបនិងសម្លាប់ទាំងនេះ សិស្សនិស្សិតថៃបានដឹងទេ? គឺប្រាកដជាដឹងហើយពួកគេជាក្រុមនិស្សិតបញ្ញវន្តដែលមានការសិក្សាស្រាវជ្រាវ លើសពីដឹង ពួកគេបានយកហេតុការណ៍ទាំងនេះថ្លែងក្នុងពេលប្រមូលផ្តុំទៀតផង។
មេដឹកនាំសិស្សមួយរូបឈ្មោះ Panusaya Sithijirawattanakul បានឡើងអានសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលពួកគេទាមទារ។ សារដែលអាននៅក្នុងហ្វូងសិស្សផ្សេងទៀតនេះ ក៏បានបញ្ជាក់ថា ពួកគេត្រូវការសិទ្ធិសេរីភាព បើទោះជាដឹងថា ការតវ៉ានេះប្រឈមជាមួយហិង្សាឬការបង្ក្រាបដូចហេតុការណ៍ឆ្នាំ១៩៧៦និង១៩៩២ក៏ដោយ។
តើមានមូលហេតុអ្វីបានជាសិស្សនិស្សិតទាំងនេះ មិនជ្រើសរើសយកការសប្បាយនៅកន្លែងកម្សាន្តឬសប្បាយជាមួយគ្រឿងស្រវឹងតាមវ័យរបស់ពួកគេ? បែរជាហ៊ានជ្រើសរើសយកការប្រឆាំងជាមួយអំណាចស្តេចនិងរដ្ឋាភិបាលដែលអំណាចមហិមាទៅវិញ?
បញ្ហាជាតិ រឿងការរីកចម្រើនរបស់ជាតិ គឺជាបញ្ហាចម្បងដែលស្ថិតនៅក្នុងចិត្តរបស់យុវជនថៃដែលពួកគេតាមដានការងាររបស់រដ្ឋាភិបាល។ យុវជនថៃក៏បង្ហាញការមិនពេញចិត្តដែលរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសរបស់ខ្លួន មិនបានធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចលូតលាស់ ដោយពួកគេប្រៀបធៀបជាមួយវៀតណាមដែលសេដ្ឋកិច្ចកំពុងតែមានការស្ទុះរីកចម្រើនលឿន។
បញ្ហាផ្ទាល់ខ្លួន បញ្ហាដែលសេដ្ឋកិច្ចមិនរីកចម្រើនលឿន បូកផ្សំជាមួយបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចសកលលោកដែលកំពុងរងការវាយប្រហារពីមេរោគកូវីដ១៩ ក៏ប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចក្រុមគ្រួសារសិស្សនិស្សិតថៃទាំងអស់នេះដែរ។ ចំណែកបញ្ហាចំពោះមុខពួកគេតែម្តងគឺ បញ្ហាឱកាសការងារនៅពេលបញ្ចប់ការសិក្សា។ នៅក្នុងហ្វូងមនុស្សនៃការតវ៉ា ក៏មានការលើកឡើងពីបញ្ហានិស្សិតដែលបញ្ចប់ការសិក្សានៅឆ្នាំនេះ ប្រមាណ៥០០ ០០០នាក់ មិនមានការងារធ្វើគ្រប់គ្រាន់ដែរ។
ដោយសារតែមានអ្នកគាំទ្រការគោរពសិទ្ធិនិងគាំទ្រចលនាសិស្សនិស្សិតតវ៉ានេះ ដែលជាមូលហេតុចម្បងមួយធ្វើឱ្យចលនាពួកគេរលូនទៅមុខនិងមានឥទ្ធិពល។ អ្នកគាំទ្រអាចពីក្រុមគ្រួសារ មិត្តភក្តិ និងជាលក្ខណៈស្ថាប័ន។
រដ្ឋាភិបាលលោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា ដោយសារតែមិនអាចទប់ចលនារបស់សិស្សនិស្សិតដោយផ្ទាល់បាន ពួកគេក៏បានណែនាំទៅសាលារៀនឱ្យរកវិធីសាស្ត្រហាមឃាត់កុំឱ្យសិស្សនិស្សិតទាំងនេះចេញធ្វើសកម្មភាពតវ៉ា។
ទោះសាលាស្ទើរទាំងអស់នៅថៃជាសាលាដែលទទួលបានការគាំទ្រពីរដ្ឋក៏ដោយ ក៏ពួកគេទាមទារសិទ្ធិឯករាជ្យក្នុងការសម្រេច ដោយមិនធ្វើអ្វីតាមតែការសម្រេចចង់បានរបស់រដ្ឋាភិបាលនោះទេ។
លោក Anusorn Unno សាស្ដ្រាចារ្យនៅសាកលវិទ្យាល័យ Thammasat ដែលបានចូលរួមជាមួយបណ្ឌិត្យសភាជាង១០០នាក់ក្នុងការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយដែលបញ្ជាក់ជំហរគាំទ្រដល់សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិរបស់សិស្សនិស្សិត ដែលថា ការទាមទារបែបនេះមិនមានអ្វីខុសឆ្គងប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខសណ្តាប់ធ្នាប់នោះទេ។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលថៃ លោក Anucha Burapachaisri ថ្លែងថា ជាជំហររបស់រដ្ឋាភិបាលមិនបានព្យាយាមរារាំងសកម្មភាពតវ៉ារបស់សិស្សនិស្សិតនោះទេ។ ប៉ុន្តែលោកថា រដ្ឋាភិបាលប្រើប្រាស់ច្បាប់ ដើម្បីគ្រប់គ្រងមិនឱ្យមានការរីករាលដាលនៃអំពើហិង្សា។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ តាមផែនការរបស់ក្រុមសិស្សនិស្សិតបញ្ជាក់ថា បើមិនមានការឆ្លើយឱ្យសមស្របណាមួយតាមការទាមទាររបស់ពួកនោះទេ ពួកគេនឹងរៀបចំការជួបជុំមួយនៅមុខវិមាននាយករដ្ឋមន្ត្រី នៅថ្ងៃទី១៩ ខែកញ្ញាខាងមុខនេះ ដែលមានអ្នកចូលរួម១០០ ០០០នាក់៕
