ការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងហាក់ដូចជាប្រពៃណីស្ថិតនៅក្នុងផ្នត់គំនិតរបស់សាធារណជននៅពេលមានកម្មវិធីជួបជុំ មិនថាជួបជុំដែលសប្បាយរីករាយ ជួបជុំដោយការកាន់ទុក្ខ ជួបជុំបែបបុណ្យប្រពៃណីសាសនា ការជួបជុំគ្នាលក្ខណៈមិត្តភក្តិឬលក្ខណៈគ្រួសារ។
គ្រឿងស្រវឹងត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាកត្តាជំរុញឱ្យមានភាពសប្បាយរីករាយ បង្កឱ្យមានភាពស្និទ្ធស្នាល ជាការជួយឱ្យបង្កើតបានអនុស្សាវរីយ៍ល្អ ធ្វើឱ្យពួកគេហាក់ដូចជាមានលក្ខណៈទាន់សម័យជាដើម។ អ្នកខ្លះទៀតថា ការមិនចេះទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង ជាមនុស្សដែលចូលចំណោមគេមិនចុះឬពិបាកក្នុងការទំនាក់ទំនងលើការពង្រីកមុខរបរ។
ពេលមានការជួបជុំ ដូចជា មង្គលការ បុណ្យសព បុណ្យចូលឆ្នាំ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ឡើងផ្ទះ បង្កក់កូន តែងតែមានវត្តមានគ្រឿងស្រវឹង។ គ្រឿងស្រវឹងក៏ឃើញមានលក់និងទទួលទានយ៉ាងជោកជាំដែរនៅក្នុងវត្តអារាម ដូចជា បុណ្យកឋិន បុណ្យចូលឆ្នាំ ឬភ្ជុំបិណ្ឌជាដើម។
តើមូលហេតុអ្វីបានជាពលរដ្ឋយើង ទាំងក្រុមយុវជននិងវ័យផ្សេងទៀត ហាក់ដូចជាចូលចិត្តគ្រឿងស្រវឹងម៉្លេះ?
បើយើងពិនិត្យលើគ្រឿងស្រវឹង ក៏មិនខុសអីពីផលិតផលផ្សេងៗទៀតដែរ គឺបើមានការជំរុញផ្សព្វផ្សាយឱ្យបានទូលាយដល់មហាជន នោះនឹងទទួលបានការលក់ដាច់ច្រើន។ បើយើងពិនិត្យលើការផ្សព្វផ្សាយគ្រឿងស្រវឹងនៅក្នុងប្រទេសយើង បច្ចុប្បន្នហាក់សម្បូរបែបណាស់ ទាំងតាមទូរទស្សន៍ តាមបណ្តាញសង្គម ការប្រជុំតន្ត្រីដែលមានតារាល្បីៗជួយផ្សព្វផ្សាយ បដាឬផ្ទាំងប៉ាណូនៅតាមផ្លូវច្រើនរាប់មិនអស់។ និយាយឱ្យសាមញ្ញ សូម្បីតែអង្គុយក្នុងផ្ទះខ្លួនឯង ហើយសម្លឹងទៅមើលផ្លូវមុខផ្ទះ ក៏អាចឃើញបដាផ្សព្វផ្សាយគ្រឿងស្រវឹង២ទៅ៣ផ្ទាំងដែរ។
ទម្លាប់អ្នកភូមិទៀតសោត តែងតែប្រើកូនដែលមានវ័យ១០ឬក្រោម១០ឆ្នាំ ឱ្យទិញគ្រឿងស្រវឹង ខណៈឪពុកម្តាយជាប់នៅជុំគ្នាទទួលគ្រឿងស្រវឹង។ ការធ្វើដូច្នេះ វាហាក់ដូចជាធ្វើឱ្យកុមារមានអារម្មណ៍ស្និទ្ធនិងមោទកភាពជាមួយគ្រឿងស្រវឹងទាំងដែលនិយាយភាសាខ្មែរជាភាសាជាតិរបស់ខ្លួននោះមិនទាន់ច្បាស់ផង។
ចំណែកការដាក់រង្វាន់ពេលដែលអ្នកភូមិត្រូវរង្វាន់ពីគ្រឿងស្រវឹងម្តងៗ គឺល្បីទូទាំងប្រទេស ព្រោះមានការសម្ភាសន៍អ្នកត្រូវរង្វាន់យកទៅចាក់ផ្សាយតាមទូរទស្សន៍និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយផ្សេងៗទៀត។ បើនិយាយពីអ្នកជិតខាងក្នុងភូមិ ត្រេកអរជាមួយរង្វាន់ដែលគេត្រូវនោះស្ទើរភ្លេចបាយទឹក។ នេះក៏ជាចំណុចសំខាន់មួយដែលធ្វើឱ្យពលរដ្ឋព្យាយាមទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងដើម្បីបានរង្វាន់។
ចំណែកយុវជនឬកុមារដែលវ័យនៅក្មេងខ្វះការពិចារណានោះ គឺងាយណាស់នឹងយល់ថា ការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងធ្វើឱ្យសប្បាយរីករាយ សុខភាពល្អ រាងស្អាតសង្ហា តាមការឃោសនារបស់តារាចម្រៀងឬពិធីករល្បីៗ។ បើយើងសួរក្មេងដែលមានអាយុ១០ឆ្នាំឬក្រោម១០ឆ្នាំ គឺអាចស្គាល់គ្រឿងស្រវឹងលើសពី២ប្រភេទ។
បើនិយាយពីផលប៉ះពាល់ពីគ្រឿងស្រវឹង តើអ្នកណាខ្លះបានដឹង?
មនុស្សស្ទើរគ្រប់គ្នា គឺបានដឹងតាមរយៈរៀនសូត្រឬមើលឃើញផ្ទាល់ភ្នែក។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន បានថ្លែងកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា ដោយអង្វរករប្រជាពលរដ្ឋកុំឱ្យទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងហើយបើកបរ ដោយសារលោកមើលឃើញមានគ្រោះថ្នាក់ច្រើន។
លោក ហ៊ុន សែន៖ «សូមបងប្អូនយកចិត្តទុកដាក់រក្សានូវជីវិតខ្លួនឯង ក៏ដូចជាជីវិតអ្នកដទៃ តាមរយៈការបើកបរដោយគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ ដោយមិនសេពគ្រឿងស្រវឹងណាមួយ។ ព្រោះអាគ្រឿងស្រវឹងនេះតែងនាំឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ភាគរយច្រើនណាស់ដែលកើតឡើងដោយសារតែអាគ្រឿងស្រវឹងនេះ»។
ក្រៅពីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ក៏មានផលប៉ះពាល់ផ្សេងៗទៀតដែរ ដូចជារបាយការណ៍សិក្សារបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក បង្ហាញថា គ្រឿងស្រវឹងបង្កឱ្យមានជំងឺជាង២០០មុខ រួមទាំងជំងឺថ្លើម មហារីក ចុះខ្សោយបញ្ញាស្មារតី ឬជំងឺដាច់សរសៃឈាមជាដើម។
បើយើងពិនិត្យលើមនុស្សជុំវិញខ្លួនដែលទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងជាប្រចាំ យូរៗទៅក្លាយជាអ្នកដែលញៀនគ្រឿងស្រវឹង មិនអាចគ្រប់គ្រងខ្លួនឯងបាន ឬហៅថា រស់នៅស្ថិតនៅក្រោមឥទ្ធិពលនៃគ្រឿងស្រវឹង មានភាពតានតឹងសម្ពាធផ្លូវចិត្ត មួម៉ៅ បង្កហិង្សាឬបទល្មើសផ្សេងៗ។
លោក យង់ គិមអេង នាយកមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លើកឡើងថា តាមការសិក្សានិងចុះធ្វើការងារផ្ទាល់របស់ស្ថាប័នលោក អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារភាគច្រើនបង្កឡើងដោយគ្រឿងស្រវឹង។
លោក យង់ គិមអេង៖ «ផលប៉ះពាល់ពាក់ព័ន្ធគ្រឿងស្រវឹងមានច្រើនណាស់បាទ! ពាក់ព័ន្ធអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារនោះគឺច្រើនជាងគេ គឺច្រើនជាងគេដែលពាក់ព័ន្ធជាមួយគ្រឿងស្រវឹងនោះបាទ»។
បើយើងពិនិត្យមើលប្រទេសនានាក្នុងតំបន់ ក៏ដូចជាបណ្តាប្រទេសដែលមានការរីកចម្រើនលើពិភពលោក គឺមិនមានការផ្សព្វផ្សាយជំរុញលើកទឹកចិត្តឱ្យពលរដ្ឋរបស់គេទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងទេ គឺមានតែការចេញច្បាប់កំណត់លក្ខខណ្ឌចំពោះអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹង។
ច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រឿងស្រវឹងរបស់ប្រទេសថៃបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ២០០៨ បានឃាមឃាត់តឹងរ៉ឹងចំពោះការផ្សព្វផ្សាយគ្រឿងស្រវឹង គឺពលរដ្ឋដែលច្បាប់អនុញ្ញាតឱ្យទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង ត្រូវមានអាយុយ៉ាងតិច២០ឆ្នាំ។
ចំពោះការផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្មវិញ គឺហាមគ្រប់រូបភាពទាំងអស់ ទាំងនៅតាមទូរទស្សន៍ បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយសង្គម ដាក់បដាតាមដងផ្លូវ ឬការប្រគំតន្ត្រី។ ចំពោះការដាក់ឱ្យមានរង្វាន់ក៏ត្រូវហាមដែរ ព្រោះនេះជាករណីជំរុញឱ្យពលរដ្ឋទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង។
អ្នកដំណើរតាមដងផ្លូវនៅក្នុងប្រទេសថៃ មិនមានឃើញការដាក់បដាបង្ហាញឈ្មោះឬរូបសញ្ញាផលិតផលគ្រឿងស្រវឹងនោះទេ។
នៅក្នុងច្បាប់ថៃក៏បានបញ្ជាក់មូលហេតុនៃការហាមផ្សព្វផ្សាយជំរុញលើកទឹកចិត្តឱ្យពលរដ្ឋទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងនេះ ដោយបញ្ជាក់ថា គ្រឿងស្រវឹងមិនមានប្រយោជន៍ទេ ហើយថែមទាំងនាំមកនូវទុក្ខទោសយ៉ាងច្រើនទៅវិញ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងសង្គមថៃមិនបិទការលក់គ្រឿងស្រវឹងទាំងស្រុងនោះទេ គឺគ្រាន់តែបើកឱ្យលក់ស្ថិតនៅក្នុងលក្ខខណ្ឌដែលមិនជំរុញឱ្យពលរដ្ឋទទួលទានច្រើនហួសហេតុ។
ចុះកម្ពុជានៅរង់ចាំដល់ពេលណាទើប គិតពីការគ្រប់គ្រងគ្រឿងស្រវឹងនេះ?
